دائرة المعارف بزرگ اسلامی

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

ابن ابی ربیعه* |
ابن ابی رکائب* |
ابن ابی الرجال، ابوالحسن | محمدعلی مولوی اِبْن اَبِی الرِّجال، ابوالحسن علی الكاتب الشیبانی المغربی (د نیمۀ اول سدۀ 5ق / 11م)، منجم و شاعر، مربی و وزیر، یا رئیس دیوان رسائلِ چهارمین امیر زیری، معزّبن بادیس (سلامه یوسف، 11؛ ابن عذاری، 1 / 285). از زندگی وی آگاهی زیادی در دست نیست. این ‌اندازه می‌دانیم كه در فاس یا قُرطبه زاده شد و در قیروان شهرت یافت...
ابن ابی الرجال، صفی الدین | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اَبی الرِّجال، صفیّ‌الدّین احمد بن صالح یمنی (1029-1092ق / 1620-1681م)، مورخ، فقیه، ادیب، شاعر، قاضی و خطیب صنعاء و از عالمان شیعی زیدی یمن. در «شَبَط» واقع در اُهْنوم (مغرب صنعاء) متولد شد. گفته‌اند نسبش به خلیفۀ دوم عمربن خطاب می‌رسد (شوكانی، 1 / 59). در شهرهای شِهاره (اهنوم)، صَعده، تَعِز، اَبّ، حَر...
ابن ابی رندقه | کاظم برگ نیسی اِبْنِ اَبی رَنْدَقه، ابوبكر محمد بن ولید بن محمد خلف بن سلیمان فهری طُرطُوشی (451-510ق / 1059-1126م)، فقیه مالكی مذهب، محدث، ادیب ‌اندلسی از مردم طُرطُوشه (آبادی مرزی مسلمان‌نشین در شمال ‌اندلس). شهرت وی در بیش‌تر مآخذ به صورت ابن ابی رندقه آمده است، اما صورتهای دیگر: ابن ابی وندقه (ابن بشكوال، 2 / 575)، ابن...
ابن ابی زرع | محمد آصف فکرت اِبْنِ اَبی زَرْع، ابوالحسن علی بن عبدالله یا علی بن محمد بن احمد بن عمر فاسی، مورخ مغربی (د پس از 726ق / 1326م). از احوال او همین قدر می‌دانیم كه در فاس به توثیق و ارزیابی احادیث اشتغال داشت و در آن كار وی را به عدل ستوده‌اند (فروخ، 6 / 407). اثر معروف و موجود او الانیس المطرب بروض القرطاس فی اخبار ملوك المغ...
ابن ابی الزناد | علی رفیعی علامرودشتی اِبْنِ اَبِی الزِّناد، ابومحمّد عبدالرّحمن بن عبدالله بن ذكوان (100-174 یا 180ق / 718-790 یا 796م)، محدّث و فقیه مدنی. نیای بزرگش ذكوان مولای رملة بنت شیبة بن ربیعه همسر عثمان بن عفّان بوده است. (ابن سعد، 5 / 415). وی از قبیلۀ خزرج و از شاخۀ بنی مالك ابن نجّار (شباب، 1 / 307- 308) بود، ولی برخی نوشته‌اند كه ج...
ابن ابی زمنین | احمد بادکوبه هزاوه اِبْنِ اَبی زَمَنَین، ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن عیسی بن محمد ابراهیم مُرّی (324- 399ق / 936- 1009م)، فقیه مالكی، محدّث، واعظ، ادیب و شاعر اندلسی. وی در اِلبیره زاده شد. ابن بشكوال (2 / 458) تبار او را از تَنَس (شهری در الجزایر امروزی) و قاضی عیاض (4 / 672) از ناحیۀ عَدْوه (منطقه‌ای در مغرب) از قبیلۀ نَفْز...
