«محمود دولت‌آبادی در پاسخ به این سوال که کجای کار فرشچیان قشنگ است، گفت رقص قلمش!» این، روایت احمد مسجدجامعی وزیر ارشاد دولت اصلاحات از کار محمود فرشچیان است و سوالی که او از نویسنده «کلنل»، «کلیدر» و «روزگار سپری شده مردم سالخورده» پرسیده و پاسخش را شنیده است. فرشچیانی که به قول مسجد جامعی، گفتن یا نگفتن «استاد» نه چیزی به او اضافه می‌کند، نه کم!

مولوی یکی از شاعران نظریه پرداز ادب فارسی است که آثارش- بویژه کلیات شمس و مثنوی- سرشار از دیدگاه های نقادانه است. در این مقاله، دیدگاه های زبانی و ادبی او مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با تکیه بر نظریه های نقد ادبی معاصر خصوصا نظریه ارتباط رومن یاکوبسن انجام شده است.

مولانا جلال الدین محمد بلخی اندیشمند بزرگ ایرانی و تاب ناک ترین چهره زبان و ادب و فرهنگ ایرانی در عصر ایلخانان در دیار روم است.در این مقاله، ضمن نقد ارتباط سلطان کیقباد اول با پدر مولانا و خود او و دیگر افسانه هایی که مریدی چون افلاکی در مناقب العارفین خود برای بالا بردن شان و منزلت مراد خویش پرداخته است، کوشش شده است

نقد و بیان محاسن و معایب اختیار انسان از دیدگاه عرفانی مولوی موضوع اصلی این مقاله است. با تحلیل ابیات مربوط به اختیار انسان در مثنوی، ابعاد مختلف دیدگاه مولوی درباره اختیار روشن شده است. مولوی با عقیده اختیار انسان موافق است؛ اختیاری که سبب هدایت و رستگاری انسان می شود، اما اختیاری را که سبب سرکشی و دور شدن از حقیقت گردد، نمی پذیرد.

زبان شیرین فارسی و فرهنگ گرانملیۀ ایران قرنهای دراز در بخش بزرگی از جهان متمدن قدیم سروری و سرافرازی داشت، و از کرانه های اقیانوس اطلس تا اقیانوس کبیر، و از فرغانه تا بغداد، و از دهلی تا قسطنطنیه، و بالاخره از سنگاپور تا اسپانیا، زبان اهل ادب و ذوق و حال بود.

در این گفتار می خواهم موضوعی کهن را از دیدگاهی نو مورد بررسی قرار دهم و این بررسی را بر تجربیات شخصی خود در کتابخانه های مختلف و همچنین بر آنچه در دوره های اخیر دربارۀ کتاب و کتابخانه نوشته شده پایه گذاری می کنم.

سال گذشته مقالتی تحت عنوان تأثیر علوم عقلی در نحو نوشتیم که در مجلۀ دانشکدۀ ادبیات به طبع رسید و در همان مقالت وعده کردیم که مقالات دیگری در مورد تأثیر علوم عقلی در قسمتهای مختلف ادب و فرهنگ اسلامی بنگاریم، مقالت حاضر در خصوص اثرات منطق و علوم عقلی است در معانی و بیان اسلامی، از اهل فضل و دانش انتظار دارد با وسعت نظر و اغماضی که ویژۀ آنانست اغلاط و زلّات این حقیر کم مایه را نادیده انگارند و در اشتباهات کلی و جزئی راهنمای بنده باشند.

تاثیرپذیری از واقعه عاشورا و نهضت امام حسین(ع) برای مبارزه با ظلم و ستم در جای‌جای تاریخ معاصر ایران، از نهضت ملی شدن نفت گرفته تا انقلاب اسلامی مشاهده می‌شود. این تاثیرپذیری به‌ویژه در نهضت امام خمینی رنگ دیگری گرفت و منجر به سقوط رژیم 2500 ساله شاهنشاهی شد.

صلح حدیبیه بین کفار و مسلمانان تازه بسته شده بود. حجاز کمی از غوغای دگراندیشی و دگرپرستی که توسط چوپان دیروزی و پیامبر امروزی ساخته شده بود، آرام می‌گرفت. صدای شکستن استخوان‌های بلال حبشی زیرسنگ خاندان ابوسفیان شنیده نمی‌شد. محمد(ص) مردی از تبار قریش مانند پدری دلسوز، پس از آن که خدیجه‌(س) و علی (ع) را به رسالت خود دعوت کرده بود، گام‌ها را بلند‌تر برداشته بود و عزم به سمت خاندان 25 طایفه‌ای قریش می‌کرد.

انجمن علمی دانشجویی گروه فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه تهران در نشستی تازه ترین ترجمه فرانسه متن اوستا، اثر «پیر لکوک» را با حضور دکتر بهمن مرادیان و دکتر محمود جعفری دهقی برگزار می کند.

سنت عرفانی اسلام که مبانی و اموزه های آن بخوبی در آثار عارفان مسلمان ترسیم و تبیین شده است، یکی از عناصر ارزشمند فرهنگ و هویت دینی ما به شمار می اید و بازخوانی آن برای کشف قابلیت ها و ظرفیت هایش در عرصه جهانی شدن و تبادل افکار و اندیشه ها، وظیفه و رسالتی است که بیش از همه بر دوش اندیش مندان فکور و آگاه نهاده شده است.

نویسنده‌ای ناشناخته از روزگار شاه سلطان حسین، دو اثر، یکی توحیدنامه و دیگری جلاءالقلوب را در نقد فلسفه یونانی-اسلامی نوشته و سعی کرده نشان دهد که معارف دینی را نمی‌توان با روش های فلسفی شناخت. این مقاله، مروری است بر رساله جلاءالقلوب او که برای اولین‌بار -تا آنجا که می‌دانم- مرور می ‌شود. مقاله یاد شده، در جشن‌نامه حضرت آیت ‌لله مظاهری، و به عنوان اهداء به ایشان نگاشته شده است.

در آستانه ٨ مهر، روز بزرگداشت مولوی، شب مولوی پژوهان در مركز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار می‌شود. چند سالی است كه در تقویم رسمی كشور روز هشتم مهر ماه را به عنوان روز بزرگداشت مولوی نام نهاده‌اند و معمولا هر سال در چنین روزی برنامه‌ای ویژه برای این شاعر برگزار می‌شود.

مرا حق از می عشق آفریدست همان عشقم، اگر مرگم بساید (دیوان شمس) نظریات عرفانی، فلسفی مولانا در مجموع، بر یک اصل استوار است و آن «وحدت وجود» است. ارکان این اصل عبارت است از: هستی و نیستی، عشق، جمع و تفریق، تضاد، انسان کامل.

ابوجعفرمحمدبن محمدبن حسن توسی،مشهور به خواجه نصیرالدین(زاده ۵ اسفند ۵۷۹ در توس – درگذشته ۱۱ تیر ۶۵۳ در بغداد)شاعر،فیلسوف،متکلم،فقیه،ستاره‌شناس، اندیشمند، ریاضیدان، منجم، پزشک و معمار ایرانی سده هفتم است. کنیه‌اش«ابوجعفر» و به القابی چون«نصیرالدین»،«محقق طوسی»،«استاد البشر»و«خواجه» شهرت دارد.