ادبیات عرب

موضوع بندی
- همه موضوعات

جستجوی الفبایی

ابن خفاجه | احمد بادکوبه هزاوه اِبْنِ خَفاجه‌، ابواسحاق‌ ابراهيم‌ بن‌ ابوالفتح‌ بن‌ عبدالله‌ بن‌ خفاجه‌ (451-533 ق‌/ 1059- 1139 م‌)، شاعر عصر ملوك‌ الطوايف‌ و مرابطون‌ در اندلس‌. ابن‌خلكان‌ سال‌ تولد وی‌ را 450 ق‌ آورده‌ (1/ 57)، اما ابن‌ ابار به‌ روايت‌ ابوعبدالله‌ مكناسی‌ می‌نويسد كه‌ ابن‌خفاجه‌ خود اين‌ تاريخ‌ را 451 ق‌ ذكر كرده‌ است‌ (...
ابن خلف، ابوالحسن | عباس حجت جلالی اِبْنِ خَلَف‌، ابوالحسن‌ علی‌ بن‌ خلف‌ بن‌ علی‌ بن‌ عبدالوهاب‌ (د 455 ق‌/ 1063 م‌)، يكی‌ از بزرگ‌ترين‌ كاتبان‌ دولت‌ فاطميان‌ مصر (احتمالاً در دورۀ المستنصربالله‌ 427-487 ق‌/ 1036-1094 م‌). از زندگی‌ او تقريباً هيچ‌ اطلاعی‌ به‌ دست‌ ما نرسيده‌ است‌. تنها می‌دانيم‌ كه‌ در 437 ق‌ در مصر می‌زيسته‌ است‌ (EI2, S)....
ابن خلوف | عباس حجت جلالی اِبْنِ خَلَوف، شهاب‌الدين ابوالعباس احمد بن محمد (3 محرم 829- 899 ق/ 15 نوامبر 1425-1494 م)، اديب، كاتب و شاعر مالكی. سخاوی (2/ 122) او را خلوف ناميده است.
ابن خیاط، ابوالحسن | رضا محمدزاده اِبْنِ‌خَيّاط، ابوالحسن، علی بن محمد ربعی، شاعر سده‌های 4 و 5 ق/ 10 و 11 م معاصر كَلبيان صِقِلّيّه. از زندگی او تقريباً هيچ نمی‌دانيم، آنچه از وی باقی‌مانده محدود به 200 بيت شعری است كه يكی از دوستان نزديك او در قيروان به نام تُجيبی (د 445 ق/ 1053 م) در شرح خويش بر المختار من شعر بشّار در مواردی به مناسبت نقل...
ابن خیاط، ابوبکر محمد | اِبْنِ خَيّاط، ابوبكر، محمد بن احمد (د 320 ق/ 932 م)، محدث و نحوی سمرقندی. اندك اطلاعی كه از زندگی وی به ما رسيده است، آن قدر نيست كه بتوانيم شرح حال روشنی از او به دست دهيم. همين‌قدر می‌دانيم كه او از ديار خويش، سمرقند، به بغداد آمد (ابن نديم، 89؛ ابن انباری، 169؛ قفطی، 3/ 54). اين سفر كه گويا در 285 ق/ 898 ...
ابن خمیس، ابوعبدالله محمد | بخش ادبیات عرب اِبْنِ خَميس‌، ابوعبدالله‌، محمد بن‌ عمر بن‌ خميس‌ حجری‌ رُعَينی‌ تلمسانی‌ (650- مق‍ اول‌ شوال‌ 708/ 1252-‌14 مارس‌ 1309)، اديب‌، شاعر و صوفی‌ الجزايری‌، معاصر بنی‌ زَيّان‌ تلمسان‌ و نصريان‌ غرناطه‌. نسب‌ وی‌ به‌ حميريان يمن می‌رسيد (نک‍ : ابن‌‌خطيب،‌ 2/ 556؛ مقری‌، ازهار، 2/ 301؛ قس‌: فروخ‌، 6/ 361). از جزئي...
