0 سبد خرید
جستجوی پیشرفته

مقالات

نمایش تا از مورد
نتیجه جستجو برای :
  • ابن عیاش، احمد | احمد پاکتچی احمد بن محمد بن عُبيدالله جوهری (د 401ق / 1011م)، محدث امامی.
  • بغداد، پیمان | علی کرم همدانی بَغْداد، پِیمان‌، پیمانی‌ امنیتی‌ و دفاعی‌ كه‌ در 1334ش‌ / 1955م‌ میان‌ كشورهای‌ ایران‌، تركیه‌، عراق‌، پاكستان‌ و انگلستان‌ بسته‌ شد و در 1338ش‌ / 1959م‌ پس‌ از خروج‌ عراق‌ از آن‌، به‌ پیمان «سنتو» تغییر نام‌ یافت‌.
  • بلتستان | پرویز امین بَلْتِسْتان، منطقه‌ای‌ مسلمان‌نشین‌ در شمال‌ غربی‌ شبه‌ قارۀ هند. این‌ منطقه‌ را در عهد باستان‌ تبّت‌ می‌خواندند و چون‌ با گذشت‌ زمان‌ این‌ نام‌ بر منطقۀ لَدّاخ‌ نیز گسترش‌ یافت‌، برای‌ تشخیص‌ آن‌ از تبت‌ مشهور و اصلی‌، اولی را تبت‌ کوچک‌ و دومی‌ را تبت‌ بزرگ‌ نامیدند
  • رشید بن محمد بن علی |
  • فرشته |
  • آبله | آبِله، بیماری ویروسی و واگیردار همراه با آسیبهای پایدار پوستی. آبله از جملۀ بیماریهای وخیم و کشنده در تاریخ جهان و ایران به شمار می‌رود ...
  • آدم هروی | سید کاظم موسوی بجنوردی آدَمِ هرَوی، ابوسعد آدم بن احمد بن اسد (د 536 ق / 1142م)، نحوی،‌ لغوی، مُحدث، و از ادیبان سدۀ 6 ق / 12م؛ از مردم هرات و منسوب بدان و ساكن بلخ. در 520 ق / 1126م در راه حج وارد بغداد شد و گروهی از فاضلان و ادیبان بر گرد او جمع شدند و از او حدیث و ادبیات فرا گرفتند. در همان‌جا بود كه میان وی و ابومنصور موهوب بن ...
  • اسکندری، محترم | مهرانگیز دولت شاهی اسکندری \ eskandari\ ، محتـرم (1274- 1303 ش/ 1895-1925م)، از پیش‌گامان دفاع از حقوق زنان در ایران. او بنیادگذار و رهبر جمعیت ترقی نسوان ــ نخستیـن انـجمـن زنـان در ایران ــ است که بعداً جمعیت نسوان وطن‌خواه نام گرفت.
  • اسپین | علوم پایه مهندسی اِسپین \ [e]spin\ ، در فیزیک، تکانۀ زاویه‌ایِ ذاتی یک ذرۀ زیر اتمی. در فیزیک اتمی دو نوع تکانۀ زاویه‌ای وجود دارد: تکانۀ زاویه‌ایِ مداری و تکانۀ زاویه‌ایِ اسپینی.
  • بشار مرغزی | جلال خسروشاهی بَشّارِ مَرْغَزی‌، شاعر سدۀ 4ق‌ / 10م‌. از تاریخ‌ ولادت‌، درگذشت‌ و چگونگی‌ احوال‌ وی‌ اطلاعی‌ در دست‌ نیست‌.
  • آدیاباتیک، مغناطیس زدایی |
  • اصالت وجود | غلامحسین ابراهیمی دینانی \e(a)sālat-e vojūd\، عنوان‌ بحثی‌ فلسفی‌ دایر بر اينكه‌ آنچه‌ به‌ واقعيت‌ عينی‌ موجودات‌ تحقق‌ می‌بخشد، هستی‌ آنها ست‌ و ماهيت‌ يا چيستی اشياء امری‌ اعتباری‌ است‌ كه‌ عقل،‌ آن‌ را از حدود وجودی‌ آنها انتزاع‌ می‌كند و از واقعیت‌ مستقل‌ خارجی‌ برخوردار نیست.
