مقاله

تا آنجا که تاریخ فلسفه نشان می‌دهد, اندیشه فیلسوفان همواره میان ثبات و تغییر مردد بوده است. برخی مانند هراکلیتوس به کلی منکر ثباتند و معتقدند همه چیز تغییر می‌کند و تنها امر پایدار جهان این است که «همه چیز دائماً در حال تغییر و دگرگونی است».([1]) و برخی مانند پارامنیدس به کلی منکر هر نوع تغییر و دگرگونی‌اند. و معتقدند تغییر و تحولات مشهود همه ساخته ذهن است.([2]) برخی نیز مانند ارسطو بر هر دو باورند.([3]) حکیم ما, ملاصدرای شیرازی, از جمله کسانی است که سراسر عالم طبیعت و جهان مادی را مشمول تغییر و تحولی دائمی می‌داند و هیچ حقیقت وجودی ثابت و پایداری را در عالم طبیعت محقق نمی‌داند.

دکارت دو برهان اقامه می‌کند بر اینکه انسان ساحت دیگری غیر از بدن نیز دارد… برهان نخست وی به این شرح است که اگر دستگاه‌هایی بسازند که حتی‌الامکان حرکات ما انسان‌ها را تقلید کنند و همواره از عهده این اعمال برآیند، با این وصف به دو دلیل از سر قطع و اطمینان می‌توان گفت، چنین دستگاه‌هایی انسان حقیقی نیستند، زیرا: «آنها هیچ گاه سخن یا دلایل دیگری که ما برای نمودار ساختن منویات خود داریم، نمی‌توانند به کار برند.

نحوه تعلق نفس به بدن برحسب وجود و تشخّص آن تنها حدوثی است و نه بقائی. یعنی نفس در اوایل تكون و حدوث خود محتاج مادّه است ولی در بقاء، دیگر چنین احتیاجی مرتفع می‌گردد. نفس در ابتدا مثل بقیه قوایی است كه در مادّه بوده و محتاج مادّه است; البته مادّه ای مبهم و نامشخص كه آن مادهّ همان بدن است. هرچند در طول حیات فرد، این بدن دارای تغییر و تحول است ولی همواره نفس به این بدن نامتعین و مبهم تعلق دارد و لذا انسان از جهت نفس شخصیت واحدی دارد به خلاف جسم آن كه واحد نبوده و مرتب در حال تغییر و تحول است.

مهم‌ترین افتخار نظام جمهوری اسلامی در چند دهه اخیر كه بارها درسخنان رهبری معظم، رییس محترم جمهور و دیگر مسوولان نظام بر آن تاكید شده، برقراری امنیت كامل در ایران با وجود نا‌امنی مطلق در خاورمیانه آشوب زده است. همین ویژگی سبب شد كه در همه این سال‌ها صهیونیسم بین‌الملل، راست‌های افراطی غرب و رژیم‌های ارتجاعی منطقه از هر وسیله‌ای برای نا‌امن كردن ایران و القای احساس ایران هراسی درذهن جهانیان استفاده كنند.

پژوهش‌های نظری پیرامون فلسفه و حکمت هنر اسلامی، با چالش‌های بزرگی همراه است. فیلسوفان مسلمان مقوله مستقلی در باب فلسفه هنر به نحوی که از فلاسفه یونان باستان یا فلسفه معاصر غرب سراغ داریم، طرح نکره‌اند. بنابراین عمده منابعی که می‌تواند به تدوین نظریه مستقلی درباره فلسفه و حکمت هنر اسلامی منجر شود، معطوف آثار و آراء عارفان و صوفیان است، که عمدتا به شکل کلی و انتزاعی مطرح می‌شود که برقراری نسبت صریح میان آن نظریات و هنر اسلامی، همواره منتقدان بسیاری دارد. از این رو تبیین نظریات دقیق و مشخص درباره عناصر بصری، امری دور از انتظار تلقی می‌شود.

علی‌رغم تلاش‌های جسته‌وگریخته که برای جرح‌وتعدیل واژۀ «شریعت» و مشتقات آن - به‌عنوان معادلی برای پوزیتیویته در متون هگل- صورت گرفته، این واژه پس از پرهام در متون فارسی متواتر شده است. حال، پرسش اصلی این است که آیا اصولاً می‌توان برای پوزیتیویته در فلسفۀ دین هگل ترجمه‌ای از مادۀ «شرع» تدارک دید؟

ویتگنشتاین، بنابر رأی مشهور، صاحب دو مکتب عمده ی فلسفی است که هر یک تحولی عظیم در جهان فلسفه پدید آورده است؛ مکتب نخست بیشتر در کتاب مشهور رساله منطقی- فلسفی (1922)پدیدار شده و مکتب دوم در کتاب پارادایم گونه پژوهش های فلسفی (1953). فهم کلام جدید بدون فهم اندیشه های متأخر ویتگنشتاین میسر نیست. ازاین رو، مقاله حاضر برروی اندیشه های ویتگنشتاین متأخر تمرکز دارد. مسأله اصلی مقاله حاضر چگونگی کاربست اندیشه های ویتگنشتاین متأخر درباره دین و باور دینی است.

چكیده:تا پیش از جنبش مشروطه، اقلیت­ های دینی ایران در بافت سنتی جامعه از حداقل امتیازات شهروندی محروم بودند. درنتیجه، در جریان جنبش مشروطه، جمع کثیری از کلیمیان و مسیحیان به مشروطه­خواهان پیوستند. اما با آغاز به کار مجلس اول، فضای سوء‌ظن چنان ادامه یافت که نمایندۀ کلیمیان ایران، عزیزالله سیمانی، ناچار به استعفا شد و جای خود را به آیت­ الله سید عبدالله بهبهانی داد.

گروهی از خانواده و فرزندان آنها در زمان حیات این دو تن و بعد از آن به نویسندگی و خطاطی مشغول بودند؛ ولی به پایه این دو نفر نرسیدند، بلکه گاهی بعضی از آنان حرفی در پی حرفی یا کلمه‌ای بدان گونه می‌نوشتند ولی مرتبه کمال مخصوص ابوعلی و ابوعبدالله بود. از فرزندان این دو تن که نویسنده بودند، ابومحمد عبدالله و ابوالحسن بن ابوعلی و ابواحمد سلیمان بن ابوالحسن و ابوالحسین بن ابوعلی هستند و ابن‌ندیم می‌نویسد: «من قرآنی به خط جدشان مقله دیده‌ام.»

نجاشی در رجال خود (ص ۳۰۷) کتابی با عنوان کتاب محنة الاسلام را به فضل بن شاذان نسبت می دهد. در اثری جدید که در قم درباره ابن شاذان چاپ شده (چاپ مؤسسه کتاب شیعه) نویسنده احتمالات غریبی درباره ماهیت این کتاب پیشنهاد می کند و از آن جمله اینکه این کتاب محتملاً درباره واقعه محنه بوده است؛ یعنی درباره ماجرای تفتیش عقایدی که مأمون در خصوص اعتقاد به خلق قرآن راه انداخت و در آن از عده ای از عالمان و محدثان و از جمله احمد بن حنبل خواست تا با او در این زمینه هم عقیده شوند.