فقه، علوم قرآنی و حدیث

موضوع بندی
- همه موضوعات

جستجوی الفبایی

ابن اثیر | حسن یوسفی اشکوری ابوالسّعادات مجدالدّین مبارك بن محمد شیبانی موصلی (544-606ق / 1149- 1209م)، رجالی، مفسر، مُحدِّث و فقیه شافعی در عراق.
ابن اجا | علی رفیعی اِبْنِ اَجا، یا آجا، ابوعبدالله محمد بن محمود بن خلیل الشّمس قونَوی الأصلِ حلبی حنفی، قاضی عسكر (820-881ق / 1417-1476م)، پدر ابن اجا محبّ‌الدین محمود (ه‍ م). به گفتۀ سخاوی (10 / 43)، اَجا لقب پدر ابوعبداللّه بوده است كه ابن‌حنبلی (2(1) / 327) و برخی از متأخّرین آن را آجا ثبت كرده‌اند و گویا به هر دو وجه صحیح ...
ابن ابی لیلی | حسن یوسفی اشکوری محمّد بن عبدالرّحمن بن ابی لیلی انصاری كوفی (74- 148ق / 693-765م)، فقیه محدّث، مفتی و قاضی كوفه. پدرش عبدالرّحمن از بزرگان تابعین بوده است (خطیب، 10 / 199). در كودكی پدرش را از دست داد و ازاین‌رو نتوانست از دانش او بهره گیرد (ذهبی، سیر، 6 / 310). ابن ابی لیلی از عالمان و فقیهان و محدّثان بنام روزگار خود، فقه ...
ابن ابی سری عسقلانی | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اَبی سَری عَسْقَلانی، محمد بن متوكل بن عبدالرحمن بن حسان هاشمی (د 238ق / 852م)، محدث و حافظِ مشهور فلسطینی در سدۀ 3ق / 9م. او به دلیل شهرت پدر یا پیوند خانوادگی با خاندان ابوعبدالله بن ابی سری حافظ عسقلانی (ابن حجر، تهذیب، 9 / 424) «ابن ابی سری» خوانده شده و نسبت «هاشمی» به سبب وابستگی خانواده‌اش به بن...
ابن ابی الربیع | قهار مقیمی ابوعبدالله، محمد بن سلیمان بن محمد معافری شاطبی مالكی (585-672ق / 1189-1273م)، مفسر، محدث و مُقْری. وی در شاطبه (در مشرق اندلس) زاده شد. قرائات هفتگانه را از محمد بن عبدالعزیزبن سعادة در شاطبه فرا گرفت. حدیث را در اسكندریه نزد سلفی و در دمشق از واسطی از ابوالقاسم بن صَصْرى و دیگران و در مدینۀ منوره نزد ابویوس...
ابراهیم سوره | حسن یوسفی اشکوری اِبْراهیم، نام چهاردهمین سوره از قرآن مجید با 52 آیه که در شمارۀ آیات آن اختلاف است: قرّاء بصره 51 آیه، کوفه 52، مدینه 54، شام 55 و دیگر قرّاء 50 آیه ذکر کرده‌اند (طوسی، 6 / 269؛ طبرسی، 3 / 301؛ آلوسی، 13 / 179؛ سیوطی، الاتقان، 1 / 235). این سوره «با استناد به اقوال محکم‌تر» هفتاد و دومین سورۀ نازل شدۀ قرآن ا...
آیة الکرسی | محمد مجتهد شبستری آيَةُ‌الْكُرْسی، آيۀ 255 از سورۀ بقره، دومين سورۀ قرآن مجيد. برخی از مفسران، آيات 256 و 257 از همين سوره را نيز به‌سبب ارتباط مفاهيم آنها با مفاهيم آيۀ 255، جزء آيةالكرسی دانسته‌اند. در قرآن مجيد تنها يك مورد از «كرسی خداوند» سخن به ميان آمده و آن همين آيۀ 255 سورۀ بقره است: «وَسِعَ كُرْسيُّهُ السَّموٰاتِ وَ ...
