مفهوم‌شناسی نقد در گلستان هنر / حسن بُلخاری
مفهوم‌شناسی نقد در گلستان هنر / حسن بُلخاری

مسلمانان پس از نگارش اولین رساله‌های نظری ـ هنری خود، در عرصة ارزیابی و سنجش سره از ناسره، واژه نقد را برگزیدند. در گلستان هنر مؤلف از اصطلاح «نقد هنر» و «نقاد» استفاده نموده و ضمن اینکه در آغاز هر بخش، منشأ قدسی آن هنر را وانموده، کسانی‌ را که به ضوابط و اصول قدسی این هنرها پایبند نبوده‌اند، سرزنش کرده است.

1404/8/17 ۰۸:۰۵
از اسطوره تا حماسه / ابوالقاسم اسماعیل‌پور
از اسطوره تا حماسه / ابوالقاسم اسماعیل‌پور

فرهنگ و ادبیات بخش مهمی از هویت هر ملتی را تشکیل می دهد. شاهنامه و سایر متون کهن همچون اوستا نیز یک وجه اهمیتشان همین امر است. آنچه در پی می آید، بررسی یکی از شخصیت های کلیدی هر دو کتاب است که در متون دوران اسلامی به عنوان فردی معنوی شناسایی می شود.

1404/8/12 ۱۲:۵۶
خواجه نصیرالدین طوسی؛ حکیمِ حاکم در طوفان تاریخ / محمد کرمی‌نیا
خواجه نصیرالدین طوسی؛ حکیمِ حاکم در طوفان تاریخ / محمد کرمی‌نیا

در یکی از تاریک‌ترین دوران تاریخ ایران، حکیمی برخاست که نشان داد خرد و عمل می‌توانند جهان را دگرگون کنند. خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، سیاست‌مدار و منجم، در دل آشوب‌های مغول و زوال خلافت عباسی، با حکمت عملی خود، مسیر تاریخ ایران را روشن کرد و پیوند میان عقل، اخلاق و قدرت را به نمایش گذاشت.

1404/8/12 ۱۱:۴۶
ادامه مطلب
درنگی در آیات مربوط به ذوالقرنین / علامه طباطبایی
شاعرِ «لطیف‌ترین شعر عاشقانه عصر ما» / محمدامین ریاحی
ایرانیان و تأثیرشان بر فرهنگ فرانسه /  جواد حدیدی
ایرانیان و تأثیرشان بر فرهنگ فرانسه / جواد حدیدی

حدود چهار سده از آشنایی فرانسویان با فرهنگ و ادبیات ایران می گذرد و در این مدت شاعران، ادیبان و نویسندگان فرانسه به مناسبت های مختلف و از وجوه گوناگون با بزرگان شعر و ادب ایران و آثارشان مواجه شده اند و از آنها تأثیر پذیرفته اند

1404/6/29 ۱۱:۱۴
ادامه مطلب
مُهر ناصرالدین‌شاه و مشیرالسلطنه نشان از تاریخ تملک نسخه در محافل درباری
نسخه‌ای از تاریخ بیهقی در تملک ملک الشعرای بهار
اسنادی از نخستین قانون پستی ایران به مناسبت روز جهانی پست؛ میراث ارتباطی بشر
اسنادی از نخستین قانون پستی ایران به مناسبت روز جهانی پست؛ میراث ارتباطی بشر

روز جهانی پست هر ساله در تاریخ ۹ اکتبر (۱۷ مهر) به مناسبت سالروز تأسیس اتحادیه جهانی پست ـ که در سال ۱۸۷۴ با تصویب معاهده برن در شهر برن سوئیس تأسیس شد ـ گرامی داشته می‌شود. این روز فرصتی است برای تأمل در اهمیت خدمات پستی در توسعه ارتباطات، تجارت، آموزش و همبستگی اجتماعی در سراسر جهان.

1404/7/19 ۱۲:۵۹
ادامه مطلب
نصرالله  پورجوادی: هنوز ایران را جدی نمی‌گیریم
نصرالله پورجوادی: هنوز ایران را جدی نمی‌گیریم

پورجوادی گفت:‌برخی‌ها می‌گویند فلانی بعد از یک عمر سراغ اندیشه‌های زرتشتی رفته است، مگر در آیین زرتشتی هم چیزی پیدا می‌شود؟ جدی گرفتن این موضوع برای ما هنوز جا نیفتاده است. ما هنوز ایران را جدی نمی‌گیریم. به‌همین دلیل، می‌بینم که چه انتقاداتی به من می‌شود. از من می‌پرسید چرا زودتر سراغ این مباحث نرفتم. چرا شما نرفتید؟ چرا دیگران دنبالش نرفتند؟ چیزی نیست که فقط به من بگویید، باید به همه بگوییم.

1404/8/11 ۱۱:۳۵
گفت‌وگو با بهمن نامورمطلق به مناسبت سالروز درگذشت لویی ماسینیون
گفت‌وگو با بهمن نامورمطلق به مناسبت سالروز درگذشت لویی ماسینیون

بهمن نامورمطلق:‌ علم و فرهنگ در انزوا می‌میرند؛ مرز نمی‌شناسند. این سیاست است که مرز می‌کشد، نه علم. انسان‌ها از طریق گفت‌وگو و تبادل‌نظر رشد می‌کنند. اگر این ارتباطات علمی و فرهنگی را زنده نگاه داریم، از وضعیت تهدید و سوءتفاهم بیرون می‌آییم و وارد مرحله‌ای از پیوند، پیشرفت و درک متقابل می‌شویم.

1404/8/11 ۱۱:۳۳
گفت‌وگو با کامیار عبدی به مناسبت روز جهانی کورش
گفت‌وگو با کامیار عبدی به مناسبت روز جهانی کورش

کامیار عبدی گفت: متأسفانه زندگی کورش به دست عده‌ای شوونیست به پاره‌ای افسانه‌ها و تخیلات آغشته شده که به دانش علمی ما در مورد کورش و دستاوردهایش آسیب می‌زند، اما خوشبختانه در مورد کورش اطلاعات کافی تاریخی و باستان‌شناختی در دست هست که بر اساس آنها بتوان تصویری متقن و مستند در مورد این شخصیت بزرگ تاریخی و دستاوردهای چشمگیرش ترسیم کرد که نیازی به گزافه‌گویی و خیال‌پردازی نیست.

1404/8/10 ۱۱:۱۳
ادامه مطلب
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۲
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۲

آیین پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر با عنوان «امیرِ کبیرِ نشر» به میزبانی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی و با همکاری نشر نو، عصر سه‌شنبه، هشتم مهر برگزار شد.

1404/7/9 ۱۱:۲۶
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۱
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۱

آیین پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر با عنوان «امیرِ کبیرِ نشر» به میزبانی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی و با همکاری نشر نو، عصر سه‌شنبه، هشتم مهر برگزار شد.

1404/7/9 ۱۱:۲۳
گزارش تصویری برگزاری جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی-٢
ادامه مطلب

مداخل برگزیده

  • کیخسرو
    محمود امیدسالار

    کِیخُسْرو، از شاهان جاوید در دین زردشت و فرهنگ مردم و مشهور به عدالت در حماسۀ ملی ایرانیان. 

    ادامه مطلب
  • کهربا
    محسن ابراهیمی

    کَهْرُبا، یا کاه‌ربا، گوهری زرد و سخت با کاربردهای درمانی و تزیینی. 

    ادامه مطلب
  • کاشی و کاشی کاری
    محمدتقی عاشوری

    کاشی و کاشی‌کاری، نوعی خشت تنک که روی آن نقاشی کنند و آبگینۀ سابیده بر آن بمالند و بپزند، چنان‌که شبیه به چینی شود و نیز پیشۀ مرتبط به آن.

    ادامه مطلب
  • کاروان و کاروان سرا
    مریم سامعی

    کارْوان و کارْوانْ‌سَرا، شیوه‌ای از حمل‌ونقل گروهی انسان، حیوان و کالا، و محل اقامت کاروانیان و مسافران.

    ادامه مطلب
  • قهوه خانه
    محمد جعفری (قنواتی)

    قَهْوه‌خانه، از نهادهای اجتماعی با کارکردهای متنوع فرهنگی، ادبی، اجتماعی و سیاسی در فرهنگ مردم ایران. 

    ادامه مطلب

تازه های نشر مرکز

اخبار و گزارش

  • می‌خواهم کنار زاینده‌رود دفن شوم/ ایرانیان عرب نیستند

    ریچارد نلسون فرای گفته بود: «برای اینکه علاقه خویش را به ایران ثابت کنم، به فکرم رسید که درخواست کنم پس از مرگ، جسدم را در کنار زاینده‌رود و در شهر زیبای اصفهان به خاک بسپارند.»

    ادامه مطلب
  • دلایل اغتشاش در زبان!

    احمد سمیعی ‌گیلانی استفاده از عناصر متروک زبان را از عوامل دور شدن از زبان معیار می‌داند و می‌گوید: کسانی از اهلِ قلم چنین می‌پندارند که اگر به‌ شیوه بیهقی و ناصرخسرو و نصرالله منشی بنویسند، ارزشِ نوشته خود را بالا می‌برند، غافل از آنکه این بزرگان به زبانِ دوره ادبیِ خود می‌نوشتند.

    ادامه مطلب
  • بازخوانی تاریخ با ترجمه نخستین بیانیه حقوق بشر جهان

    در چهل‌وسومین کنفرانس عمومی یونسکو، منشور کوروش به عنوان نخستین بیانیه حقوق بشر یاد به تصویب رسید؛ سندی که پیام صلح، آزادی و انسان‌دوستی را از دل تاریخ به جهان امروز آورد. اما در پسِ این منشور جهانی، نام مردی می‌درخشد که سال‌ها پیش از دیگران، رمز این خطوط را گشود و کلمات کوروش بزرگ را به زبان پارسی زنده کرد؛ عبدالمجید ارفعی، نخستین ایرانی که منشور کوروش را از زبان بابلی به فارسی ترجمه کرد.

    ادامه مطلب
  • هم سخنی تمدن‌ها؛ جست‌وجوی هماهنگی میان جهان‌های اندیشه

    نشست رونمایی و گفت‌وگوی علمی پیرامون کتاب «فلسفه تطبیقی » تألیف پل ماسون _ اورسل، ۱۴ آبان در دانشگاه شهید مطهری برگزار شد؛ نشستی که در آن نویسندگان اثر، ناقدان، جمعی از استادان فلسفه و دانشجویان درباره اهمیت این کتاب و جایگاه فلسفه تطبیقی در سنت فکری ایران به گفت‌وگو نشستند.

    ادامه مطلب
  • فرهنگ بوسنیایی - فارسی منتشر شد

    فرهنگ لغت بوسنیایی - فارسی با همکاری مشترک مؤسسۀ علمی‌پژوهشی ابن‌سینا در سارایوو و دانشکدۀ فلسفۀ دانشگاه سارایوو منتشر شد.

    ادامه مطلب

کارگاه و سمینار

آخرین مقالات افزوده شده

پربازدیدترین مقالات

مقالات دائرة المعارف بزرگ اسلامی براساس موضوع

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: