هستی– داد نخستین کتاب پارسی در هستی شناسی / نصرالله پورجوادی در این مقاله، سخن بر سر صورت صحیح نام یک کتاب است از ابوالعباس ایرانشهری و آن کتابی است که بر اساس بیان الادیان ابوالمعالی محمد بلخی نام آن را «هستی» دانسته اند. اما پس از جستجو در معنا و مفهوم واژه «هستی در زبان و فرهنگ و تلقی فلاسفه ایرانی قرون اولیه، باید نام اصلی کتاب «هستی_داد» باشد نه هستی. 1400/3/23 ۱۴:۰۰
عیاری و شاطری، در سندی بسیار کُهَن / محمدرضا شفیعی کدکنی نثرالدرّ نام کتاب مهمی است از ابوسعد منصوربن حسین آبی که در دهه آغازین سده پنجم هجری نوشته شده است. این کتاب، نوعی سفینه یا آنتولوژی است مشتمل بر هفت فصل در مورد مسائل مختلف که به کار همه صنوف، اعم از دبیران و خطیبان و شاعران و ندیمان و حتی و شاهان و رعایا می آید. 1400/3/23 ۱۳:۵۶
مردم‌شناسی دانش پزشکی در فرهنگ ایران / علی بلوکباشی پیشگام در مطالعه و بررسی دانش پزشکی در فرهنگهای قومی، خانم اودری ریچاردز[۱] ( ۱۸۸۹- ۱۹۸۴)، مردم شناس افریقا شناس بریتانیایی در انگلستان بود. ریچاردز، از نخستین شاگردان برجستۀ برانسیلاو مالینوفسکی[۲]، دانشمند بزرگ بریتانیاییِ لهستانی تبار، با پرداختن به پژوهش در زمینۀ تغذیه در جامعۀ افریقایی رودزیا[۳] و چاپ و انتشار آن در سال ۱۹۳۹م، نخستین بار پایۀ مردم شناسی پزشکی یا انسان شناسی پزشکی[۴] را بنیاد نهاد. 1400/3/23 ۱۱:۰۳
چند خصلت از سعید نفیسی / عیسی صدیق آشنائی من با سعید نفیسی از 1297 خورشیدی و همکاری من با او از 1304 آغاز شد. در آن تاریخ من معلم مدرسۀ حقوق و دارالمعلمین بودم و پس از نمایندگی در مجلس مؤسسان (در آذر ماه 1304) ریاست کابینۀ وزارت فواید عامه را موقتاً بر عهده گرفته بودم. 1400/3/18 ۱۱:۰۶
پیدایش منطق / علیرضا فیض تاریخ علم را در این تردید نیست که وضع و تدوین منطق محصول دوره های متأخر تمدن و فرهنگ بشری است، و این بدان معنی نیست که دانشمندان و متفکران دوره های قدیم با بررسی های منطقی و راه و روش فکر و استدلال و استنتاج بکلی بیگانه بوده اند 1400/3/17 ۱۴:۴۷
دانشگاه جندی شاپور در قرنهای نخستین اسلامی / محمد محمدی در مقاله ای که به مناسبت تشکیل نخستین کنگرۀ ایرانشناسان از نویسندۀ این سطور انتشار یافت این مطلب عنوان شده بود که آثار فرهنگی ایران در حملۀ اعراب چنانکه معروف است یکباره از میان نرفت؛ بلکه بسیاری از آن آثار تحول یافت و از صورتی ایرانی به کسوت عربی درآمد و به تدریج در فرهنگ و تمدن عربی و اسلامی تحلیل رفت 1400/3/17 ۱۴:۲۴
عکس‌های تاریخی حرم حضرت معصومه موجود در آرشیو شنیداری- دیداری کتابخانه مجلس اول ذی‌القعده، سالروز ولادت حضرت فاطمه معصومه (س)، دختر گرامی امام موسی کاظم (ع) و خواهر امام علی‌ابن موسی‌الرضا (ع) است. مطابق با منابع قدیمی شیعه، حضرت فاطمه معصومه در تاریخ 1 ذی‌القعده سال 173 قمری متولد شده و مادر ایشان نجمه خاتون نام دارند. ایشان که برای دیدار با برادر خود امام رضا (ع) از مدینه به ایران سفر کرده بودند، در میانه راه بیمار شده و در دهم ربیع‌الثانی سال 201 قمری در شهر قم درگذشتند. 1400/3/23 ۱۰:۳۲
قیام 15 خرداد به روایت روزنامه‌ها بخش نشریات کتابخانه مجلس با مجموعه ۵ هزار عنوان نشریه معتبر از قدیمی‌ترین مجلات فارسی‌زبان چاپ داخل و خارج کشور، نشریات مرتبط با ایران و جهان اسلام به زبان‌هایی غیر فارسی، شب‌نامه‌ها و... مرکزی مهم در سیر پژوهشهای تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و خصوصاً بررسی‌های ادواری یکصد سال اخیر، محسوب می‌شود. 1400/3/12 ۱۲:۳۵
نهم خرداد ماه، سالروز تصویب قانون انحصار دولتی قند و چای توسط مجلس شورای ملی و تأمین مالی برای ساخت راه‌آهن در ایران در تاریخ سه شنبه بیست و نهم اردیبهشت ماه 1304 هجری خورشیدی، در جلسه صد و شصت و نهم از دوره پنجم مجلس شورای ملی، نمایندگان مجلس بررسی لایحه انحصار قند و چای را با بررسی خبر کمیسیون قوانین مالیه راجع به انحصار قند ، شکر و چای آغاز کردند. 1400/3/10 ۰۹:۳۷
گفتوگو با مقصود فراستخواه جامعه شناس درباره مدیریت اجتماعی کرونا گفتوگو با مقصود فراستخواه جامعه شناس و استاد دانشگاه را در شرایطی می‌خوانید که خیز چهارم بیماری کرونا را در کشور پشت سر گذاشته ایم، اما چالش‌ها و مشکلات اجتماعی و اقتصادی ناشی از آن همچنان باقی مانده است. 1400/3/22 ۰۸:۵۵
گفتوگو با علی اوجبی، مصحح «عَونُ إخوانِ الصَفاء عَلی فَهمِ کِتابِ الشِفاء» اصفهانی در این اثر به ریاضیات نمی‌پردازد و تنها به سراغ منطق، طبیعیات و الهیات می‌رود. شاید به این دلیل که ریاضیات شفا جایگاهی در معرفت‌شناسی ندارد. 1400/3/17 ۰۸:۱۸
گفت‌وگوبا مصطفی ملكیان درباره «پرتاب‌های فلسفه» تالیف و نگارش دیدگاه‌ها و نظرات در میان روشنفكران و دانشگاهیان رشته‌های علوم انسانی در ایران امر چندان رایجی نیست و چهره‌های معدودی به نوشتن خطر می‌كنند و اندیشه‌های خود را با مخاطبان در میان می‌گذارند.گرایش عمومی به ترجمه است و آنجا هم كه نویسنده‌ای می‌خواهد حاصل تفكرات خود را بیان كند، انگار ناگزیر است آن را به آرا و دیدگاه‌های متفكرانی از دیگر سرزمین‌ها مستند كند. از آن كمتر، بی‌توجهی اهل اندیشه در ایران به آثار تالیفی یكدیگر است. 1400/3/17 ۰۷:۴۸
تصاویری از گنجینه پنج‌هزار ساله ایران در لندن ۳۰۰ اثر از پنج‌هزار سال پیش تا تاریخ معاصر ایران در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن به نمایش گذاشته شده است، اما آن‌ها چه آثاری هستند که توجه تاریخ‌دان‌ها و رسانه‌های خارجی را به خود جلب کرده‌اند. 1400/3/8 ۱۱:۲۵
گزارش تصویری اعطای جایزۀ گنجینۀ پژوهشی ایرج افشار پنجمین و ششمین مراسم اعطای جایزۀ گنجینۀ پژوهشی ایرج افشار صبح روز سه شنبه 22 مهرماه 1399 با حضور تنی چند از اعضای هیئت داوری ، نمایندۀ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یزدی و برندگان این دوره در مرکز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1399/7/23 ۱۱:۰۳
گزارش تصویری آیین رونمایی از مجموعۀ پنج جلدی جغرافیای جامع ایران آیین رونمایی از مجموعهٔ پنج‌جلدی «جغرافیای جامع ایران»، به‌صورت آنلاین، با حضور آقایان کاظم موسوی بجنوردی، دکتر عباس سعیدی، دکتر فرهاد عزیزپور و مهندس احمد آرین‌نیا صبح روز دوشنبه ۱۴ مهر در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1399/7/14 ۱۶:۱۲