مقاله

انتخابات تمام شد، دکتر روحانی پیروز شد و همه جناح‌های سیاسی اعلام کردند در انتخابات پیروز شده‌اند، حتی آن‌هایی که انتخابات را تحریم کرده بودند. فضای سیاسی و اجتماعی کشور نسبتا آرام شد اگرچه تمامی تضادهایی که در طول 18 سال اخیر کشور را به تنش انداخته‌اند، همچنان وجود دارند.

با تقویت گفتمان اعتدال در دوران روحانی، "عمل گرایی" در سیاست منطقه ای ایران تقویت می شود. این تحول برداشت "تهدید متقابل" بین ایران و عربستان را که بیشتر ناشی از سیاست های دو کشور در واکنش به تحولات منطقه ای است کم رنگ کرده و متعاقباً منجر به تقویت روابط دو کشور می شود.

روندهای سیاست خارجی آمریکا همواره مبتنی بر الگوهای متفاوتی شکل می گیرد که از قابلیت لازم برای پاسخگویی به بخشی از نگاههای موجود در ساختارها و لایه های زیرین سیاست گذاری در این کشور را دارد. سیاست قدرت و امنیت ماهیت چندبعدی دارد لذا هر گروه و گرایشی می تواند بخشی از نشانه های قدرت سازی را پیگیری کند و برای تحقق آن راهکارهایی را دنبال کند.

در اوائل تیرماه سال جاری برنامۀ تاسیس «کرسی نقد اجتماعی برنامه‌های دولت» در انجمن جامعه‌شناسی ایران به تصویب هیئت مدیرۀ این نهاد علمیِ غیردولتی رسید. هدف از تشکیل این کرسی، کاربرد ظرفیت‌های دانشی و بینشی علوم اجتماعی برای نقد برنامه‌های دولت از چشم انداز پیامدها و تاثیرات آنها بر جامعه ایرانی به عنوان هستار مشاع ایرانیان است.

تا دو قرن پیش، بینش حاکم بر محیط‌های علمی ما بینشی اسلامی بود. اما علم رایج در محیط‌های آموزشی و پژوهشی فعلی جوامع اسلامی علم سکولار است. پس این سوال مطرح است که چگونه علم دینی در جوامع اسلامی جای خود را به علم سکولار داد؟ همچنین این سوال پدید می‌آید که چرا جهان اسلام – که زمانی پرچمدار علم در جهان بود – در چند قرن اخیر اینقدر در حوزه علم از غرب عقب‌ افتاده و تاکنون نتوانسته فاصله ایجادشده را کم کند و حتی روزبه‌روز نیز محتاج‌تر شده است؟ به نظر ما، گرچه این دو سوال نامربوط به نظر می‌رسند، ولی کاملا به هم مربوطند.

نام آل احمد را شنيده و برخي داستانهاي كوتاه او را خوانده بوديم. جلد اوّل كتاب ماه، را كه از ابن سينا خريده بوديم، همان اوّل متوجه شديم كه صفحاتي افتادگي دارد، و ابن سينا براي ما توضيح داده بود كه در اين صفحات غربزدگي آل احمد چاپ شده و بعد از چاپ به دستور ساواك كتاب توقيف و از انتشار آن ممانعت به عمل آمده، بعدها آن صفحات را پاره كرده و بقيه را كه الآن در دست ما بود يواشكي به بازار داده اند، تازه همين را هم من به هر كسي نمي دهم، شما چون پسرهاي خوبي هستيد و به كتاب علاقه منديد استثناءاً به شما مي دهم، كه تشكّر كرده بوديم.

دوره اول حوزه علمیه مشهد خاص این شهر نیست، بلکه به خراسان بزرگ اختصاص دارد. چرا که این دوره عصر حضور امام رضا(ع) را دربر می گیرد و امام تنها در یک شهر ساکن نبودند بلکه از مدینه تا خراسان در طی عبور از شهرهای مختلف به نشر معارف علوی اهتمام داشتند و حدیث «سلسلة الذهب » (1) که در نیشابور ایراد شد یکی از آن موارد است.

سايه روشن هاي سيماي يك ايراني ميهن پرست / فريدون مجلسي 30 تير براي مصدق آغاز پايان نيز بود! در آن قيام دشمنان توده يي او، كه اكنون تغيير سياست امريكا و ابراز خصومت آن كشور را با مصدق احساس مي كردند، براي نخستين بار، گرچه ديرتر از ديگران، اما منظم تر و فشرده تر از ديگران، به صورت حاميانش به ميدان آمدند، حمايتي كه در آن اوج جنگ سرد تهديد كمونيسم را پيش آورد و تيشه به ريشه مصدق زد!

همبستگی با حرکت ملی علیه تحریم‌ها / فرید مرجایی اخیرا در ایران موج تازه‌ای برای بسیج نهادهای مدنی «ان.‌جی.‌او»‌ها و تشکل‌های مردمی به منظور مقابله با تحریم‌های گسترده علیه کشورمان به راه افتاده است. ابعاد مختلف تحریم‌های شورای امنیت و تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه از طرف آمریکا، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر شئون زندگی اقشار مختلف جامعه تاثیرگذار بوده است. در این راستا آغاز یک حرکت و جنبش نوین مردمی در عرصه بین‌المللی ضرورت پیدا کرده است. خاطرنشان می‌شود که در یک سال گذشته تعدادی از نهادهای مدنی ایرانی خارج از کشور به‌طور خودجوش حول این اهداف فعال شدند. در این نوشتار کوتاه سعی می‌شود که گزارش مختصری از این فعالیت‌ها برای اطلاع هموطنان ارائه شود.

دو سخنرانی اخیر جناب دکتر عبدالکریم سروش تحت عناوین "اقبال و مهدویت" و "اقبال و خاتمیت"[۱] ناظر به نگرش انسانی و عقلانی دکتر محمد اقبال لاهوری به اسلام می باشند. بیاد دارم هفت سال پیش نیز در خطابه‌ای در دانشگاه سوربن بخشی از این سخنان را در زمینه خاتمیت و امامت مطرح کرده بودند. باور دارم احتجاجات اخیر ایشان در باب نبوت، خاتمیت، امامت و مهدویت و تبعات عملی آنها در فرهنگ و سیاست مسلمین و بخصوص شیعیان را می توان تا حدی در پرتو این هماهنگی روحی و فکری ایشان با اقبال لاهوری نگریست.