ترديد در نظارت بين‌المللي / محمد علي سبحاني

1392/6/20 ۰۹:۵۵

بحث نظارت بين‌المللي روي تسليحات شيميايي را هنوز ترديد دارم كه محقق شود. با اين حال تفسير دو طرف بحران در اين خصوص متفاوت است. به نظر امريكايي‌ها سلاح شيميايي بايد خارج شود و طرح روس‌ها اين است كه سلاح شيميايي تحت نظارت بين‌المللي قرار گيرد. اين موضوع باعث مي‌شود كه نتوانيم به اين موضوع برسيم كه مشكل حل شده است. هيچ دستور كار مشخصي براي اين موضوع تعريف نشده است. تعريف طرفين از موضوع يك معناي متفاوت است. اين احتمال شروع جنگ را معلق مي‌كند. با اين وجود آقاي اوباما و طرفداران وي مجبورند تا امكان محقق شدن اين موضوع صبر كنند و بايد ديد اين موضوع چقدر طول مي‌كشد.
به نظر من مساله بسيار دقيق‌تر از اينهاست. سلاح شيميايي در سوريه به عنوان يك سلاح بازدارنده است و بنا نيست به‌طور عادي استفاده شود و با اين وجود سوريه مي‌تواند هر اقدامي را انجام داده باشد و ما نمي‌خواهيم وارد اين بحث شويم. بحث خارج كردن سلاح شيميايي از خاك اين كشور معادلات نظامي سوريه با اسراييل را برهم خواهد زد و سوري‌ها نمي‌خواهند اين توازن را از دست دهند. زيرا اسراييل دسترسي به سلاح‌هاي مخرب بسياري از جمله سلاح اتمي و... دارد و اينكه سوريه بخواهد اين بازدارندگي را از دست بدهد و اينكه آنها را تحويل نيروهاي بين‌المللي دهد بايد دقت و تامل بيشتري كرد.
وقتي به حساسيت موضوع توجه مي‌كنيم، اگر جامعه بين‌المللي برود به سمت مديريت سوريه و امكانات مردم سوريه بسيار موثر‌تر خواهد بود تا بحث سلاح‌هاي شيميايي. درباره سوريه راه‌حل‌هاي مناسب‌تر سياسي وجود دارد. اما اگر هركسي دستور استفاده از سلاح شيميايي عليه مردم را داده باشد، جنايتكار است و بايد حذف شود و راهكار حال حاضر سوريه اين است كه به‌طور مثال آقاي فاروق الشرع كه يك وجهه ملي و بين‌المللي دارد بيايد مسووليت يك دولت انتقالي را به عهده بگيرد تا بتواند از اين طريق يك انتخابات آزاد برگزار شود.
اما اگر بحث سوريه برود به سمتي كه بحث سلاح‌هاي كشتار جمعي و... مسائلي است كه تنها وقت كشي است و در نهايت منجر به جنگ در منطقه مي‌شود. اما اگر اقدامي صورت گيرد كه جلوي جنگ گرفته شود آدم خوشحال مي‌شود. ولي بحث خلع سلاح بحث پيچيده‌يي است كه نمي‌توان به راحتي از آن خلاص شد و آدم باورش نمي‌شود كه بتوان در اين خصوص حاصل شود و تنها عمق جنگ را بيشتر مي‌كند و ضرر‌كننده اصلي در اين بين تنها مردمي هستند كه تاكنون كشتگان بسياري داشته‌اند؛ اينها مسائل اصلي سوريه است كه متاسفانه گروهي گونه‌يي ديگر را مي‌پسندند. ديپلماسي صحيح منطقه‌يي مي‌تواند منجر به يك ديپلماسي بين‌المللي شود و رفتار روسيه و ايران را مي‌توان در اين راستا مورد سنجش قرار داد.