ابن ابی سرح* |
ابن ابی سرایا* |
ابن ابی زینب | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اَبی زِینَب، ابوعبدالله محمد بن ابراهیم نعمانی، كاتب (د 360ق / 971م)، متكلم، مفسر و محدّث شیعی. تاریخ تولد وی معلوم نیست. زادگاه او را برخی شهر نُعمانیۀ مصر یا یمن و یا حجاز دانسته‌اند (مامقانی، 2 / 55)، اما آنچه درست می‌نماید این است كه نعمانی از شهر نعمانیۀ عراق (در میان واسط و بغداد) بوده است (خوانس...
ابن ابی شیبه | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اَبی شَیبه، ابوبكر عبدالله بن محمد بن ابراهیم (ابوشیبه) بن عثمان عیسی كوفی (159-235ق / 776-850م)، محدّث، حافظ، فقیه، مفسّر و موّرخ. اصلِ ابن ابی شیبه از واسط، و نیایش ابوشیبه ابراهیم، قاضی آن شهر بود (ابن حجر، تقریب، 1 / 445؛ همو، لسان، 7 / 468). برادرش عثمان بن ابی شیبه از محدّثان صاحب تصنیف بوده (ابن...
ابن ابی الشوارب | صادق سجادی اِبنِ اَبی الشَّوارِب، نام افراد خاندانی اموی تبار كه در سده‌های 3 و 4ق / 9 و 10م، فقیهان، محدثان و قاضیانی از آن برخاستند. اعضای این خاندان به ابوالشّوارب محمدبن عبدالله بن ابی عثمان بن عبدالله بن خالد بن اُسید بن ابی العیص بن امیة بن عبدشمس بن عبدمناف منسوبند (سمعانی، 8 / 164؛ ابن اثیر، اللباب، 2 / 213). خط...
ابن ابی صادق | غلامرضا جمشیدنژاد اِبن اَبی صادِق، ابوالقاسم، عبدالرّحمن بن علی بن احمد ابن ابی صادق نیشابوری (ح 385-470ق / 995-1077م)، پزشك، كالبدشناس و شارح آثار بقراط و جالینوس و ملقّب به بقراط دوم. تاریخ تولد و سال فوت ابن ابی صادق را در منابع متقدّم به صراحت تعیین نكرده‌اند، اما به طور مسلّم در 460ق / 1068م وی زنده بوده است (ابن ابی اصیب...
ابن ابی صلت* |
ابن ابی الضیاف | محمد آصف فکرت اِبْنِ اَبی الضَّیاف، ابوالعباس احمد بن حاج ابی الضیاف محمد، واقعه‌نگار تونسی، منشی و مشاور بایهای (امیران حسینی) تونس (1219-1291ق / 1804-1874م). ابن ابی الضیاف در تونس زاده شد. اصل وی از قبیلۀ اولاد عون بود، اما در شجره‌نامه‌ای كه یكی از اخلاف وی ساخته، اصل او را از یمن دانسته است (ابن ابی الضیاف، مقدمه). پد...
ابن ابی عاصم | ابوالفتح حکیمیان اِبْنِ اَبی عاصِم، ابوبكر احمد بن عمروبن ابی عاصم ضحاك شیبانی (206-287ق / 821-900م)، از فقها و حافظان بزرگ حدیث. وی بر مذهب ظاهری بود و قیاس را باور نداشت و بر پایۀ آن رفتار نمی‌كرد (ذهبی، تذكره، 2 / 640-641). ابن تغری بردی (2 / 122) او را از مصنفان حدیث و عالمی چیره‌دست شمرده است. در پاره‌ای از منابع از وی ب...
ابن ابی طی | محمد آصف فکرت اِبْنِ اَبی طَیّ، یحیی بن حمید (یا حُمَیدة: حاجی خلیفه، 1 / 27) ابن ظافر طائی حلبی غسّانی (575- ح 630ق / 1179-1233م)، مورخ و ادیب شیعی. یاقوت او را در 619ق / 1222م در حلب دیده است (ابن حجر، لسان، 6 / 264). وی در حلب زاده شد. كتبی از یاقوت نقل می‌‌كند كه پدر یحیی را فرزندی نمی‌‌ماند و شبی كه یحیی به دنیا آمد، ...
ابن ابی العاص ثقفی | صادق سجادی اِبْن اَبی الْعاص ثقفی، یا ابی العاصی ثقفی، ابوعبدلله عثمان (د 50 یا 51ق / 670 یا 671م)، از یاران پیامبر و از جمله امیران و فاتحان عرب آغاز اسلام. وی در 9ق / 630م در زمرۀ نمایندگان طائف به نزد پیامبر (ص) آمد (ابن سعد، 7 / 40). در میان مذاكرات هیأت طائفی، نسبت به اسلام و آموختن قرآن علاقه بسیار نشان داد (طبری،...
ابن ابی طاهر طیفور | آذرتاش آذرنوش اِبْنِ اَبی‌طاهِـرِ طَیفور، ابوالفضل احمد (204-26 جمادی‌الاول 280ق / 819-13 اوت 893م)، نویسنده، شاعر، اَخباری. طیفور نام پدر اوست، از این رو گاه او را به اختصار ابن طیفور نیز خوانده‌اند. نیاكانش از خراسان، یا به عبارت دقیق‌تر، از مرو الروذ (ابن ندیم، 163؛ خطیب، 4 / 211) به بغداد آمده بودند و از جملۀ كسانی بود...
ابن ابی العافیه | صادق سجادی اِبْنِ اَبی الْعافیه، موسی بن ابی العافیة بن یاسیل مِكْناسی (مق‍ 341ق / 952م)، از امیران مشهور مغرب اقصی در اوایل سدۀ 4ق / 10م كه با بیرون راندن ادریسان و اطاعت از داعیان فاطمی ‌و سپس امویان ‌اندلس یك چند بر بخشی از مغرب فرمان راند. از آغاز كار او تا پیش از 305ق / 917م آگاهی چندانی در دست نیست. وی كه پیر قبیل...
ابن ابی العزاقر* |
ابن ابی عصرون | بخش معارف اِبْنِ اَبی عَصْرون، ابوسعد شرف‌الدین عبدالله بن ابی‌السّری محمد ابن هبةالله علی بن المُطَهّر بن علی تمیمی موصلی دمشقی (429 یا 493-585ق / 1099 یا 1100- 1189م)، از بزرگ‌ترین فقیهان شافعی و قاضی القضاة دمشق در سدۀ 6ق / 12م. وی در موصل متولد شد (سُبكی، 7 / 132؛ ذهبی، 21 / 125؛ عمادالدین، 2 / 315) و قرآن را نزد ا...
ابن ابی عذیبه | محمد آصف فکرت اِبْنِ اَبی عُذَیبْه، شهاب‌الدین احمد بن محمد بن عمر مقدسی، مورخ، ادیب، راوی و فقیه شافعی (819-856ق / 1416-1452م)، كه در بیت‌المقدس به دنیا آمد و در همان شهر بزرگ شد (مجیرالدین، 2 / 184؛ سخاوی، التبر المسبوك، 396). وی به جهت انتساب به همسر مادرش خواجه محمد مشهور به ابوعذیبه، به ابن ابی عذیبه شهرت یافته است، ب...
ابن ابی عتیق | آذرتاش آذرنوش , ابوالفتح حکیمیان اِبْنِ اَبی عَتیق، عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن بن ابی بكر، از ظرفای سدۀ 1ق / 7م در مدینه. شهرت او به ابن ابی عتیق از باب انتساب به نیای بزرگش خلیفه ابوبكر است كه عَتیق لقب داشت و پدرش محمد نیز ابوعتیق خوانده می‌شد (زیبری، 278؛ ابن اثیر، مرصع، 62-63) و در توجیه این انتساب گفته‌اند كه نوادگان ابوبكر، بیش‌تر از...
ابن ابی عقیل | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اَبی عَقیل، ابومحمد حسن بن علی، حَذّاءِ عُمانی یا عَمّانی، محدّث، فقیه و متكلّم شیعی سدۀ 4ق / 10م. با اینكه غالب فقیهان و محدّثان شیعی در آثار خود از وی سخن گفته‌اند، تاریخ تولد و وفات او معلوم نیست، حتی نمی‌دانیم كه او منسوب به كدام عمان است. نظر به اینكه ابن قولویه از وی روایت كرده (نك‍ ‍: نجاشی، 36)...
ابن ابی عون | ابوالفتح حکیمیان اِبْنِ اَبی عَوْن، ابراهیم بن محمد بن احمد بن ابی عون بن هلالِ ابی النّجم، ادیب و نویسنده (مق‍ 322ق / 934م). كنیۀ او را ابواسحاق (یاقوت، 1 / 234)، ابوعمران (بغدادی، 160) و ابوعمرو (عبدالمعید خان، «مقدمه»، 19) یاد كرده‌اند. پدرش نیز در شعر و ادب و كتابت معروف بوده است (همانجا؛ قس: یاقوت، 1 / 237). ابن ابی‌عون ...
ابن ابی العلاء | کاظم برگ نیسی اِبْنِ اَبی الْعَلاء، یا ابن ابی الْعُلى، ابوسعید عثمان بن ابی‌العلاء ادریس بن عبدالله بن عبدالحق (642-730ق / 1244-1330م)، شیخ الغُزاة فرمانروایان بنوالاحمر. فرمانروایان‌ اندلس به دنبال سقوط فرمانروایی اموی و آغاز دوران ملوك الطوایف همواره در برابر حمله‌های صلیبیان از سلاطین شمال افریقا كمك می‌گرفتند. ازاین‌ر...
ابن ابی العوجاء | مسعود جلالی مقدم اِبْن اَبی الْعَوْجاء، عبدالكریم، زندیق معروف و آشنا به علم كلام در سدۀ2ق / 8م (مق‍ 155ق / 772م). از آغاز زندگی او اطلاعات روشنی در دست نیست و به ناچار باید به گفته‌های مخالفان وی كه با نقل سخنانش به ردّ و ابطال عقاید او پرداخته‌اند، بسنده كرد. این‌گونه اشارات، گرچه غالباً بسیار كوتاه و در مواردی متناقض است، ...
ابن ابی کدیه | نورالله کسایی اِبْنِ اَبی كُدَیه، ابوعبدالله محمد بن عتیق بن محمد بن ابی نصر بن ابی كدیه تمیمی قَیرَوانی (د 512ق / 1118م)، متكلم اشعری، اصولی و مُقری. وی در حدود 420ق / 1029م در قیروان تولد یافت (ابن جزری، 2 / 195)، مقدمات علوم را در زادگاهش فرا گرفت و سپس به اندلس، مصر، شام و عراق سفر كرد. در قیروان نزد ابوعبدالله بن حسین...
ابن ابی عیینه | آذرتاش آذرنوش اِبْنِ اَبی عُیینه، نام دو شاعر بصری در سدۀ 2ق / 8م كه برادر بودند. نام برادر بزرگ‌تر ابوجعفر عبدالله بن محمد بن ابی‌عیینه و نام برادر كوچك‌تر ابوالمنهال ابوعیینة بن محمد بن ابی‌عیینه است. به نظر می‌رسد كه گاهی مؤلفان قدیم این دو برادر را با هم خلط كرده‌اند. مثلاً معلوم نیست كه جاحظ، هنگامی‌كه از ابن ابی عیین...
ابن ابی الفیاض | مهران ارزنده اِبْنِ اَبی الْفَیاض، ابوبكر، احمد بن سعید بن محمد بن ابی‌الفیاض، معروف به ابن الغَشّاء (ح 379- 459ق / 989-1067م)، فقیه و مورخ اواخر دورۀ امویان و اوایل دورۀ ملوك الطوایفی ‌اندلس. از جزئیات زندگی او اطلاعی در دست نیست. تنها می‌دانیم كه در اِسْتِجّه در جنوب غربی قُرطبه به دنیا آمد و در جوانی نزد یوسف بن عَمْرو...
ابن ابی عمیر | احمد بادکوبه هزاوه اِبْنِ اَبی عُمَیر، ابواحمد محمد بن ابی عمیر زیاد بن عیسی اَزْدی (د 217ق / 832م)، از محدثان بزرگ امامیه و از اصحاب اجماع در قرن 3ق / 8م كه به درك محضر 3 تن از امامان شیعه (ع) نائل آمد. وی در بغداد اقامت داشت و خدمت امام موسی بن جعفر (ع) رسید و از ایشان حدیث شنید. در برخی از این احادیث، امام او را با كنیۀ ابوا...
ابن ابجر کنانی | محمدعلی مولوی اِبْنِ اَبْجَرِ كِنانی، عبدالملك بن سعید بن حیان بن ابجر عجلی كنانی همْدانی كوفی، مكنّی به ابوبكر، طبیب و محدث. از زندگی وی آگاهی چندانی در دست نیست، اما دركتابهای رجالی، با همین نام و نشان و گاه با ‌اندكی اختلاف، از او یاد شده است (بخاری 3(1) / 416؛ بسوی، 712-713؛ ابن ابی حاتم، 2(2) / 351-352؛ ابن منجویه، 1 ...
ابن ابی ثابت | آذرتاش آذرنوش اِبْنِ اَبی ثابِت، ابومحمّد، لغت‌شناس نیمۀ اول سدۀ 3ق / 9م (بغدادی، 1 / 249: د ح 250ق / 864م). با آنكه آثاری از او در دست است، از زندگانیش آگاهی چندانی نداریم جز اینكه از علمای لغت بود. وی در شمار بزرگان كوفه مذكور است، فصحای عرب را دیده و از آنان لغت اخذ كرده است (ابن ندیم، 76؛ یاقوت 7 / 141؛ قفطی 1 / 261). ...
ابن ابار ابو عبدالله | محمدعلی لسانی فشارکی اِبْنِ اَبّار، ابوعبدالله محمّد بن عبدالله قُضاعی (595-20 محرم 658ق / 1199-6 ژانویۀ 1260م)، كاتب، مورّخ، محدّث، ادیب و سیاستمدار ‌اندلسی. افرادی كه از قبیلۀ قضاعۀ یمن به ‌اندلس كوچیده بودند از دیرباز در محلی به نام ‌اُنده در همسایگی بلنسیه مسكن داشتند. پدر ابن ابار و احتمالاً خود او نیز در همین محل به دنیا آم...
ابن ابی الاشعث | سعیدالله قره بگلو اِبْن اَبِی الْاَشعَث، ابوجعفر، احمدبن محمد (د ح 360ق / 971م)، داروشناس، طبیب و حكیم ایرانی اهل فارس (ابن‌ابی‌اصیبعه، 2 / 246-247). قدیم‌ترین و جامع‌ترین مأخذ دربارۀ ابن ابی اشعث عیون الانباء اثر ابن ابی اصیبعه است كه مآخذ دیگر غالباً مطالب آن را تكرار كرده‌اند. مؤلفان، در مورد نسب نامۀ وی اختلاف كرده، برخی ا...
ابن ابی ازهر | آذرتاش آذرنوش ابْنِ اَبی اَزْهَر، ابوبكر محمّد بن مَزْید (یا محمد بن احمد بن مزید) بُوشنجی خُزاعی (ربیع‌الآخر 233-325ق / 847-937م)، ادیب، شاعر، نحوی و محدّث. تاریخ ولادت او را صولی (د 336ق / 947م) كه معاصر او بوده به حدس، 233ق نقل كرده است (ص 88) و دیگران (ابن ندیم، 147؛ ذهبی، سیر، 15 / 41؛ صفدی، 5 / 18) عمدتاً به «عمر درا...
ابن ابی اصیبعه (موفق الدین) | محمدعلی مولوی اِبْنِ اَبی اُصَیبِعه، موفق‌الدین ابوالعباس احمد بن قاسم سعدی خزرجی (ح 595- 668ق / 1199-1270م). وی مشهورترین پزشك خاندان ابی اصیبعه است. جد او، خلیفة بن یونس، از نزدیكان صلاح‌الدین ایوبی به شمار می‌رفت (ابن ابی اصیبعه، 3 / 402). دو پسر خلیفة بن یونس، قاسم و علی، از پزشكان معروف بیمارستان ناصری و نیز سالیان در...
ابن ابی اصبع، زکی الدین | محمدعلی لسانی فشارکی اِبْنِ اَبی اِصْبَع، زكیّ‌الدین ابومحمد عبدالعظیم بن عبدالواحد ابن ظافر (585ق / 1189م یا 589ق-23 شوال 654ق / 13 نوامبر 1256م)، ادیب و شاعر مصری (كتبی، 2 / 364؛ مقریزی، 1 / 401؛ ابن تغری بردی، 7 / 37). ابن صابونی می‌نویسد كه ابن ابی اصبع به خط خود برای وی نوشته است كه تولدش در اول محرم 595ق ]3 نوامبر 1198م[ بو...
ابن ابی اصیبعه (رشیدالدین) | بخش علوم اِبْنِ اَبی اُصَیبِعه، رشیدالدین ابوالحسن علی بن خلیفة بن یونس خزرجی انصاری (579-616ق / 1183- 1219م)، پزشك، موسیقی‌دان و ادیب، در حلب زاده شد. در كودكی، همراه پدر و برادرش قاسم ــ پدر احمد بن قاسم بن ابی اصیبعه مؤلف عیون الانباء ــ به مصر رفت. در قاهره، نزد صالح بن احمد بن ابراهیم عرشی مقدسی، قرآن و حساب آموخ...
ابن ابی البیان | غلامرضا جمشیدنژاد اِبْنِ اَبی الْبَیان، داوود بن سلیمان بن ابی الفرج، مكنّی به ابوالفضل و ملقّب به سَدیدالدّین، پزشك و داروساز یهودی تبارِ مصری (556-640ق / 1161-1242م). كهن‌ترین منبع دربارۀ این پزشك، اثر ابن ابی اصیبعه است كه شاگرد و سپس همكار وی در بیمارستان ناصری قاهره بوده است. به گفتۀ او (2 / 118، 119) ابن ابی البیان در قا...
ابن ابی توبه | علی بته کن اِبْنِ اَبی تَوبه، ابوالقاسم نصیرالدین محمودبن مظفربن عبدالملك مروزی (466-530ق / 1074-1136م)، وزیر، شاعر و دانشمند شافعی مذهب كه در 521 تا 526ق / 1127 تا 1132م عهده‌دار وزارت سلطان سنجر سلجوقی بوده است. نصیرالدین در مرو به دنیا آمد. فقه و حدیث را در همین شهر نزد ابوالمظفر سمعانی (426- 489ق / 1035-1096م) آموخت...
ابن ابی بکره | محمد آصف فکرت اِبْن اَبی بَكْره، عبیدالله بن نُفَیع (= ابوبكرة) بن حارث بن كلدۀ ثقفی (14- 79ق / 635- 698م)، تابعی، فرزند صحابی، قاضی بصره و والی سیستان. مادر نفیع (ابن حارث)، سُمَیه، از اهالی زَنْدوَرْد ــ نزدیك واسط ــ بود و كسری او را به ابوالخیر یكی از فرمانروایان یمن بخشیده بود. ابوالخیر در طائف بیمار شد و حارث بن كلده...
ابن ابی الثلج | احمد پاکتچی اِبْنِ اَبی الثّلْج، نام دو تن از محدثان وابسته به یك خاندان در سده‌های 3 و 4ق / 9 و 10م: 1. ابوبكر یا ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن اسماعیل (د 257ق / 871م). وی در بغداد می‌زیست، لیكن اصل او از ری بود و به روایتی مدتی نیز در آنجا اقامت داشته است (ابن حبان، 9 / 135؛ خطیب، تاریخ، 5 / 426). ابوبكر از جمع كثیری ا...
ابن ابی حاتم | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اَبی حاتِم، عبدالرحمن بن محمد بن ادریس بن منذِرِ تمیمی حنظلی رازی (240-327ق / 854- 938م)، مفسر، متكلم، فقیه و محدث بنام اسلامی. ظاهراً وی در ری زاده شد و سالهای نخستین زندگیش را در همین شهر گذراند و از پدر خود ابوحاتم و ابوزُرْعۀ رازی دانش و حدیث آموخت و نیز از فضل بن شاذان نیشابوری قرائت قرآن فراگرفت....
ابن ابی داوود | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اَبی داوود، ابوبكر عبدالله بن سلیمان بن اشعث بن اسحاق بن بشیربن شداد بن عمرو (یحیی) بن عمران ازدی سجستانی 230-316ق / 844- 928م)، قاری، فقیه و از حافظان بنام حدیث. در سیستان (یاقوت، 3 / 192: سجستان) یا شهری در اطراف كابل (سمعانی، 7 / 84) یا دهی در بصره (ابن خلكان، 2 / 405) زاده شد و در كودكی همراه پدرش ...
ابن ابی جمهور | صمد موحد اِبْنِ اَبی جُمْهور، محمّد بن زین‌الدّین علی بن ابراهیم بن حسن بن ابراهیم بن ابی جمهور اَحْسائی یا لحَصْاوی (زنده در 904ق / 1499م)، فقیه، محدّث و متكلم صوفی مشربِ شیعی امامی‌. تاریخ ولادت این دانشمند به درستی معلوم نیست. الشّیبی با استناد به صورت مجلس مناظرۀ احسائی با متكلم سنّی، تولد او را به طور قطع 838ق / ...
ابن ابی حجله | محمدعلی لسانی فشارکی اِبْنِ اَبی حَجَله، ابوالعباس شهاب‌الدین احمد بن یحیی بن ابی بكر، شاعر و ادیب تِلمسانی (725-776ق / 1325-1374م). وی در زاویۀ نیای بزرگش، ابوحجله، در شهر تلمسان (امروزه در الجزایر) به دنیا آمد و در مصر درگذشت (ابن حجر، دُرَر، 1 / 391؛ قس: همو، انباء، 1 / 110؛ ابن عماد 6 / 240، 241؛ ابن تغری بردی، 11 / 131). شهر...
ابن ابی حجه | علی رفیعی علامرودشتی اِبْنِ اَبی حِجّه، ابوجعفر احمد بن محمد قیسی قرطبی معروف به ابن ابی حِجَّة (562-643ق / 1167-1245م)، محدث، قاری، نحوی و قاضی اندلسی. اگرچه بعضی از متأخرین او را ابن حِجَّة نامیده اند (خوانساری، 1 / 319) اما با توجه به ثبت ابن ابّار (1 / 123) و سیوطی (ص 167) از متقدمین و نیز حاج خلیفه (1 / 599) و مخلوف (ص 182) ...

دائرة المعارف بزرگ اسلامی

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

دائرة المعارف بزرگ اسلامی

ورود به سایت

ثبت نام