زبان فارسی یک «اَبَرزبان» است / یدالله گودرزی
زبان فارسی یک «اَبَرزبان» است / یدالله گودرزی

یدالله گودرزی معتقد است، زبان فارسی یک «اَبَرزبان» است و می‌گوید: باید گفت که ابرزبان‌ها ممکن است در برخی شاخصه‌ها پررنگ‌تر و در بعضی کم‌توان‌تر ظاهر شده باشند اما توانسته‌اند قله‌های رفیع ادبی، اندیشه‌ای و هنری را در خود جای دهند و تولیدکننده دانش باشند.

1404/2/10 ۱۰:۳۳
ابو ريحان بيرونی و زبان فارسی / حسن انصاری
ابو ريحان بيرونی و زبان فارسی / حسن انصاری

ابو ريحان بيرونی، دانشمند طراز اول اسلام چنانکه می دانيم از خوارزم بود و به تصريح خودش در الآثار الباقية خوارزميان از تبار ايرانيان بودند. زبان مادری او زبان خوارزمی بود که از خانواده زبان های ايرانی است و از آن نمونه هایی در آثار خود ابو ريحان و زمخشری و ديگران اينک در دست است.

1404/2/7 ۱۰:۰۵
جایی که دین، طبیعت و اندیشه‌ورزی بهم می‌رسد / علی نیکویی
جایی که دین، طبیعت و اندیشه‌ورزی بهم می‌رسد / علی نیکویی

جشن اردیبهشت‌گان نمونه‌ای برجسته از پیوند دین، اخلاق و طبیعت در فرهنگ ایران باستان است. این جشن با تأکید بر راستی، پاکی و نظم ایزدی، ارزش‌های بنیادین زرتشتی را ترویج می‌کرد و با آیین‌هایی مانند پوشیدن لباس سپید و توجه به گل‌ها، حس زیبایی‌شناسی و ارتباط با طبیعت را در جامعه تقویت می‌نمود.

1404/2/4 ۱۱:۴۱
ادامه مطلب
داستان‌های حماسی مشرق / پروفسور ریچارد فرای
داستان‌های حماسی مشرق / پروفسور ریچارد فرای

آغاز روایات حماسی در ایران شاید مصادف باشد با ظهور زرتشت که در اعصار بعدی در داستان‌های حماسی ‌ تأثیر گذاشت. اگر زرتشت نبود، حماسه در ایران به همان سرنوشتی دچار می‌‏شد که در میان هندیان و ژرمن ها دچار آمد، یا حتی ممکن بود با سلطه یونانیان یا تازیان بر ایران از میان برود.

1403/12/22 ۱۳:۲۸
كوروش كبیر و خاطره فداكاری «سرباز گمنام» وطن
كوروش كبیر و خاطره فداكاری «سرباز گمنام» وطن

دكتر محمدابراهیم ‌باستانی ‌‌پاریزی (۱۳۹۳-۱۳۰۴ش.)، تاریخدان، پژوهشگر، شاعر، موسیقی‌پژوه‌، استاد دانشگاه ‌تهران ‌و... بود. وی‌ در مقاله‌ای‌ با تیتر «فداكاری‌های ‌تاریخی ‌‌‌در تاریخ ‌‌‌‌‌‌ایران» در نخستین ‌‌‌‌شماره ‌‌مجله «بررسی‌های ‌‌‌تاریخی» در سال ۱۳۴۵، به ‌شرح فداكاری «سرباز‌ گمنامی» می‌پردازد كه جان «كوروش‌ كبیر» را در یكی ‌‌‌‌از میدان‌های ‌‌نبرد نجات ‌داد‌

1403/10/23 ۱۰:۰۶
حب وطن / محمدعلی فروغی
حب وطن / محمدعلی فروغی

محمدعلی فروغی دردشتی (۱۲۵۶ – ۵ آذرماه ۱۳۲۱)، نامور به ذُکاءُالمُلک، نویسنده و سیاستمدارِ نامدار ایرانی و از فعالان و مبارزان برجسته‌ی جنبش مشروطه بود.

1403/10/15 ۱۰:۲۰
ادامه مطلب
برگی از متون
مجموعۀ شخصی سلطانعلی سلطانی محفوظ در کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
مجموعۀ شخصی سلطانعلی سلطانی محفوظ در کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

کتابخانۀ ارزشمند شادروان سلطانعلی سلطانی نخستین مجموعه و گنجینه به معنای واقعی کلمه بود که در چهارم خردادماه ۱۳۶۸ از سوی بازماندگان استاد به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا شد و در محلی مخصوص و به نام این خاندان نگهداری می‌شود.

