منابع فرهنگ مردم ایران

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

اربعین | عباس بهارلو اَرْبَعین، فیلم مستندی دربارۀ مراسم سوگواری هیئتهای عزاداری مساجد دهدشت و بهبهانِ بوشهر به مناسبت اربعین شهادت امام حسین (ع)، ساختۀ ناصر تقوایی در 1349ش.
ارداویراف نامه | فرزانه گشتاسب اَرْداویرافْ‌نامه، یا ارداویرازنامه، کتابی به زبان فارسی میانه (پهلوی ساسانی) و خط فارسی میانۀ کتابی. کتاب دربارۀ کشف و شهود و پیشگویی حوادث، به‌ویژه حوادث پایان جهان است
ارسل، سفرنامه | عزت الله مسرور اُرْسُل، سَفَرْنامه، گزارش سفر ارنست ارسل (ز 1858م / 1274ق)، حقوق‌دان و جهانگرد بلژیکی با عنوان سفرنامۀ قفقاز و ایران که در عصر ناصرالدین شاه قاجار به ایران سفرکرده است.
از خشت تا خشت | محمد جعفری (قنواتی) اَز خِشْتْ تا خِشْت، کتابی در زمینۀ فرهنگ مردم تهران. این اثر را که دربرگیرندۀ بخش زیادی از آداب، باورها و رسوم مردم تهران از زمان تولد تا مرگ است، باید نخستین مجموعۀ پژوهشیِ دقیق و در عین حال روشمند در فرهنگ مردم تهران به‌شمار آورد.
اسرار شهادت | حسن ذوالفقاری اَسْرارُ الشَّهادات، یا اکسیر العبادات فی اسرار الشهادات (تألیف: 1272 ق / 1856 م)، از مقتل‌نامه‌های معروف در میان مردم و اهل منبر و مرثیه، نوشتۀ آغا بن عابد شیروانی حایری، مشهور به فاضل دربندی
اسرار مگو | محمد جعفری (قنواتی) اَسْرارِ مَگو، کتابی در 3 جلد، منسوب به مهدی سهیلی، شاعر و طنزپرداز معاصر. موضوع اصلی کتاب هزلیاتی دربارۀ مسائل جنسی است، اما در مواضع مختلف آن لطایف و افسانه‌های خنده‌آوری نیز وجود دارد.
اسرار قاسمی | مریم صادقی اَسْرارِ قاسِمی، کتابی کم‌حجم، به فارسی در علوم خَفیه یا غریبه، ترجمه و تألیف ملاحسین واعظ کاشفی (د 910ق / 1504م).
اسطوره | عسکر بهرامی , محمدحسین باجلان فرخی ‌اُسْطوره، روایتهای نمادین دربارۀ ایزدان یا موجودات فوق انسانی در زمانها و مکانهای نامشخص.
اسکندرنامه | علیرضا ذکاوتی قراگزلو اِسْکَنْدَرْنامه، از داستانهای عامیانه، مفصل و متنوع که نزد عامه محبوبیت فراوان دارد. استقبال عامه از داستان چنان بود که در عصر قاجار برخی اشخاص در سفر حج این کتاب را همراه می‌بردند تا اوقات خالی خود را با آن پرکنند.
افسانۀ هورامان | اسماعیل شمس اَفْسانۀ هورامان ( ئه‌فسانه‌ی هه‌ورامان)، کتابی مشتمل بر 44 افسانۀ عامیانۀ رایج در منطقۀ اورامان (در زبان محلی هورامان) که باقی صفاری با ثبت و ضبط روایتهای دو پیرزن محلی، در 1382ش آن را به زبان اورامی تنظیم و چاپ کرده است.
اشرف خان و سه درویش | حسن ذوالفقاری ‌اَشْرَفْ خان و سه دَرْویش، از داستانهای عامیانۀ منثور. بنابر این حکایت، اشرف‌خان (شاه خراسان) با شنیدن داستان 3‌ درویش، داستان عشق خود را بیان می‌کند. موضوع و درون‌مایۀ داستان، عشق و سختیهای آن است.
