عرفان و فلسفه در اندیشه خواجه نصیرالدین طوسی / علیرضا روشنایی - بخش دوم خواجه نصیر مقید به محدودیت‌های جغرافیایی و زمانی نبود و از طرق گوناگون راه و مسیر گفت‌وگو را بسط می‌داد. می‌توان گفت خواجه با همه فلاسفه زمان خودش گفت‌وگو و مكاتبه داشت. 1401/12/23 ۱۰:۵۳
آنچه امروز می‌توان از نظامی آموخت / مهدی نجفی حکیم نظامی آموزه‌های فراوانی برای جهان امروز دارد و با ره بردن به کُنه اشعار او، می‌توان اندکی بر زخم‌های ناشی از بحران‌های انسانی امروز، مرهم گذاشت. 1401/12/22 ۱۲:۱۱
انوار، حکیمی از نسل فیلسوفان جامع / حسن بلخاری افلاطون در رسالۀ «جمهوری» (کتاب ششم) شعلۀ بحث در باب فلسفه و نقش مؤثر فیلسوف در جامعه را برمی‌‌افروزد تا به تشریح و تبیین یکی از مشهورترین گزاره‌های خود برسد: «حاکمان حکیم» یا «حکیمان حاکم». 1401/12/22 ۱۱:۴۸
حکیم نظامی و ایران / سیدمحمود دعایی آنچه در پی می‌آید، به‌احتمال آخرین سخنرانی مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین دعایی است که سال گذشته در همین ایام، به مناسبت روز حکیم نظامی گنجوی و گرامیداشت او در «انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور» ایراد شد. یاد عزیزش را گرامی می‌داریم و ریزش باران رحمت الهی را بر او خواستاریم. 1401/12/22 ۱۱:۵۶
درباره جشن سده / مهرداد بهار روزی هوشنگ با یک‌صد تن ازیاران به کوه رفت. ماری عظیم به سوی او ویارنش فراز آمد. هوشنگ سنگی به سوی مار پرتاب کرد. سبگ بر سبگ آمد و از برخورد دو سنگ آتش پدیدار گشت و مار بسوخت. پدید آمدن آتش را جشن گرفتند و آن‌را سده نامیدند. 1401/11/10 ۱۳:۰۶
آیین مهر و ورزش باستانى / مهرداد بهار معمولاً منشأ ورزش باستانى ایران را در آغاز دوره اسلامى میجویند و آن را پوششى بر کوشش ایرانیان میهندوست در فراگرفتن شیوههاى نبرد با کمان و سپر وجز آن بر ضد تازیان میدانند. هرچند ممکن است این ورزش به این منظور یارى رسانیده باشد، ولى خطائى بزرگ است اگر سنت ورزش باستانى را به زمانى چنین نزدیک تاریخى نسبت دهیم. 1401/10/14 ۱۱:۱۹
نخستین آگهی تجاری ایران نخستین آگهی تجاری در تاریخ مطبوعات ایران، در شماره ششم از سال اول روزنامه وقایع اتفاقیه در نیمه اسفند سال۱۲۲۹ منتشر و به این ترتیب، تبلیغات بازرگانی در مطبوعات ایران، ۱۴سال پس از انتشار نخستین روزنامه کشور یعنی کاغذ اخبار و پانزده سال بعد از رواج کاربرد آگهی در مطبوعات غربی آغاز شد. 1401/8/3 ۱۰:۰۴
محرم سال 1289 به روایت ناصرالدین شاه تهران در دوران قاجار تکایای بسیاری داشت که در دهه عاشورا و سایر روزهای عزاداری مورد استفاده عزاداران حسینی قرار می‌گرفت. مهم‌ترین تکیه تهران که اینک اثری از آن باقی نمانده، تکیه دولت تهران بود. در این گزارش به خاطرات ناصرالدین شاه در دهه عاشورای سال ۱۲۸۹ هجری قمری یعنی یکسال پیش از پایان بنای تکیه دولت آمده است. 1401/5/18 ۰۹:۴۶
سندی که می‌گوید فارسی زبان رسمی هندوستان بوده دست‌نویسی که متعلق به سدۀ ۱۷ میلادی است، نشان می‌دهد فارسی به‌مدت چند قرن زبان رسمی هندوستان بوده است. 1401/3/21 ۱۲:۰۷
مجال دادن به وجه دراماتیک تعزیه در گفت‌وگو با مترجمان کتاب «تئاتر و اسلام» کتاب «تئاتر و اسلام» نوشته ماروین کارلسون به‌تازگی با ترجمه مشترک بهزاد لطفی و الهام معدنی در نشر لگا منتشر شده است. اثری که ارتباط تئاتر با جهانی گسترده‌تر را بررسی کرده و زوایای گوناگون آن را در دوره‌های مختلف و کشورهای خاورمیانه به بحث نشسته است. 1401/12/15 ۰۹:۵۴
گفت‌وگو با استاد عبدالمجید ارفعی در مورد رمزگشایی فرانسوا دوسه از خط «عیلامی خطی» استاد عبدالمجید ارفعی متولد 1318 و از اولین فارغ‌التحصیلان ایرانی در رشته زبان‌های باستانی در مؤسسه شرقی دانشگاه شیکاگو است. او که هم‌دوره با دکتر یوسف مجیدزاده و دکتر صادق ملک شهمیرزادی در آن دانشگاه به تحصیل پرداخته، محضر استادانی همچون ساموئل نواح کرایمر، والتر هینتس، ریچارد هَلِک، ابراهیم پورداود و پرویز ناتل‌خانلری را درک کرده و بر زبان‌های «سومری»، «اَکَدی»، «ایلامی»، «فارسی باستان» و «هخامنشی» اشراف کامل دارد 1401/12/15 ۰۸:۵۴
گفت‌وگو با اکبر معصوم‌بیگی درباره نقش روشنفکران در تحولات تاریخی و اجتماعی روشنفکران یکی از پایه‌های اصلی انقلاب مشروطه بودند و از آن زمان تا امروز روشنفکری ایران با فرازونشیب‌های مختلف در وقایع گوناگون اجتماعی و سیاسی جامعه نقش داشته است. روشنفکران مشروطه یک پا در فرهنگ داشتند و یک پا در سیاست و این ویژگی آنها بدل به سنت روشنفکری در ایران شد. 1401/12/10 ۱۰:۳۰
گزارش تصویری برگزاری ششمین همایش ملّی زبان‌ها و گویش‌های ایران در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی دبا: ششمین همایش ملّی زبان‌ها و گویش‌های ایران (گذشته و حال)، دوشنبه، پانزدهم اسفند در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1401/12/21 ۱۰:۱۸
گزارش تصویری برگزاری آیین یادبود «سیّداحمد وکیلیان» در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی آیین یادبود زنده‌یاد «سیّداحمد وکیلیان»، فرهنگ‌پژوه و فولکلوریست برجسته، عصر جمعه، شانزدهم دی در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1401/10/18 ۱۸:۰۱
رونمایی از کتاب «جنگ‌های صلیبی» در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی آیین رونمایی از کتاب «جنگ‌های صلیبی» با حضور عبدالله ناصری طاهری، مؤلّف کتاب، صبح سه‌شنبه، دهم خرداد در بخش تاریخ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1401/3/11 ۱۳:۰۲