مقاله

نویسندگان و محققان ایرانی در خصوص آثار و اندیشه‌ها و نگاه دکتر محمد علی اسلامی ندوشن به تاریخ ایران، ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی، مقالات متعددی به رشته تحریر درآورده‌اند. علت هم واضح است؛ زیرا وی از زمانی که قلم به دست گرفته، عمدتاً فرهنگ و ایران را محور مباحث خود قرار داده است. بدین جهت، جز در چند مقاله، کسانی که به سراغ نقد یا بررسی آثارش رفته‌اند، طبیعتاَ بر این دو مؤلفه مهم در آثارش تأکید کرده‌اند. دکتر اسلامی ندوشن در سال 2009 که به کانادا آمد و جلساتی با دانشجویان داشت، تأکید ‌کرد که در آثارش به فرهنگ و ایران بیشتر از سایر موضوعات توجه داشته است.

یکم: فرق «نظام ارتباطی» با «نظام اقناعی» به نوعی در 2 کلمه «بازخورد» و«باور» خلاصه می شود، هارولد لاسول 2 مرحله می بایست به نظام ارتباطی خویش می افزود تا امروزه در تفاوت میان بازخورد و باور و یا «انتخاب» و «باور» فرق اساسی قائل می شدیم.

مجدالدین کیوانی متولد سال ۱۳۱۶ و مترجم ایرانی‌ست. پس از گذراندن دوره تعلیم و تربیت دوزبانه در دانشگاه ویلز انگلستان در سال ۱۳۴۴، دکترای خود را نیز در رشته زبان‌شناسی کاربردی در همان دانشگاه و در سال ۱۳۴۷ به پایان رساند. کیوانی، پیش از بازنشستگی از مشاغل رسمی، در چندین دانشگاه و دانشکده به تدریس مشغول بود. او هم‌اکنون در آمریکا به سر می‌برد. کتاب «صهبای خرد: شرح احوال و آثار حکیم عمر خیام نیشابوری» اثر مهدی امین رضوی با ترجمه او به عنوان کتاب سال ۱۳۸۶ معرفی شد.

امسال سی‌امین سال تاسیس مرکز دایره‌‌المعارف بزرگ اسلامی است و مقارن با انتشار بیستمین جلد دایره‌المعارفی که در آغاز انگیزه و مقصود اصلی تشکیل این مرکز بود. فعالیت‌های فرهنگی و انتشاراتی مرکز طی این سی سال از این حد و منظور اولیه به مراتب فراتر رفته و امروز چند دایره‌المعارف مهم دیگر در موضوعات مختلف در دست تهیه و تنظیم و انتشار است، ولی آنچه هنوز در کار این مجموعه علمی و فرهنگی مرکزیت دارد و اساس و بنیاد موجودیت تاریخی آن است، همین دایره‌المعارف بزرگ اسلامی است که امروز به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی منتشر می‌شود و در مجامع علمی و دانشگاهی جهانی و بین‌المللی اعتبار و مرجعیت تمام یافته است. جای خوش‌وقتی است که در این دوران در کشور ما سنت دایره‌المعارف‌نویسی که اشکال و صورت‌های مختلف آن سابقه هزار ساله دارد رواج و گسترش شایسته یافته و مراکز و موسسات دیگری نیز به این کار مهم پرداخته‌اند و در موارد بسیار مکمل یکدیگرند و این سنت دیرینه را به کمال نزدیک می‌کنند.

یورگن هابرماس، آخرین بازمانده از اندیشمندان «مکتب فرانکفورت» و یکی از سرشناس‌ترین شاگردان تئودور آدورنو، در 85سالگی همچنان در گستره فلسفه نظری و بسط «نظریه انتقادی» پوینده و جست‌وجوگر است. موضوع و مضمون کتاب‌ها، مقاله‌ها و سخنرانی‌های سال‌های اخیر هابرماس نشان از تیزبینی و دوراندیشی او در طرح مسایل مهم امروز و فردای جوامع بشری دارد.

مرگ در شرع اینگونه آمده است که روح از بدن خارج شود که این خارج شدن روح از بدن عواملی دارد ازجمله ایست قلب یا از کار افتادن مغز که موسوم به مرگ حقیقی و مرگ مغزی است.

پژوهشها و مطالعات دینی، یکی از حوزه‌های مطالعاتی عمده و اصلی در طول حیات آدمی بوده است. نقش و جایگاه دین در زندگی انسانها، سبب شده است بشر در طول تاریخ به تأمل جدی در آن بپردازد. میان مطالعات دینی، مطالعات معطوف به آینده جهان و بشر، ویژگی خاصی داشته و همواره شور و اشتیاق بیشتری را برانگیخته است. امید به آینده، همواره برای بشر مطرح بوده و انسانها غالباً در انتظار آینده‌ای نیک بوده‌اند. آینده درخشان و طلایی، خود از آموزه‌های ادیان الهی بوده است.

فرهاد دفتری متخصص در تاریخ شیعه اسماعیلی است. او مدخل‌هایی را در دانشنامه جهان اسلام و ایرانیکا و دانشنامه اسلام نوشته‌است.فرهاد دفتری در سال 1317 در شهر بروکسل در بلژیک متولد شد. پس از یکی، دو سال همراه خانواده به ایران آمد و تحصیلات ابتدایی تا متوسطه (کلاس نهم) را در مدرسه البرز به پایان رساند. حدود 2 سال در ایتالیا و 3 سال در انگلستان بود و در سال 1337 برای 14 سال به آمریکا رفت و بدون وقفه مدارج لیسانس، فوق لیسانس و دکترایش در رشته اقتصاد از دانشگاه برکلی کالیفرنیا اخذ نمود. او تقریباً از سال آخر تحصیلات دکترای اقتصاد به مطالعات اسماعیلی علاقه‌مند شد. وی سپس به ایران بازگشت و مدتی در سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی ایران به کار پرداخت و در دانشگاه شهید بهشتی (ملی سابق) تدریس کرد. او ۱۲ جلد کتاب در زمینه فرقه شیعه اسماعیلیه نوشته است.

عباس سعیدی، متولد 1329 در تهران، مدرک دکتری خود را در رشته علوم طبیعی از دانشگاه فیلیپس آلمان در سال 1363دریافت کرد. او اکنون عضو شورای‌عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی و مدیر بخش جغرافیای دانشنامه ایران است. مجدالدین کیوانی متولد سال ۱۳۱۶ و مترجم ایرانی‌ست. پس از گذراندن دوره تعلیم و تربیت دوزبانه در دانشگاه ویلز انگلستان در سال ۱۳۴۴، دکترای خود را نیز در رشته زبان‌شناسی کاربردی در همان دانشگاه و در سال ۱۳۴۷ به پایان رساند. کیوانی، پیش از بازنشستگی از مشاغل رسمی، در چندین دانشگاه و دانشکده به تدریس مشغول بود. او هم‌اکنون در آمریکا به سر می‌برد. کتاب «صهبای خرد: شرح احوال و آثار حکیم عمر خیام نیشابوری» اثر مهدی امین رضوی با ترجمه او به عنوان کتاب سال جمهوری‌اسلامی ایران در سال ۱۳۸۶ معرفی شد. او عضو شورای علمی دایره‌المعارف بزرگ اسلامی است و چندین مقاله در این حوزه تالیف کرده ‌است.

ویژگی مهم کتاب‎هایی که تا قبل از قرن حاضر درباره موضوع مهدویت نوشته ‎شده است، نقل روایات و احیاناً آیات بوده و کمتر شاهد تأملات عقلی و علمی و اجتماعی در این زمینه هستیم.