پیلسته در متون کهن فارسی / محمد حسن ابریشمی
پیلسته در متون کهن فارسی / محمد حسن ابریشمی

واژۀ فارسی «پیلسته»، و صورت املایی «بیلسته» آن در فرهنگ‌های قدیم ـ چون لغت فرس (تألیف اسدی طوسی، قرن۵) صحاح الفرس (تألیف محمدبن هنــدوشاه نخجــوانی، قرن۸)، مجموعه‌الفرس (صفی کحال، قرن ۸)...

1404/3/1 ۱۱:۱۹
اندیشه و ادب سعدی / محمدعلی همایون کاتوزیان
اندیشه و ادب سعدی / محمدعلی همایون کاتوزیان

سعدی چنان پربرگ و بار و تقریباً در هر موضوع سخن نغز گفته که از زوایای گوناگون می شود درباره اش پژوهید و نوشت و درباره مقولات مختلف اخلاقی، اجتماعی، زیبایی، ادبی و حتی سیاسی، از آثارش شاهد مثال آورد. مؤلف نوشتار زیر مطالب متعددی درباره سعدی نوشته و گفتار حاضر یکی از آنهاست.

1404/3/1 ۱۱:۰۸
نگاهی اجمالی به پیشینۀ تاریخی خلیج فارس / حبیب‌الله محمودیان
ادامه مطلب
میراث مشترک ایرانیان/ رنه گروسه – بخش دوم و پایانی
میراث مشترک ایرانیان/ رنه گروسه – بخش دوم و پایانی

برای ما تصور این نکته دشوار است که چگونه عمر تمدن ظریف ایرانی پس از چنین فاجعه‌‏هایی به سر نیامد! پاسخ این مشکل را دو تن از مشهورترین بزرگان شعر فارسی به ما می‌‏دهند: سعدی و حافظ. شاعر نخستین معاصر با اشغال مغولان و دومین مقارن با یورش تیمور به ایران بود.

1404/2/22 ۱۱:۰۲
میراث مشترک ایرانیان /  رنه گروسه – بخش نخست
میراث مشترک ایرانیان / رنه گروسه – بخش نخست

آنچه در طول تاریخ بر سر ایران و مردمانش آمد، به قدری سنگین و کمرشکن بود که اگر بر سر بسیاری از ملل دیگر می آمد، از بیخ و بر برمی افتادند؛ اما ایران همچنان ماند، زیرا پشتوانه فرهنگی نیرومندی داشت. مورخ نامدار فرانسوی در این نوشتار به بیان همین نکته می پردازد.

1404/2/18 ۱۰:۰۸
داستان‌های حماسی مشرق / پروفسور ریچارد فرای
داستان‌های حماسی مشرق / پروفسور ریچارد فرای

آغاز روایات حماسی در ایران شاید مصادف باشد با ظهور زرتشت که در اعصار بعدی در داستان‌های حماسی ‌ تأثیر گذاشت. اگر زرتشت نبود، حماسه در ایران به همان سرنوشتی دچار می‌‏شد که در میان هندیان و ژرمن ها دچار آمد، یا حتی ممکن بود با سلطه یونانیان یا تازیان بر ایران از میان برود.

1403/12/22 ۱۳:۲۸
ادامه مطلب
خلیج فارس نامی پاینده در گذر سده‌ها
خلیج فارس نامی پاینده در گذر سده‌ها

شواهد فراوان تاریخی از سپیده‌دم تاریخ تاکنون برای نام خلیج فارس وجود دارد. کتاب‌هایی کهن همچون «مسالک‌الممالک» اصطخری از جغرافیانویسان سده چهارم هجری از مستندترین این شواهد به شمار می‌آیند.

