دکتر منوچهر ستوده در نگاه ایرج افشار / عنایت الله مجیدی آنچه در پی می آید، برگزیده ای است از چند نامۀ ایرج افشار که هنگام سفرِ خارج از کشور، به دکتر منوچهر ستوده، دوست دیرین خود نوشته است. از این سطور نیک می توان دریافت که او نه تنها سفرهای چند ماهه، بلکه در سفرهای کوتاه چند روزه نیز، در حسرت وطن و دوست کوه و دشت خویش، بی تاب بوده و برای بازگشت، روز شماری می کرده است. امید که نشر این نوشته ها، یادِ دو دانشمند ایران دوست و ایران شناس را در خاطر دلبستگان فرهنگ و تمدن این مرز و بوم خرم کند. 1400/1/21 ۱۳:۰۵
به یاد شادروان پروفسور هانس کونگ / سیدمصطفی محقق داماد به خاطر دارم درحدود سال‌های ۱۳۶۵ خورشیدی به دعوت حضرت استاد جناب آقای دکتر غلامرضا اعوانی، حفظه‌الله تعالی، رئیس وقت مؤسسه فلسفه وحکمت اسلامی، هیأتی از متکلمین آلمانی برای گفتگوی اسلام و مسیحیت به ایران آمدند وجلسات گفتگو میان آنان با چند تن از استادان ایرانی در محل مؤسسه برگزار شد. 1400/1/21 ۱۰:۳۶
نقش بزرگان و نژادگان در محاکمه و مرگ خسرو پرویز / شهرام جلیلیان : در فوریۀ 628 م. گروهی از بزرگان و هموندان خاندان های نژادۀ ایرانی و فرماندهان سپاه که از شیوۀ فرمانروایی و سیاست های خسرو پرویز (590-628 م.) به خشم آمده بودند، در یک شورش بزرگ، خسرو را به زندان انداختند و شیرویه، بزرگ ترین پسر او را به تخت نشاندند. آنها گستاخانه از پادشاهِ دست نشاندۀ خود، خواهان کشتن خسرو شدند، امّا شیرویه که از سویی نمی خواست دست به خون پدرش بیالاید و از سوی دیگر، در چنگ شورشیان گرفتار شده بود 1400/1/18 ۱۰:۲۸
حدود متصرفات اسلامی در ادوار مختلف / منوچهر ستوده در دوران پیامبر (ص) شرق و غرب عالم آن روزگار را دو نیروی بزرگ اداره می کرد، یکی دولت روم شرقی که بر سرزمینهای جنوبی اروپا و خاک ترکیۀ امروزی و شهرهای شمالی آفریقا دست داشت و دیگر دولت ساسانیان که از یک طرف حدود متصرفاتش به رودخانه سند و جیحون می رسید و از طرف دیگر به دریای عمان و خلیج فارس و رودخانۀ فرات منتهی می شد و از طرف مغرب هم با دولت روم شرقی همسایه بود. این دو نیرو در اثر کشمکش های طولانی مدتها بود که رو به ضعف و ناتوانی می رفتند. 1400/1/18 ۱۶:۱۸
پروین، شایسته هزاران تحسین / ملک الشعرای بهار در این روزها یکی از دوستان گلدسته‌ای از ازهار نوشکفته به دستم داد و منتی بر گردنم نهاد، دستم از آن رنگین گشت و دامنم مشک‌آگین، بوی گلم چنان مست کرد که دامنم از دست برفت! این گلدسته روح‌نواز عبارت بود از قصاید و قطعات شاعره شیرین‌زبان معاصر، خانم پروین اعتصامی که به‌تازگی از طبع برآمده و نخستین بار مباشر طبع آن دیوان، حقیر را به مطالعه آن آشنا ساخت. 1400/1/15 ۰۹:۰۱
عبدالحسین زرین کوب / ایرج افشار دوست دیرینه ام دکتر عبدالحسین زرین کوب درگذشت. او از سال 1353 دچار بیماری فلبی شد. چند تن از افراد خاندانش به همین درد درگذشتند. او چند بار، برای رهایی از رنجوری، تن به تیغ جراحان سپرد. درین چاره جویی سفرهای ناگواری را به امریکا و اروپا رفت. هربار همسر بردبارش با او همراه بود. 1399/12/27 ۱۱:۵۴
ایرج افشار و ترجمۀ انگلیسی دائرة المعارف بزرگ اسلامی انتشار جلد اول اسلامیکا در آبان ماه سال ۸۷ را می توان رویدادی خاص در دانشنامه نویسی در ایران تلقی کرد، زیرا برای نخستین بار دانشنامه ای ایرانی و به زبان فارسی به انگلیسی ترجمه و در سلسله انتشارات بریل در لیدن، یکی از با سابقه ترین ناشران جهان منتشر شد. بدین ترتیب، نه فقط خاورشناسان و ایران شناسان، بلکه دیگر پژوهشگران و علاقه مندان در سطح جهانی امکان یافتند از تحقیقات ایرانیان در موضوعات مربوط به ایران و اسلام برخوردار شوند. 1399/12/18 ۰۹:۰۷
