حافظ از زبان حافظ  / حسین مسرّت
حافظ از زبان حافظ / حسین مسرّت

آنگه که از کوچۀ رندانِ کوی خرابات می گذری و در کنج خلوت، در خانۀ خمار را به صدا در می آوری رند قلندری را می بینی که بر آستان در رخ می نمایاند ، پیراست نه پیر منحنی که پیر گلرنگ است و سر خوش از بادۀ عشق .

1404/3/19 ۰۸:۲۸
وائل حلاق از آزادی خودبنیان تا آزادی بیرونی؛ نقدِ بازاندیشانه، نسبت ما و غرب / محمد عثمانی
وائل حلاق از آزادی خودبنیان تا آزادی بیرونی؛ نقدِ بازاندیشانه، نسبت ما و غرب / محمد عثمانی

اندیشمندی که نه در دام تقدیس غرب می‌افتد و نه در چنبره نوستالژی تمدنی گذشته اسیر می‌شود. او با نگاهی نقادانه، مدرنیته را نه به عنوان سرنوشت محتوم، بلکه به مثابه تجربه‌ای تاریخی می‌نگرد که می‌توان از منظری شرقی-اسلامی بدان پرداخت.

1404/3/12 ۱۱:۲۴
دو غزل زیبا از شاه طاهر اسماعیلی  / عنایت الله مجیدی
دو غزل زیبا از شاه طاهر اسماعیلی / عنایت الله مجیدی

خاندان شاه طاهر نخست در روستای خوند (یا خواند ) از مضافات قزوین، در سر حد رودبار اَلَموت و گیلان ساکن بوده اند. شاه طاهر سپس به قزوین و سلطانیه و بعد از آن به انجدان کاشان و سرانجام به سبب اعتقادات اسماعیلی و سیاسی ناگزیر به دکن مهاجرت کرد و مصدر کارهای بزرگ دینی و دیوانی شد.

1404/3/11 ۱۰:۳۵
ادامه مطلب
مبادی هویت ایرانی / محمدعلی اسلامی ندوشن
مبادی هویت ایرانی / محمدعلی اسلامی ندوشن

هر کشور دیرینه سالی نشیب و فراز تاریخی داشته و هر ملتی کمابیش ترکیبی است از بدتر و بهتر. ایرانی نیز چنین است و با همه ناسازگاری‌‏های روزگار، توانسته است رشحه‌‏ای از اصالت در خود حفظ کند و هر گاه لازم باشد، سرزندگی خود را به‌‏کار اندازد. ایران را باید شناخت و مبادی هویتش را دریافت

1404/3/12 ۱۰:۵۸
فهم هانری کربن از ملاصدرا / پروفسور هرمان لندولت
فهم هانری کربن از ملاصدرا / پروفسور هرمان لندولت

تفکر اصیل ملاصدرا، در کنار ابن‌سینا و شیخ اشراق نقش محوریی در تصور کربن از فرهنگ ایرانی، فلسفه اسلامی و در حقیقت شکل‌گیری تفکر فلسفی او داشت. لندلت در این نوشتار می کوشد فهم کربن از صدرا را روشن سازد و با اشاره به همانندی های سطحی صدرا و هایدگر، تفاوت‌های بنیادی آنها را از دیدگاه کربن بازگو کند.

1404/3/5 ۰۹:۲۷
میراث مشترک ایرانیان/ رنه گروسه – بخش دوم و پایانی
میراث مشترک ایرانیان/ رنه گروسه – بخش دوم و پایانی

برای ما تصور این نکته دشوار است که چگونه عمر تمدن ظریف ایرانی پس از چنین فاجعه‌‏هایی به سر نیامد! پاسخ این مشکل را دو تن از مشهورترین بزرگان شعر فارسی به ما می‌‏دهند: سعدی و حافظ. شاعر نخستین معاصر با اشغال مغولان و دومین مقارن با یورش تیمور به ایران بود.

1404/2/21 ۱۱:۰۲
ادامه مطلب
سندی منحصر به فرد از آرشیو ملی ایران منتشر شد
قدیمی ترین کتاب چاپ سربی کتابخانه مرکزدائرةالمعارف بزرگ اسلامی
قدیمی ترین کتاب چاپ سربی کتابخانه مرکزدائرةالمعارف بزرگ اسلامی

بنابر گزارش بخش فهرست نویسی کتابهای چاپی (اعم از فارسی، عربی و ترکی) قدیم ترین کتابی که تاکنون از آثار فهرست شده کتابخانه بر می آید، کتاب ارزشمند فرهنگ شعوری (نوال الفضلا و لسان العجم) می باشد، که در ۱۰۷۵ قمری تالیف شده است.

