مقاله

سیدمحمدکاظم موسوی بجنوردی در سال ۱۳۲۱ در شهر نجف در عراق در خانواده‌ای روحانی ایرانی‌الأصل به دنیا آمد. پدرش سیدحسن بجنوردی از دانشمندان و مراجع تشیع و مادرش نواده سیدابوالحسن اصفهانی، مرجع شیعه بود. برادر بزرگ او، سیدمحمدمهدی موسوی بجنوردی از فقهای تهران است و خود او نزد وی درس خوانده. برادر کوچک‌ترش سیدمحمد موسوی بجنوردی نیز عضو شورای عالی قضایی در دهه ۱۳۶۰ بود. او مؤسس و رهبر حزب ملل اسلامی، بنیانگذار مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی) در سال ۱۳۶۲ و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در زمان ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی و همچنین مشاور فرهنگی سیدمحمد خاتمی بود. وی هم‌اکنون رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی است.

عبدالحسین آذرنگ، پژوهشگر و مترجم در زمینه تاریخ، فلسفه و کتابداری است. متولد آذرماه سال ۱۳۲۵ در شهر کرمانشاه است، فارغ‌التحصیل در مقطع کارشناسی از دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان؛ در مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران؛ گذراندن درس‌هایی از دوره دکتری در خارج کشور و ایران؛ گذراندن دوره‌هایی در زمینه نویسندگی و نشر در آمریکا است. حوزه اصلی تحقیقات شخصی: مسائل نظری نشر و کتاب و رابطه آن‌ها به‌ویژه با مباحثی از علوم ارتباطات؛ حوزه تحقیقات مرتبط با وظایف کاری در دانشنامه: تاریخ معاصر ایران از ۱۳۰۰شمسی به بعد.

جهان واقعیت هر روز به نسخه‌ای که «هالیوود» از آن ارایه می‌کند، شبیه‌تر می‌شود. در فیلمی که از کشتار «داعش» در موصل منتشر شده، ما با سرریز روایت هالیوود به درون واقعیت مواجهیم. در این فیلم، به لطف تکنولوژی‌های پیشرفته و البته فراگیرِ تدوین و فیلمبرداری، آدمکشان «داعش» تلاش کرده‌اند تا بازی کامپیوتری مشهور «call of duty» را بازسازی کنند. در صحنه‌هایی از فیلم که به عمد و برای بالابردن «هیجان و کیف» کشتار، از تکنیک «اسلوموشن» استفاده شده، مخاطب تقریبا نمی‌تواند تفاوت این جنایت واقعی را از نسخه کامپیوتری‌اش تشخیص دهد.

تصاویر اعدام‌های دسته‌جمعی هزاران کودک و بزرگسال، زن و مرد، پیر و جوان، انسان‌هایی که کنار هم ردیف شده و سپس به رگبار گلوله بسته شده‌اند، پرسش‌های عمیقی درخصوص انسان، فرهنگ، ‌تمدن، تاریخ، پیشرفت و... مطرح می‌کند. اگر از جرم آنها از داعش بپرسیم به ما خواهند گفت که جرم آنها صرفا این بوده که شیعه هستند؛ همین و بس.

مصطفی چمران از شخصیت‌هاى مبارز انقلاب اسلامى، وزیر دفاع دولت موقت جمهورى اسلامى و فرمانده ستاد جنگ‌هاى نامنظم در جنگ عراق با ایران در 1310ش در قم به‌ دنیا آمد و از یك سالگى در تهران بزرگ شد. چمران تحصیلات ابتدایی‌اش را در دبستان انتصاریه، نزدیك منطقه پامنار، گذراند و در دبیرستان دارالفنون و البرز دوره متوسطه را به پایان رساند. طى تحصیل از شاگردان ممتاز به‌شمار می‌آمد. از پانزده سالگى در جلسات دینى، از جمله درس تفسیر قرآن آیت‌اللّه طالقانى در مسجد هدایت شركت كرد. وى در 1332 در رشته الكترومكانیك دانشكده فنى دانشگاه تهران پذیرفته شد و در دوران تحصیل، دانشجویى ممتاز و به‌ویژه مورد توجه و عنایت استادش، مهدى بازرگان بود.

اشاره: چند روز پیش، از «آفرین ادیب» رونمایی شد؛ كتاب حاصل‌آمده از مقالات تقدیمی به استاد ادیب برومند. آنچه در پی می‌آید، مقاله استاد مهدوی دامغانی در آن مجموعه است كه خداوند چراغ عمر پربار هر دو گوهر علم و ادب را پر فروغ‌تر بدارد.

محمد سُکَینه سفیر لبنان در لیبی درباره تفاهم اخیر میان لبنان و لیبی برای پیگیری ویژه پرونده امام موسی صدر، در یادداشتی با اشاره به اینکه پرونده امام صدر پرونده و مسأله ای ملی برای کل لبنان است و به همه لبنانیان مربوط می ‌شود نوشت: زمان آن فرارسیده است که امام را آزاد کنیم.

آثار مرجع در عصر انفجار اطلاعات نوبه‌نو وارد میدان می‌شوند و ما را به سرعت با خود رویارو می‌سازند و به هر روی گونه‌ای آغازگاه برای دانش‌پژوهی هستند. هر گروه از آثار مرجع به کاری خاص خود می‌آیند. نخستین‌بار چینیان و یونانیان به فکر گردآوری تمامی «معلومات» افتادند. این کار در چندین قرن پیش که دایره علوم وسعت کنونی را نداشت، آسان‌تر قابل انجام بود. دایره‌المعارف در زبان‌های اروپایی به صورت encyclopaedia نوشته می‌شود که به مفهوم «دایره‌المعارف» است.

سیدکاظم موسوی بجنوردی تجربه خوبی است. شب را با اسلحه سر کرد و روز را با قلم آغاز کرد. او تجربه خوبی است برای تمام کسانی که قرار است «اعدام» شوند. که اگر فرصتی برای زندگی یابند، آغاز دیگری می‌توانند داشته باشند. دهه 40، دهه آرمان‌ها و چریک‌ها بود. جوان 22 ساله‌ای که سری پر از شور و هیجان داشت، نگاهش به حکومت وقت «براندازی» به معنای تام کلمه بود تا «سحرگاه انقلاب» سر زند. او در خاطرات خود گفته است: «تلاش برای تهیه اسلحه دل‌مشغولی اصلی من بود... یک بار به ذهنم رسید که برای تهیه اسلحه می‌توان پاسبان‌ها را خلع‌سلاح کرد... با توسعه حزب ملل اسلامی و مسافرت من به عراق و مسلح شدن سازمان حزب، حس اعتماد به نفس عجیبی روز به روز در من تقویت شد.»

علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، ادیب، پژوهشگر و نویسنده ایرانی در تاریخ بیست آذرماه سال ۱۳۱۰ در سیرجان متولد شد. در سال ۱۳۳۰ برای تحصیل در رشته فلسفه به دانشگاه تهران رفت و همزمان با پایان یافتن تحصیلش پدر خود را از دست داد. بعد از چند سال تدریس در مناطق سیرجان و بم به تهران رفت و نخستین همکاری‌های خود را با دکتر معین برای لغت‌نامه دهخدا آغاز کرد. وی از سال ۴۴ تا ۵۷ با بنیاد فرهنگ ایران همکاری داشت. وی با ارائه مقالات فرهنگی در مجلاتی چون نگین و بامشاد به نقد وضعیت موجود می‌پرداخت. مجموعه مقالات او در کتاب‌هایی با عناوین شیخ صنعان، در آستین مرقع و ای کوتاه‌آستینان به چاپ رسید.