1403/9/18 ۲۱:۵۳
بارگاه حضرت ابوالفضل (ع) / عنایت‌الله مجیدی
بارگاه حضرت ابوالفضل (ع) / عنایت‌الله مجیدی

سید میرزا محمد نصیر الحسینی ملقب به فرصت الدوله شیرازی متخلص به فرصت و معروف به آقامیرزا(۱۲۷۱-۱۳۳۹ق) شاعر، خطاط، نقاش، موسیقی دان و از نخستین محققین ایرانی که در زمینۀ معرفی آثار باستانی سرزمین ما همت گماشته، ضمن توصیف و اندازه گیری دقیق، تصویر و نقشۀ آن ها را نیز ارائه کرده است.

1403/8/9 ۱۰:۵۷
ادامه مطلب
سرمایه شعر سعدی؛ عشقی رو به عالم قدس و پاکی  - بخش نخست
سرمایه شعر سعدی؛ عشقی رو به عالم قدس و پاکی - بخش نخست

عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی معتقد است؛ بیشترین سرمایه شعر سعدی از ماده عشق است، آن چیزی که رنگ و جلا به شعر سعدی می‌دهد، عشقی است که اتفاق می‌افتد، عشقی که واقعی است اما نه آن عشقی که در شعر بعد از قرن نهم در «مکتب وقوع» پدید می‌آید، این عشق، آن نیست؛ عشقی پاک است، عشقی که روی به عالم قدس و پاکی دارد.

1404/2/8 ۱۱:۳۸
اسلامی ندوشن و دغدغه ایران
اسلامی ندوشن و دغدغه ایران

استاد اسلامی ندوشن (۳ شهریور ۱۳۰۳ ـ ۵ اردیبهشت ۱۴۰۱) متفکر و نویسنده توانایی بود که بیش از هر چیز دل در گرو ایران داشت و بیش از ۷۰ تألیف و ترجمه و صدها مقاله اش گواه است.

1404/2/8 ۱۱:۰۴
خوروبیابانک در رهگذر روزگاران
خوروبیابانک در رهگذر روزگاران

سیدعلی آل داود، عضو شورای علمی عالی دائره‌المعارف بزرگ اسلامی گفت: ناصرخسرو اولین سیاحی است که از خوروبیابانک عبور کرده است، او به قلعه کهن‌سال بزرگی که در بیاضه قرار دارد، نیز اشاره کرده است. او اشاره می‌کند که دژی در اینجا قرار گرفته و حاکمی دارد که او را فرمانروای طبس تعیین کرده است.

1404/2/4 ۱۱:۳۷
ادامه مطلب
گزارش تصویری آخرین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ۱۴۰۳ (۲)
گزارش تصویری آخرین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ۱۴۰۳ (۱)
گزارش تصویری برگزاری آیین چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی – بخش سوم
ادامه مطلب

مداخل برگزیده

  • زردشت
    روزبه زرین کوب,چنگیز مولایی

    زَرْدُشْت، یا زرتشت، پیامبر زردشتیان که تا روزگار ورود اسلام به ایران، دین بیشتر ایرانیان بر تعالیم او استوار بود و نام، سرگذشت و برخی از عقاید و آیینهای دینی منتسب به او در منابع اسلامی مشهور است. 

    ادامه مطلب
  • روزن، فریدریش
    عسکر بهرامی

    روزِن، فریدریش (30 اوت 1856 م/ 8 شهریور 1235 ش)، سیاست‌مدار و خاورشناس آلمانی و نویسندۀ آثار متعددی در زمینه‌های تاریخ ایران، و زبان و ادبیات فارسی.

    ادامه مطلب
  • عطار
    محمد جعفری (قنواتی)

    عَطّار،  مشهور به شیخ عطار و عطار نیشابوری، از شاعران و عارفان بزرگ سدۀ 6 و اوایل سدۀ 7 ق / 12 و 13 م. 

    ادامه مطلب
  • سعدی
    حسن ذوالفقاری

    مشرف‌الدین مصلح شیرازی، از بزرگ‌ترین شاعران و نویسندگان ایرانی که آثار ماندگارش گنجینۀ فرهنگ عامۀ عصر او ست. 

    ادامه مطلب
  • بهار، فصل
    اصغر کریمی

    یا به‌صورت متداول باهار، فصل اول از فصلهای چهارگانۀ سال. 

    ادامه مطلب

تازه های نشر مرکز

اخبار و گزارش

کارگاه و سمینار

آخرین مقالات افزوده شده

پربازدیدترین مقالات

مقالات دائرة المعارف بزرگ اسلامی براساس موضوع

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: