استاد از شما متشکریم که علی رغم بیماریتان به ما اجازه و وقت گفت و گو دادید. می خواهیم از گذشته شروع کنیم، ما مشتاقان و علاقه مندان به فرهنگ مردم، می دانیم که شما سالهای جوانی عمرتان را صرف جمع آوری فرهنگ مردم کرده اید؛ خیلی ها مشتاقند که بدانند شما کار خود را با چه انگیزه هایی و چه طور شروع کردید و در ان زمان برای به سرانجام رساندن این کار مهم، یعنی جمع آوری، حفظ و اشاعه فرهنگ مردم، با چه گرفتاری هایی مواجه بودید؛ لطفاً در ابتدا در این باره توضیح دهید؛ ممنون می شویم.

از تمام افسانه های شیرین و شگفت انگیز کهن که دایه پیر در سالهای کودکی برای من گفته است، اکنون دیگر هیچ به خاطرم نیست. آنهمه دیو و اژدها و آنهمه گنجهای افسانه ای و قلعه های پریان که خوابهای کودکی مرا از راز و ابهام سرشار می کرد، اکنون همه محو و نابود شده است.

با مرحوم طالقانی آشنایی دیرینه داشتم و پدرم با پدرش رفیق و مأنوس بود. بنده علاوه بر اینکه شخصاً در جلسات و درسهای آیت‌الله طالقانی شرکت می‌کردم، در نشست‌های هیأت علمیه که در رابطه با نهضت مقاومت ملی شبهای دوشنبه تشکیل می‌شد، حضور می‌یافتم. دوستان نهضت آزادی و انجمن اسلامی مهندسین مقید به خواندن نماز عید فطر و عید قربان بودند.

بعدالعنوان، تا کنون ضمن اسفار عهد جدید رساله‌ای به این عنوان از پولس رسول دیده نشده بود و در ذیل اناجیل اربعه، فقط به ذکر سیزده رساله از این رسول ـ که حواری ممتاز امم و قبایل بود ـ اکتفا شده بود که این رسایل سیزده‌گانه به ترتیب خطاب به رومیان، قرنتیان (دو رساله)، غلاطیان، افسسیان، فلیپیان، کولوسیان، تسالونیکیان (دو رساله)، تیموتاووس (دو رساله)، تیطوس و فلیمون است.

در خانواده‌ای روحانی (مسلمان، شیعه) برآمده‌ام. پدر و برادر بزرگ و یکی از شوهرخواهرهایم در مسند روحانیت مردند. و حالا برادرزاده‌ای و یک شوهرخواهر دیگر روحانی‌اند. و این تازه اول عشق است که الباقی خانواده همه مذهبی‌اند. با تک و توک استثنایی. برگردان این محیط مذهبی را در «دید و بازدید» می‌شود دید و در «سه‌تار» وگُله به گُله در پرت و پلاهای دیگر.

عدل و احسان ۹ـ «ان الله یأمر بالعدل و الاحسان: خداوند دستور به عدل و احسان می‌دهد.» در این آیه از قرآن مجید یک اصل بسیار اساسی مورد دستور قرار گرفته است که جامعیت دین اسلام در بر همه جوامع و برای همیشه روشن ساخته است.

امروز درست چهل سال از ربوده شدن امام موسی صدر در لیبی می‌گذرد؛ یعنی دقیقاً ۱۴۶۱۰ روز که به نظر می‌رسد در تاریخ بی نظیر باشد؛ مردی از سلاله پیامبر(ص)، با رسالتی پیامبرانه بر دوش و تلاشی پیگیر در جهت آشناکردن انسان‌ها با فطرت الهی خویش و گوهر اصیل دین که چیزی نیست جز پرستش خالصانة خدای یگانه و خدمت به مردمان از هر نژاد و با هر دین و زبان و فرهنگ و جنسی که باشند.

صبح روز چهارشنبه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲،[...] مقارن ساعت هشت، به وزارت کشور وارد شدم [...] آقای شجاع ملایری، رئیس اداره آمار و بررسی‌ها وارد اتاق شدند و گفتند: «‌آقای رحیمی لاریجانی الان از بیرون آمده‌اند و می‌گویند که در میدان سپه، دسته‌ای از مردم زنده‌باد شاه می‌گویند و شعارهایی بر ضد دولت می‌دهند.

ابوجعفر محمد بن علی(ع)، مشهور به امام محمدباقر(ع)، امام پنجم از ائم ه اثنی‌عشر(ع) و هفتمین معصوم از چهارده معصوم(ع) است. تولد آن حضرت در سال ۵۶ یا ۵۷ق در مدینه رخ داد. روز تولد را به اختلاف در اول رجب و سوم صفر گفته‌اند و روز اول رجب را نیز جمعه یا دوشنبه یا سه‌شنبه ذکر کرده‌اند.

در ۱۸ مارس سال ۲۰۰۰ مادلین آلبرایت وزیر خارجة وقت آمریکا گفت: «در سال ۱۹۵۳ آمریکا نقش مؤثری در ترتیب دادن براندازی نخست‌وزیر مردمی ایران، محمد مصدق داشت… آن کودتا آشکارا باعث پس‌رفت سیر تکامل سیاسی ایران شد و تعجبی ندارد که هنوز بسیاری از ایرانیان از این دخالت آمریکا در امور داخلی آنان ناراحتند.

برای پذیرفتن این دعوت آسمانی که از تأکیدگونه‌ای هم خالی نیست، همه‌ساله دههاهزار تن از کشور ما و صدهاهزار تن از دیگر کشورهای اسلامی یا غیر اسلامی جهان، روانه خانه خدا می‌شوند. خود را با هواپیما، کشتی و یا اتومبیل به بندر جدّه و مدینه‌الحاج می‌رسانند، تا عمره تمتُّع و حج تمتّع راانجام دهند. اینان کسانی هستند که خود را مستطیع می‌دانند، و چون استطاعت یافته‌اند، باید این فریضه الهی را ادا کنند.

این هم‌دهی ما، با پیشنهاد تأسیس یونسکو، به عقیده من، تعهدی را که در برابر بشریت داشته به انجام رسانیده و مخارجی را که برای تحصیل او در زمان جنگ و پیش از جنگ در پاریس کرده بودند، حلال کرده است؛ ولی آیا همه کسانی که از نعمات فهم و تحصیل و اعتلای فکری بهره‌ور شده و یک سر و گردن از عامه مردم بالاتر رفته‌اند، خودم را هم می‌گویم و خر خودم را هم جزء علّاف‌ها می‌رانم ـ آیا همه ماها واقعاً بار خود را به منزل رسانده‌ایم؟ بار میوه و حاصل مدنیّت را؟۱

آیات متعدد قرآن مجید با صراحت کامل نابودی اجتماعات گذشته را معلول ظلم و ستمگاری معرفی می‌نماید که عبارت است از تضاد با عدالت و یا بی‌اعتنایی درباره آن. و بالعکس، هیچ اعتلا و تمدن اصیل را در تاریخ بشری بدون درنظر گرفتن عامل عدالت، نمی‌توان تحلیل و تفسیر نمود؛ زیرا عدالت آب حیات شئون سازنده بشری است.

خوانندگان گرامی کمابیش به یاد دارند که هرچند وقت یک‌بار، این صفحه مزین به نوشتاری بلند از مرحوم استاد باستانی پاریزی بود. اخیراً فرزند برومندشان آقای مهندس حمید باستانی پاریزی با ارسال مقاله حاضر، نوشته‌اند:

به روایت تاریخ، امام علی(ع) پس از آنکه به اصرار مردمان بر سر کار آمد، با توجه به بذل و بخشش‌های گذشته، فرمود: «به خدا اگر بینم که به مهر زنان یا بهاى کنیزکان رفته باشد، آن را باز مى‌گردانم که در عدالت، گشایش است و آن که عدالت را برنتابد، ستم را سخت‌تر می‌یابد»