اشعار عامیانۀ ایران | محمد جعفری (قنواتی) اَشْعارِ عامیانۀ ایران (در عصر قاجاری)، اثری از والنتین الکسیویچ ژوکوفسکی (1858- 1918م)، ایران‌شناس روسی، در اواخر سدۀ 19 م / 13 ق.
افتخارنامۀ حیدری | محمد جعفری (قنواتی) اِفْتِخارْنامِۀ حِیْدَری، منظومه‌ای حماسی ـ دینی، از میرزا مصطفى، متخلص به صهبا و ملقب به افتخارالعلما...
افسانه های آذربایجان | محمد جعفری (قنواتی) اَفْسانه‌هایِ آذَرْبایْجان، مجموعه‌ای دو جلدی از 39 افسانۀ ایرانی که به کوشش صمد بهرنگی (1318-1347ش) و بهروز دهقانی در آذربایجان شرقی گردآوری و در سالهای 1344 و 1347ش منتشر شد.
افسانۀ گلریز | حسن ذوالفقاری اَفْسانۀ گُلْریز، داستان عامیانۀ وصال عجب‌ملک و نوش‌لب. این داستان اثر ضیاءالدین نخشبی بدائونی (د 751ق / 1350م)، متخلص به نخشبی است.
الاصنام و السبعة | محمد کریمی زنجانی اصل اَلْاَصْنامُ السَّبْعَة، رساله‌ای به زبان عربی دربارۀ کیمیاگری مبتنی بر تنجیم، منسوب به بلیناس حکیم، فیلسوف و کیمیاگر روزگار هلنی.
افسانه های کردان | اسماعیل شمس اَفْسانه‌هایِ کُرْدان، کتابی مشتمل بر 127 افسانه و لطیفۀ رایج در میان کردهای عراق، سوریه، ترکیه و ارمنستان که در فاصلۀ سالهای 1952-1982 م / 1331-1361 ش، توسط اردیشانه سسیل و سسیله سسیل جمع‌آوری، و ثبت شده‌اند.
افسانه های ابوعلی سینا | محمد جعفری (قنواتی) اَفْسانه‌هایِ اَبوعَلیِ سینا، مجموعه‌ای از حکایات و افسانه‌های منسوب به ابوعلی‌سینا، فیلسوف و پزشک ایرانی (370- 428ق / 980-1037م). این کتاب به کوشش فضل‌الله مهتدی (صبحی) گردآوری و منتشر شده است.
افسانه های کردی | اسماعیل شمس اَفْسانه‌هایِ کُرْدی، عنوان کتابی شامل 48 افسانه و قصه که منصور یاقوتی از ده‌نشینان کرد گردآوری و تنظیم کرده است.
افسانه های آسیایی | طهمورث ساجدی اَفْسانه‌هایِ آسیایی، عنوان فارسی اثری از ژوزف آرتور دوگوبینو، دیپلمات، ایران‌شناس و نویسندۀ فرانسوی سدۀ 19 م / 13 ق. ارزش اسنادی مستتر در این اثر برای عصر ناصری به همان اندازه حائز اهمیت است که ارزش ادبی آن برای ادبیات فرانسه در نیمۀ دوم سدۀ 19 م که با شکوفایی نووِل‌‌نویسی همراه بود.
الکاک، سفرنامه | پیمان متین اَلْکاک، سَفَرْنامه، گزارش سفر تامس الکاک1 (1801-1866 م / 1216-1283 ق)، سیاست‌مدار بریتانیایی با عنوان «مسافرت به روسیه، ایران، ترکیه و یونان»2، در سالهای 1828- 1829 م / 1244-1245 ق.
الگزاندر، سفرنامه | فاطمه موسوی اَلِگْزانْدِر، سَفَرْنامه، گزارش سفرهای جیمز ادوارد الگزاندر، سیاح و افسر عالی‌رتبۀ اسکاتلندی با عنوان «مسافرت از هند به انگلستان» که در 1827 م / 1243 ق منتشر شد.
الئاریوس، سفرنامه | شهناز مسناوی اُلِئاریوس، سَفَرْنامه، گزارش مصور سفر آدام الئاریوس، کتابدار، ریاضی‌دان، نقشه‌کش و محقق آلمانی با عنوان «مسافرت به مسکو و ایران» که در سدۀ 17م / 11ق در دیدار خود از ایران به رشتۀ تحریر درآورد.
امیر و گوهر | حسن ذوالفقاری اَمیر و گوهَر، از داستانهای عاشقانۀ محلی ایران و رایج در مازندران که دربارۀ عشق امیر پازواری به گوهر است
امثال و حکم | حسن ذوالفقاری اَمْثال و حِکَم، عنوان کتاب معروف علی‌اکبر دهخدا (1259-1334 ش / 1880- 1956 م) فرهنگ‌‌نویس، پژوهشگر فرهنگ عامه، شاعر و نویسندۀ معاصر.
امیر ارسلان | حسن ذوالفقاری اَمیرْاَرْسَلان، از مهم‌ترین، مشهورترین و پرخواننده‌ترین قصه‌های منثور عامیانۀ فارسی، در ردیف قصه‌های مشابه معروفی چون داراب‌نامه، حسین کرد، سمک عیار، رستم‌نامه و رموز حمزه.
امیرهوشنگ ملک سهراب شاه خطایی | حسن ذوالفقاری اَمیرْهوشَنْگْ مَلِکْ سُهْرابْ شاهِ خَطایی، کتابی حاوی داستان آشنایی و رسیدن امیرهوشنگ به دختر ملک شاپور خطایی.
انسان شناسی، انجمن | جلال الدین رفیع فر اِنْسانْ‌شِناسی، اَنْجُمَن، از انجمنهای علمی و رسمی در حوزۀ مطالعات انسان‌شناسی.
اندرزنامه | محمدرضا صرفی اَنْدَرْزْنامه، از گونه‌های ادبیات تعلیمی که به نامهای پندنامه، نصیحت‌نامه، اخلاق و آداب نیز خوانده می‌شود. چندین متن پهلوی به شیوۀ اندرزی ـ اخلاقی تألیف شده که موضوع آنها پند، اندرز و مسائل اخلاقی است
اندرسن، سفرنامه | مهرزاد گلسرخی اَنْدِرْسِن، سَفَرْنامه، گزارش مصور سفر تی. اس. اندرسن، نویسندۀ انگلیسی با عنوان «سیاحت‌ من در ایران»2 که در دهۀ آخر سدۀ 19 م به ایران سفر کرده است.
ایران (گذشته و حال) | پیمان متین ایران (گذشته و حال)، عنوان اثری از دونالد نیوتن ویلبر (14 نوامبر 1907-2 فوریۀ 1997 م / 24 آبان 1286-14 بهمن 1375 ش)، مورخ و سیاست‌مدار آمریکایی مأمور در ایران.
انوار سهیلی | محمد جعفری (قنواتی) اَنْوارِ سُهِیْلی، عنوان کتابی از مولا کمال‌الدین حسین بن علی بیهقی معروف به واعظ کاشفی، از نویسندگان، واعظان، شاعران و دانشمندان مشهور و پرکار اواخر سدۀ 9 و اوایل سدۀ 10 ق / 15-16 م.
انیس الناس | معصومه ابراهیمی اَنیسُ‌النّاس، عنوان کتابی دربارۀ اخلاق، آداب زندگی و رفتارهای اجتماعی مردم در سدۀ 9ق / 15م، از نویسنده‌ای به نام شجاع.
اوبن، سفرنامه | معصومه ابراهیمی اوبَن، سَفَرْنامه، گزارش سفر کولار دسکو با نام مستعار لئون اوژن اوبن، با عنوان ایران امروز، در آغاز سدۀ 14 ق / 20 م و هم‌زمان با انقلاب مشروطیت
اورازان | محمد بهارلو اورازان، نوعی تک‌نگاری (مونوگرافی) از ده اورازان در منطقۀ طالقان، اثری از جلال آل احمد در 1333 ش.
انیس الادباء و الاطفال | حسن ذوالفقاری اَنیسُ الْاُدَبا ءِ وَ الْاَطْفال، نوشتۀ عبدالحمید بن صدرالمتألهین معتمدالسلطان، حاجی میرزا عبدالباقی اعتضادالاطبا به سال 1319ق / 1901م.
اوسانه | معصومه ابراهیمی اوسانه، عنوان رساله‌ای کوتاه دربارۀ اهمیت شناخت و مطالعۀ اشعار و ترانه‌های عامیانه از صادق هدایت. این رساله نخستین‌بار در 1310 ش در مجلۀ آریان‌کوده در تهران منتشر شد.
ایران | طهمورث ساجدی ایران، عنوان اثری به زبان فرانسه، از لوئی دوبو1 (1798-1863 م / 1213-1280 ق)، ایران‌شناسی فرانسوی در نیمۀ اول سدۀ ...
اوستا | فرزانه گشتاسب اَوِسْتا، کهن‌ترین اثر مکتوبی که از زبانهای ایرانی باستان باقی مانده و شامل آموزه‌های دین زردشتی، اساطیر، فرهنگ و باورهای مردم ایران است.
اهل هوا | علی بلوکباشی اَهْلِ هَوا، در باور عامه‌ به‌ كسانی‌ می‌گویند كه‌ به‌ تسخیر بادهای‌ جادویی‌ و مرموز بیماری‌زا درآمده‌، و از گزند آنها رسته‌ و آزاد شده‌اند
ایران، جنوب غربی | عباس بهارلو ایران، جُنوبِ‌غَرْبی، مستندی مردم‌نگارانه که با هدف و رویکرد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی توسط محمدرضا فرطوسی در 1390ش ساخته شده است.
ایران (هیئت مبلغان شرقی) | پیمان متین ایران (هیئت مبلغانِ شرقی)، عنوان کتابی از جیمز بست، مؤسس و‌ مبلغ هیئت پرسبیتریهای آمریکایی در ایران که حاوی آگاهیهایی بسیار ارزشمند دربارۀ جوانب فرهنگی و فولکلوریک ایران
ایران در قرن بیستم | پیمان متین ایرانْ دَرْ قَرْنِ بیسْتُم، پژوهشی از ژان پیر دیگار، برنار هورکاد و یان ریشار دربارۀ اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران طی سدۀ اخیر.
ایران به قلم یک ایرانی | پیمان متین ایرانْ به قَلَمِ یِکْ ایرانی، عنوان اثری از ایزاک ادمز، راجع به زندگی فرهنگی، اجتماعی و نیز باورها، مراسم و مناسک ایرانیان در اواخر سدۀ
ایران معاصر | پیمان متین ایرانِ مُعاصِر، عنوان اثری از موشه گورکس دانیال، مورخ، روحانی و نویسندۀ ایرانی در اواخر سدۀ 13 ق / 19 م که در آن به ابعاد مختلف فرهنگ و تمدن، باورها، آداب و آیینهای ایرانی پرداخته شده است.
ایرانیان | پیمان متین ایرانیان، عنوان اثری از زبان‌شناس و خاورشناس شهیر انگلیسی، ادوارد دنیسن راس، که دیدگاه وی را دربارۀ خلق و خو و روحیات هنری و ادبی ایرانیان بیان می‌کند.
ایل من کرمانج | عباس بهارلو ‌‌‌‌ایلِ مَنْ کُرْمانْج، فیلم کوتاه مستندی به کارگردانی بهرام عظیم‌پور، که گوشه‌های متنوعی از زندگی، کار و آداب و رسوم کرمانجهای ساکن در شمال خراسان را به تصویر درآورده است.
ایلخچی | محسن احمدی ایلْخْچی، از تک‌نگاریهای مردم‌شناختی دربارۀ ساکنانِ ده «ایلخچی» نوشتۀ غلامحسین ساعدی با نام مستعارِ گوهرمراد (1314-1364 ش / 1935- 1985 م).
بابن و هوسه، سفرنامه | معصومه ابراهیمی بابِنْ وَ هوسه، سَفَرْنامه، گزارش سفر شارل بابن و فردریک هوسه با عنوان سفرنامۀ جنوب ایران که در 1855 م / 1271 ق به ایران سفر کردند
بادجن | عباس بهارلو بادِ جِنّ، فیلمی مستند با دیدگاهی اجتماعی و مردم‌شناختی دربارۀ بادهای «مضراتی» و «کافر» موسوم به جن در بندر لنگه، ساختۀ ناصر تقوایی در 1348ش

منابع فرهنگ مردم ایران

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

منابع فرهنگ مردم ایران

ورود به سایت

ثبت نام