ابن خیره | مریم صادقی اِبْنِ خِيَره، ابوالقاسم محمد بن ابراهيم مواعينی (د 564 ق/ 1169 م)، شاعر، اديب و كاتب دورۀ موحدی. او را به سبب حرفۀ پدرش مواعينی (فروشندۀ ابزارخانه) يا ابن المواعينی خوانده‌اند (ابن‌ابار، 2/ 515؛ مراكشی، 6/ 91). اما صفدی (1/ 351) ابن مراعينی، و حاجی خليفه (1/ 939) ابن مداعينی نوشته‌اند كه احتمالاً تصحيف كلمۀ ...
ابن دأب | محمد مهدی مؤذن جامی , مهدی محبتی اِبْنِ دَأب، ابوالوليد عيسی بن يزيد لَيْثی مدنی (د 171 ق/ 787 م)، راوی، محدث، آگاه به ايام عرب و نديم دو خليفۀ عباسی. سمعانی سلسله نسب كامل او را كه به بكر بن دأب می‌رسد (5/ 267) ذكر كرده است. از روزگار كودكی و جوانی او آگاهی چندانی در دست نيست. وی از اعراب حجاز بود. ظاهراً پيش از 140 ق/ 757 م در مدينه از صال...
ابن دراج | مهران ارزنده اِبْنِ دَرّاج، ابوعمر احمد بن محمد قَسطَلّی (347-421 ق/ 958-1030 م)، شاعر و كاتب اواخر عصر امویان اندلس و اوایل دورۀ ملوك الطوایف در آن سرزمین. از زندگی وی تا حدود 35 سالگی تقریباً هیچ اطلاعی در دست نیست. غالب منابعی نیز كه به شرح حال وی پرداخته‌اند، تنها به ذكر مقام او در بارگاه منصور بن ابی عامر و نقل نظرات...
ابن درستویه | محمدعلی لسانی فشارکی اِبْنِ دُرُسْتویه، ابومحمد عبدالله بن جعفر بن درستویه بن مرزبان فارسی فَسَوی (258-24 صفر 347 ق/ 872-17 مۀ 958)، محدث، ادیب، لغوی، نحوی. او در فَسا كه در آن روزگار شهری به بزرگی شیراز و خوش آب و هواتر از آن بود، به دنیا آمد (نک‍ : خطیب، تاریخ، 9/ 428؛ یاقوت، بلدان، 3/ 891) و به همین جهت به فارسی و فَسَوی شهرت ...
ابن دنینیر | ایران ناز کاشیان اِبْنِ دُنَینیر، ابواسماعیل ابراهیم بن محمد موصلی (د 627 ق/ 1230 م)، ادیب، نویسنده و شاعر مدیحه‌سرای عصر ایوبیان. نسب وی را به قابوس بن مُنذر، امیر حیره در عصر جاهلی رسانیده‌اند. او خـود از مردمـان موصل بـود و به همین سبب ابن شَعّـار (نک‍ : زركلی، 1/ 62) از او به ابن دنینیر موصلی یاد می‌كند. از دوران كودكی و ...
ابن دمینه | بخش ادبیات عرب اِبْن دُمَینه، ابوالسَّری عبدالله بن عبیدالله، شاعر بدوی اوایل عهد عباسی. وی از قبیلۀ بنی عامر بن تیم‌الله (شعبۀ خَثْعَم) برخاسته بود. مادرش دمینه دختر حُذَیفه از قبیلۀ سَلول بود (ابوالفرج، 15/ 151). ابن قتیبه (2/ 617) و ابن عبدربه (6/ 80) نام او را عبیدالله ابن عبدالله ضبط كرده‌اند، اما هم زبیر بن بكّار كه ا...
ابن دهان، ابوبکر | محمد آصف فکرت اِبْنِ دَهّان، ابوبكر مبارك بن ابی طالب مبارك بن سعید معروف به وَجیه (د 16 شعبان 612 ق/ 10 دسامبر 1215 م)، ادیب، نحوی، مُقری و شاعر نابینای واسطی.
ابن دواس، ابوطاهر | بخش ادبیات عرب اِبْنِ دَوّاس، ابوطاهر قمرالدوله جعفر بن علی بن دواس كُتامی مصری (د 530 ق/ 1136 م)، شاعر، هنرمند، موسیقی‌دان و از ظریفان مشهور عصر خود. ابن‌دواداری او را ابوطاهر بن دوّاس القنا یا القنّا معرفی كرده است (6/ 593). نخستین گزارشگر زندگی ابن دواس، عمادالدین كاتب است كه نسبتاً با تفصیل شخصیت ادبی و هنری او را ستوده...
ابن دهان، ابومحمد | محمد مهدی مؤذن جامی اِبْنِ دهّان، ابومحمد سعید بن مبارك (494- شوال 569 ق/ 1101-5 مۀ 1174 م)، نحوی، لغوی، مفسر، ادیب و شاعر بغدادی. نسب او به كعب بن عمرو انصاری (یاقوت، 11/ 219) از صحابۀ پیامبر (ص) و از شاعران عرب می‌رسد. ذهبی ( سیر، 20/ 582) به نقل از ابن خلكان لقب او را ناصح‌الدین می‌داند، اما این موضوع در وفیات (ابن خلكان، 2/ ...
ابن درید | آذرتاش آذرنوش , ایران ناز کاشیان اِبْنِ دُرَید، ابوبكر محمد بن حسن بن درید ازدی (ح 223- 18 شعبان 321 ق/ 838- اوت 933)، لغت‌شناس، نحوی، ادیب و شاعر عرب. نسب او را همگان، از ابوطیب لغوی (ص 84) گرفته تا خطیب (2/ 195) و یاقوت ( ادبا، 18/ 127) به قبیلۀ ازد رسانده‌اند. این قبیلۀ بزرگ یمنی، پیش از ظهور اسلام، به عمان كوچید و به ازد عمان مشهور شد، خ...
ابن راعی | سیمین محقق اِبْنِ‌راعی، محمد بن مصطفی ابن‌خداویردی (1119-1195 ق/ 1707-1781 م)، كاتب، ادیب و شاعر حنفی مذهب دمشقی. وی در دورانی می‌زیست كه نزد نویسندگان معاصر به «عصر انحطاط ادبی» شهرت دارد. آگاهی ما از زندگی وی محدود به آن مختصری است كه مُنَجّد («ترجمة جدیدة»، 693-694) از نسخۀ خطی سلك الدرر نقل كرده است. به گفتۀ مرادی ص...
ابن ربیب | محمدهادی مؤذن جامی اِبْنِ‌رَبیب، ابوعلی حسن بن محمد بن احمد تمیمی تاهَرْتی قیروانی (د 420 ق/ 1029 م، سال 430 ق در EI2 اشتباه است)، ادیب، لغوی، نحوی، شاعر، نسب‌شناس و قاضی تاهرت. سیوطی (1/ 525) ظاهراً به تبعیت از یاقوت، وی را ابن زبیب خوانده و این اشتباه به آثار متأخر نیز راه یافته است (مثلاً نک‍ : نویهض، 69). ابن فضل الله (11/ ...
ابن رداد | ابوالفضل بیرجندی اِبْنِ رَدّاد، شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن ابی بكر مكی قرشی (748-821 ق/ 1347- 1418 م)، قاضی القضاة و صوفی شافعی مذهب زَبید. وی را از باب نسبت به نیایش، ابن ردّاد خوانده‌اند.
ابن رشیق | عنایت الله فاتحی نژاد اِبْنِ‌رَشیق، ابوعلی حسن بن رشیق قیروانی (390 ق- ذیقعدۀ 456/ 1000-1064 م)، شاعر، ادیب، ناقدِ عصر ملوكِ صنهاجه در مغرب. پدرش رشیق، رومی الاصل و از بردگان آزاد شدۀ قبیله اَزْد بود (یاقوت، 8/ 110-112) كه در محمدیه (مسیله) از شهرهای مغرب به شغل زرگری (صیاغت) مشغول بود (قفطی، 1/ 298). ابن‌رشیق در مسیله متولد شد و ...
