فرهنگ مردم (فولکلور)

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

چشمه علی | فرشته مجیدی چِشْمه‌عَلی، چشمه‌هایی که در فرهنگ مردم ایران به امام علی (ع) منسوب‌اند.
چشمه | علی آنی زاده چِشْمه، محل جوشیدن و روان‌شدن طبیعی آب از زمین. در ایران، آب به سبب کمبود و نیز قداستش در اسلام و ادیان پیش از آن، نقش مهمی در زندگی مادی و معنوی مردم داشته
چشم پزشکی | صادق سجادی , مهشید شیرمحمدلو چَشْمْ‌پِزِشْکی، یکی از انواع کهن علوم پزشکی که در آن از ساختمان و تشریح، کارکرد اجزاء، بهداشت، اسباب و علل بروز بیماریها، اوصاف و نشانه‌شناسی بیماریها، انواع معالجات، و داروهای چشم بحث می‌شده است
چغندر | نیره افتخاری
چفیه | آمنه میرمطهری چَفْیه، دستمال چهارگوشه‌ای برای پوشش سر، در ابعاد و طرحهای مختلف که بیشتر در نواحی بیابانی و گرم کاربرد دارد.
چکه سما | مریم محمدتبار چَکّه‌سِما، رقصی زنانه در منطقۀ مازندران. این رقص اصیل مازندرانی، با اجرای همگون و حرکات و حالاتی یکسان اجرا می‌شود که گاهی نیز رقصنده‌ها دست به ابداعاتی در آن می‌زنند.
چل توپ | مهشید شیرمحمدلو چَلْ‌توپ، از بازیهای سنتی گروهی ابزارمحور در ایران.
چلچلا | حمیدرضا حسنی چِلْچِلا، یکی از مراسم مذهبی ماه محرم در شهر مُجِن، از توابع بسطام شاهرود، که تمام آن مراسم بر بنیاد نور، و خطبه‌هایی از نوع دعا و نیایش برگزار می‌گردد.
چل سرو | محمدعلی جودکی چِلْ‌سِرو، یا چهل‌سرود، گونه‌ای فال که از دیرباز در لرستان و برخی مناطق لرنشین خوزستان رواج داشته است.
چل قرآن | عباس قنبری عدیوی چِلْ‌قُرْآن، یا چهل‌قرآن، از نذرها و آیینهای مذهبی گروهی در برخی مناطق ایران که برای گرفتن حاجات و رفع گرفتاریها برپا می‌شود.
چلاب زنی | حسن ذوالفقاری چِلابْ‌زَنی، نوعی سینه‌زنی در مراسم سوگواری محرم که مبنای آن چرخیدن دایره‌وار سینه‌زنان و سینه‌زدن آنها ست.
چلو | شیوا جعفری چِلو، یا چُلو، از انواع بسیار رایج پخت برنج در ایران که بر خلاف پلو، بدون افزودن موادی دیگر پخته، و همراه با خورش و یا کباب خورده می‌شود.
چله |
چلوکباب | معصومه ابراهیمی چِلوکَباب، از غذاهای بسیار مشهور مردم ایران. چلوکباب عبارت است از چلو سفید و بی‌روغن به همراه انواع کباب.
چله بری | ملیحه کرباسیان چِلّه‌بُری، مراسمی که در مناطق مختلف ایران، به مناسبتهای گوناگون و با اَشکال متفاوت برگزار می‌شود و در پس‌زمینۀ معنایی آن نوعی طلسم‌شکنی و باطل‌السحری را می‌توان دید، که عموماً به مسائل زناشویی و بچه‌دار شدن مربوط است.
چله نشینی | محمدحسین باجلان فرخی چِلّه‌نِشینی، در اصطلاح اهل طریقت، اعتکاف و خلوت‌گزینی برای تقرب به خدا. مدت زمان این خلوت در عرف برخی از صوفیان و عارفان، 40 روز کامل است و این مدت را به حدیثی از پیامبر اسلام (ص) نسبت می‌دهند
چمر | محمدحسین باجلان فرخی چَمَر، گونه‌ای مراسم آیینی در قلمرو اقوام لُر کوچک و بزرگ، ایلام و کردستان که در سوگِ درگذشتِ مردان بزرگ ایل و طایفه برگزار می‌شد و هنوز هم گهگاه، اینجا و آنجا برپا می‌شود.
چنار خون بار زرآباد | فرشته بهرامی چِنارِ خونْ‌بارِ زَرْآباد، دو اصله چنار کهن مقدس واقع در صحن آستانۀ امامزاده علی‌اصغر که در قسمت جنوب‌ غربی روستای زرآباد، بخش رودبار الموت شرقی در استان قزوین قرار دارد
چنار | محمدحسین شمسایی
چوب خط | علی آخرتی چوبْ‌خَط، قطعه‌چوبی به طول 20 تا 30 سانتی‌متر و به شکل مکعب‌مستطیل یا استوانه، که در گذشته برای نگه‌داشتن حساب افرادی که نسیه خرید می‌کردند، استفاده می‌شد.
چوب و فلک | محسن ابراهیمی چوب و فَلَک، از ابزارهای رایج و قدیمی برای تنبیه و تأدیب مجرمان، خاطیان، و شاگردان مکتب‌خانه‌ها در ایران.
چولی قزک |
چهار امام زاده | مصطفی جعفرزاده دستجردی چَهارْاِمامْزاده، زیارتگاهی در روستای دستگرد، از توابع بخش کهک قم. زیارتگاه در محوطه‌ای نسبتاً وسیع، و محصور با دیوارهای ساخته‌شده از سنگ و گل، قرار دارد.
چوخا | محسن احمدی چوخا، بالاپوش مردانه، تا زیر زانو، جلوباز بدون دکمه، بدون آستین و یقه، بافت خانگی از نخ پشم یا نخ پنبه که مردان بر روی لباسهای دیگر خود می‌پوشیدند و هنوز هم در میان مردم برخی از سرزمینهای ایران پوشیده می‌شود.
چهار انگشت |
چهار پیر، زیارتگاه |
چشمه مولا | عباس قنبری عدیوی چِشْمۀ مولا، مکانی مقدس و زیارتی در نزدیکی آلیکوه در شهرستان اردلِ استان چهارمحال و بختیاری.
چغانه | گلاله هنری چَغانه، از خانوادۀ سازهای ضربی.
چوگان | آذرتاش آذرنوش چوگان، چوبی که با آن گوی زنند. این واژه بعدها به بازی چوگان نیز اطلاق گردید.
چهاردهمی | سهراب سعیدی
حتن | هوشنگ جاوید حَتَن، حرکتی آیینی و مراسمی شبیه رقص دسته‌جمعی، که مردم محلی آن را «بازی» می‌نامند و امروزه برخی آن را در ردیف رقص می‌دانند.
چهارشنبه آخر صفر |
چهل طوطی |
حسنین | حسن ذوالفقاری حَسَنِیْن، از داستانهای منظوم ادب عامه با موضوعی کاملاً تخیلی دربارۀ امام حسن و امام حسین (ع).
چهل دختر | محسن احمدی چِهِلْ‌دُخْتَر، یا چهل‌دختران، عنوان برخی از بناهای مذهبی، نظامی و پدیده‌های طبیعی، که در نقاط مختلفی از ایران پراکنده‌اند و بیشتر آنها مقدس انگاشته می‌شوند.
حسینا | عباس قنبری عدیوی حُسِیْنا، از داستانهای عاشقانه در ادبیات شفاهی، منسوب به شاعری به همین نام، که در نواحی مختلف، روایتهایی گوناگون از آن بر سر زبانها ست.
حجامت | پیمان متین حِجامَت، از روشهای کهن و هنوز رایجِ خون‌گیری به‌منظور درمان بیماری یا پیشگیری از ناخوشیها که اساس آن خارج ساختن خون از بدن از طریق بادکش کردن و خراشیدن است.
حسن (ع)، امام | مریم صادقی , حسن اکبری بیرق فرزند علی بن ابی‌طالب (ع) و امام دوم شیعیان. امام حسن (ع) در 15 رمضان 3 ق / 29 فوریۀ 625 م، از بطن دختر پیامبر (ص)، فاطمۀ زهرا (ع) متولد شد.
حرم سرا | مینا احمدیان حَرَمْ‌سَرا، عمارتی مستقل و محفوظ از نگاه و تعرض مردان نامحرم و بیگانه، مختص همۀ زنان اهل حرم با پیوندهای سببی و نسبی، و در دربار مختص زنان عقدی، صیغه، کنیزان، شاهزادگان و فرزندان خردسال و خواجگان.
حافظ، فال | محمدجعفر یاحقی حافِظ، فال، پیش‌بینی خیر یا شر بودن نتیجۀ عملی، یا پیشگویی سرنوشت کسی با بهره‌گیری از دیوان حافظ.
حاجی فیروز | الهه شایسته رخ حاجی‌فیروز، از کهن‌ترین پیکهای نوروزی که با خوانندگی و نوازندگی، پایان زمستان و آمدن نوروز را بشارت می‌دهد
حج | جواد فیروزی , نرگس صادقی گویا حَجّ، عبادتی واجب در اسلام که طی آن، هر مسلمان باید در صورت استطاعت، دست‌کم یک بار در عمر خویش، خانۀ کعبه را زیارت کند.
حریر | مریم محمدتبار حَریر، نوعی پارچۀ ابریشمی، لطیف، نازک و شفاف با بافتی شل، اغلب ساده و تک‌رنگ.
حسین (ع)، امام | حسن اکبری بیرق دومین فرزند امام علی و حضرت فاطمه (ع)، نوۀ پیامبر اسلام (ص)، و امام سوم شیعیان، با کنیۀ ابو‌عبدالله و ملقب به سید‌الشهداء
حجله عزا | علی بلوکباشی حِجْلۀ عَزا، یا حجلۀ ماتم، شعار و تابوت‌واره‌ای نمادین از حجله یا حجله‌خانۀ عروس که در مراسم عزاداری محرم، تعزیه‌خوانیها و مراسم سوگواری جوانان ناکام و شهدا تزیین، و به نمایش گذاشته می‌شود.
حریره | مریم محمدتبار حَریره، غذایی ساده و رقیق، بیشتر برای خوراک زنان زائو، کودکان و بیماران.
حسینیه | عمادالدین باقی , اصغر کریمی حُسِیْنیّه، محلی که به یاد امام حسین (ع) بنا شده است و به روضه و مرثیه‌خوانی و سینه‌زنی اختصاص دارد.
حجله عروس | علی آخرتی حِجْلۀ‌ عَروس، اتاق، چادر یا خیمۀ ویژه‌ای که معمولاً در خانۀ داماد و در مواردی نیز در خانۀ عروس برپا و تزیین می‌کنند و عروس و داماد را برای زفاف به آنجا می‌برند
چهارشنبه سوری | یاسمین مجتهدپور چَهارْشَنْبه‌سوری، جشن آیینی چهارشنبۀ پایان سال که به باور مردم، موقع دفع قضا و بلا ست.
حاتم طایی | محمود امیدسالار حاتِمِ طایی، از جنگاوران و شاعران بزرگ عهد جاهلی که سخاوت و جوانمردی او در ادب عرب و عجم، نیز در فولکلور برخی از اقوام جهان اسلام مثل شده است.

فرهنگ مردم (فولکلور)

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

فرهنگ مردم (فولکلور)

ورود به سایت

ثبت نام