گفتگو

انتشار ترجمه جدیدی از «پدیدارشناسی روح» اثر سترگ گئورگ ویلهلم فریدریش هگل (1770-1831) بی‌تردید مهم‌ترین رویداد در حوزه نشر اندیشه در ماه‌های اخیر در ایران است. به گواهی كتاب‌ها و مقالات و نوشته‌های كثیری كه مانی پارسا در كتاب «هگل ایرانی» گردآوری كرده، این متفكر دشوارنویس و بزرگ آلمانی، خوب یا بد و درست یا غلط، یكی از پراقبال‌ترین فلاسفه غربی در میان ایرانیان است، بگذریم كه درباره كیفیت آن آثار و در نتیجه پیرامون صحت و سقم شناخت فارسی‌زبانان از هگل حرف و حدیث بسیار است

«تفسیر معاصرانۀ قرآن» کتابی است به زبان انگلیسی در تفسیر قرآن کریم که با استقبال گستردۀ قرآن‌پژوهان مواجه شده است. ترجمه فارسی آن نیز به‌سرعت به چاپ سوم رسیده و این امر به‌رغم فاصله گرفتن عمومی از کتابخوانی، نویدبخش توجه مردم ـ و نه صرفاً محققان ـ به کتاب آسمانی است. گفتگوی زیر در همین باره است.

سیدقاسم یاحسینی، نویسنده، مورخ، پژوهشگرِ بوشهری حوزه تاریخ شفاهی که به‌تازگی کتاب «سدیدالسلطنه و مطالعات زنان خلیج فارس» را تالیف و روانه بازار کرده است، می‌گوید: تاریخ ما یک تاریخ مُذکر و مردساخته است، همین امر، وظیفه یک مورخ مستقل و با وجدان را چند برابر می‌کند تا برای ایجاد برابری و مساوات تاریخی هم شده، به نقش و جایگاه زنان در تحولات تاریخی و اجتماعی به‌طور ویژه نظر کند.

گفت‌وگوی عبدالكریم سروش و مصطفی ملكیان در «كلاب هاوس» برای مخاطبان اندیشه در ایران، رویدادی قابل توجه و حائز اهمیت است. دو روشنفكر اثرگذار در سال‌های پس از انقلاب به ویژه در دهه‌های70 و 80 خورشیدی كه هر دو از بستر جریان نواندیشی دینی برآمدند، اگرچه سروش در این 4 دهه همواره از تعبیر مناقشه برانگیز «روشنفكری دینی» دفاع كرده، در حالی كه ملكیان از همان ابتدا از «پارادوكسیكال بودن» آن سخن گفته و در تطور فكری خود حتی از جریان «نواندیشی دینی» نیز فاصله گرفته است.

«تحلیل وزن شعر عامیانه فارسی» پژوهشی است از امید طبیب‌زاده که ویراست نخست آن چند سال پیش منتشر شده بود و به‌تازگی ویراست دوم آن که همراه با تغییراتی اساسی است در نشر کتاب‌بهار به چاپ رسیده است. اشعار عامیانه فارسی بخشی مهم از ادبیات شفاهی‌‌اند و مخاطب اصلی‌شان در طول تاریخ مردمان عادی بوده‌اند یعنی مردم و طبقاتی که در ادبیات مکتوب رسمی اغلب جایی نداشته‌اند و خاموش بوده‌اند.

سجاد امیری باوندپور می‌گوید: در سال‌های اخیر مطالعات تطبیقی میان منابع تلمودی و سریانی (به خصوص شهادتنامه‌های مسیحیان ایران در عهد ساسانی) مسیر تازه‌ای در بررسی دقیق‌تر جوامع دینی ساکن در قلمرو دولت ساسانی گشوده است.

ملک‌الشعرای بهار حکم‌گزار ملک ادب بود که هفتاد سال پیش از میان دوستداران فکر و فرهنگ کناره گرفت و خلوت‌گزین دیار خاموشان شد. در آستانه اول اردیبهشت‌ماه، مقارن با هفتادمین سال خاموشی این چراغ فروزان و روشنابخش به سراغ یادگار ایشان سرکار خانم چهرزاد بهار رفتیم و میهمان سخنان دلنشین‌اش شدیم.

صلح، دوستی و همزیستی همواره آرزوی بشر و از اهداف اصلی ادیان، مكاتب فكری بشری و نظام‌های سیاسی است. مفاهیم پرچالشی كه اساسِ زندگی مدنی بشر را تشكیل می‌دهند. رسیدن به جهانی عاری از خشونت، آرمانی است كه باید با تلاش جمعی و در سطح جهانی به واقعیت بپیوندد. دكتر نیلوفر چینی‌چیان استاد دانشگاه و پژوهشگر و نویسنده حوزه اخلاق و سیاست و جریان فكری جماعت‌گرایی معاصر در ایران است كه در زمینه مناسبات اخلاق و سیاست تمركز كرده است، به‌خصوص در آرای جماعت‌گرایان و بازتعریفِ ضرورت و لزوم آن در عصر حاضر برای جامعه جهانی و جامعه ایران.

كشاكش میان عاملیت انسان و ساختارها، یكی از مباحث رایج و داغ در حوزه علوم اجتماعی است، صورتی دیگر از بحث قدیمی جبر و اختیار در فلسفه. در بحث عاملیت و ساختار از این بحث می‌شود كه آیا انسان‌ها توانایی تغییر در شرایط موجود و فراتر رفتن از ساختارها را دارند، یا اینكه هر چه می‌كنند، در نتیجه شرایط ساختاری است. كتاب «عاملیت انسان؛ رویكردی دینی و فلسفی» نوشته خسرو باقری به‌ تازگی توسط انتشارات رشد منتشر و راهی بازار نشر شده است.

رضا عابدینی از گرافیست‌ها و مدیران هنری شناخته‌شده كشورمان است كه البته مدتی خارج از ایران زندگی می‌كرده با‌این‌حال با جریان هنری داخل ایران در ارتباط است.