  • تومان | علی اکبر دیانت تومان، از واحدهای کهن شمارش،‌ اصطلاحاً عنوان ‌دسته‌های بزرگ نظامی، برخی درجات و مناصب لشکری، و دسته‌ای از تقسیمات کشوری. این واژه به صورتهای تومن، تمان، تُمن و تومانه نیز در منابع آمده است. برخی از محققان تومان را اصلاً واژه‌ای ترکی ـ مغولی (برهان...، 1/ 535؛ معین، 1/ 535؛ قدری، ذیل واژه)، و بعضی دیگر ریشۀ آن...
  • تیماء | غلامرضا جمشیدنژاد تَیْماء، نام واحه و شهری باستانی در شمال غربی شبه جزیرۀ عربستان، امروزه شهری در استان تبوک، واقع در عربستان سعودی.
  • ابن ابی الاحوص* |
  • ابن نصوح | محمد عبدعلی شاعر پارسی‌گوی (د 793 ق / 1391 م). نام وی به درستی معلوم نیست و در آثار مورخان و تذکره‌نویسان همزمانش ذکری از او نیامده است، ولی بعضی از متأخران نام وی را فضل‌اللـه (تقی‌الدین، 250)، کمال‌الدین (اوحدی، 104) و یا محمود (دارالکتب، 129) نوشته‌اند.
  • اتک، ترکمنستان | عنایت الله رضا ناحیه‌ای است در جمهوری تركمنستان و دامنۀ شمالی جبال هزار مسجد و كوههای مرزی خراسان (كوپت داغ).
  • شطرنج | ویلم فلور
  • آرپاخان | عباس زریاب خویی آرْپاخان [ārpāxān]، یا آرپاکاوون، نوادۀ تولی‌خان، پسر چنگیزخان، فرمانروای مغول که در 13 ربیع‌الآخر 736ق/30 نوامبر 1335م پس از مرگ سلطان ابوسعید بهادر، پسر اولجایتو (سلطان محمد خدابنده) به حکومت رسید و در شوال همان سال (مۀ 1336م) کشته شد.
  • خشنی، محمد | فرامرز حاج منوچهری خُشَنی، محمد بن حارث، فقيه و محدث سدۀ 4 ق / 10 م در قيروان، و پديدآورندۀ آثار ماندگاری چون طبقات علماء افریقیة. خاستگاه وی خُشَن، قريه‌ای در نزديکی قيروان بود (سمعانی، 2 / 370- 372؛ ياقوت، ذيل خشن).
  • اسمیث | عزت الله فولادوند اِسمیث \ [e]smis(t)\ ، اَدِم (1723-1790م/ 1135-1204ق)، یا آدام اِسمیت، فیلسوف اسکاتلندی و عالِم اقتصاد سیاسی.
  • اسماعیل جلایر | یحیی ذکاء اسماعیلِ جَلایِر \ esmāˀil-e jalāyer\ (ح 1262- ح 1322ق/ ح 1846- ح 1904م)، از نگارگران صاحب‌سبک دورۀ ناصری. وی نخست از شاگردان دارالفنون بود و سپس به استادی همین مدرسه رسید (معیرالممالک، 277؛ کریم‌زادۀ تبریزی، ذیل اسماعیل جلایر...). با توجه به قراین و شواهد تاریخی، می‌توان چنین گمان برد که او در حدود سال 1262ق...
  • اسفندیار | ابوالفضل خطیبی اسفندیار \ esfand[i]yār\ ، پهلوان روایتهای ملی و دینی ایران باستان، پسر کی‌‌گشتاسپ. این نام در اوستا به صورت «سپنتو داته» آمده، که مرکب است از دو جزء سپنتو spәntō، به‌معنی مقدس، و dāta-، به معنی آفریده (نک‍ : بارتولمه، 1622؛ در پهلوی: سپنددات، سپندیات و سپندیان). در فروردین‌یشت، فْرَوَشی اسفندیار در کنار برخی...
  • اسفر ملواشه | عادل شیرالی اَسفَر مَلواشه \ asfar malvāše(a)\ ، از متون دینی صابئین مندائی. تاریخ نگارش کتاب به درستی معلوم نیست و تنها نام کسی که نسخۀ موجود را استنساخ کرده، در آغاز کتاب (بوثۀ نخست) ثبت شده است. رام زِهرون، فرزند مَلیحه، نام دینی (ملواشۀ) او ست. وی همچنین نام کسانی را که نسخۀ خود را از آنان اخذ کرده، آورده است ( اسفر ...
  • آلب ارسلان |
  • کاکوتی | علیرضا بنی جانی گیاهی یک‌ساله، کوچک و معطر، با خاصیتهای درمانی.
  • آشافنبورگ | بخش جغرافیا \āšāfenbūrg\، شهری در استان باواریا (بایِرن)، در بخش جنوبی مرکز آلمان.
  • اثاث |
  • ابوالحسن اهوازی | بخش علوم احمد بن‌ حسین، ریاضی‌دان و منجم ایرانی سدۀ 4 و 5 ق.
  • جده |
  • استاجلو |
  • بنارس | هدی سید حسین زاده بَنارَس، شهری مقدس درآیین هندو،واقع در ایالت اوتارپرادش (ه‍ م) در شمال هند.این شهر بر كرانۀ چپ رود گنگ، حدود 700 كیلومتری شمال غربی كلكته و 800 كیلومتری جنوب شرقی دهلی در °25 و ´20 عرض شمالی و °83 طول شرقی واقع است.
  • براون | پرویز امین براون، ادوارد گرَنْویل (1279-1344ق/ 1862-1926م)، خاورشناس انگلیسی و دوستدار ایران و زبان‌فارسی پدرش سربنجامین براون، مدیر یك كارخانۀ كشتی‌سازی بود. او میل داشت پسرش در رشتۀ مهندسی تحصیل كند؛ اما ادوارد پس از اتمام دبیرستان میلی به این رشته در خود نیافت در همین زمان جنگ روسیه و تركیه آغاز شده بود. براون 15 سال...
  • طناب بازی | طَنابْ‌بازی، نوعی بازی یا ورزش جست‌و‌خیزی رایج میان نوجوانان و جوانان با بهره‌گیری از طناب.
  • ارکواز | عباس سعیدی اَرْکَواز [arkavāz]، شهـر کـوچکـی در شهـرستـان مهران (استان ایلام) ( نشریه...، 13) که پیش از این ارکوازی (آدامک، III/ 59)، ارکواز ملکشاهی، قلعه دره و قلعه درۀ ملکشاهی نیز خوانده می‌شد. این شهر با 290،1 متر ارتفاع، در °33 و ´23 عرض شمالی و °46 و ´37 طول شرقی، در مسیر جادۀ دهلران ـ مهران و 86 کیلومتری شمال شرقی...
  • بارودی | بابک فرزانه بارودی، محمود سامی (1255-1322ق/ 1839-1904م) شاعر، و سیاستمدار معاصر عرب، وی در قاهره در خانواده‌ای چرکسی و منسوب به ممالیک مصر متولد شد. یکی از نیکان او ملتزم (اجاره‌دار) قصبۀ ایتای بارود از توابع بحیره (ولایتی در مصر سفلى) بود و نسبت بارودی وی برخاسته از همین جاست (کردعلی، 390؛ زیدان، 2/ 394؛ مصطفى، 3/ 414-4...
  • حسام الدین سالار | حسین معصومی همدانی حُسامُ‌الدّینْ سالار، علی بن فضل الله، ریاضی‌دان، منجم و فیلسوف ایرانی سدۀ 5 ق / 11 م. هرچند در هیچ منبع کهنی به زمان زندگی حسام‌الدین تصریح نشده، در منابع جدید دراین‌باره مطالب متفاوت و گاه متضادی آمده است.
  • اسبتاریه | صادق سجادی اِسْبِتاريّه‌، عنوانی‌ كه‌ در منابع‌ اسلامی‌ بر فرقه‌ای دينی‌ - نظامی‌ از صليبيان‌ موسوم‌ به‌ مهمان‌ نوازان‌ در دوران‌ جنگهای صليبی‌ اطلاق‌ می‌شد. اين‌ كلمه‌ معرب‌ و مأخوذ از واژۀ لاتين‌ «هُسپيتاليس‌» است‌ و به‌ شكلهای تحريف‌ و تصحيف‌ شدۀ ديگری چون‌ استباريه‌، استباليه‌ و همچنين‌ تركيب‌ بيت‌ الاسبتار و اخوۀ ا...
