گفتگو

مولوی‌شناس و قرآن‌پژوه نامی کشورمان گفت: امروز سخن درباره مولانا از دو منظر حائز اهمیت است، یک، از منظر انسانی که بعدی جهانی و فرا مرزی دارد و آموزه‌های مولانا برای رسیدن به مقام آدمیت است و دیگر از منظر فَرّ و فرهنگ ملی و آیینی ما. آثار مولانا به جهانیان نشان می‌دهد ما نیز در بنای فرهنگ جهانی سهمی چشمگیر داریم.

نقاشی قهوه‌خانه‌ای، هنری با ریشه‌های عمیق در فرهنگ ایران، طی چهار دهه اخیر تحولی چشمگیر داشته است. در این گفت‌وگو با رضا خلیلی، به بررسی نقش او در شکل‌گیری و پیوستگی این جریان هنری می‌پردازیم.

کریم زمانی، مولوی‌شناس و صاحب شرح جامع مثنوی معنوی، گفت: از میان ابیات غزلیات شمس «تو مگو همه به جنگ‌اند و ز صلح من چه آید/ تو یکی نِه‌ای هزاری تو چراغ خود برافروز» به طور خاص نظرم را جلب کرده است.

مجید عبدامین گفت: قلمِ ناصرالدین شاه پاک است. یعنی مثلا من خودم بارها با خاطراتی از اشخاص دیگر مواجه شده‌ام که حجم کلمات قبیح و خارج از عرف آنقدر در این متن زیاد بود و با اینکه آن کتابچه از اهمیت زیادی برخوردار بود، اما نتوانستیم آن را به چاپ برسانیم. اما در خاطرات ناصرالدین شاه به جز برخی قسمت‌ها که الفاظی را به کار برده است که خارج از عرف و ادب است، جایی برای سانسور ندارد.

فرهاد سلیمان‌نژاد گفت: به تقی‌زاده، هر انگی بچسبد، فرصت‌طلبیِ سیاسی نمی‌چسبد. فرصت‌طلبیِ سیاسی برای چه؟ برای منافع شخصی؟ برای کسب قدرت؟ تقی‌زاده در زمان مرگ، با این‌که سال‌ها در طراز اول سیاست ایران حضور نداشت، هیچ ماترکی از خود باقی نگذاشت و هیچ مال و اموالی نداشت. در دوره‌ی رضاشاه پیشنهاد نخست‌وزیری هم به او شد که نپذیرفت. هیچ منفعت‌طلبیِ شخصی در کارنامه‌اش ثبت نشده است.

گفت‌وگوی پیش رو مصاحبه اختصاصی با جناب آقای دکتر مقصود فراستخواه است که به تاریخ ۲۱ آذر ۱۴۰۱، دو تن از همکارانِ اداره پایش تحولات و نوآورهای هنریِ معاونت عِلمی و پژوهشی فرهنگستان هنر (محمود فتح‌اللهی و نفیسه‌سادات موسوی)، با ایشان در مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، انجام داده‌اند. این گفت‌وگو در چند بخش، در وبگاه فرهنگستان هنر، منتشر خواهد شد.

علی فردوسی گفت: نوشته‌های حاج سیّاح بسیار خواندنی هستند، چون او آدم کنجکاو و تیزبینی است، و در جستجوگری سر نترسی دارد. کم چیزی نیست که آدمی با دست خالی و یک جفت گیوه در نیمهٔ سده نوزدهم بزند به قدّ دنیا و هژده سال آن را بگردد! اگر ماجراهای چنین آدمی خواندنی و ماندگار نباشد پس چه چیزی هست؟

در نگاه اسوندسن، فردْ هرچه بیشتر خودش را نه شخصیتی مستقل بلکه عضوی از یک سیستمِ «خیر»، بداند، احتمال بروز شرْ بیشتر خواهد بود؛ چراکه به همان اندازه، احتمال دوراندیشی فرد و تأمل در پیامدهای متغیر اعمالش نیز کمتر می‌‎شود. سیستم همچنان به عملکرد خود ادامه خواهد داد، اما چون جامعه و شرایط اجتماعیْ مدام در حال تغییرند، پیامدهای عمل افراد ذوبِ در آن سیستم نیز تغییر می‌‎کند. دقیقاً به همین دلیل هم پایبندی به هیچ ​ایدئولوژی صلب و ثابتی در نهایت ضامن اخلاقی بودن افراد نیست

حسین پاینده : آرام‌آرام داریم به جایی می‌رسیم که خواننده دیگر اصلاً نپذیرد که کسی برداشت‌های شخصی خود، یا ارزش‌داوری‌های شخصی‌اش، را ذیل عنوان «نقد ادبی» ارائه کند. درک این موضوع که نقد باید مبتنی بر نظریه‌های علوم انسانی باشد و بیش از هر چیز با تحلیل و استدلال و تبیین معانی آثار ادبی سر و کار دارد و نه اعلام نظرات سلیقه‌ای، البته هنوز مستلزم پژوهش و تدریس و ترجمه و ارائه‌ی نمونه‌های نقد عملی از آثار ادبی و هنری است. در مجموع، به نسبت دو سه دهه پیش وضعیت بهتری داریم.

محمد جعفری قنواتی، از پژوهشگران ادب عامه، گفت: انجوی شیرازی بر پایبندی به زبان راوی تاکید داشت و آن را اصلی مهم درپژوهشهای فولکلور می‌دانست. وی همیشه تاکید داشت که باید زبان راوی کاملاً در روایت و بازنویسی فولکلور حفظ شود و حتی تلفظ اشتباه راوی باید با امانتداری بیاید.