گفتگو

آرتور شوپنهاور(1860-1788) فیلسوف و نویسنده آلمانی یكی از بزرگ‌ترین اندیشمندان تاریخ بشر است كه بر برخی از مهم‌ترین فلاسفه پس از خود و مهم‌تر از همه فردریش نیچه تاثیراتی ژرف و گسترده گذاشته. شوپنهاور متفكری ژرف‌نگر و نویسنده‌ای پركار است كه به نحوی متناقض، اگرچه به بدبینی مشهور است، اما درواقع توصیه‌هایی برای زندگی سعادتمند به انسان‌ها ارایه می‌كند و اتفاقا فلسفه را صرفا توصیف و تشریح امر واقع نمی‌داند بلكه درصدد تغییر زندگی انضمامی و عینی مخاطبانش هم هست.

مشکلات و کاستی‌ها بدون آنکه بخواهم چشم‌اندازی تیره و بدون هیچ راه حلی ترسیم کنم، زیاد و پیچیده هستند. دو سال پیش به درخواست پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، فکر می‌کنم، همراه با بیست نفر از اساتید دیگر که پیشینه زیادی در دانشگاه داشتند و هرکدام کتابی در این زمینه تالیف کردند، من هم کتابی گردآوری و تالیف کردم با عنوان «دانشگاهی که بود…» در این کتاب تجربه‌های تقریبا بیست و پنج ساله خود را از نظام دانشگاهی ایران در موقعیت‌های بی‌شماری که تجربه آن‌ها را داشتم تحلیل کردم .

پروین اعتصامی به عنوان شاعری نوآور و تحول آفرین در شعر کلاسیک، شعر فارسی را از برج عاج مفاهیم کلی و ماورایی با حفظ لطافت‌ها و ظرافت‌های موجود در ادبیات کلاسیک ایرانی به کف جامعه کشاند که این یکی از بزرگ‌ترین خلاقیت‌های وی به شمار می‌رود.

ابوریحان بیرونی (442-362 ه. ق.)، چهره شاخص و نام آور تاریخ علم در تمدن اسلامی- ایرانی است، نامی درخشان در عصر زرین فرهنگ ایرانی كه در عموم دانش‌های زمانه خود سرآمد بود، از طب علوم طبیعی و طب و تاریخ‌نگاری و جغرافیدانی گرفته تا ستاره‌شناسی و تقویم‌نگاری تا ریاضیات. آثار متعدد بیرونی در زمینه‌های دانشی مذكور، تا سده‌ها، مورد مراجعه دانشمندان و پژوهشگران در سراسر جهان قرار می‌گرفت و امروز او را بنیانگذار بسیاری از رشته‌های علمی معرفی می‌كنند.

رسول جعفریان گفت:سید جمال، در میان روحانیون سنتی، مقبولیتی نداشت و کسی چندان به وی توجهی نکرد، درست به عکس جریان روشنفکری مذهبی در تهران و شهرهای دیگر مثل تبریز که اعتنای زیادی به او داشتند.

مسئله‌ای که از نظر من در حوزه مطالعات دین در ایران اهمیت بسیار زیادی دارد، خلطی است که میان مطالعه علمی دین و حوزه روشنفکری دینی ایجاد شده است. بسیاری از محققان دین خیلی سریع وارد وادی روشنفکری دینی می‌شوند در حالی که این دو، سپهرهای متفاوتی هستند.

ادبیات افغانستان در دو دهه گذشته جهشی چشم‌پوشی‌ناپذیر داشته است و این جهش بلاتردید با مجموعه عواملی كه بر زندگی مردم این كشور تاثیرگذار بوده، پیوند مستقیم دارد. اینها را شاید بتوان از مهم‌ترین گزاره‌های گفت‌وگویی دانست كه پیرامون وضعیت امروز ادبیات افغانستان و نیز جهان داستان‌های محمدحسین محمدی با او داشته‌ام

جامعه ایران در دو سده اخیر، هم‌سو با دگرگونی‌های ژرف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، تحولات فرهنگی عمیق و دامنه‌داری را تجربه كرده و ذهنیت ایرانی دستخوش تغییرات گسترده‌ای شده است. فهم و تبیین این تحولات نیازمند دیدگاه‌ها و نظریه‌ای است كه ضمن آنكه برای حوزه فرهنگ استقلال قائل است، آنها را در ربط و نسبت با تغییرات در سایر ساحت‌های مذكور در نظر بگیرد.

افول و سقوط ساسانیان یكی از بحث‌برانگیزترین و حساس‌ترین برهه‌ها در طول تاریخ كهن ایران‌زمین است كه پیامدها و تاثیرات درازدامن و اساسی در ذهن و ضمیر ایرانیان به جای گذاشته و با گذشت بیش از 14 قرن، همچنان محل پرسش و تامل است؛ به گونه‌ای كه تاریخ ایران‌زمین را به دو دوره باستانی و اسلامی تقسیم كرده است. بی‌تردید برای علل و عوامل و زمینه‌های این رخداد بزرگ باید به وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران در عصر ساسانی پرداخت تا به درك درستی از زمینه‌های شكست ساسانیان و فتح ایران به دست اعراب دست یافت.

واقعیت این است که همیشه حسرت‌های ما واقعی‌تر از آرزوهای ماست و حال ما مانده‌ایم و واقعیت نبودن ایرج کابلی.ایرج کابلی، نویسنده، مترجم، خط و زبان‌شناس و وزن‌شناس، متولد 1317 در کرمان بود. او که تحصیل‌کرده معماری بود، خیلی زود به علاقه اصلی‌اش زبان و خط فارسی رجعت کرد و پژوهشگری جدی در زبان‌شناسی و عروض‌شناسی شد.