ابن رقیق |
ابن زباده | سعید علی زاده اِبْنِ زَباده، قوام‌الدین ابوطالب یحیی بن سعید شیبانی (522-594 ق/ 1128- 1198 م)، دولتمرد، ادیب و شاعر. برخی منابع عنوان مشهور او را ابن زیاده نوشته‌اند كه تحریف ابن زباده است. وی كه اصلش از واسط است در بغداد متولد شد (منذری، 1/ 315)، علوم ادب را نزد جوالیقی فرا گرفت (یاقوت، 20/ 17) و از ابوالحسن علی بن هبةالل...
ابن زبیر | عنایت الله فاتحی نژاد اِبْنِ زُبَیر، ابوجعفر احمد بن ابراهیم ثقفی (627 ق- 708 ق/ 1230- 1308 م)، محدث، نحوی، قاری، مفسر، ادیب و مورخ اندلسی معاصر نصریان غرناطه. در جَیان كه موطن اجداد وی از جمله نیای بزرگش كعب بن مالك بود و در خانواده‌ای توانگر و معروف دیده به جهان گشود. دوران كودكی و نوجوانی را در همانجا گذراند و در 643 ق/ 1245 م ...
ابن زاکور | محمدعلی لسانی فشارکی اِبْنِ زاكور، ابوعبدالله محمد بن قاسم بن محمد بن عبدالواحد ابن احمد (ح 1075-20 محرم 1120 ق/ 1665-11 آوریل 1708)، ادیب، فقیه، عارف، شاعر و مورخ. وی در فاس در خاندانی سرشناس به دنیا آمد كه تا این زمان نیز شهرت خود را همچنان حفظ كرده‌اند (گنون، المنتخب، 11). هنوز خردسال بود كه در فاس ــ كه آن هنگام از مراكز علمی...
ابن زبعری | ناصر گذشته اِبْنِ زِبَعْری، عبدالله از برجسته‌ترین شاعران مخضرم قریش و از سرسخت‌ترین دشمنان پیامبر (ص) كه در 8 ق/ 629 م اسلام آورد. وی از بنی سهم بن فهر بود كه مانند دیگر قریشیان بنی كنانه در مكه و اطراف آن سكنی داشتند.
ابن رومی | آذرتاش آذرنوش اِبْنِ رومی، ابوالحسن علی بن عباس (2 رجب 221- 28 جمادی‌الاول 283 ق/ 21 ژوئن 836-12 ژوئیۀ 896)، شاعر بزرگ عرب.
ابن زبیر | رضا محمدزاده اِبْنِ‌زَبیر، ابوكثیر عبدالله بن زبیر بن اشیم اسدی (د ح 75 ق/ 694 م)، از شاعران دوران بنی امیه. وی غیر از عبدالله بن زبیر راوی است كه نام او در كتب رجال آمده. ابن زبیر از خاندان بنی اسد بود و در كوفه به دنیا آمد (ابوالفرج اصفهانی، 14/ 217). برخی كنیۀ او را ابوبكر (حصری، 3/ 837) و برخی ابوسعد یا ابوسعید (ابن ع...
ابن زریق | زهرا خسروی اِبْنِ زُرَيْق‌، ابوالحسن‌ علی‌ (د ح‌ 420 ق‌/ 1029 م‌)، شاعر بغدادی‌. تذكره‌نويسان‌، بيشتر به‌ بحث‌ دربارۀ قصيدۀ مشهور «عينيّۀ» وی‌ پرداخته‌ و شرح‌ احوال‌ او را فرو نهاده‌اند. به‌ اين‌ جهت‌ امروز تنها اطلاعی‌ كه‌ دربارۀ زندگی‌ او در دست‌ است‌، حكايتی‌ است‌ كه‌ بيشتر به‌ افسانه‌ مانند است‌: او از عراق‌ ظاهراً ...
