خیام در آسیای صغیر / فریبا شکوهی شهرت حکیم عمر خیام نیشابوری (۴۴۰- ۵۱٧ ق) در منابع کهن بیشتر در مقام فیلسوف، حکیم، طبیب، عالم جبر و هندسه، ریاضیدان و منجمی پُرآوازه مطرح بوده است. 1402/3/8 ۱۰:۲۶
تردید هستی‌شناسانه از اعماق قرن پنجم / محمد زارع شیرین كندی عمر خیام نیشابوری در تاریخ ادبیات ایران یکی از مناقشه‌برانگیزترین پدیده‌ها بوده است؛ جهان‌بینی جاری در رباعیات این شاعر/ فیلسوف، از آنجا که با زبان و در فضای شعر بیان می‌شود و شعر همواره عرصه آشنایی‌زدایی و طبعا ایهام و تاویل است، اختلاف‌نظرهای زیادی را در مورد او و نگاهش به دهستی برانگیخته است. 1402/3/8 ۱۰:۰۲
اندیشمندی که نگهبان میراث فکری ما شد / قاسم پورحسن 15 خرداد سال 1312 روز تولد دکتر رضا داوری اردکانی است و این روزها که در آستانه سالروز 90 سالگی او قرار داریم فرصت خوبی است که با نگاهی به آرا و آثار او، از 50 سال فعالیت اندیشه‌ورزی استاد ارزیابی داشته باشیم. توجه دکتر داوری به «میراث فکری ما» به‌رغم اینکه در برخی از موارد قابل نقد است اما کوشش قابل توجهی است؛ به خصوص درباره آغاز و بامداد فلسفه اسلامی که «فارابی» است و ما متأسفانه به آن بی‌توجه هستیم. 1402/3/6 ۱۱:۳۰
تأملی در اندیشه خیامی / محمدعلی اسلامی ندوشن اندیشه خیام را اگر بفشاریم، در سه وجه خلاصه می‌شود: یکی مسأله اغتنام وقت است؛ یعنی توصیه به این که وقت خود را غنیمت بشمارید. از عمر بهره بگیرید. این یک نقطۀ مهم اندیشه اوست. 1402/2/30 ۱۰:۰۵
سعدی، آینه‌ای در برابر انسان / محمدعلی اسلامی ندوشن سعدی تقریباً شادترین شاعر ایران است. شاعری است که کمتر ما را در دست‌اندازهای زمین و آسمان می‌اندازد، و یا در دست‌اندازهایی که وجدان ما را به تب و تاب افکند. خیلی آرام بیان می‌کند و در واقع می‌خواهد ما را آرام به راه راست بیاورد. 1402/2/5 ۰۸:۲۰
آداب جوانمردى / محمدتقى بهار (ملکالشعرا) در ایران قدیم سوارى اختصاص به طبقه خاصى داشت، هر کس نمیتوانست خود را در شمار این طایفه قرار دهد. اسواران ابناى خاندان‌ها بودند. خانوادههایى در ایران بودند که سلسله نسب آنان تا عصر قدیم و دوره «پهلوانى»، بلکه بالاتر یعنى دوره هخامنشى میکشید. 1402/1/20 ۱۰:۵۹
نخستین آگهی تجاری ایران نخستین آگهی تجاری در تاریخ مطبوعات ایران، در شماره ششم از سال اول روزنامه وقایع اتفاقیه در نیمه اسفند سال۱۲۲۹ منتشر و به این ترتیب، تبلیغات بازرگانی در مطبوعات ایران، ۱۴سال پس از انتشار نخستین روزنامه کشور یعنی کاغذ اخبار و پانزده سال بعد از رواج کاربرد آگهی در مطبوعات غربی آغاز شد. 1401/8/3 ۱۰:۰۴
محرم سال 1289 به روایت ناصرالدین شاه تهران در دوران قاجار تکایای بسیاری داشت که در دهه عاشورا و سایر روزهای عزاداری مورد استفاده عزاداران حسینی قرار می‌گرفت. مهم‌ترین تکیه تهران که اینک اثری از آن باقی نمانده، تکیه دولت تهران بود. در این گزارش به خاطرات ناصرالدین شاه در دهه عاشورای سال ۱۲۸۹ هجری قمری یعنی یکسال پیش از پایان بنای تکیه دولت آمده است. 1401/5/18 ۰۹:۴۶
سندی که می‌گوید فارسی زبان رسمی هندوستان بوده دست‌نویسی که متعلق به سدۀ ۱۷ میلادی است، نشان می‌دهد فارسی به‌مدت چند قرن زبان رسمی هندوستان بوده است. 1401/3/21 ۱۲:۰۷
گفت‌وگو با مدیر‌کل نسخه‌های خطی و نادر کتابخانه ملی ایران درباره«مکتب» مدیر‌کل نسخه‌های خطی و نادر کتابخانه ملی با توجه به ضرورت تشکیل مکتب گفت: اعضای مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور (مکتب) می‌توانند با تعامل سازنده، نسخ خطی و نادر مهم کشور را خریداری و از خروج آنها پیشگیری کنند. 1402/3/7 ۰۹:۴۹
امپراتوری ایرانی در گفتگو با پروفسور اَشک دالِن پروفسور اَشک دالِن در سال ۱۳۵۱ در تفرش متولد شد. او بیشتر عمر خود را در سوئد گذرانده و در دانشگاه اُپسالا، دانشیار رشته زبان‌های ایرانی است؛ اما حوزه مطالعاتش ادبیات ایران، تاریخ ادیان و فلسفه در ایران را نیز در بر می‌گیرد. مؤلف کتاب‌ها و مقالات متعددی درباره تاریخ ایران است و کتاب سوئدی «ایران کهن» (Antikens Persien) از جمله نوشته‌های جدید اوست. 1402/2/20 ۱۰:۰۵
اندیشه سیاسی هگل در گفت‌وگو با نیما مهدی‌زادگان چرا باید امروزه هگل بخوانیم؟ اگر بخواهیم به این سوال پاسخی بدهیم همین بس كه بگوییم اگر هگل را نفهمیم بخش عمده‌ای از نظام فكری و فلسفی جهان معاصر را نخواهیم فهمید و از درك جهان جدید عاجز خواهیم بود. 1402/2/20 ۰۹:۰۰
گزارش تصویری برگزاری آیین یادبود «فاطمه کریمی» در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی آیین یادبود «فاطمه کریمی»، مشاور عالی بخش هنر و معماری و عضو شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، صبح چهارشنبه، بیستم اردیبهشت، در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1402/3/8 ۱۲:۱۲
گزارش تصویری شب یکصد سالگی محمدعلی موحد_ بخش دوم شب یکصد سالگی «محمّدعلی موحّد»، در سلسله شب‌های بخارا، عصر سه‌شنبه، دوم خرداد، در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1402/3/6 ۱۴:۱۱
گزارش تصویری شب یکصد سالگی محمدعلی موحد _ بخش اول شب یکصد سالگی «محمّدعلی موحّد»، در سلسله شب‌های بخارا، عصر سه‌شنبه، دوم خرداد، در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1402/3/6 ۱۴:۰۳