كاش مى‌توانستيم به جای دعوی مالكيت «فلسفه» به آن رو کنيم / رضا داوری اردکانی
كاش مى‌توانستيم به جای دعوی مالكيت «فلسفه» به آن رو کنيم / رضا داوری اردکانی

رئیس سابق فرهنگستان علوم ایران نوشت: مردمی كه نياكانشان دانا و بافرهنگ بوده‌اند، حق دارند به دانايی نياكان خود مباهات كنند اما اين مباهات در صورتی موجه است كه اكنون هم اهل دانايی و در طلب آن باشند، زيرا دانا بودن و خردمندی پدر، فرزند را از خرد و دانايی بی‌نياز نمی‌كند. وقتی اهل فلسفه به جای تحقيق و تأمل در تاريخ و وضع روزگار، شعار می‌دهند، به قول شاعر: مثل يك ابر دلم مى‌گيرد. كاش مى‌توانستيم به جای دعوی مالكيت فلسفه، به آن رو کنيم و به مدد آن از نزاع‌ها و كينه‌ها آزاد شويم و معنى زندگی را دريابيم.

1404/9/8 ۱۲:۲۲
فلسفه آکادمی در ایران / رضا ماحوزی
فلسفه آکادمی در ایران / رضا ماحوزی

رضا ماحوزی معتقد است فلسفه دانشگاه در ایران از ۱۳۰۴ تا ۱۳۵۹ سه گفتمان ایده فلسفی دانشگاه، گفتمان کنش‌گری عمل‌گرایانه و گفتمان توسعه‌گرایی را تجربه کرد.

1404/9/8 ۱۲:۱۵
ادامه مطلب
درنگی در آیات مربوط به ذوالقرنین / علامه طباطبایی
شاعرِ «لطیف‌ترین شعر عاشقانه عصر ما» / محمدامین ریاحی
ایرانیان و تأثیرشان بر فرهنگ فرانسه /  جواد حدیدی
ایرانیان و تأثیرشان بر فرهنگ فرانسه / جواد حدیدی

حدود چهار سده از آشنایی فرانسویان با فرهنگ و ادبیات ایران می گذرد و در این مدت شاعران، ادیبان و نویسندگان فرانسه به مناسبت های مختلف و از وجوه گوناگون با بزرگان شعر و ادب ایران و آثارشان مواجه شده اند و از آنها تأثیر پذیرفته اند

1404/6/29 ۱۱:۱۴
ادامه مطلب
نظام‌نامۀ کتابخانه در دورۀ قاجار
نظام‌نامۀ کتابخانه در دورۀ قاجار

سند تازه ارائه‌شده در این شماره، گوشه‌ای از نخستین تلاش‌های اداری ایران برای تنظیم مقررات کتابخانه‌های عمومی در سال‌های پایانی دورۀ قاجار را نشان می‌دهد.

1404/8/25 ۱۱:۵۷
مُهر ناصرالدین‌شاه و مشیرالسلطنه نشان از تاریخ تملک نسخه در محافل درباری
نسخه‌ای از تاریخ بیهقی در تملک ملک الشعرای بهار
ادامه مطلب
وحدت وجود در فلسفه و عرفان اسلامی در گفت‌وگو با سید حسن امین
وحدت وجود در فلسفه و عرفان اسلامی در گفت‌وگو با سید حسن امین

سید حسن امین در تبیین دیدگاه فلسفی خود، مفهوم وحدت وجود را نه صرفاً عرفانی و نه صرفاً فلسفی می‌داند، بلکه قائل به تلفیقی از هر دو خوانش است. او معتقد است مراتب هستی در حقیقت تجلی‌های گوناگون یک وجود واحد و جاری هستند که در شدت و ضعف، ظهور می‌یابند.

1404/9/9 ۱۲:۱۵
دستور زبان فارسی و رسم الخط در گفتگو با مرتضی قاسمی
شاهنامه از درون یک جهان شفاهی برخاسته
شاهنامه از درون یک جهان شفاهی برخاسته

پریسا سیمین‌مهر، نقال ایرانی، گفت: در شاهنامه، فردوسی بارها از کسانی مانند دهقانان، سروِ آزاد یا دانشوران نام می‌برد و می‌گوید که فلان داستان را از آنان شنیده است. حتی گاهی می‌گوید «چنین گفت بلبل»، که باز نشان از راوی شفاهی دارد. این‌ها نشان می‌دهد که شاهنامه از درون یک جهان شفاهی برخاسته و نقالی در ریشه‌های آن حضور دارد.

1404/9/9 ۱۲:۰۰
ادامه مطلب
گزارش تصویری برگزاری شبِ «دانشنامۀ اسلامیکا» در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
گزارش تصویری برگزاری شبِ «دانشنامۀ اسلامیکا» در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

نهصدودپانزدهمین شب از سلسلۀ شب‌های مجلّۀ بخارا با هم‌کاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و مؤسّسۀ مطالعات اسماعیلی لندن، به «دانشنامۀ اسلامیکا» اختصاص یافت که عصر یک‌شنبه، دوم آذر در تالار امیرالمؤمنینِ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.

1404/9/3 ۰۹:۴۵
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۲
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۲

آیین پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر با عنوان «امیرِ کبیرِ نشر» به میزبانی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی و با همکاری نشر نو، عصر سه‌شنبه، هشتم مهر برگزار شد.

1404/7/9 ۱۱:۲۶
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۱
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۱

آیین پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر با عنوان «امیرِ کبیرِ نشر» به میزبانی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی و با همکاری نشر نو، عصر سه‌شنبه، هشتم مهر برگزار شد.

1404/7/9 ۱۱:۲۳
ادامه مطلب

مداخل برگزیده

  • کیخسرو
    محمود امیدسالار

    کِیخُسْرو، از شاهان جاوید در دین زردشت و فرهنگ مردم و مشهور به عدالت در حماسۀ ملی ایرانیان. 

    ادامه مطلب
  • کهربا
    محسن ابراهیمی

    کَهْرُبا، یا کاه‌ربا، گوهری زرد و سخت با کاربردهای درمانی و تزیینی. 

    ادامه مطلب
  • کاشی و کاشی کاری
    محمدتقی عاشوری

    کاشی و کاشی‌کاری، نوعی خشت تنک که روی آن نقاشی کنند و آبگینۀ سابیده بر آن بمالند و بپزند، چنان‌که شبیه به چینی شود و نیز پیشۀ مرتبط به آن.

    ادامه مطلب
  • کاروان و کاروان سرا
    مریم سامعی

    کارْوان و کارْوانْ‌سَرا، شیوه‌ای از حمل‌ونقل گروهی انسان، حیوان و کالا، و محل اقامت کاروانیان و مسافران.

    ادامه مطلب
  • قهوه خانه
    محمد جعفری (قنواتی)

    قَهْوه‌خانه، از نهادهای اجتماعی با کارکردهای متنوع فرهنگی، ادبی، اجتماعی و سیاسی در فرهنگ مردم ایران. 

    ادامه مطلب

تازه های نشر مرکز

اخبار و گزارش

کارگاه و سمینار

آخرین مقالات افزوده شده

پربازدیدترین مقالات

مقالات دائرة المعارف بزرگ اسلامی براساس موضوع

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: