گفتگو

پژوهشگر موسیقی و ادبیات گفت: موسیقی مورد استفاده در زورخانه با ساز زنگ تا موسیقی و آوازی که هنگام شاهنامه خوانی در قهوه‌خانه ها استفاده شده تا اوج هنر موسیقی در ارکستر بزرگ سمفونی و اپرا حاکی از آن است که شاهنامه همواره با فرهنگ موسیقیایی ایرانیان عجین بوده است.

عبدالوهاب شهیدی- چنانكه همه دوستداران موسیقی می‌دانند- بازمانده عصر طلایی موسیقی بود. درباره او سخن‌ها گفته شده؛ همین كه هوشنگ ابتهاج درباره‌اش گفته «آقای شهیدی همیشه برای من تصویری از آرزویی بود كه من درباره هنرمند داشتم... آقای شهیدی به من امید دادند كه می‌شود واقعا هنر خالص و ناب داشت و انسان بود و فروتن و مهربان و كار هنری شایسته هم كرد... می‌توانستم به عنوان یك هنرمند به او تكیه كنم؛ به اخلاق هنری و به اخلاق انسانی‌اش» یا محمدرضا شجریان او را «اعتبار موسیقی ایران» دانسته، گواهی است بر اهمیت او در قلمرو فرهنگ و هنر این سرزمین.

میراث مکتوب، سند هویتی هرکشوری است. اگر مردم کشوری بخواهند به تاریخ خود افتخار کنند، سند مهم آن میراث مکتوبی است که در طول سال‌ها در محدوده تمدنی خاص تألیف شده است. ایران به عنوان یکی از کشور‌های مهم تمدنی دنیا آثار مکتوب بی‌نظیری را در خود جای داده است.

خاستگاه‌ ادبیات‌ تطبیقی‌ در فرانسه‌ و در دهه‌های آغازین‌ قرن‌ نوزدهم‌ ‌است؛ در انگلستان‌ هم‌ در میانۀ‌ قرن‌ نوزدهم‌ متیو آرنولد و هاچسون ‌پازنت‌ در‌این‌باره‌ قلم‌ زدند. در آلمان ‌هم گوته‌ از ادبیات‌ جهان‌ سخن‌ می‌گفت (حدود سال 1827). در آن زمان‌، اروپا از جنگ‌های‌‌ ناپلئونی‌ (از 1803 تا 1815) ‌رهایی‌ یافته‌ ‌و صلحِ‌ نسبی‌ برقرار شده‌ بود.

انتشار ترجمه جدیدی از «پدیدارشناسی روح» اثر سترگ گئورگ ویلهلم فریدریش هگل (1770-1831) بی‌تردید مهم‌ترین رویداد در حوزه نشر اندیشه در ماه‌های اخیر در ایران است. به گواهی كتاب‌ها و مقالات و نوشته‌های كثیری كه مانی پارسا در كتاب «هگل ایرانی» گردآوری كرده، این متفكر دشوارنویس و بزرگ آلمانی، خوب یا بد و درست یا غلط، یكی از پراقبال‌ترین فلاسفه غربی در میان ایرانیان است، بگذریم كه درباره كیفیت آن آثار و در نتیجه پیرامون صحت و سقم شناخت فارسی‌زبانان از هگل حرف و حدیث بسیار است

«تفسیر معاصرانۀ قرآن» کتابی است به زبان انگلیسی در تفسیر قرآن کریم که با استقبال گستردۀ قرآن‌پژوهان مواجه شده است. ترجمه فارسی آن نیز به‌سرعت به چاپ سوم رسیده و این امر به‌رغم فاصله گرفتن عمومی از کتابخوانی، نویدبخش توجه مردم ـ و نه صرفاً محققان ـ به کتاب آسمانی است. گفتگوی زیر در همین باره است.

سیدقاسم یاحسینی، نویسنده، مورخ، پژوهشگرِ بوشهری حوزه تاریخ شفاهی که به‌تازگی کتاب «سدیدالسلطنه و مطالعات زنان خلیج فارس» را تالیف و روانه بازار کرده است، می‌گوید: تاریخ ما یک تاریخ مُذکر و مردساخته است، همین امر، وظیفه یک مورخ مستقل و با وجدان را چند برابر می‌کند تا برای ایجاد برابری و مساوات تاریخی هم شده، به نقش و جایگاه زنان در تحولات تاریخی و اجتماعی به‌طور ویژه نظر کند.

گفت‌وگوی عبدالكریم سروش و مصطفی ملكیان در «كلاب هاوس» برای مخاطبان اندیشه در ایران، رویدادی قابل توجه و حائز اهمیت است. دو روشنفكر اثرگذار در سال‌های پس از انقلاب به ویژه در دهه‌های70 و 80 خورشیدی كه هر دو از بستر جریان نواندیشی دینی برآمدند، اگرچه سروش در این 4 دهه همواره از تعبیر مناقشه برانگیز «روشنفكری دینی» دفاع كرده، در حالی كه ملكیان از همان ابتدا از «پارادوكسیكال بودن» آن سخن گفته و در تطور فكری خود حتی از جریان «نواندیشی دینی» نیز فاصله گرفته است.

«تحلیل وزن شعر عامیانه فارسی» پژوهشی است از امید طبیب‌زاده که ویراست نخست آن چند سال پیش منتشر شده بود و به‌تازگی ویراست دوم آن که همراه با تغییراتی اساسی است در نشر کتاب‌بهار به چاپ رسیده است. اشعار عامیانه فارسی بخشی مهم از ادبیات شفاهی‌‌اند و مخاطب اصلی‌شان در طول تاریخ مردمان عادی بوده‌اند یعنی مردم و طبقاتی که در ادبیات مکتوب رسمی اغلب جایی نداشته‌اند و خاموش بوده‌اند.

سجاد امیری باوندپور می‌گوید: در سال‌های اخیر مطالعات تطبیقی میان منابع تلمودی و سریانی (به خصوص شهادتنامه‌های مسیحیان ایران در عهد ساسانی) مسیر تازه‌ای در بررسی دقیق‌تر جوامع دینی ساکن در قلمرو دولت ساسانی گشوده است.