مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

ابورشید نیشابوری | بخش کلام و فرق سعید بن محمد (پیش از 345- پس از 415 ق / 956-1024 م)، متکلم ایرانی، از پیروان مکتب معتزلی بصره.
ابوالرقعمق | آذرتاش آذرنوش ابوحامد احمد بن محمد انطاكی (د 399 ق / 1009 م)،‌شاعر سدۀ 4 ق / 10 م.
ابوزبیر مکی | عبدالامیر سلیم محمد بن مسلم بن تَدْرُس، مولای حكیم بن جزام اسدی قرشی، از تابعین كثیر الحدیث.
ابوزرعه | ابوالحسن دیانت عبدالرحمن بن عمرو بن عبدالله بن صفوان بن عمرو نصری دمشقی (د 281 ق / 894 م)، مورخ و محدث.
ابوریحان بیرونی |
ابوالذهب | ابوالحسن دیانت محمد بیگ خازندار (د 1189 ق / 1775 م)، پاشای مملوك مصر به روزگار عثمانیان.
ابوزعبل | ابوالحسن دیانت قصبه‌ای كهن از توبع قلیوبیۀ مصر كه بنی صبره نیز نامیده می‌شده است.
ابورکوه | بخش تاریخ ولید بن هشام بن عبدالملك (مق‍ 27 جمادی الآخر 397 ق / 20 مارس 1007 م)، رهبر قیامی بر ضد الحاكم خلیفۀ فاطمی مصر.
ابوزرعه رازی | عبدالامیر سلیم عبیدالله بن عبدالكریم بن یزید بن فروخ (200-264 ق / 816- 878 م)، از محدثان و رجال‌شناسان بزرگ اهل سنت.
ابوریاش قیسی | نوری سادات شاهنگیان احمد بن ابراهیم (د 339 ق / 950 م)، لغوی، شاعر و روای.
ابورغال | ابوالحسن دیانت شخصیت افسانه‌ای عرب از قبیلۀ ثقیف و از بازماندگان قوم ثمود. نام او را به اختلاف، زید بن مخلّف (یاقوت، 2 / 794) وقسی بن منبّه آورده‌اند (ابوالفرج، 4 / 76)؛
ابوزکریا |
ابوزکریا جناونی | احمد پاکتچی یحیی بن خبر بن توزین، فقیه اباضی جبل نَفوسه در سدۀ 6 ق / 12 م. وی اهل اجناوُن (در شرق نفوسه) بود كه و در خاندانی اهل دانش زاده شد.
ابوزکریا ورجلانی | مسعود جلالی مقدم یحیی بن ابی بكر، مورخ اباضی مذهب سدۀ 5-6 ق / 11-12 م.
الهی | غلامعلی آریا اِلٰهی، عبدالله (د 896 ق/ 1491م)، معروف به شیخ الٰهی، عارف و صوفی مشهور در دورۀ عثمانی. او در قصبۀ سماو از ولایت كوتاهیه متولد شد و در زادگاه خود به تحصیل علوم پرداخت؛ سپس مدتی در قسطنطنیه در مدرسه‌ای كه به زیرك مشهور بود، اقامت گزید (طاش كوپری‌زاده، 249؛ مجدی، 262-265؛ اولیا چلبی، 8/ 176؛ بروسه‌لی، 91؛ «دائر...
الهیات | محمدجواد انواری اِلٰهیّات، عنوانی برای فلسفۀ اولى یا مابعدالطبیعه كه یكی از شاخه‌های دانشهای نظری را تشكیل می‌دهد.
الهی بخش |
الهی همدانی | مینا حفیظی اِلٰهیِ هَمَدانی، عمادالدین محمود حسینی (د 1063 ق/ 1653 م)، فرزند حجت‌الله از شعرای سبك هندی.
الهی اردبیلی | نجیب مایل هروی اِلٰهیِ اَرْدَبیلی، جلال‌الدین حسین بن شرف‌الدین عبدالحق اردبیلی متخلص به الٰهی، شاعر متصوف، متكلم، فقیه و ریاضی‌دان (د 950 ق/ 1543 م). لقب او را كمال‌الدین نیز نوشته‌اند (افندی، 2/ 98). پدرش خواجه عبدالحق، ظاهراً از دیوانیان سدۀ 9 ق/ 15 م بوده است. عطاءالله حسینی در اجازه‌ای كه به الٰهی داده، از پدر او با ال...
