فرهنگ مردم (فولکلور)

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

چاووش خوانی | لیلا احمدی چاووشْ‌خوانی، از مراسم بدرقۀ زائران و نیز استقبال از آنان، همراه با خواندن اشعار مذهبی.
جو | پیمان متین جـو، از جملـۀ مهم‌‌‌تـرین غلات ایـران با قدمتی کهن، کـه افـزون بر مصرف خوراکی، ویژگی درمانی و آیینی نیز دارد. جو گیاهی است یک‌ساله از تیرۀ گندمیان که از خوراکهای مهم انسان، نیز چهارپایانی چون اسب و استر بوده است.
چراغانی | علی بلوکباشی چِراغانی، یا چراغان، جلوه و نمودی از جشن و مراسم شادی که با آرایه‌بندی فضاهایی از خانه‌ها، بازارها، گذرگاههای پررفت و آمد، میدانهای شهر...
چاپ | جواد محمدی خمک چاپ، رقصی دسته‌جمعی در سیستان که با استفاده از چوب و اغلب بدون آن اجرا می‌شود.
چاقچور | فاطمه میرشجاعی چاقْچور، لباسی است مخصوص زنان که از پنجۀ پا تا کمر یا تا وسط ساق را می‌پوشاند و در مفصل پا و ساق چین دارد (پف کرده است).
چای | پیمان متین چای، از گیاهان معطر، خوش‌طعم و پُرمصرف، که غالباً دم‌کردۀ آن رایج‌ترین نوشیدنی در ایران و اغلب کشورهای اسلامی به‌شمار می‌رود و سالها ست که مصرف آن در این سرزمینها به شکلی همگانی و به صورت یک عادت در شرایط مختلف رواج یافته است.
چپق | نسیم مقرب چُپُق، وسیله‌ای سنتی، شکل‌گرفته از یک کاسه و دسته‌ای میان‌تهی در اندازه‌های متفاوت برای دودکردن توتون.
چاشنی | شیوا جعفری چاشْنی، مجموعه‌ای از افزودنیها به شالودۀ خوراکها برای رسیدن به رنگ، طعم و عطر مطلوب.
چادر شب | مریم محمدتبار چادُرْشَب، پارچه‌ای با نقش پیچازی و رنگارنگ، بافته شده از نخ ابریشم طبیعی، نخ ابریشم کجین (نامرغوب) و یا نخ پنبه.
چپ و راست | هوشنگ جاوید چَپ و راسْت، یا چپه ـ راسته، نوعی رقص، و حرکت بنیادی در رقصهای یک‌قَرْصه، دوقرصه و سه‌قرصۀ رایج در شمال خراسان.
جوراب | مریم محمدتبار جوراب، دست‌بافتی پشمی، پنبه‌ای یا ابریشمی برای پوشاندن پا.
چراغ | محمود امیدسالار چِراغ، از ابزار‌های روشنایی و گرمایی که به‌سبب اهمیت فوق‌العادۀ نور و آلات مربوط به تولید آن، در فرهنگ ایرانی از ارزشهای کاربردی و نمادین بسیار برخوردار است.
جولاهی | عارفه صابری افتخاری جولاهی، پیشۀ بافندگی و نساجی یا بافت پارچه با دستگاههای سنتی پارچه‌بافی.
چادر | مهبانو علیزاده , حسن اکبری بیرق چادُر، از پوششهای سراسری زنان که آن را بر روی سر می‌اندازند و تا روی پا را می‌پوشاند.
چرخ و فلک | نسیم عظیمی پور
چرتکه | ژیلا مشیری چُرْتْکه، ابزاری برای حساب‌کردن که بیشتر در جمع‌وتفریق اعداد به کار می‌رفته است.
چرخ | اصغر کریمی چَرْخ، واژه‌ای برگرفته از صورت پهلوی «چَخرَگ» و اوستایی «axra-č»، استوانه‌ای که ارتفاع آن نسبت به سطح قاعده بسیار اندک، و کلاً به شکل سطح مستدیری است
چشمه سلیمانیه | مریم سامعی چِشْمۀ سُلِیْمانیّه، یا چشمۀ فین، مشهورترین چشمۀ کاشان که از دیرباز، باورهای مردمی خاصی دربارۀ آن وجود داشته‌است.
چشم زخم | علی بلوکباشی چَشْمْ‌زَخْم، گزند و زیانی که به باور مردم در اثر نگاه ستایشگر یا حسدآلود، یا زبان تمجید‌آمیز دوستان و آشنایان شورچشم، و یا دشمنان و بدخواهان نظر‌تنگِ حسود به انسان، حیوان، نبات و شیء می‌رسد و به اصطلاح چشم یا نظر می‌خورند
چشمه علی | فرشته مجیدی چِشْمه‌عَلی، چشمه‌هایی که در فرهنگ مردم ایران به امام علی (ع) منسوب‌اند.
چشمه | علی آنی زاده چِشْمه، محل جوشیدن و روان‌شدن طبیعی آب از زمین. در ایران، آب به سبب کمبود و نیز قداستش در اسلام و ادیان پیش از آن، نقش مهمی در زندگی مادی و معنوی مردم داشته
چشم پزشکی | صادق سجادی , مهشید شیرمحمدلو چَشْمْ‌پِزِشْکی، یکی از انواع کهن علوم پزشکی که در آن از ساختمان و تشریح، کارکرد اجزاء، بهداشت، اسباب و علل بروز بیماریها، اوصاف و نشانه‌شناسی بیماریها، انواع معالجات، و داروهای چشم بحث می‌شده است
چغندر | نیره افتخاری
چفیه | آمنه میرمطهری چَفْیه، دستمال چهارگوشه‌ای برای پوشش سر، در ابعاد و طرحهای مختلف که بیشتر در نواحی بیابانی و گرم کاربرد دارد.
چکه سما | مریم محمدتبار چَکّه‌سِما، رقصی زنانه در منطقۀ مازندران. این رقص اصیل مازندرانی، با اجرای همگون و حرکات و حالاتی یکسان اجرا می‌شود که گاهی نیز رقصنده‌ها دست به ابداعاتی در آن می‌زنند.
چل توپ | مهشید شیرمحمدلو چَلْ‌توپ، از بازیهای سنتی گروهی ابزارمحور در ایران.
چلچلا | حمیدرضا حسنی چِلْچِلا، یکی از مراسم مذهبی ماه محرم در شهر مُجِن، از توابع بسطام شاهرود، که تمام آن مراسم بر بنیاد نور، و خطبه‌هایی از نوع دعا و نیایش برگزار می‌گردد.
چل سرو | محمدعلی جودکی چِلْ‌سِرو، یا چهل‌سرود، گونه‌ای فال که از دیرباز در لرستان و برخی مناطق لرنشین خوزستان رواج داشته است.
چل قرآن | عباس قنبری عدیوی چِلْ‌قُرْآن، یا چهل‌قرآن، از نذرها و آیینهای مذهبی گروهی در برخی مناطق ایران که برای گرفتن حاجات و رفع گرفتاریها برپا می‌شود.
چلاب زنی | حسن ذوالفقاری چِلابْ‌زَنی، نوعی سینه‌زنی در مراسم سوگواری محرم که مبنای آن چرخیدن دایره‌وار سینه‌زنان و سینه‌زدن آنها ست.
چلو | شیوا جعفری چِلو، یا چُلو، از انواع بسیار رایج پخت برنج در ایران که بر خلاف پلو، بدون افزودن موادی دیگر پخته، و همراه با خورش و یا کباب خورده می‌شود.
چله |
چلوکباب | معصومه ابراهیمی چِلوکَباب، از غذاهای بسیار مشهور مردم ایران. چلوکباب عبارت است از چلو سفید و بی‌روغن به همراه انواع کباب.
چله بری | ملیحه کرباسیان چِلّه‌بُری، مراسمی که در مناطق مختلف ایران، به مناسبتهای گوناگون و با اَشکال متفاوت برگزار می‌شود و در پس‌زمینۀ معنایی آن نوعی طلسم‌شکنی و باطل‌السحری را می‌توان دید، که عموماً به مسائل زناشویی و بچه‌دار شدن مربوط است.
چله نشینی | محمدحسین باجلان فرخی چِلّه‌نِشینی، در اصطلاح اهل طریقت، اعتکاف و خلوت‌گزینی برای تقرب به خدا. مدت زمان این خلوت در عرف برخی از صوفیان و عارفان، 40 روز کامل است و این مدت را به حدیثی از پیامبر اسلام (ص) نسبت می‌دهند
چمر | محمدحسین باجلان فرخی چَمَر، گونه‌ای مراسم آیینی در قلمرو اقوام لُر کوچک و بزرگ، ایلام و کردستان که در سوگِ درگذشتِ مردان بزرگ ایل و طایفه برگزار می‌شد و هنوز هم گهگاه، اینجا و آنجا برپا می‌شود.
چنار خون بار زرآباد | فرشته بهرامی چِنارِ خونْ‌بارِ زَرْآباد، دو اصله چنار کهن مقدس واقع در صحن آستانۀ امامزاده علی‌اصغر که در قسمت جنوب‌ غربی روستای زرآباد، بخش رودبار الموت شرقی در استان قزوین قرار دارد
چنار | محمدحسین شمسایی
چوب خط | علی آخرتی چوبْ‌خَط، قطعه‌چوبی به طول 20 تا 30 سانتی‌متر و به شکل مکعب‌مستطیل یا استوانه، که در گذشته برای نگه‌داشتن حساب افرادی که نسیه خرید می‌کردند، استفاده می‌شد.
چوب و فلک | محسن ابراهیمی چوب و فَلَک، از ابزارهای رایج و قدیمی برای تنبیه و تأدیب مجرمان، خاطیان، و شاگردان مکتب‌خانه‌ها در ایران.
چولی قزک |
چهار امام زاده | مصطفی جعفرزاده دستجردی چَهارْاِمامْزاده، زیارتگاهی در روستای دستگرد، از توابع بخش کهک قم. زیارتگاه در محوطه‌ای نسبتاً وسیع، و محصور با دیوارهای ساخته‌شده از سنگ و گل، قرار دارد.
چوخا | محسن احمدی چوخا، بالاپوش مردانه، تا زیر زانو، جلوباز بدون دکمه، بدون آستین و یقه، بافت خانگی از نخ پشم یا نخ پنبه که مردان بر روی لباسهای دیگر خود می‌پوشیدند و هنوز هم در میان مردم برخی از سرزمینهای ایران پوشیده می‌شود.
چهار انگشت |
چهار پیر، زیارتگاه |
چشمه مولا | عباس قنبری عدیوی چِشْمۀ مولا، مکانی مقدس و زیارتی در نزدیکی آلیکوه در شهرستان اردلِ استان چهارمحال و بختیاری.
چغانه | گلاله هنری چَغانه، از خانوادۀ سازهای ضربی.
چوگان | آذرتاش آذرنوش چوگان، چوبی که با آن گوی زنند. این واژه بعدها به بازی چوگان نیز اطلاق گردید.
چهاردهمی | سهراب سعیدی
حتن | هوشنگ جاوید حَتَن، حرکتی آیینی و مراسمی شبیه رقص دسته‌جمعی، که مردم محلی آن را «بازی» می‌نامند و امروزه برخی آن را در ردیف رقص می‌دانند.

فرهنگ مردم (فولکلور)

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

فرهنگ مردم (فولکلور)

ورود به سایت

ثبت نام