تاریخ

موضوع بندی
- همه موضوعات

جستجوی الفبایی

بلوک | علی اکبر دیانت بُلوك، يا بولوگ، اصطلاحی در تقسيمات كشوري در ايران در سده‌هاي گذشته، نيز اصطلاحی نظامی‌ در سازمان لشكري دولت عثمانی.
بلوکباشی | علی اکبر دیانت بُلوكْباشی، عنوانی نظامی و اداري در تشكيلات دولت عثمانی، به معنی فرمانده و رئيس بلوك (ه‍ م). اين عنوان در نظام اداري ايران نيز از سدۀ 10ق / 16م به بعد كاربرد داشته است.
بلوی، ابومحمد | شادی دایی رضایی مقدم بَلَوی‌، ابومحمد عبدالله بن‌ محمد مدینی‌ (زنده‌ در 330ق‌ / 942م‌)، مورخ‌، محدث‌ و فقیه‌ مصری‌. از سرگذشت‌ او اطلاع‌ چندانی‌ در دست‌ نیست‌. ابن‌‌ندیم‌ نخستین‌ کسی‌ است‌ که‌ از بلوی‌ یاد کرده‌ است‌
بلی | عنایت الله فاتحی نژاد بَلیّ، تیره‌ای از قبیلۀ بزرگ قضاعه. بلی نام نیای این قبیله است (كلبی، 2 / 705؛ ابن‌قتیبه، 104؛ همدانی، الاكلیل، 1 / 188-189؛ ابن حزم، 478).
بنا، حسن | حسن انصاری بَنّا، حسن (1285-1327ش / 1906-1949م)، بنیان‌گذار و رهبر جمعیت اخوان المسلمین. وی در شهرستان محمودیه نزدیك اسكندریه در بحیرۀ مصر به دنیا آمد.
بناکتی | محسن احمدی بَناكَتی، ابوسلیمان فخرالدین داوود بن محمد، ملقب به فخر بناكتی (د 730ق / 1330م)، مورخ و شاعر ایرانی دورۀ مغول. لقب فخر بناكتی را خود در كتابش ذكر كرده است
بناورت | نوشین صاحب بِناوِرْت1 (د 479ق / 1086م)، لقب ابن عباد، رهبر مسلمانان سَرَقوسه2 (واقع در جنوب شرقی صِقِلیه3) در رویارویی با حملۀ نُرمانها. تاریخ‌نگاران اروپایی نام او را به صورتهای مختلف ثبت كرده‌اند (نک‍ : EI²، اما در منابع كهن اسلامی به او اشاره نشده است.
بندار | صادق سجادی بُنْدار، اصطلاحی دیوانی كه روزگاری دراز در برخی از سرزمینهای خلافت، به ویژه ایران به كار می‌رفت. این كلمه فارسی، و مركب از دو جزء است: «بنه» به معنای بار و اموال، و «دار» پسوند دارندگی و حفاظت.
بنداری | آذرتاش آذرنوش بُنْداری، قوام‌الدین فتح بن علی بن محمد (د سدۀ 7ق / 13م)، مترجم شاهنامۀ فردوسی به عربی. با آنکـه وی كتاب نسبتاً مشهوری درباره سلجوقیان تدارك دیده، و شاهنامه را به عربی برگردانده است
بنوال |
بنی اغلب | محمد نوری بَنیْ‌اَغْلَب، خاندانی از عرب تمیمی ‌كه از 184 تا 296ق / 800 تا 909م در تونس فرمانروایی داشتند. عنوان بنی‌اغلب برگرفته از نام اغلب بن سالم مرورودی، پدر ابراهیم، بنیان‌گذار این خاندان است
بنی اسد | علی بهرامیان بَنی اَسَد، تیره‌ای از عرب عدنانی، موسوم به بنی اسد بن خزیمه. این تیره با اینکـه در مقایسه با دیگر قبایل بزرگ، در تاریخ سده‌های نخستین هجری، ویژگی برجسته و نقشی چشم‌گیر نداشته است
بنی افطس | یوسف رحیم لو بَنی اَفْطَس، از دولتهای ملوك الطوایف ‌اندلس كه پس از فروپاشی خلافت اموی، بر باختر میانی ‌اندلس فرمانروایی كرد (413-487ق / 1022-1094م).
بنی امیه | عنایت الله فاتحی نژاد , علی بهرامیان بَنی‌اُمَیه، یكی از دو شاخۀ بزرگ قبیلۀ قریش كه شماری از ایشان نزدیك یك سده بر سرزمینهای اسلامی حكومت كردند.
بنیچه | سید علی آل داوود بُنیچه، نظامی‌خاص برای اخذ مالیات و روش سربازگیری كه ظاهراً از عصر ایلخانیان تا آخر دورۀ قاجاریه در دستگاه دیوانی ایران برقرار بوده است. برخی بنیچه را مشتق از كلمه «بُنه»، به معنی «جفت» می‌دانند.
بنی ایناق | علی کرم همدانی بَنیْ ایناق، یا قُنْقراتْها، نام یكی از دو شعبۀ خانهای حكومتگر خیوه (خوارزم) از 1219ق تا 1337ق / 1804 تا 1919م. واژۀ ایناق در زبان تركی جغتایی به معنی رفیق، ندیم، مشاور و مقرب پادشاه است و در تركستان از مراتب عالی درباری به شمار می‌رفت
بنی عباس | علی بهرامیان بَنی عَبّاس، تیره‌ای مهم از قبیلۀ بنی‌هاشم و بزرگ‌ترین سلسلۀ خلفای اسلامی‌كه نسب آنان به عباس بن عبدالمطلب (ه‍ م)، عموی پیامبر اكرم (ص) و نوادۀ‌هاشم بن عبدمناف می‌رسد.
بنی قینقاع | سید محمد سیدی بَنی قَینُقاع، یكی از 3 قبیلۀ یهودِ مدینه، مقارن با هجرت پیامبر اكرم (ص) و حضور آن حضرت در این شهر. دربارۀ منشأ بنی قینقاع اطلاع دقیقی در دست نیست. برخی آنان را عرب تباران یهودی شده می‌دانند
بوذرجمهر |
بوری بن ایوب |
بوری بن طغتکین |
بوری، بنی | صادق سجادی بوری، بَنی، خاندانی از اتابكان سلاجقه كه حدود نیم قرن (498-549ق / 1105-1154م) در دورۀ جنگهای صلیبی بر بخشهایی از شام، به ویژه دمشق و اطراف آن فرمان راندند و بدین سبب به «اتابكان دمشق» نیز نام بردار شدند.
بوزابه | سید علی آل داوود بوزابه، یا بوز اَبه (مق‍ 542ق / 1147م)، از امیران و اتابكانِ ترك دستگاه سلاجقه و فرمانروای فارس. وی ظاهراً فعالیتِ رسمی‌ سیاسی و نظامی ‌را در خدمت مِنْگوبَرْس، حاكم فارس آغاز كرد و در زمرۀ دستیاران بزرگ او در حكومت درآمد و آن گاه نایب او شد.
بوسعید |
