تاریخ

موضوع بندی
- همه موضوعات

جستجوی الفبایی

احمدپاشا | یحیی کلانتری اَحْمَدْپاشا (د 1160ق/ 1747م)، از دولتمردان و سرداران عثمانی و حکمران بغداد به روزگار سلطنت احمد سوم و محمود اول. وی در استانبول زاده شد. پدرش حسن پاشا که به سبب اقامت در محلۀ ایوب در استانبول به ایوبلی (ایوبی) شهرت داشت، از والیان مشهور بغداد و از وزیران نامدار عثمانی در این شهر بود (ثریا، 2/ 149؛ عزاوی، 5/ ...
احمدپاشا بنوال | ابوالحسن دیانت اَحْمَدْپاشا بُنْوال، یا کلود الکساندر کنت دُبنوال (1 جمادی‌الاول 1086-24 جمادی‌الاول 1160ق/ 14 ژوئیۀ 1675-23 مۀ 1747م)، نجیب‌زاده و افسر فرانسوی که به حکومت پیوست و اسلام آورد و در مقام خمپاره‌چی باشی، اصلاحاتی در ارتش این دولت انجام داد (IA).
احمدپاشا کوچوک | علی اکبر دیانت اَحْمَدْپاشا کوچوک (مق‍ 1046ق/ 1636م)، از امرا و نظامیان آلبانیایی‌تبار عثمانی در زمان سلطان مراد چهارم (حک‍ 1033-1049ق/ 1623-1640م). به سبب کوته اندامی به کوچوک (کوچک) معروف شد. از زادگاه، تاریخ تولد و آغاز زندگی او آگاهی در دست نیست. به عنوان سرباز در جنگ خوتین (شهری کوچک در کنار رود دنیستر) شرکت داشت. پس ا...
احمدپاشا گدیک | ابوالحسن دیانت اَحْمَدْپاشا گَدیک (مق‍ 887ق/ 1482م)، سردار و صدراعظم عثمانی به روزگار سلطان محمد فاتح، گدیک در زبان ترکی به معنی نقص، گذرگاه و نیز اصطلاحی نظامی است. احمد به سبب نقص دندانهایش (هامر پورگشتال، 3/ 111)، یا مهارت در گشودن دژها و احداث گذرگاهها (IA, I/ 198) به این لقب معروف شده است. اصل و نسب و قومیت او دقیقاً د...
احمد جابر |
احمدجودت پاشا |
احمد تگودار | رضا رضازاده لنگرودی اَحْمَدْتَگودار، فرزند هلاگوخان (مق‍ 683ق/ 1284م)، سومین ایلخان مغول در ایران. از آغاز زندگی و سالزاد او در آثار مورخان ایرانی هم‌روزگارش که از مهم‌ترین منابع دربارۀ سلطنت اوست، سخنی به میان نیامده است، اما از آنجا که گفته‌اند به هنگام مرگ 37 سال داشته (ابن عبدالظاهر، 271؛ قس: مقریزی، 1(3)/ 727؛ برای دیگر روا...
احمدخان ابدالی |
احمدخان بن خضر |
احمدخان مقدم | بخش تاریخ اَحْمَدْخانِ مُقَدَّم (د 1232ق/ 1817م)، حکمران تبریز و مراغه در اواخر دورۀ زندیه و اوایل عصر قاجار. پدرش حاجی علی محمد خان که از رؤسای طایفۀ مشهور مقدم در مراغه بود، پس از قتل نادرشاه حکومت آن دیار را به دست گرفت و به روزگار کریم‌خان زند نیز در همان مقام ماند (رستم‌الحکما، 351؛ ابوالحسن، 122-123؛ بامداد، 6/ 1...
احمد جلایر | ابوالفضل خطیبی اَحْمَدِ جَلایِر، پسر شیخ اویس (مق‍ 29 ربیع‌الآخر 813ق/ 31 اوت 1410م)، چهارمین فرمانروای سلسلۀ جلایریان (ه‍ م) در عراق و آذربایجان. مورخان لقب او را مغیث‌الدین یا غیاث‌الدین آورده‌اند (مثلاً نک‍ : استرابادی، 16؛ ابن‌فرات، 9(1)/ 379، 383؛ ابن قاضی شهبه، 3/ 82)، و بر روی غالب سکه‌هایی که به نام او ضرب شده، عنوا...
احمد رسمی | علی اکبر دیانت اَحْمَدْ رَسْمی، ابوکمال شهاب‌الدین احمد بن ابراهیم بن احمد (1112-1197ق/ 1700-1783م)، دولتمرد و تاریخ‌نگار عثمانی. وی در شهر رِسمو از توابع جزیرۀ کرت زاده شد و از همین‌رو به کریدی (کرتی) و رسمی معروف شده است (مرادی، 1/ 73؛ جودت، 2/ 299؛ ثریا، 2/ 380). سال تولد او را 1106ق نیز نوشته‌اند (نک‍ : مرادی، همانجا).
احمد زرکوب | سید علی آل داوود اَحْمَدِ زَرْکوب، ابوالعباس احمد بن ابی‌الخیر (د 789ق/ 1387م)، ملقب به معین و مشهور به زرکوب شیرازی مؤلف شیرازنامه.
احمد رای بریلوی، سید | محمد آصف فکرت اَحْمَدْ رایْ بَریلْوی، سَیِّد (6 صفر 1201-24 ذیقعدۀ 1246ق/ 28 نوامبر 1786-7 مۀ 1831م)، جنگجوی مسلمان هندی و بنیان‌گذار طریقت محمدیه (فرقۀ وهابیان هند).
احمد زی | محمد آصف فکرت اَحْمَدْزی، یا احمدزائی، احمدزئی، یعنی دودمان احمد، نام طوایفی که از چند قبیلۀ پشتون منشعب شده‌اند و هریک به نیای خویش، احمد، منسوبند.
احمد شاه بهادر | محمد آصف فکرت اَحْمَدْشاهِ بَهادُر، ابوالنصر مجاهدالدین (حک‍ 1161-1167ق/ 1748-1754م)، فرمانروای گورکانی (مغول) هند. احمد پسر محمد شاه بود که در روزگار او امپراتوری گورکانی ــ به‌ویژه پس از حملۀ نادرشاه بر هند ــ سخت به سستی و انحطاط گرایید. محمدشاه که دل تنها در گرو مهر حرم داشت و کار سلطنت را سهل گرفته بود، تقریباً همۀ اس...
احمد شاه درانی | مجید سمیعی اَحْمَدْشاهِ دُرّانی (1134-1186ق/ 1722-1772م)، پایه‌گذار سلسلۀ درانی در افغانستان.
احمد عباس |
احمد شیخ | بخش تاریخ اَحْمَدْ شِیْخ (د 1316ق/ 1898م)، معروف به احمدو، یا اَمَدو سیکو، شیخ طریقۀ تیجانیه در افریقا و دومین و آخرین فرمانروای امپراتوری توکولور که بخشهایی از سودان غربی، نیجریه، گینه و مالی کنونی را زیر فرمان داشت و به سبب مقابله با نفوذ نظامی فرانسویان در منطقه شهرت یافت.
احمد صاعدی |
احمد شاه قاجار | منصوره اتحادیه اَحْمَدْشاهِ قاجار، یا سلطان احمدشاه (27 شعبان 1314-26 رمضان 1348ق/ 31 ژانویۀ 1897-26 مارس 1930م)، هفتمین و آخرین پادشاه سلسلۀ قاجار در ایران. او پسر بزرگ محمدعلی شاه است. مادرش ملکه جهان، دختر کامران میرزا نایب‌السلطنه بود. وی در 27 جمادی‌الآخر 1327ق/ 16 ژوئیۀ 1909م به سلطنت رسید. در 27 شعبان 1332 تاجگذاری ک...
احمدفضل عبدلی |
احمد قره مانلی |
احمد گران | حیدر بوذرجمهر اَحْمَدْ گِران، فرزند ابراهیم (ح 912-949ق/ 1506-1543م)، فاتح مسلمان حبشه ملقب به «صاحب الفتح» و «غازی». امهریهای حبشه هم او را به زبان امهری، گرانیه یعنی چپ دست لقب دادند (عارف، 88؛ EI2).
احمد لر | علی میرانصاری اَحْمَدِ لُر (مق‍ ربیع‌الثانی 830/ فوریۀ 1427)، از پیروان فرقۀ مذهبی ـ سیاسی حروفیه که درصدد قتل شاهرخ تیموری برآمد. از نسبت احمد و نیز از یک بیت شعری که در هجو او نقل کرده‌اند، پیداست که زادگاه او لرستان بوده است (حافظ ابرو، 916؛ طوسی، 48).
احمد منصور |
احمد نظام شاه | ابوالفضل خطیبی اَحْمَدْنِظامْ شاه (حک‍ 895-916ق/ 1490-1510م)، بنیادگذار سلسلۀ نظام شاهیه در احمد نگر دکن.
احمدو |
احمد وفیق پاشا | علی اکبر دیانت اَحْمَدْ وَفیقْ پاشا (23 شوال 1238-22 شعبان 1308ق/ 3 ژوئیۀ 1823-2 آوریل 1891م)، دولتمرد، مترجم و نویسندۀ ترک که در دورۀ سلطنت عبدالحمید ثانی، 2 بار به صدارت رسید. احمد در استانبول متولد شد. پدرش روح‌الدین و پدربزرگش یحیی ناجی، از مترجمان دیوان همایون بودند (ثریا، 1/ 308، 2/ 420؛ اینال، V/ 651). یحیی ناجی نلقب...
احمد الهیبه | عبدالامیر سلیم اَحْمَدُ الْهِیْبَه (1293 یا 1294-1337ق/ 1876 یا 1877-1919م)، فرزند محمدمصطفی ماءالعینین و از پیشوایان دینی مردم جنوب مراکش که چندی بر ضد نیروهای استعمارگر فرانسوی به مبارزه پرداخت.
احمد یادگار | عارف نوشاهی اَحْمَدْ یادْگار، مورخ هندی سده‌های 10-11ق/ 16-17م. از زندگی او تنها می‌دانیم که از دیرباز در دربار ابوالمظفر داوودشاه بن سلیمان (حک‍ 980-984ق/ 1572-1576م)، آخرین فرمانروای سلسلۀ کرّانی بنگال خدمت می‌کرد (احمدیادگار، 1-2؛ بوریج، 287). برخی به خطا پدر او را وزیرِ میرزا عسکری برادر همایون، پادشاه تیموری هند دان...
احمد ینالتگین | ابوالفضل خطیبی اَحْمَدِ یَنالْتَگین (مق‍ 425ق/ 1034م)، سپهسالار ترک‌نژاد غزنویان در هند که در اوایل حکومت مسعود غزنوی (421-432ق) سر به شورش برداشت.
احمدی |
احیضر، بنی |
اخبار الدولة السلجوقیه |
اخبار الرسل و الملوک |
احنف بن قیس | علی بیات اَحْنَفِ بْنِ قِیس‌، ابو بحر صخر بن‌ قیس‌ بن‌ معاویة بن‌ حصین‌ (د 67ق‌/ 686م‌)، از رجال‌ معروف صدر اسلام‌ كه‌ در فتح‌ ایران و وقایع‌ مهم‌ عصر خلافت‌ امام‌ علی‌(ع‌) و آغاز دولت‌ اموی‌ نقشی‌ بس‌ مهم‌ داشت‌.
اخبارالدولة العباسیة | علی بهرامیان اَخبارُالدّولَة الْعَبّاسیة، عنوان اثری تاریخی از مؤلفی ناشناخته‌، احتمالاً مربوط به‌ نیمۀ نخست‌ سدۀ 4ق‌ كه‌ به‌ سبب‌ داشتن اخبار دعوت‌ عباسی‌، از اهمیت‌ بسیاری‌ برخوردار است‌. این كتاب‌ كه‌ در 1971م‌ به‌ كوشش‌ عبدالعزیز دوری‌ و عبدالجبار مطلبی در بغداد منتشر شد، بی‌گمان‌ یكی‌ از مهم‌ترین‌ نوشته‌های‌ برجای‌ما...
اخبار مکه |
احمدیلیان | عباس زریاب خویی اَحْمَدیلیان، فرمانروایان مراغه و گاه تبریز در سدۀ 6 و اوایل سدۀ 7ق، منسوب به احمدیل کُرد روّادی.
باسیان | کریم شریعت باسیان، شهری کهن در خوزستان، نزدیک‌‌‌‌ خلیج‌‌‌‌فارس که امروزه اثری از آن بر جای مانده است. جغرافی‌‌‌‌نگران اسلامی از این محل با عنوانهای بلد، مدینه، شهرک و قریه یاد کرده‌‌‌‌اند (مسعودی، 2/ 28؛ مقدسی، 406؛ ابن حوقل، 2/ 258؛ حدودالعالم، 137؛ یاقوت، 1/ 467).
باشماقلق | علی اکبر دیانت باشْماقْلِق، یا پاشماقلق (مرکب از واژۀ «باشماق» به معنی کفش و پسوند نسبت «لق»)، اصطلاح تشکیلات دربار عثمانی مستمری و حقوق ویژۀ مادر سلطان، همسران، خواهران، دختران و نزدیکان پادشاه بود که برای تهیۀ لوازم شخصی مانند کفش، لباس و سایر احتیاجات آنها از محل درآمد املاک خالصه (خواص همایون) پرداخت می‌‌‌‌شد (جودت، 1/ ...
باسماچیان | احمد پاکتچی باسْماچیان، عنوان نهضتی متشکل از گروههایی از مسلمانان آسیای مرکزی بر ضد حکومت شوروی در سالهای 1335-1344ق/ 1917-1925م.
باقر(ع)، امام |
باقی |
باقرخان | مجدالدین کیوانی باقِرْخان (د 1335ق/ 1917م)، ملقب به «سالار ملی»، از رهبران برجستۀ انقلاب مشروطه و یار و هم‌رزم ستارخان (ﻫ م).
باکیخانف | عنایت الله رضا باکیخانُف، عباسقلی‌آقا (1208-1263ق/ 1794-1846م)، مشهور و متخلص به «قدسی»، مورخ و یکی از بزرگان ادب قفقاز. او پیش از نفوذ روسیه در قفقاز با عنوان پاکی خانلی شناخته می‌شد (EI2, I/ 958؛ «دائرةالمعارف دیانت...»، IV/ 543؛ هیئت، سیری...، 242). پدرش میرزاخان محمدثانی، پیش از سلطۀ روسیه از خانهای باکو و قوبا (قویه) ب...
باکالیجار | روزبه زرین کوب باکالیجار، یا باکالیجارِ کوهی، از سپهسالاران آل زیار و امیر گرگان و طبرستان در اوایل سدۀ 5ق/ 11م. این نام در طبرستان و خراسان، به همین صورت خوانده می‌شد (ﻧﮑ: «در ابتدای...»، 17-18؛ گردیزی، 428؛ بیهقی، 345، ﺟﻤ )، اما صورت «باکالنجار» نیز در برخی از متنها ونسخه بدلها دیده می‌شود (ﻧﮑ: مرعشی، 199-201؛ خواندمیر، 2...
بالتاچی محمد پاشا | محبوبه هریسچیان بالْتاچیْ مُحَمَّدْ پاشا (د 1124ق/ 1712م)، صدراعظم دولت عثمانی در روزگار سلطنت احمد سوم (ﺣﮑ 1115-1143ق). وی به پاکجه مؤذن (ثریا، 4/ 208) و گوزلجه مؤذن (طیارزاده، 2/ 146) نیز مشهور است.
بالدوین |

تاریخ

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

تاریخ

ورود به سایت

ثبت نام