الیاس | فرامرز حاج منوچهری اِلْیاس، پیامبری از بنی اسرائیل كه نام وی دو بار در قرآن كریم یاد شده است. برپایۀ آیات الٰهی، الیاس كه از ذریۀ نوح (ع) و در شمار «صالحان » محسوب گردیده است (انعام/ 6/ 84-85)، از پیامبران الٰهی بوده، و قوم خود را كه پرستندۀ بت بعل بودند، به دین حق هدایت می‌كرده است؛ اما جز «بندگان مخلص»، تمامی مردم دیار وی بر ...
الیاس بن اسد |
امام زمان (ع) |
الیسع بن محمد |
الیسع | فرامرز حاج منوچهری اَلْیَسَع، نام یكی از پیامبران الٰهی یاد شده در قرآن كریم كه مطابق روایات، پس از الیاس نبی (ع)، به نبوت مبعوث شده است. این نام دو بار در قرآن كریم در كنار اسامی برخی از پیامبران و فرزندان ابراهیم (ع) ذكر گردیده است (انعام/ 6/ 86؛ ص/ 38/ 48). در این آیات، بدون توضیحی دربارۀ شخصیت و نبوت الیسع، از او با تعبیر «...
الیاس شاهیان | مجید سمیعی اِلْیاسْ شاهیان، سلسله‌ای مسلمان كه در سده‌های 8- 9 ق/ 14-15م نخستین حكومت مستقل و یكپارچه را در بنگال تشكیل دادند.
الیس | علی بهرامیان اُلَّیْس، محلی در جنوب عراق، در نزدیكی حیره كه طی نبردی در 12 ق/ 633 م فتح شد. همۀ شهرت الیس در آثار تاریخی و جغرافیایی سده‌های نخستین هجری، به مسألۀ فتوح مسلمانان در نواحی جنوبی عراق بازمی‌گردد و در آثار سده‌های بعدی نیز اهمیت آن تنها از این جهت بوده است (مثلاً نک‍ : یاقوت، 1/ 354؛ عبدالمؤمن، 1/ 113). در مآخ...
الام | علی تولایی اَلْاُمّ، عنوان مجموعه‌ای از آموزشهای فقهی محمد بن ادریس شافعی (د 204 ق/ 819 م) كه در فاصلۀ سالهای 200-204 ق در مصر فراهم آمده است و آراء جدید او را در بر دارد. كتاب الام به سبك معمول در آثار فقهی، براساس «كتب» تنظیم گشته، و مشتمل بر موضوعات گوناگون فقهی به روایت ربیع بن سلیمان مرادی (د 270 ق/ 883 م) است كه ب...
الیگودرز | عباس سعیدی اَلیگودَرْز، شهرستان و شهری در استان لرستان.
اماره | حمید گوینده اَماره، اصطلاحی در فقه و حقوق، و نزد فقیهان یعنی چیزی كه از آن ظن حاصل می‌شود و می‌تواند امری را اثبات كند.
اماله | محمدعلی لسانی فشارکی اِماله، اصطلاحی در صرف عربی، تجوید و قرائات، به معنای میل دادن فتحه به كسره و الف به یاء، برای آسانی تلفظ كلمات.
امارات متحده عربی | محمدحسن گنجی اِماراتِ مُتَّحِدۀ عَرَبی، كشوری متشكل از 7 امارت‌نشین به نامهای ابوظبی، دوبی، عجمان، شارجه (شارقة)، ام‌القوین، فجیره و رأس‌الخیمه واقع در بخش خاوری شبه جزیرۀ عربستان كه به سواحل خلیج فارس و دریای عمان منتهی می‌گردد. وسعت آن 600‘ 83 كمـ2، و جمعیت آن در 1997م بالغ بر 000‘580‘2 نفر بوده كه بیشتر آنان را مهاجران...
امالی | عنایت الله فاتحی نژاد , فرامرز حاج منوچهری اَمالی، اصطلاحی در فرهنگ اسلامی به ویژه در حوزۀ حدیث، فقه و نیز ادب عرب كه به شیوه‌ای خاص در آموزش و تدوین اشاره دارد و منظور از آن مدون و مكتوب ساختن سخنان شیوخ، از سوی مستمعان بوده است.
امامان دوازدهگانه | بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث اِمامانِ دَوازْدَهْگانه، امامان اهل بیت (ع) كه در مذهب شیعۀ اثنا عشری به عنوان امامان منصوص و برگزیده از جانب خداوند شناخته می‌شوند.
امام جواد (ع) |
امام باره | یدالله غلامی مایانی اِمامْ‌باره، یا امام‌بارا، به مفهوم «امام خانه»، بناهایی در سرزمین هند كه شیعیان برای برگذاری مراسم مذهبی خاص خود، در ماه محرم، در آنها گرد می‌آیند.
امام الحرمین جوینی |
امام خمینی |
امام خوانی |
امام زاده |
امامت | احمد پاکتچی , حسن انصاری , عظیم ناجی اِمامَت، در لغت به معنای پیشوایی و رهبری و در اصطلاح به معنای مقامی كه دارندۀ آن (= امام) ریاست امور دینی و سیاسی مسلمانان را برعهده دارد. دربارۀ معنای امامت، حدود وظایف امام و چگونگی انتخاب او، عقاید مختلفی در میان مسلمانان وجود دارد كه در اینجا مهم‌ترین آنها توضیح داده می‌شود:
امامی |
امامی هروی | علی میرانصاری اِمامیِ هَرَوی، رضی‌الدین عبدالله بن محمد بن علی (د محرم 686/ مارس 1287)، ادیب و شاعر و ملك‌الشعراء دربار قراختاییان كرمان. اصل وی از هرات است (دولتشاه، 126). نام و لقب او به شكلهای مختلف در منابع ثبت شده است (نک‍ : شهیدی، 6-7). او تخلص خود را به واسطۀ اعتقاد به مذهب شیعه و علاقه به مدح خاندان رسالت، امامی بر...
الامامة و السیاسة | علی بهرامیان اَلْاِمامَةُ وَ السّیاسَة، عنوان كتابی در تاریخ سده‌های 1 تا 3ق منسوب به ابن قتیبه (ه‍ م). این كتاب كه گاه با عنوان تاریخ الخلفاء نیز از آن یاد شده، به‌ویژه از حیث انتساب آن به دانشمند مشهوری چون ابن قتیبۀ دینوری، بارها از آن بحث شده است. این اثر را می‌توان با در نظر گرفتن دو جنبۀ كلی بررسی كرد: نخست مسألۀ ان...
امام قلی خان | مجید سمیعی اِمامْ‌قُلی خان (مق‍ 1 جمادی‌الآخر 1042ق/ 4 دسامبر 1632م)، حاكم فارس و سردار قدرتمند شاه عباس اول و شاه صفی صفوی.
امامی، مدرسه | یدالله غلامی مایانی اِمامی، مَدْرَسه، یا مدرسۀ بابا قاسم، بنایی در محلۀ شهشهان اصفهان. بانی مجموعه ساختمانهایی كه این مدرسۀ كوچك یكی از آنهاست، سلیمان بن ابی الحسن بن طالوت دامغانی نام دارد و آن را احتمالاً در حدود سال 725 ق/ 1325 م، برای مرشد خود بابا قاسم، عالم اصفهانی، برپـا داشته است (نک‍ : اصفهانی، 73؛ هنرفر، 303؛ گدار، 182...
امان افغان | فرید قاسمی اَمانِ اَفْغان، نشریۀ خبری، سیاسی و اجتماعی به زبان فارسی كه در فاصلۀ سالهای 1298-1307 ش/ 1919- 1928م، در كابل منتشر می‌شد.
ام ایمن | حسن یوسفی اشکوری اُمِّ اَیْمَن، بَرَكة بنت ثعلبة بن عمرو، از زنان صحابی. او كنیزی حبشی (زهری، 177؛ طبرانی، 25/ 86) از آنِ عبدالله بن عبدالمطلب یا همسرش آمنه بود و پس از درگذشت پدر و سپس مادر پیامبر (ص)، به آن حضرت تعلق یافت (نک‍ : ابن‌سعد، 8/ 223؛ بلاذری، 1/ 96). گفته‌اند كه پس از درگذشت آمنه در ابواء (ه‍ م)، او پیامبر (ص) را...
امباله | پرویز امین اَمْباله، شهر و شهرستانی به همین نام در ایالت هاریانا در شمال غربی هند واقع در °30 و ´23 عرض شمالی و °76 و ´46 طول شرقی ( بریتانیكا، میكرو، 1978م، I/ 293). امباله را اومبالا و انباله هم نامیده‌اند (نک‍ : ابوالفضل، 3/ 30؛ كنبو، 1/ 519، 2/ 314، 3/ 81؛ آمریكانا، I/ 470). این شهر كه در منطقه‌ای كوهپایه‌ای قرار گر...
امبن | پرویز امین اَمْبُن، شهر و جزیره‌ای به همین نام در استان ملوك در اندونزی.
امان الله افغان | فرزانه بگوند اَمانُ‌اللّٰهْ خان (1271- 1339 ش/ 1892-1960 م)، نخستین پادشاه افغانستان و سومین پسر امیر حبیب‌الله خان باركزایی كه حكومت مشروطۀ سلطنتی در این كشور برقرار كرد و خود را شاه خواند.

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام