توسعهنیافتگی نبود توسعه نیست، گم شدن در بیابان فنا است / رضا داوری اردکانی رضا داوری اردکانی نوشت:توسعه و توسعهنیافتگی به جهان جدید تعلق دارد. جهانهای قدیم نه توسعهیافته بودند نه توسعهنیافته و هر جهانی به راه خود میرفت و خرد خاص خود داشت. اکنون دو وضع وجود دارد: توسعهیافتگی و توسعهنیافتگی که این یک وضع بدی است که با درک و فهم وضع جهان و شرایط و امکانهای زمان بیگانه است و از آن بیرون باید رفت که متاسفانه راه بیرون رفتن را به آسانی نمیتوان یافت. اما اگر راه پیدا شود، پیمودنش چندان دشوار نیست. من به گشایش این راه فکر کردهام و این مسالهای بزرگ و کاری صعب است. 1404/10/6 ۱۲:۲۹
پژوهشگری چندساحتی / غلامرضا امیرخانی دکتر صفینژاد یکی از چهرههای اصلی و اثرگذار این کمیته بود. حضور او نه صرفاً از سر آشنایی با نقشه و جغرافیا، بلکه بیش از هر چیز به دلیل تسلط کمنظیرش بر تاریخ کتابهای چاپی، بویژه چاپهای سنگی و سربی، و خاصه نسخههای مصور چاپ سنگی بود 1404/10/6 ۱۱:۲۸
فانی در فرهنگ ما باقی است / بهاءالدین خرمشاهی چنین وارسته کمتر آدمی هست. بزرگ تر است بدون بزرگ نمایی، و بزرگوار است همواره در هالهای از فروتنی. انسان چنین فروتن در این پایه و با این مایه از فضل و فرهنگ کمتر داریم، یا اگر داریم، من نمیشناسم. 1404/10/6 ۱۰:۵۱
مبادی هویت ایرانی / محمدعلی اسلامی ندوشن کمتر کسی را در دوران معاصر می شود یافت که به اندازه استاد محمدعلی اسلامی ندوشن از وجوه گوناگون به ایران و تاریخ و فرهنگش پرداخته باشد و همواره دغدغه آن را داشته باشد. نوشتار زیر با محوریت هویت ایرانی، ضمن شناسایی عناصر اصلی این هویت، توانمندی ها، ضعفها و خطرها را بازگو می کند و البته راه چاره را نیز نشان می دهد. 1404/9/29 ۰۹:۲۸
ادبیات در مخاطره است! محمدتقی بهار (۱۸ آذر ۱۲۶۵ ـ ۱۳۳۰ش) در خانوادهای اهل ادب چشم به جهان گشود. پدرش محمدکاظم صبوری، ملکالشعرای آستان قدس رضوی بود و زمینه رشد استعداد شعری و ادبی فرزند را فراهم کرد. بهار از جوانی، با جریانهای فکری نو و آرمانهای آزادیخواهانه آشنا شد. روح عدالتطلب و علاقه شدید به اصلاح جامعه، او را به مطالعه آثار روشنفکران داخلی و خارجی واداشت و همین زمینه ساز ورودش به عرصه روزنامهنگاری و فعالیتهای سیاسی شد. 1404/9/18 ۰۹:۲۴
درنگی در آیات مربوط به ذوالقرنین / علامه طباطبایی در شأن نزول بخشی از سوره مبارک کهف چنین گفتهاند که جمعی از یهودیان سؤالاتی از پیامبر اکرم(ص) کردند و از آن جمله درباره ذوالقرنین پرسیدند که آیاتی نازل شد که محور بحث نوشتار زیر است. 1404/8/10 ۱۱:۳۳
نظامنامۀ کتابخانه در دورۀ قاجار سند تازه ارائهشده در این شماره، گوشهای از نخستین تلاشهای اداری ایران برای تنظیم مقررات کتابخانههای عمومی در سالهای پایانی دورۀ قاجار را نشان میدهد. 1404/8/25 ۱۱:۵۷
مُهر ناصرالدینشاه و مشیرالسلطنه نشان از تاریخ تملک نسخه در محافل درباری نسخه خطی «مجموعه رسائل حکمی و عرفانی» به خط نسخ و کتابتِ محمدبنعلی دامغانی جاجرمی در سال ۶۵۹ قمری در مخزن کتابهای خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی نگهداری میشود. 1404/8/4 ۱۲:۰۴
نسخهای از تاریخ بیهقی در تملک ملک الشعرای بهار نسخه شماره 3139 کتابخانه مجلس، کتاب تاریخ بیهقی اثر ارزشمند ابوالفضل محمد بیهقی (وفات 470 قمری) است. (معرفی شده در فهرست کتابخانه مجلس، جلد 10 (بخش دوم)، صص 709-710). 1404/8/3 ۱۱:۴۴
نگاهی به کارنامه عزتالله فولادوند، مترجم نامدار فلسفه در گفتوگو با حسینعلی نوذری بهگفته نوذری: «میبینید که ایشان چه تکنیکها، شگردها، چموخمها، و شیوههای مشخص و متدهای بسیار جالب، زیبا، بدیع و ابتکاری را در امر ترجمه بهکار میگیرند، بهگونهای که وقتی خواننده آثار ایشان را در دست میگیرد، با آنها اخت میشود و شروع میکند به خواندن». 1404/10/6 ۱۲:۰۱
موزه و حافظه تاریخی در ایران باستان / یوسف منصورزاده گذار از اسطوره به تاریخ یك دستاورد بزرگی برای جامعه بشری بود. طبق اظهارات كالینگوود، استاد فلسفه متافیزیك دانشگاه آكسفورد: تبدیل افسانهنگاری به علم تاریخ، ذات ذهن یونانی نبود، بلكه اختراع قرن پنجم پیش از میلاد بود و هرودت كسی بود كه آن را اختراع كرد 1404/10/2 ۰۷:۵۴
احمد مسجدجامعی: آیین یلدا به «امری ملی» تبدیل شده است وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی بااشاره به اینکه آیین شب یلدا به امرملی تبدیل شده است، ادامه داد: امر ملی جای خود را در نظام فکری باز کرده است، نظام اجرایی هم نمیتواند خود را از آن برکنار کند. 1404/10/1 ۱۴:۱۹
گزارش تصویری برگزاری زادروز جشن ٩٨ سالگی «سیدفتحالله مجتبائی» آیین زادروز جشن ٩٨ سالگی «سیدفتحالله مجتبائی» در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1404/9/19 ۱۱:۲۳
گزارش تصویری برگزاری شبِ «دانشنامۀ اسلامیکا» در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی نهصدودپانزدهمین شب از سلسلۀ شبهای مجلّۀ بخارا با همکاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و مؤسّسۀ مطالعات اسماعیلی لندن، به «دانشنامۀ اسلامیکا» اختصاص یافت که عصر یکشنبه، دوم آذر در تالار امیرالمؤمنینِ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1404/9/3 ۰۹:۴۵
گزارش تصویری برگزاری پاسداشت دهمین سالروز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۲ آیین پاسداشت دهمین سالروز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر با عنوان «امیرِ کبیرِ نشر» به میزبانی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و با همکاری نشر نو، عصر سهشنبه، هشتم مهر برگزار شد. 1404/7/9 ۱۱:۲۶