بوقا | مصطفی موسوی بوقا، در تركی‌ كهن‌ به‌ معنای‌ گاو نر و گشن‌ است‌ كه‌ با اندك‌ دگرگونیهای‌ آوایی‌ در بیشتر شاخه‌های‌ زبان‌ تركی‌ به‌ همان‌ معنی‌ بر جای‌ مانده‌ است‌
بولاق، مطبعه | عبدالحسین آذرنگ بولاق‌، مَطْبَعه‌، نهادی‌ بسیار مؤثر در حیات‌ فرهنگی‌ جدید مصر و از قدیم‌ترین‌ چاپخانه‌ها در عالم‌ اسلام‌. بندر بولاق‌ بر ساحل‌ نیل‌ ــ كه‌ اكنون‌ به‌ یكی‌ از بخشهای‌ شهرِ گسترش‌ یافتۀ قاهره‌ تبدیل‌ شده‌ است‌
بومسلم رازی | کیانوش صدیق بومُسْلِم‌ رازی‌ (مق‍ ح‌ 488ق‌ /1095م‌)، از بزرگان‌ ری‌ در عهد سلجوقیان‌ كه‌ مقارن‌ وزارت‌ نظام‌ الملك‌ طوسی‌ (451- 458ق‌ / 1059-1066م‌) می‌زیسته‌، و از او با عنوان «رئیس‌ ری‌» یاد شده‌ است‌.
بویهیان |
بویب، جنگ | روزبه زرین کوب بُوَیب‌، جَنْگ‌، یكی‌ از نبردهای‌ مشهور عرب‌ با سپاه‌ ساسانی‌، در كنار رودخانۀ بویب‌ در عراق‌ كه‌ به‌ پیروزی‌ عربها انجامید. رود بویب‌، از شاخه‌های‌ فرات‌، از نزدیك‌ محل‌ كوفۀ كنونی‌ می‌گذشت‌ و در روزگار ساسانیان‌ مرداب‌ فرات‌ به‌ شمار می‌رفت‌
بهاءالدولۀ دیلمی |
به آفرید | علی بهرامیان بِهْ آفَرید (مق‍ ح‌ 131ق‌ /749م‌)، مدعی پیامبری‌ و بنیان‌گذار فرقۀ به‌آفریدیه‌. دربارۀ به‌آفرید و عقاید و فعالیتهای‌ او، احتمالاً دو گزارش‌ در دست‌ مؤلفان روزگار كهن‌ بوده‌ است‌...
بهاءالدین جوینی | سید علی آل داوود بَهاءُالدّین‌ جُوِینی‌، محمد (ح‌ 648 ـ شعبان‌ 678ق‌ /1250 ـ دسامبر 1279م‌)، فرمانروای‌ اصفهان‌ و بخشی‌ از عراق‌ عجم‌ از 663 تا 678ق‌ /1265-1279م‌.
بهاءالدین بن حنا | جمال موسوی بَهاءُالدّینِ بْنِ حِنّا، ابوالحسن‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ سلیم‌ بن‌ حنا (603 -677ق‌ /1207- 1278م‌)، ملقب به صاحب بهاءالدین‌، وزیر دو تن‌ از سلاطین ممالیك‌ مصر.
بهاءالدین سام |
بهادر شاه گجراتی | هدی سید حسین زاده بَهادُرْشاه‌ گُجَراتی‌، سلطان‌ گجرات‌ (د 943ق‌ /1536م‌)، دومین‌ پسر سلطان مظفر دوم‌. باتوجه‌ به‌ اینكه‌ بهادرشاه‌ در هنگام‌ مرگ‌ 31ساله‌ بود
بهادر | مصطفی موسوی بَهادُر، به معنای پهلوان و دلیر، شكل فارسی‌ شدۀ واژۀ مغولی‌ با ـ آتور «كهن‌»، باغاتور «نو»، این دو نیز، خود برگرفته‌ از واژۀ تركی‌ باتیر، باتور است‌.
بهادر نظام شاه |
بهادرشاه گورکانی | هدی سید حسین زاده , مجید سمیعی بَهادُرْشاه‌ گورَكانی‌، عنوان‌ دو تن‌ از فرمانروایان‌ بابری‌ شبه‌ قاره‌ كه‌ حدود 400 سال‌ بر این‌ سرزمین‌ فرمان‌ راندند و در زمان‌ حكومت‌ بهادرشاه‌ دوم‌، سلسلۀ گوركانیان‌ منقرض‌ شد.
بهار دانش |
بهبهانی، احمد |
بهبهانی، سیدعبدالله | حسن یوسفی اشکوری بِهْبَهانی‌، سیدعبدالله‌ (1256- 1328ق‌ /1840-1910م‌)، از رهبران‌ بلندپایه‌ و روحانی‌ جنبش‌ مشروطه‌خواهی‌ ایران‌. تولد او را سالهای‌ 1257، 1260 و 1262ق‌ نیز آورده‌اند
بهراء | پروین قدسی زاد بَهْراء، شاخه‌ای‌ از قبیلۀ قُضاعه‌، از اعراب‌ قحطانی‌ یمن‌، منسوب‌ به‌ بهراء بن‌ عمروبن‌ الحاف‌ بن‌ قضاعه‌. بهراء را از قبیلۀ جذام‌ نیز شمرده‌اند (EI2). صفت‌ نسبی‌ آن‌ را به‌ صورتهای‌ بهراوی‌، بهرانی‌ و بهرایی‌ آورده‌اند
بهرام شاه بن مسعود* |
بهرام شاه غزنوی | مهدی کیوانی بَهْرامْ شاهِ غَزْنَوی‌، ابوالمظفر یمین‌‌الدوله‌ (حك‍ 512-547ق‌ / 1118-1152م‌)، فرزند مسعود بن‌ ابراهیم‌، از سلاطین‌ نامدار دورۀ دوم‌ غزنوی‌. مادر بهرام‌ شاه‌ گوهر خاتون‌، ملقب‌ به «مهد عراق‌»، دختر ملكشاه‌ سلجوقی‌ بود
بهروزخان | علی کرم همدانی بِهْروزْخان‌، نام‌ دو تن‌ از امیران‌ كرد دنبلی‌ در عهد صفویه‌: 1. امیر بهروز خان‌، ملقب‌ به‌ سلمان‌ خلیفه‌، پسر امیر رستم‌.
بهلول | پیرایه یغمایی بُهْلول‌، هفته‌نامه‌ای‌ انتقادی‌ و طنزآمیز همراه‌ با كاریكاتور كه‌ مدافع‌ و ناشر افكار حزب‌ دموكرات‌ بود. این‌ هفته‌نامه‌ از اوایل‌ سال‌ 1290 ش‌ /1911 م‌ نخست‌ با مدیریت‌ شیخ‌ علی‌ عراقی‌ منتشر شد
بهلول لودی | مجید سمیعی بُهْلولِ لودی‌ (د 894 ق‌ / 1489 م)‌، سلطان‌ دهلی‌ و سر سلسلۀ لودیان‌ در شبه‌ قارۀ هند. خاندان‌ لودی‌ از تیرۀ شاهوخیل‌ از قبیلۀ غلزایی‌ افغان‌ بود.
بهمن جادویه | صادق سجادی بَهْمَنِ جادویه‌، از سرداران‌ مشهور ساسانی‌ در آستانۀ ورود اسلام‌ به‌ ایران‌. آگاهیهای‌ اندك‌ دربارۀ احوال‌ او منحصر به‌ مطالبی‌ است‌ كه‌ مورخان‌ عصر اسلامی‌، تنها دربارۀ پیكارهایش‌ با مسلمانان‌ آورده‌اند. این‌ اندك‌ هم‌ خالی‌ از خلط و اشتباه‌ نیست‌.
بهمن شاه | هدی سید حسین زاده بَهْمَنْ شاه‌، علاءالدین‌حسن‌ گانگو (حك‍ 748- 759ق‌ /1347- 1358م)‌، بنیان‌گذار سلسلۀ بهمنیان‌ (ه‍ م)‌ دكن‌ (748-933ق‌ /1347-1527 م)‌.
بهمنیان | مجید سمیعی بَهْمَنیان‌، اعضای‌ خاندانی از مسلمانان‌ كه‌ در شبه‌ جزیرۀ هند با تشكیل‌ حكومتی مستقل‌ و قدرتمند بر فلات‌ دكن‌ فرمان‌ راندند (748-933 ق‌ /1347-1527 م‌).

تاریخ

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

تاریخ

ورود به سایت

ثبت نام