اسم فامیل

اِسْمْ فامیل، از بازیهای فکری و گروهی رایج در بیشتر نقاط ایران. این بازی اغلب در جوامع شهری، بدون در نظر گرفتن گروه سنی و جنسی خاص، رواج دارد و افراد با سواد در آن شرکت می‌کنند. از دیگر نامهای این بازی می‌توان به «نام شهرت» و «بیشترنویسی» اشاره کرد (قزل ایاغ، 737). بازی اسم فامیل، قوۀ تفکر و سرعت عمل افراد را افزایش می‌دهد وهرچه شمار بازیکنان بیشتر باشد، بر هیجان آن افزوده می‌شود. 
ابزار مورد نیاز برای این بازی قلم وکاغذ است. شیوۀ بازی بدین ترتیب است که ابتدا بازیکنان بر روی کاغذهای خود جدولی با خطوط افقی وعمودی رسم می‌کنند و روی نخستین ستون افقی جدول، عناوینی چون نام، نام خانوادگی، میوه، خوراک، شهر، کشور، اشیاء و جز آن را می‌نویسند. سپس یکی از بازیکنان به قید قرعه حرفی ازحروف الفبا را بر می‌گزیند و سایر بازیکنان باید هرچه سریع‌تر شواهد مثالی را در هر مورد، بنابر حرف تعیین‌شده، در ستون افقی ذیل آن بنویسند. هر بازیکنی که زودتر از دیگران موارد خواسته‌شده را تکمیل کند، با گفتن کلمۀ «استوپ» به بازی خاتمه می‌د‌هد و سایر بازیکنان باید دست از نوشتن بردارند؛ آن‌گاه همان بازیکن که زودتر از دیگران بازی را به پایان رسانده است، یک‌یک موارد مثال خود را می‌خواند و بازیکنان دیگر نیز به ترتیب پیشنهادهای خود را می‌خوانند. اگر دو نفر یا بیشتر، واژۀ مشترکی را در مورد خاصی نوشته باشند، نیمی از امتیاز را کسب می‌کنند و اگر یکی از موارد خواسته شده را تنها یکی از بازیکنان نوشته باشد، دو برابر دیگران امتیاز می‌گیرد. سرانجام هر بازیکن امتیازهای خود را جمع می‌زند و آن را در ستون مجزایی که ویژۀ امتیازات است، ثبت می‌کند («اسم ... »، بش‍‌ ). اغلب پس از چند دور بازی که شمار آن با توافق بازیکنان تعیین می‌شود، فردی که بیشترین امتیاز را کسب کرده باشد، برنده است. 

مآخذ

 قزل ایاغ، ثریا، راهنمای بازیهای ایران، تهران، 1379 ش؛ «اسم و فامیل بازی»، قاین (مل‍‌ )؛ نیز:

Gayen, www.gayen.com / culture / game.php.

نگار عظیمی‌پور