آیه | آذرتاش آذرنوش , بخش معارف آیه (نشان: مفهوم عینی و ذهنی و معانی منشعب از آن)، لغت و اصطلاحی در قرآن مجید. آیه از واژه‌های بسیار كهن سامی‌ است. در فنیقی، AT در آرامی‌ كتاب مقدس AT (سفر دانیال، 33:3؛ قس: روزنتال، بند 92)، آرامی، ĀTĀ، عبری،ŌT، سریانی ĀTĀ و جمع آن، ŌTŌT، و حتی در مندایی ŌTĀ آمده است. تحول معنایی كلمه، همان است كه در عربی م...
ابن كرمانی‌ |
ابراهیم (سوره) | حسن یوسفی اشکوری
ابراهيم بن ابی بکر بن ابی سمال* |
ابراهيم بن حبيب، ابواسحاق سقطی | حسن یوسفی اشکوری
ابراهیم بن مهذیار | ناصر گذشته
ابراهیم قزوینی، ابن محمدباقر* |
ابل | آذرتاش آذرنوش
ابن ابی سری عسقلانی، حسين | حسن یوسفی اشکوری
ابن ابی سری عسقلانی، محمد | حسن یوسفی اشکوری
ابن ابی لیلی، ابو عیسی | حسن یوسفی اشکوری
ابن ابی لیلی، محمد | حسن یوسفی اشکوری
ابن ادریس، احمد | حسن یوسفی اشکوری
ابن ادریس، فخرالدین | سيد مصطفي‌ محقق‌ داماد
ابن شبرمه | ناصر گذشته
پزودی، ابوالحسن | احمد پاکتچی
اِرَم | احمد پاکتچی
اضحی* |
آب(ماده) | احمد تفضلی , محمدحسن گنجی , بخش علوم , ابوالقاسم گرجی , اسعد شیخ الاسلامی
آثار الأخیار | محمدعلی مولوی
آداب الصلاة | بخش ادبیات
آدینه* |
ابن ازرق | جواد طباطبایی , حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ‌‌اَزْرَق‌، شمس‌الدین ‌ابوعبدالله ‌محمد بن‌ علی بن‌ محمد اصبحی ‌اندلسی مالكی ‌(832-896 ق‌/ 1428-1490 م‌)، فقیه‌، قاضی، ادیب‌، صاحب‌نظر در فلسفۀ تاریخ‌ و جامعه‌شناسی. ظاهراً نخستین ‌كسی ‌كه ‌زندگی وی ‌را با تفصیل بیشتر نگاشته ‌است‌، عبدالرحمان ‌سخاوی‌ (د 902 ق‌/ 1497 م‌) است ‌كه ‌معاصر ابن‌ازرق ‌است‌. پژ...
ابن اشناس | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اَشناس‌، ابوعلی‌ حسن‌ بن‌ محمد بن‌ اسماعیل‌ بزاز (359- 439ق‌/ 970- 1048م‌)، محدث‌ و فقیه‌ شیعی‌. تبار و چگونگی‌ زندگی‌ وی‌ چندان‌ روشن‌ نیست‌. همین‌ قدر می‌دانیم‌ كه‌ وی‌ از موالی‌ بوده‌ و به‌ شخصی‌ به‌ نام‌ جعفر متوكل‌ وابستگی‌ داشته‌ و به‌ همین‌ جهت‌ به‌ متوكلی‌ شهرت‌ یافت‌ است‌ (خطیب‌، 7/ 425). كلمۀ...
ابن اشعث، محمد | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اَشْعَث‌، محمد بن‌ محمد كوفی‌ مصری‌ (ابوعلی‌)، محدث‌ و فقیه‌ امامی‌ سدۀ 3 و 4 ق‌/ 9 و 10 م‌. با همه شهرتی‌ كه‌ ابن‌ اشعث‌ در سلسلۀ راویان‌ شیعی‌ و سنی‌ دارد، از زندگی‌ و احوال‌ او چندان‌ چیزی‌ دانسته‌ نیست‌، همین‌ قدر می‌دانیم‌ كه‌ وی‌ كوفی‌ است‌ و در مصر زندگی‌ می‌كرده‌، اما روشن‌ نیست‌ كه‌ در چه‌ تار...
ابن اقلیشی | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اُقْليشی‌، ابوالعباس ‌احمد بن ‌مَعَدّ بن ‌عيسی ‌(د 550 ق‌/ 1155 م‌)، محدّث‌، اديب‌ لُغوی‌ و صوفی‌ اندلسی‌. در تاريخ‌ مرگ‌ او اختلاف‌ است‌ (سيوطی‌، 1/ 392). پدرش‌ معد از عالمان‌ بنام‌ روزگار خود و از مردمان‌ «اقليش‌»، يكی‌ از شهرهای‌ اندلس‌ بود، ولی‌ در شهر «دانيه‌» اقامت‌ كرد و احمد در همانجا زاده‌ شد ...
ابن امام الکاملیه | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اِمامِ الْكامِليّه‌، كمال‌الدين‌ محمد بن‌ محمد بن‌ عبدالرحمان‌ شافعی‌ (808 -874 ق‌/ 1405- 1469 م‌)، فقيه‌، اديب‌، محدث‌ و مفسر مصری‌. او، پدر، نيا و نيای‌ پدرش‌ امامت‌ مدرسۀ كامليّه‌ را در مصر به‌ عهده‌ داشته‌اند (سخاوی‌، 9/ 93).
ابن ام قاسم | حسن یوسفی اشکوری اِبْنِ اُمَّ قاسِم‌، ابومحمد بدرالدين‌ حسن‌ بن‌ قاسم‌ بن‌ عبدالله‌ بن‌ علی‌ مرادی‌ مصری‌ (د 749 ق‌/ 1348 م‌)، مفسّر، اديب‌، نحوی‌ و فقيه‌ مالكی‌. وی‌ در مصر زاده‌ شد و به‌ مراكش‌ كوچ‌ كرد و تمام‌ عمر را در آنجا زيست‌ و از اين‌ رو به‌ مراكشی‌ نيز شهرت‌ يافت‌ (ابن‌ حجر، 2/ 138؛ ابن‌ جزری‌، 1/ 227؛ سيوطی‌، بغيه،...
ابن امین | محمد احمد موسوی آل طعمه اِبْنِ اَمين‌، ابواسحاق‌ ابراهيم‌ بن‌ يحيی‌ بن‌ ابراهيم‌ بن‌ سعيد (ح‌ 489-544 ق‌/ 1096- 1149 م‌)، فقيه‌، محدّث‌، مورخ‌ و لغت‌شناس‌. او در قُرطبه‌ (كُردوا) كه‌ در آن‌ ايّام‌ مركز تجمّع دانشمندان‌ و فقيهان‌ و محدّثان‌ بود، به‌ دنيا آمد. ابن‌ امين‌ از ابومحمد عبدالرحمن‌ بن‌ عتّاب‌، ابوبكر ابن‌ العربی‌، ابوالوليد...
ابن امیر حاج، ابوعبدالله | محمدهادی مؤذن جامی اِبْنِ اَميرِ حاج‌، يا ابن‌ اميرالحاج‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ محمد بن‌ محمد بن‌ حسن‌ بن‌ علی‌ بن‌ سليمان‌ حلبی‌، شمس‌الدين‌ (د 879 ق‌/ 1474 م‌)، فقيه‌، اصولی‌ و مفسر حنفی‌. از وی‌ به‌ ابن‌ مُوَقَّت‌ (سخاوی‌، الضوء اللامع‌، 9/ 210) و ابواليمن‌ (كوپريلی‌، 1/ 259، شم‍ 606) نيز ياد شده‌ است‌. سيوطی‌ (ص‌ 161) در سل...
ابنان |
ابن اهدل، ابومحمد | علی رفیعی علامرودشتی اِبْنِ اَهْدَل‌، ابومحمد، يا ابوعلی‌ حسين‌ بن‌ عبدالرحمن‌ بن‌ محمد ملقب‌ به‌ بدرالدين‌ و معروف‌ به‌ ابن‌ اهدل‌ از سادات‌ حسينی‌ (ح‌ 779- 855 ق‌/ 1377-1451 م‌)، فقيه‌، متكلم‌، محدّث‌ و مورخ‌ اشعری‌ ـ شافعی‌ يمنی‌. سخاوی‌ در الضوء الّلامع‌ (3/ 145) نسب‌ وی‌ را با 23 واسطه‌ به‌ حضرت‌ علی‌ بن‌ ابی‌ طالب‌ (ع‌) رسا...
ابن ایبک | قهار مقیمی اِبْنِ اَيْبَكْ، ابوالحسين‌ احمد بن‌ ايبك‌ بن‌ عبدالله‌، ملقب‌ به‌ شهاب‌الدين‌ حسامی‌ دِمياطی‌ (700- 749 ق‌/ 1301- 1348 م‌)، مورخ و محدث‌ مصری‌. وی‌ در شهر دمياط مصر متولد شد و همانجا نشو و نما يافت‌. ابتدا از احمد بن‌ عبدالرحيم‌ و حسن‌ بن‌ عمر كردی‌ و شهدة بنت‌ الحصنی‌ وست‌ الوزراء و سپس‌ در اسكندريه‌ از ابر...
ابن بابویه، ابوالحسن | محمد آصف فکرت اِبْنِ بابِويْه، ابوالحسن‌ علی‌ بن‌ حسين‌ بن‌ موسی‌ بن‌ بابويه‌ قمی‌ (د 329 ق‌/ 941 م‌)، فقيه‌، محدث‌ شيعی‌ و مرجع‌ مردم‌ قم‌ و اطراف‌ آن‌. بابْوَيْه‌ يا بابُويه‌ كه‌ نام‌ جد بزرگ‌ اوست‌، يك‌ نام‌ كهن‌ ايرانی‌ و سامی‌ است‌ كه‌ در روزگار پس‌ از ظهور اسلام‌ نيز افرادی‌ به‌ اين‌ نام‌ موسوم‌ بوده‌اند (يوستی‌، 55)...
ابن بابویه، محمد | احمد پاکتچی اِبْنِ بابِوِيْه، محمد بن‌ علی‌ بن‌ حسين‌ بن‌ موسی‌ بن‌ بابويه‌ قمی‌، ملقب‌ به‌ شيخ‌ صدوق‌ (ح‌ 305-381 ق‌/ ح‌917-991 م‌)، محدث‌ و فقيه‌ بزرگ‌ شيعۀ اماميه‌، شيخ‌ طوسی‌ در اسانيد الاستبصار (4/ 327، 332) از وی‌ با لقب‌ «عمادالدين‌» ياد كرده‌ است‌.
ابن بابویه، ابوعبدالله | علی اکبر ضیائی اِبْنِ بابِويْه، ابوعبدالله‌، حسين‌ بن‌ علی‌ بن‌ حسين‌ بن‌ موسی‌ بن‌ بابويه‌ قمی‌ (زنده‌ در 378 ق‌/ 988 م‌)، فقيه‌، محدث‌ و متكلم‌ شيعی‌. معلوم‌ نيست‌ زادگاه‌ وی‌ كجا بوده‌ و در چه‌ سالی‌ متولد شده‌ و يا درگذشته‌ است‌.
ابن بارزی | محمد آصف فکرت اِبْنِ بارِزی‌، ابوالقاسم‌ هبةالله‌ بن‌ عبدالرحيم‌ بن‌ ابراهيم‌ بن‌ هبةالله‌ ابن‌ بارزی‌ جُهَنی‌ حموی‌ ملقب‌ به‌ شيخ‌الاسلام‌ و شرف‌الدين‌ (645 - 738 ق‌/ 1247- 1337 م‌)، قاضی‌ القضاة و دانشمند شافعی‌. پدرش‌ كه‌ در منابع‌ متأخرتر عبدالرحمن‌ خوانده‌ شده‌ است‌ (عامری‌، 604) نيز قاضی‌ القضاة حماة و مردی‌ عالم‌ و ...
ابن باطیش | قهار مقیمی اِبْنِ باطيش‌، عمادالدين‌ ابوالمجد، اسماعيل‌ بن‌ هبةالله‌ بن‌ سعيد موصلی‌ (575-655 ق‌/ 1179-1257 م‌)، فقيه‌ و محدث‌ شافعی‌. مورخان‌ كنيه‌ و نام‌ پدر و جد وی‌ را به‌ اختلاف‌ ياد كرده‌اند. ابن‌ فوطی‌ يك‌ بار وی‌ را ابومحمد اسماعيل‌ بن‌ ابی‌ البركات‌ بن‌ ابی‌ الرضا (2/ 684) و بار ديگر اسماعيل‌ بن‌ هبةالله‌ بن‌ س...
ابن براج | سید محمد بحرالعلوم اِبْنِ بَرّاج‌، سعدالدين‌ ابوالقاسم‌ عبدالعزيز بن‌ نحرير بن‌ عبدالعزيز ابن‌ براج‌ طرابلسی‌ معروف‌ به‌ قاضی‌ و ملقب‌ به‌ عزالمؤمنين‌ (د شعبان‌ 481 ق/ اكتبر 1088 م)، فقيه‌ و قاضی‌ شيعی‌ امامی‌. از تاريخ‌ تولد او آگاهی‌ دقيقی‌ در دست‌ نيست‌، ولی‌ با توجه‌ به‌ اينكه‌ عمرش‌ را هشتاد و اندی‌ نوشته‌اند (افندی‌، 3/ 1...
آل زراره |
آل زهره | هادی عالم زاده آلِ زُهْره، یا بنی زهره، خاندانی از سادات شیعۀ دوازده امامی که بسیاری از آنان اهل علم و سیاست و دارای تألیف بوده‌اند و دانشمندانی بزرگ از آنان دانش آموخته‌اند. نسب این دودمان به زهرة‌ بن علی ‌‌بن محمد بن محمد بن احمد بن محمد بن حسین بن اسحاق ابن جعفر الصادق (ع) می‌رسد. گاه آنان را اسحاقی (اسحاقیون) نیز خوانده...
آل سنسن |
آل صاعد | سید علی آل داوود آلِ صاعِد، خاندانی از عالمان دینی و محدّثان و قضات حنفی مذهب که از سدۀ 4 تا 9 ق / 10 تا 15 م افرادی از آنان در نیشابور، هرات، ری، اصفهان و دیگر شهرهای خراسان و سایر نواحی ایران صاحب شهرت بودند و غالباً قضاوت و خطابت این شهرها را در دست داشتند و گروه بسیاری را دانش آموختند. این خاندان، نخست در قریۀ «اُستُوا» د...

فقه، علوم قرآنی و حدیث

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

فقه، علوم قرآنی و حدیث

ورود به سایت

ثبت نام