ابن زقاعه | قهار مقیمی اِبْنِ زُقّاعه‌، ابواسحاق‌ برهان‌الدين‌ ابراهيم‌ بن‌ محمد غَزّی‌ (745- ذيحجۀ 816 ق‌/ 1344- مارس‌ 1414 م‌)، اديب‌، شاعر، منجم‌ شافعی‌‌. برخی‌‌ تولد او را در 724 ق‌ نوشته‌اند (ابن‌ تغری‌ بردی‌، المنهل‌، 1/ 152؛ سخاوی‌، 1/ 130؛ تونكی‌‌، 4/ 333)، اما آنچه‌ را ما ذكر كرده‌ايم‌، مقريزی‌ (4(1)/ 278) و ابن‌ حجر (7/ 1...
ابن زقاق | بخش ادبیات عرب اِبْنِ‌زَقّاق‌، ابوالحسن‌ علی‌ بن‌ عطية الله‌ (د ميان‌ 528-530 ق‌/ 1134-1136 م‌)، شاعر عصر مرابطون‌ در اندلس‌. او ظاهراً به‌ علت‌ حرفۀ پدرش‌ (مَشك‌سازی‌) به‌ ابن‌زقاق‌ معروف‌ شده‌ است‌ (دیرانی، 28- 29). او را ابن حاج نیز لقب داده‌اند (مراكشی‌، 5/ 265). به‌ رغم‌ شهرت‌ نسبی‌ وی‌ دانسته‌های‌ ما از زندگی‌ و احوال...
ابن زمرک | علی اکبر ضیائی اِبْنِ زَمْرَك، يا ابن زُمْرَك ابوعبدالله محمد بن يوسف صريحی (733- پس از 795ق / 1333- پس از 1393 م)، وزير، كاتب و شاعر اندلسی. در مآخذ كهن به ضبط دقيق نام وی اشاره نشده است، اما محققان معاصر آن را به صورتهای گوناگون: ابن زمرك (مونرو، 346)، ابن زُمرُك (بلاشر، GAL, S, II/ 370; 499) و يا هر دو صورت آن (پالنسيا، ...
ابن ساعاتی | ابو محمد وکیلی اِبْنِ‌ساعاتی‌، ابوالحسن بهاءالدين علی بن محمد بن علی بن رستم بن هَردوز خراسانی (553-604 ق‌/ 1158- 1208 م‌)، شاعر ايرانی تبار و عرب زبان معاصر ايوبيان‌. مآخذ موجود شرح حال كاملی از او به دست نداده و اغلب به ذكر نام و يا نقل اشعاری از وی اكتفا كرده‌اند. ابن‌ابی‌اصيبعه و ابن خلكان‌، نخستين كسانی هستند كه به شرح...
ابن ساعاتی | ابو محمد وکیلی اِبْنِ ساعاتی، فخرالدين رضوان (ياقوت، 11/ 141: رمضان) ابن محمد بن علی بن رستم بن هَردوز خراسانی (د 618 ق/ 1221 م)، پزشك، اديب، آشنا به علوم موسيقی، منطق، حكمت و مكانيك (دربارۀ پدر ابن‌ساعاتی نک‍ : ه‍ د، ابن‌ساعاتی، بهاءالدين). فخرالدين در دمشق به دنيا آمد و در همين شهر نزد رضی‌الدين ابوالحجاج يوسف بن حيدر رحب...
ابن سباع |
ابن زیدون | مهران ارزنده اِبْن‌زَيْدون، ابوالوليد، احمد بن عبدالله بن احمد بن غالب بن زيدون مخزومی (394-463 ق/ 1003-1070 م)، شاعر و كاتب اواخر عصر اموی و اوايل دورۀ ملوك‌ الطوايف در اندلس. با آنكه اطلاعات بسياری از زندگی او در دست است، هنوز پاره‌ای جزئيات مهم زندگی او، به ويژه آنچه مربوط به تحولات دورۀ فتنه و حكومت بنی جهور در قرطبه ...
ابن سراج | عنایت الله فاتحی نژاد اِبْنِ سَرّاج، ابوبكر محمد بن سَری بن سهل (د ذیحجۀ 316 ق/ 929 م)، نحوی، ادیب و شاعر بغدادی. تاریخ و محل ولادت او روشن نیست و دربارۀ تحصیلات او تنها می‌دانیم كه در كودكی به مجلس درس ابوالعباس مبرّد نحوی معروف راه یافت و به دلیل هوش سرشار به زودی مورد توجه خاص او قرار گرفت (یغموری، 342؛ یاقوت، 18/ 197). یغموری ...
ابن سراج | عنایت الله فاتحی نژاد اِبْنِ سِراج، ابوالحسين سِراج بن عبدالملك بن سِراج بن عبدالله (439- جمادی‌الآخر 508/ 1047- نوامبر 1114). اديب، شاعر، نحوی، لغوی و فقيه مالكی عصر ملوك الطوايف در اندلس.
ابن سرایا |
ابن سعدان | احمد بادکوبه هزاوه اِبْنِ سَعْدان‌، ابوجعفر، محمد ضَرير (161-231 ق‌/ 778- 846 م‌)، قاری‌ و نحوی‌ نابينا. وی‌ در بغداد زاده‌ شد و همانجا مسكن‌ گزيد. در نحو پيرو مكتب‌ كوفه‌ بود و از همراهان‌ و همنشينان‌ كسايی‌ به‌ شمار می‌آمد و در مجالس‌ بحث‌ وی‌ شركت‌ می‌جست‌ و نيز در قضيۀ معروف «زنبوريه‌» كه‌ موضوع‌ بحث‌ و اختلاف‌ ميان‌ سيبويه...
ابن سکیت | عنایت الله فاتحی نژاد اِبْنِ سِكيّت، ابويوسف يعقوب بن اسحاق (186-244 ق/ 802- 858 م)، لغوی، نحوی، راوی ايرانی‌تبار شيعی. سكيت لقب پدرش اسحاق بود كه به سبب افراط در سكوت بدان ملقب گرديد (قفطی، 1/ 220). ابن‌سكيت در دورق، از شهرهای خوزستان، به دنيا آمد و سپس همراه خانواده‌اش راهی بغداد شد (صدر، 155). برخی نيز ولادت او را با اظهار تردي...
ابن سکره | ابو محمد وکیلی اِبْنِ سُكَّره، ابوالحسن محمد بن عبدالله هاشمی (د 11 ربيع‌الآخر 385 ق/ 15 مه 995 م)، شاعر فكاهه‌سرا و هزل‌گو و نكته‌پرداز عهد عباسی. او به ابن‌رائطه (خطيب بغدادی، 5/ 465) يا ابن رابطه (ابن تغری بردی، 4/ 173) نيز شهرت داشته است. برخی (تنوخی، 258) جد او را سكره و بعضی (ثعالبی، 3/ 3) محمد ضبط كرده‌اند كه احتمالا...
ابن سکون | محمدعلی لسانی فشارکی اِبْنِ سَكون، ابوالحسن علی بن محمد بن علی حلّی (ح 530- ح 600 ق/ 1136-1204 م)، كاتب، فقيه و محدث شيعی. شهرتش را از نام نيای بزرگش سَكون (يا سُكون) گرفته است. بعضی منابع متأخر اين نام را سَكّونی نيز ذكر كرده‌اند (نک‍ : افندی، 4/ 239؛ عبدالعزيز، 1/ 156؛ دُجَيلی، 2/ 55؛ حَمَد كمال‌الدين، 1/ 131؛ بغدادی، 1/ 704).
ابن سلام |
ابن سلام جمحی | محمدعلی لسانی فشارکی اِبْنِ‌سَلاّمِ جُمَحی، ابوعبدالله محمد بن سلاّم بن عبيدالله بن سالم جُمَحی بصری (139-231 يا 232 ق/ 756-846 يا 847 م)، نحوی، لغوی، راوی شعر و ادب. نيای بزرگش، سالم، مولای قدامة بن مظعون از بزرگان بنی جُمَح ــ تيره‌ای از قبيلۀ قريش ــ بود، و به همين جهت خاندان وی در بصره به «جُمَحی» شهرت داشتند (سمعانی، 3/ 326-...
ابن سنان خفاجی | غلامرضا جمشیدنژاد اِبْنِ‌سِنانِ خَفاجی، ابومحمد عبدالله بن محمد (د 466 ق/ 1074 م)، اديب و شاعر شيعی مذهب شام. تبار او به قبيلۀ خفاجه می‌رسيد كه در آغاز سدۀ 4 ق/ 10 م از صحرای عربستان و حجاز به شام عليا مهاجرت كردند (نک‍ : زكار، 59). از نوشتۀ ابن‌خلكان (5/ 273) چنين برمی‌آيد كه در ربع اول سدۀ 5 ق به دنيا آمده است (قس: كحاله، 5/...
ابن سودون | سید محمد سیدی اِبْنِ سودون، علی بن سودون بَشْبَغاوی (ح 810- 868 ق/ 1407-1464 م)، شاعر بذله‌گو و زجل‌سرای عصر مماليك بُرْجی. وی در قاهره به دنيا آمد و همانجا پرورش يافت (سخاوی، 5/ 229). پدرش قاضی بود و خوش داشت كه فرزند نيز شغل وی را پيش گيرد، اما او شاعری را پيشۀ خود ساخت و به جمع شاعران اهل مجون پيوست (ابن عماد، 7/ 307- 3...
ابن سناء الملک | عنایت الله فاتحی نژاد اِبْنِ سَناءُالمُلك، ابوالقاسم هبةالله بن جعفر بن محمد، ملقب به قاضی سعيد (ح 550-4 رمضان 608 ق/ 1155- 9 فوريۀ 1212 م)، شاعر، اديب عصر ايوبی و پايه‌گذار اصول و موازين موشحات. جدش محمد ملقب به سناءالملك از چهره‌های سرشناس و توانگر مصر بود (ابن شعار، 9/ 211؛ منذری، 2/ 231) و از لقب او (سناءالملك) پيداست كه احتما...
ابن سهل | بخش ادبیات عرب اِبْنِ سَهْل، ابواسحاق، ابراهيم بن سهل اسرائيلی (نيمۀ اول سدۀ 7 ق/ 13 م)، شاعر اواخر عصر موحدين در اندلس. در خانواده‌ای يهودی در اشبيليه به دنيا آمد و سپس اسلام آورد (يونينی، 1/ 476؛ صفدی، 6/ 5). نسبت اسرائيلی (ابن سعيد، المغرب، 1/ 264) و اسلامی او (يونينی، 1/ 482) از همينجاست. سال تولد وی دانسته نيست، اما با...
ابن سند | محمدجواد پور مرادی اِبْنِ سَنَد، عثمان (1180- بعد از 1242 ق/ 1766- بعد از 1826 م)، ملقب به بدرالدين، مورخ، اديب، شاعر و فقيه. وی در نجد به دنيا آمد، ولی كحاله (معجم، 6/ 256؛ مستدرك، 457) محل تولد وی را جزيرۀ فيلكه از توابع كويت امروزی و اصل او را از نجد دانسته است. ابن سند در جوانی در جست‌وجوی دانش، راهی عراق شد، نخست در بصره ا...
ابن سیحان | سیمین محقق اِبْنِ سَيْحان، يا ابن ارطاة، عبدالرحمن، شاعر خمريه سرای سدۀ 1 ق/ 7 م، معاصر معاويه و پسرش يزيد. آگاهی ما از زندگی او بسيار اندك و منحصر به رواياتی است كه ابوالفرج در اغانی (1/ 58، 79- 88) آورده است. نسب وی به قَيس بن عَيلان بن مُضَر بن نزار می‌رسد (همو، 1/ 79؛ ابن حزم، 259-260). گويند اطلاعات وی از ايام و شع...

ادبیات عرب

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

ادبیات عرب

ورود به سایت

ثبت نام