  • اسکافی، ابوالقاسم | ابوالفضل خطیبی اِسْكافی‌، ابوالقاسم‌ علی‌ بن‌ محمد (د ح‌ 343ق‌/ 954م‌)، دیوان‌ سالار و ادیب‌ عصر سامانی‌. به‌ گفتۀ ثعالبی‌ در یتیمۀ الدهر، اسكافی‌ از مردم‌ نیشابور بود و نخست‌ در همانجا دانش‌ اندوخت‌، فنون‌ ادب‌ را نزد حسن‌ بن‌ مهرگان‌، از بزرگ‌ترین‌ استادان‌ ادب‌ آن‌ دیار فرا گرفت‌ و یك‌ چند در یكی‌ از دستگاههای‌ دیوانی‌ ب...
  • ادیپ، عقده | اُدیپ، عُقْده [oqde(a)-ye odīp]، در نظریۀ روان‌کاوی، تمایل فرزند به رابطۀجنسی با والِد جنس مخالف خود، و احساس رقابت همراه با آن با والِد همجنس که در روند رشد طبیعی کودک، مرحلۀ سرنوشت‌سازی است. فروید این مفهوم را در کتاب«تعبیرخواب»(1899م) مطرح‌کرد. این اصطلاح از نام ادیپ، قهرمان اساطیری یونان برگرفته شده است. ...
  • تکوین | منوچهر پزشک تَکْوین، در فلسفه به معنیِ به وجود آمدن از ماده. این اصطلاح در اصل به معنی یکی از مراتب وجود یافتنِ جهان در فلسفۀ مشائی است که به دیگر نظامهای فلسفی نیز راه یافته است. در این مکتبِ فلسفی، زمین و موجوداتِ زمینی نسبت به مراتبِ بالاترِ موجودات، در واپسین مرحله به وجود می‌آیند و تکوینِ آنها با هستی یافتنِ ماده، ب...
  • ایتاخ | احمد رضا خضری ایتاخ (د 5 جمادی‌الآخر 235ق/ 25 دسامبر 849م)، از غلامان ترك و یكی از امیران و سرداران مشهور دوران خلافت معتصم، واثق و متوكل عباسی. او اصلاً از تركان خزر بود و در آشپزخانۀ سلام بن ابرش خدمت می‌كرد (ابوعلی مسكویه، 542-543؛ قس: ابن خلدون، 3/ 580: سلام بن ابرص). در این روزگار بدان سبب كه رابطه میان خلفای عباسی و ...
  • ابویعقوب نهرجوری | حسین لاشیء اسحاق بن محمد (د 330 ق / 941 م)، از مشاهیر صوفیان سده‌های 3 و 4 ق / 9 و 10 م.
  • اصلاندوز | عباس سعیدی \aslāndūz\، شـهر کـوچـکـی در شهـرسـتـان پارس‌آباد (استان اردبیل).
  • درد | شکیل اسلم بیگ خواجه‌ میر (1133-24 صفر 1199 ق / 1721-6 ژانویۀ 1785 م)، پسر محمدناصر دهلوی، متخلص به درد، صوفی، نویسنده و شاعر نامدار هندی و یکی از بزرگان ادبیات اردو.
  • ابوالمطرف | مهران ارزنده احمد بن عبدالله بن عَمیرۀ مخزومی (582- 658 ق / 1186-1260 م)، ادیب، كاتب، فقیه و شاعر عصر موحدون در اندلس و مغرب.
  • ابوالقاسم زهراوی |
  • انفال | مهدی مطیع اَنْفال، نام هشتمین سورۀ قرآن كریم به ترتیب تلاوت و هشتاد و هشتمین سوره به ترتیب نزول. انفال سوره‌ای است مدنی با 75 آیه (یا 74، یا 76)، 095‘1 كلمه و 080‘5 حرف كه افتتاح آن بعد از افتتاح سورۀ بقره بوده است (رامیار، 584؛ قطب، 3/ 1431). برخی روایات، آیات 30 تا 36 سوره را مكی می‌دانند (طبرسی، 2/ 794؛ نیز رامیار، ...
  • ابوحامد غرناطی | عنایت الله رضا محمد بن سلیمان بن ربیع مازنی قیسی (473-565 ق / 1080-1170 م)، جهانگرد و جغرافی‌نگار.
  • تنجیم |

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: