علی بن محمد بن احمد بن عیسی بن زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی‏طالب معروف به صاحب الزنج، از سادات علوی، در 27 رمضان سال 255 قمری قیام بزرگی را علیه عباسیان برپا نمود. بردگان و غلامان فراوانی كه از جور صاحبان و امرای خویش به تنگ آمده بودند به گرد او تجمع نمودند و او را یاری كردند. وی كه به بردگان وعده ‏ی آزادی، رفاه و برخورداری از حقوق مناسب اجتماعی می‏داد، توانست هزاران تن را آماده‏ی قیام كند.

نشست «رمضان در فرهنگ عامه» با حضور استاد علی بلوکباشی و محمد جعفری قنواتی در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.

صفحه اول روزنامه های امروز یکشنبه 12 خرداد

قدیمی‌ترین مسجد تهران نامیده می‌شود؛ مسجدی که شکل تدریجی معماری‌اش، دست‌کم دوران آل‌بویه، صفوی و قاجار را به رخ می‌کشد، امروز با نام «مسجد جامع» یا «مسجد عتیق» شناخته می‌شود.

با کشف شهر زیرزمینی دستکند صالح آباد، به عنوان سومین شهر زیرزمینی و چهارمین دستکند کاوش شده در استان همدان، نشان می دهد اینگونه سبک زندگی، از دیرباز در پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین طرفداران فراوانی داشته است.

یکی از مهمترین الگوهای فرهنگی جامعه ایران در هنگام مواجهه با رخدادها و اتفاقات تلخی چون از دست دادن عزیزان، یا کشته شدن سربازان و فرماندهان در میدانگاه‌های نبرد و در نگاهی کلان‌تر، فقدان شخصیت‌های بزرگ ملی و مذهبی را می‌توان در گونه‌های غنی و آمیخته با معانی معنوی و مذهبی رفتار آئینی سوگوارانه رصد کرد.

بهترین مصداق‌های شکل‌گیری تأثیرگذاری یک جامعه در رشد تمدن جهانی، برابری رفتارها و الگوهای فرهنگی میان افراد آن جامعه فارغ از نگاه «مردانه» یا «زنانه» است؛ به گونه‌ای که در قالب یک کلمه واحد به نام «انسان» نظاره‌گر اجرای آیین‌هایی باشیم که مهمترین نمونه‌های آن نزد بانوان روزه‌دار ایرانی به آیین‌های «حنابران» و «پیراهن مراد» باز می‌گردد.

آئین نمایشگاه‌های متقابل تک اثر قرآن کریم با همکاری موزه ملی قرآن کریم و موزه ملی ایران، شامگاه چهارشنبه (هشتم خردادماه)، در موزه ملی قرآن کریم برگزار شد.

هفدهمین نشست از سلسله درس‌گفتارهایی درباره عبید زاکانی با عنوان «زیبایی آفرینی در غزل‌های عبید»، در ادامه بحث جلسه قبل درباره همین موضوع و با سخنرانی احمد تمیم‌داری، پژوهشگر، نویسنده، استاد ادبیات و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، عصر روز چهارشنبه( 8خردادماه) در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

هفتاد‌و‌یکمین کتاب از مجموعۀ گنجینه کلیات و مقالات انتشارات موقوفات دکتر محمود افشار به انتشار کتاب «مقالاتی در باب تاریخ، ادب و فرهنگ ایران» نوشته محمود امیدسالار اختصاص یافت. نویسنده در این اثر در حوزۀ تاریخ، ادبیات و فرهنگ ایران تحلیل‌های انتقادی ارزشمندی را در اختیار خوانندگان قرار داده است.

یافتن نسخه‌های قدیمی‌تر از خط و زبان فارسی همواره مورد توجه محققان زبان و ادب فارسی بوده است، چه این امر می‌تواند ما را در یافتن زوایای پنهانی از تاریخ فرهنگ و شئون اجتماعی ایرانیان طی قرون نخست اسلامی کمک کند. قدیم‌ترین نسخه‌های تاریخ‌دار فارسی كه تاكنون می‌شناسیم، چهار نسخه از قرن پنجم هجری است. از میان این چهار نسخه کهن‌ترین دست‌نویس فارسی که تا کنون شناخته شده، نسخه‌ای از کتاب الابنیة عن حقایق الأدویة متعلق به سال 447 هجری است.

این مقاله برای پاسخ به این پرسش نگاشته شده است: «آیا جهان‌بینی ایرانی و تفکرات خاص ایران در پیدایی فلسفه یونان که زادگاه آن در سرزمین‌های آسیایی یونان (موسوم به ایونیه) و در همسایگی امپراتوری ایران بوده است تأثیر و نقش چشمگیری داشته است یا خیر؟» پس از طرح این سؤال، نگارنده به جمع‌آوری شواهد و اطلاعات و بررسی نظرات دانشمندان برجسته در این خصوص پرداخته و به این نتیجه می‌رسد که پاسخ پرسش بالا مثبت است.

قزوینی در زندگی‌نامۀ خودنوشت‌اش دربارۀ نجم‌آبادی و تلمذ در محضر او می‌نویسد: «از جملۀ بزرگوارانی که از انفاس قدسیۀ ایشان بدون تدریس و تدرس کتب رسمی به‌قدر استعداد خود کسب فیوضات نمودم، مرحوم حاجی شیخ هادی نجم‌آبادی قدس سره است.

۶ خرداد سال‌مرگ علامه محمد قزوینی بود که حسن تقی‌زاده او را ابوریحان و ابن خلدون عصر ما لقب داده است. قزوینی با رویکرد انتقادی به سنت فرهنگی و تاریخی و متون ادبی در تصحیح میراث ادبی و فرهنگی موسس مکتبی شد که تمامی مصححان و محققان بزرگ پس از او را باید شاگرد مکتب او و رهرو راهش دانست

به‌نظر می‌رسد که «شجاعت اندیشیدن» از آن دست مقولاتی است که هر جامعه‌ای برای حفظ پویایی خود به آن نیاز دارد اما پرسش اصلی اینجا است که چگونه می‌توان به شجاعت فکری، وجهی عینی بخشید و بسترهای لازم برای بروز آن را فراهم کرد. برای این منظور، به سراغ دکتر امیرحسین خداپرست، استاد فلسفه اخلاق و عضو هیأت علمی مؤسسه حکمت و فلسفه ایران رفتیم.