1404/3/11 ۱۱:۴۸
خلیج فارس نامی پاینده در گذر سده‌ها
خلیج فارس نامی پاینده در گذر سده‌ها

شواهد فراوان تاریخی از سپیده‌دم تاریخ تاکنون برای نام خلیج فارس وجود دارد. کتاب‌هایی کهن همچون «مسالک‌الممالک» اصطخری از جغرافیانویسان سده چهارم هجری از مستندترین این شواهد به شمار می‌آیند.

1404/2/10 ۱۱:۳۳
ادامه مطلب
گفت‌وگو با موسی اکرمی درباره «درآمدی به تحلیل فلسفی» جان هاسپرس
گفت‌وگو با مینو حجت به مناسبت سال‌مرگ برنارد ویلیامز
گفت‌وگو با مینو حجت به مناسبت سال‌مرگ برنارد ویلیامز

چیزی که بیش از همه، نقش ویلیامز را پررنگ می‌سازد بدیع بودنِ نکاتی است که او وارد حوزه‌ فلسفه‌ اخلاق می‌کند. او توجه فیلسوفان اخلاق را به نکاتی تازه و ظریف جلب می‌کند که در مسیری که فلسفه‌ اخلاق قرار است درپیش بگیرد تأثیر بسزا دارد.

1404/3/20 ۱۰:۰۳
فهم شرق‌شناسان از تاریخ و تمدن‌ اسلامی در گفت‌وگو با محمدرضا بارانی
فهم شرق‌شناسان از تاریخ و تمدن‌ اسلامی در گفت‌وگو با محمدرضا بارانی

مطالعات شرق‌شناسان با وجود تهدیدهایی که به دنبال داشته و تأثیرات بسیار سنگینی که ممکن است داشته باشد، فرصت‌هایی را نیز ایجاد کرده است، به ‌ویژه اینکه ما با شناخت کامل‌تری نسبت به خود روبه‌رو شدیم. اگر این شناخت ابزاری شود تا ما گذشته و حال خود را دقیق‌تر بشناسیم، می‌توانیم از این فرصت‌ها و چالش‌ها بهره‌برداری کرده و نسبت به آینده برنامه‌ریزی کنیم. این امر به ما کمک می‌کند که حتی غرب‌شناسی را از این زاویه به گونه‌ای دقیق‌تر مورد توجه قرار دهیم.

1404/3/19 ۰۹:۵۳
ادامه مطلب
گزارش تصویری رونمایی کتاب «خیام در فرهنگ مردم ایران»
گزارش تصویری رونمایی کتاب «خیام در فرهنگ مردم ایران»

آیین رونمایی کتاب «خیام در فرهنگ مردم ایران» اثر عباس قنبری عدیوی، با همکاری بنیاد ایران‌شناسی شعبۀ استان چهارمحال و بختیاری و انتشارات نیوشه، عصر سه‌شنبه، ششم خرداد در مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار ‌شد.

1404/3/7 ۱۸:۰۹
گزارش تصویری برگزاری رونمایی جلد بیست‌وششم دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
گزارش تصویری آخرین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ۱۴۰۳ (۲)
ادامه مطلب

مداخل برگزیده

  • فردوسی
    محمد جعفری (قنواتی)

    فِرْدوسی، ابوالقاسم، شاعر ملی و سرایندۀ شاهنامه، حماسۀ ملی ایرانیان، و آشناترین شاعر در فرهنگ و ادب شفاهی مردم ایران. 

    ادامه مطلب
  • شاهنامه
    محمد جعفری (قنواتی)

    حماسۀ ملی ایرانیان سرودۀ ابوالقاسم فردوسی.

    ادامه مطلب
  • رضا (ع)، امام
    محمدجعفر یاحقی

    رِضا (ع)، اِمام، ابوالحسن علی بن موسی‌الکاظم (148-203 ق/ 765- 818 م)، هشتمین امام شیعیان. 

    ادامه مطلب
  • خیام
    حسین معصومی همدانی,یونس کرامتی,علی میرافضلی

    ابوالفتح عمر بن ابراهیم نیشابوری، فیلسوف، ریاضی‌دان، منجم، پزشک و شاعر قرنهای 5 و 6 ق / 11 و 12 م.

    ادامه مطلب
  • خلیج فارس
    عباس سعیدی

    خَلیجِ فارْس، پیشرفتگی بزرگ آب در خشکی، و بخشی از دریای پـارس باستان در جنوب ایران.  نام و نام‌گذاری: این بدنۀ آبی بزرگ از زمان باستان تاکنون، پیوسته «دریای پارس» یا «خلیج فارس» نام داشته است

    ادامه مطلب

تازه های نشر مرکز

اخبار و گزارش

کارگاه و سمینار

آخرین مقالات افزوده شده

پربازدیدترین مقالات

مقالات دائرة المعارف بزرگ اسلامی براساس موضوع

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: