گفتگو

علی‌اشرفِ صادقی زبان‌شناس ایرانی، استاد بازنشسته دانشگاه تهران و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. از او به عنوان چهره ماندگار در حوزه ادبیات تجلیل شده است. دكتر صادقی از دوران كودكی جانش آمیخته به ادبیات فارسی بوده. او ادبیات، شعر، موسیقی، نقاشی و مجسمه را غذای روح آدمی می‌داند و معتقد است شعر حافظ و سعدی در سطح قابل‌اعتنایی از این ویژگی برخوردارند.

یکم اردیبهشت‌ماه، روز آغاز نگارش کتاب گلستان را روز سعدی نامیده‌اند؛ شاعر پرآوازه قرن هفتم هجری، ملقب به «استاد سخن» و «شیخ اجل» که در کنار بزرگانی چون حافظ، فردوسی، خیام، مولانا و نظامی از قله‌های ادبیات فارسی به‌شمار می‌رود و آوازه هنر او در تمام اعصار در بسیاری از مناطق جهان پراکنده است

از زندگیِ سیاسی احمد سمیعی (گیلانی) کمتر سخن رفته است. او را ادیب، استاد ویرایش، مترجم متبحر و عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی می‌خوانند که مراتب فضل و دانش او بر اهل فرهنگ و اصحاب قلم آشکار است. اما سمیعی (گیلانی) منزلت و مقام دیگری هم داشت که دست بر قضا خودش بر آن تأکید و اصرار می‌ورزید...

همایون کاتوزیان را بیش از هر چیز با کتاب «ایران، جامعه کوتاه‌مدت» می‌شناسند. در این کتاب است که تعبیر «جامعه کلنگی» سر زبان‌ها می‌افتد و موافقان و منتقدان جدی پیدا می‌کند. نباید نادیده انگاشت اقبال یک کتاب به عوامل گوناگونی بستگی دارد که شاید یکی از مهم‌ترین این عوامل زمان انتشار اثر است.

آقامحمد خان قاجار را به‌عنوان یکی از تاثیرگذارترین و البته خون‌ریزترین‌ پادشاهان ایران می‌شناسیم؛ کسی که به گفته نویسنده کتاب «آخرین فاتح ایلیاتی ایران» ترحم و گذشت را جزو فضایل ضروری نمی‌دید.

استاد دینانی تأکید بسیاری بر خرد دارد و حکمت زاییدهٔ آن است و یکی از کسانی که در راه احیای حکمت الهی به جان کوشید، شیخ شهاب‌الدین سهروردی است. وی بر آن بود فلسفه نور را که از ایران باستان گرفته بود، با فرهنگ اسلامی سازگار کند. استاد دینانی نیز افزون بر اینکه اهل حکمت و عرفان است و با شیخ شهید همدلی دارد، از سهروردی‌شناسان است و گفته‌ها و نوشته‌های زیادی در این باره دارد. متن زیر فشردهٔ گفتگویی در همین باره است.

مدت‌های زیادی بود که می‌خواستم با استاد ملکیان گفت‌وگو کنم و از او در مورد اخلاق، زندگی متدینانه و توقع دور از انتظار برخی شهروندان در مختصات اجتماعی امروز ایران بپرسم که به شکل عجیبی می‌خواهند سایر مردم در همسویی با آنان زیست اخلاقی را برای خود معنا کنند.

کتاب «اخلاق نوشتن» از همان عنوانش، رویکرد مؤلف را آشکار می‌سازد. مجموعه مقالات حسین معصومی همدانی، ادیب و مترجمی که سالیانی است در حوزه‌های مختلف فرهنگ و زبان و تاریخ و فلسفه علم مقالاتی درخور می‌نویسد اما چندان دربند نوشتن کتاب نیست، بیانگر رویکرد کلی او به مقولۀ زبان و فرهنگ است.

کتاب «تئاتر و اسلام» نوشته ماروین کارلسون به‌تازگی با ترجمه مشترک بهزاد لطفی و الهام معدنی در نشر لگا منتشر شده است. اثری که ارتباط تئاتر با جهانی گسترده‌تر را بررسی کرده و زوایای گوناگون آن را در دوره‌های مختلف و کشورهای خاورمیانه به بحث نشسته است.

استاد عبدالمجید ارفعی متولد 1318 و از اولین فارغ‌التحصیلان ایرانی در رشته زبان‌های باستانی در مؤسسه شرقی دانشگاه شیکاگو است. او که هم‌دوره با دکتر یوسف مجیدزاده و دکتر صادق ملک شهمیرزادی در آن دانشگاه به تحصیل پرداخته، محضر استادانی همچون ساموئل نواح کرایمر، والتر هینتس، ریچارد هَلِک، ابراهیم پورداود و پرویز ناتل‌خانلری را درک کرده و بر زبان‌های «سومری»، «اَکَدی»، «ایلامی»، «فارسی باستان» و «هخامنشی» اشراف کامل دارد