اولین عکس از تخت جمشید در قاب دوربین یک عکاس ایتالیایی نمونه‌هایی از نخستین عکس‌های شناخته شده از تخت جمشید در دهه‌ی ١٨۵٠ منتشر شده که دیدن آن خالی از لطف نیست. این تصاویر که از نگاه دوربین لوییجی پِشه عکاس ایتالیایی در سال ١٨۵٨ میلادی ثبت شده است. 1399/11/7 ۱۳:۵۸
از افسانه تا واقعیتِ هدایت در گفت‌وگو با همایون کاتوزیان هدایت در عین حال که می‌تواند نماد شکست باشد، نماد گسست نیز است: گسست از سنت ادبی دیرپایی كه آن دوران مقام بلندی داشت و پیوندش با گسستی که انقلاب مشروطه در تاریخ ما رقم زد. همایون کاتوزیان که به‌اعتبار چهار کتاب مفصل و چندین دهه مداقه بر هدایت و آثارش از شارحان مطرح هدایت به شمار می‌رود، به مصالحه‌ناپذیری و هنجارشکنی هدایت اشاره می‌کند که او را در اقلیت قرار می‌داد؛ چراکه با نظام‌های تثبیت‌شده ادبی و سیاسی زمانه خود سر سازگاری نداشت. 1400/1/18 ۱۵:۲۲
گفت‌وگو با اکبر معصوم‌بیگی درباره جهان پرتناقض هدایت و فقدان ارزیابی انتقادی از او مهم‌ترین متن ادبی معاصر فارسی چند دهه پیش به شکل قاچاق به کشور وارد شد و هنوز هم همان انگ آغازین را بر پیشانی دارد. صادق هدایت به‌عنوان مهم‌ترین داستان‌نویس و روشنفکر معاصر ایران حدود هفت دهه پیش مرده است و تکلیف ما با او هنوز مشخص نیست. نمی‌دانیم که مایه مباهات‌مان است یا موجودی است لاابالی که باید دفنش کنیم و اجازه ندهیم کسی به سراغ آثارش برود. 1400/1/18 ۱۵:۱۵
گفت‌وگو با مراد فرهادپور درباره اشباح هدایت «قبل از هر چیز باید بگویم که من نه قصد دارم و نه صلاحیتش را که درباره ارزش ادبی آثار هدایت حرف بزنم... لیکن از آن‌رو درباره هدایت سخن می‌گویم که او صرفا یک نویسنده نیست، بلکه به‌نحوی سایه سنگین شبح و یا بهتر بگویم اشباحش هنوز بر دوش ما و بر دوش فرهنگ ما است». 1400/1/18 ۱۵:۱۰
گزارش تصویری اعطای جایزۀ گنجینۀ پژوهشی ایرج افشار پنجمین و ششمین مراسم اعطای جایزۀ گنجینۀ پژوهشی ایرج افشار صبح روز سه شنبه 22 مهرماه 1399 با حضور تنی چند از اعضای هیئت داوری ، نمایندۀ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یزدی و برندگان این دوره در مرکز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1399/7/23 ۱۱:۰۳
گزارش تصویری آیین رونمایی از مجموعۀ پنج جلدی جغرافیای جامع ایران آیین رونمایی از مجموعهٔ پنج‌جلدی «جغرافیای جامع ایران»، به‌صورت آنلاین، با حضور آقایان کاظم موسوی بجنوردی، دکتر عباس سعیدی، دکتر فرهاد عزیزپور و مهندس احمد آرین‌نیا صبح روز دوشنبه ۱۴ مهر در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1399/7/14 ۱۶:۱۲
گزارش تصویری از رونمایی از نسخۀ‌برخط دانشنامه‌های مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی آیین رونمایی از نسخۀ‌برخط (آنلاین) دانشنامه‌های مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی روز سه شنبه، یکم مهر ماه 1399، با سخنرانی کاظم موسوی بجنوردی، اشرف بروجردی، علی بهرامیان، محمدمهدی محمودی، علی موسوی بجنوردی و مسعود تاره در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1399/7/13 ۰۸:۲۴