1404/2/11 ۱۱:۳۳
برگی از متون
مجموعۀ شخصی سلطانعلی سلطانی محفوظ در کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
مجموعۀ شخصی سلطانعلی سلطانی محفوظ در کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

کتابخانۀ ارزشمند شادروان سلطانعلی سلطانی نخستین مجموعه و گنجینه به معنای واقعی کلمه بود که در چهارم خردادماه ۱۳۶۸ از سوی بازماندگان استاد به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا شد و در محلی مخصوص و به نام این خاندان نگهداری می‌شود.

1403/9/18 ۲۱:۵۳
ادامه مطلب
شهرام جلیلیان: تغییر نام خلیج فارس توطئه بریتانیا بود
شهرام جلیلیان: تغییر نام خلیج فارس توطئه بریتانیا بود

شهرام جلیلیان: تاریخ تحریف خلیح فارس به دهه ۱۹۳۰ و تلاش برای تغییر نام خلیج فارس توسط انگلیسی‌ها انجام می‌گیرد و با توطئه‌ای که به کار می‌برند کوشیدند نام جعلی را وارد اسناد، مدارک تاریخی، جغرافیایی و مکاتبات سیاسی کنند با توطئه بریتانیایی تغییر نام خلیج فارس صورت گرفت

1404/3/1 ۱۱:۵۳
شاهنامه و اسطوره‌هایی که هنوز زنده‌اند
گفت‌وگو با امر مقدس
گفت‌وگو با امر مقدس

متون مقدس ادیان از جمله قرآن كتاب مقدس مسلمانان را به شیوه‌ها و با رویكردهای گوناگونی می‌توان خواند و تفسیر كرد و از منظرهای مختلف به آنها پرداخت. تفسیر عرفانی و رازورزانه قرآن نگاهی است كه همواره از عارفان و اهل تصوف مورد توجه بوده و ایشان با این رهیافت به تاویل و تفسیر داستان‌ها و حكایت‌های قرآن پرداخته‌اند.

1404/3/1 ۱۰:۵۰
ادامه مطلب
گزارش تصویری برگزاری رونمایی جلد بیست‌وششم دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
گزارش تصویری آخرین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ۱۴۰۳ (۲)
گزارش تصویری آخرین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ۱۴۰۳ (۱)
ادامه مطلب

مداخل برگزیده

  • فردوسی
    محمد جعفری (قنواتی)

    فِرْدوسی، ابوالقاسم، شاعر ملی و سرایندۀ شاهنامه، حماسۀ ملی ایرانیان، و آشناترین شاعر در فرهنگ و ادب شفاهی مردم ایران. 

    ادامه مطلب
  • شاهنامه
    محمد جعفری (قنواتی)

    حماسۀ ملی ایرانیان سرودۀ ابوالقاسم فردوسی.

    ادامه مطلب
  • رضا (ع)، امام
    محمدجعفر یاحقی

    رِضا (ع)، اِمام، ابوالحسن علی بن موسی‌الکاظم (148-203 ق/ 765- 818 م)، هشتمین امام شیعیان. 

    ادامه مطلب
  • خیام
    حسین معصومی همدانی,یونس کرامتی,علی میرافضلی

    ابوالفتح عمر بن ابراهیم نیشابوری، فیلسوف، ریاضی‌دان، منجم، پزشک و شاعر قرنهای 5 و 6 ق / 11 و 12 م.

    ادامه مطلب
  • خلیج فارس
    عباس سعیدی

    خَلیجِ فارْس، پیشرفتگی بزرگ آب در خشکی، و بخشی از دریای پـارس باستان در جنوب ایران.  نام و نام‌گذاری: این بدنۀ آبی بزرگ از زمان باستان تاکنون، پیوسته «دریای پارس» یا «خلیج فارس» نام داشته است

    ادامه مطلب

تازه های نشر مرکز

اخبار و گزارش

کارگاه و سمینار

آخرین مقالات افزوده شده

پربازدیدترین مقالات

مقالات دائرة المعارف بزرگ اسلامی براساس موضوع

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: