در طول حکمرانی دویست و اندی ساله صفویان، میان دو دولت ایران و عثمانی جنگ‌های متعددی روی داد. یکی از آخرین نبردها بعد از فروپاشی صفویه، نبرد بر سر ایراوان بود. هفت سال بعد از تصرف ایروان از سوی عارفی احمد پاشا، شاه طهماسب دوم با سپاهی فراوان در 1731م/1143ق. به این شهر لشکرکشی کرد.

محمدعلی شاه، ششمين پادشاه سلسله قاجار است. وی پسر و وليعهد مظفرالدين شاه و نوه دختری (ام‌خاقان) اميركبير بود که در زمان وليعهدی حكومت آذربايجان را داشت و از همان زمان كه به پادشاهی نشست، مخالفت خود را با مشروطه‌خواهان آغاز كرد. یکی از رویداهای مهمی که در دوره سلطنت وی رخ داد به توپ بستن مجلس شورای ملی به دستور محمدعلی شاه بود.

ارزیابی صحت‌وسقم داده‌های تاریخی، از دغدغه‌های اصلی پژوهشگران تاریخ و از ضروریات این دست پژوهش‌هاست. محقق موظف است با کنار هم نهادن منابع تاریخی، گزاره‌های تاریخی را بررسی کند. مقدمۀ این کار، ارزیابی منابع موجود است. گزینشی عمل کردن در انتخاب منابع از آفات پژوهش است. رجوع اکثر پژوهشگران به منابع مهم و شناخته‌شده و کم‌توجهی آن‌ها به منابع و اسناد و خاطرات، فهم تاریخی را با مشکل مواجه می‌کند.

از بزرگان موسیقی ایران است و شاید بهتراست بگوییم برگی ازتاریخ کهن وغنی موسیقی ایران زمین. سخن از استاد حسن کسایی است؛ موسیقیدان و نوازنده بی‌بدیل نِی و سه‌تار. ساز نی با نام او گره خورده و خالق تحولی عظیم در این ساز است. او نام آشنای موسیقی ایران است و به قول هوشنگ ابتهاج «شکایت شب هجران که می‌تواند گفت حکایت دل ما با نی کسایی کن». علاقه‌مندی کسایی به موسیقی به دوران کودکی اش برمی‌گردد و درمکتب مهدی نوایی از شاگردان نایب اسدالله تلمذ کرده است.

هر چقدر هم که تاریخ گریز باشیم، ناگزیر از تاریخیم. یادمان نرود، در بسیاری از بزنگاه‌ها، پاسخ به چیستی و چرایی وضعیت امروز ایران و ایرانی، در گرو تاباندن نور به تاریخ است و در این میان، تاریخ مشروطه جایگاهی یگانه دارد؛ مقطعی که نقطه عطفی در مسیر پرافت و خیز تاریخی این سرزمین به حساب می‌آید و بی‌اطلاعی از آن و بی‌اعتنایی به آن، نهایت ستمگری بر تاریخ و جامعه ایرانی است.

اگر مروی بر تاریخ تفکر سرزمین‌مان داشته باشیم، به ندرت ردپای زنان متفکر را می‌بینیم و شاید هم اصلا نبینیم! البته این امر خاص جامعه فکری ما نیست و همه جوامع کم و بیش به نوعی با غیبت زنان در تاریخ تفکرشان مواجه هستند اما چرا؟ برخی تحلیلگران فرصت‌های نابرابر جنسیتی را به عنوان جدی‌ترین دلیل این غیبت مطرح می‌کنند.

دلیل اینکه ما حضور زنان را در طول تاریخ تفکر پررنگ نمی‌بینیم؛ نخست، ناباوری مردان به تولیدات فکری زنان، دوم فراهم نبودن بسترهای تولید فکر برای زنان به‌دلیل طرح واره‌های کهن غلط، سوم ممانعت‌های ترویج افکار زنان است و در نهایت تلقی جنسیتی از ویژگی‌های انسانی است. در حالی که اینها جبرهای تاریخی است و در طول تاریخ بر زنان تحمیل شده است.

اینکه پرسیده شود: «چرا در تاریخ اندیشه ما، جای زنان خالی یا نسبتا خالی است؟» پرسشی است که به نادرست مطرح شده و با حرکت از این پرسش نادرست شاید هرگز نتوانیم به پاسخی درست برسیم. پرسش، هنگامی باز هم جهت نادرست‌تری به خود می‌گیرد که در پی آن باشیم که؛ آیا «اندیشه» می‌تواند جنسیت داشته باشد؟ و آیا وضعیت تاریخ سرزمین ما باید در پهنه‌ای جدا از دیگر محیط‌ها، تحلیل و ادراک شود؟

آیت الله مصطفی محقق داماد در نشست «الهیات و محیط زیست» که 28 خرداد در مؤسسه فرهنگی اکو برگزار شد، «بحران محیط زیست» را عبارتی جدید دانست و گفت: این واژه با اوج گرفتن مدرنیته آغاز شده و امروز به اوج خود رسیده است. انسان در قدیم خود را بخشی از جهان بی کران می‌دید و برای جهان خدایی قائل و موحد بود، می‌گفت من جزئی از جهان هستم و همه عناصر طبیعت هم زیرمجموعه آن هستند، انسان امروز خود را در مقابل و حتی جای خدا گذاشته است.

در شب محمدحسین پاپلی‌ یزدی، در ابتدا مهدی محسنیان‌راد با خوانش فرازهایی از نامه‌های او در دهه شصت از پاریس، عمده‌ترین ویژگی پاپلی یزدی را دغدغه توسعه مدرن ایران دانست و گفت: «ارتباط با خود» علم جدیدی است که اولین کتاب در این زمینه سال ۲۰۰۵ به چاپ رسیده است. درددل‌های پاپلی یزدی درباره وضع دانشگاهی و علمی ایران، به عنوان یک کیس و مصداق این «ارتباط با خود» به حساب می‌آید، دردا که سخنان وی در زمان خودش درک نشد.

خصلت ‏های جوان‏مردانه‏ ی یعقوب لیث صفار، باعث جذب مردم به سوی وی شد و پس از مدتی، مردم سیستان در جنوب شرقی ایران، او را به امیری برگزیدند. یعقوب لیث پس از چندی، قدرت یافت و با كمك هوادارانِ خود، چندین شهر ایران را تصرف كرد و دولتی منسجم و یكپارچه در ناحیه‏ ی سیستان ایجاد نمود.

وقتی كه گیخاتوی مغول به فرمانروایى ایران رسید به سبب آن كه از مرض شفا یافته بود، فرمان آزاد كردن زندانیان را صادر كرد و از خزانه ‏ی مملكت، آنچه كه در دستش رسید، در بین تهی‏دستان و درباریان تقسیم نمود. این بخشش‏ها، كشور را به كمبود درآمد و فقر اقتصادی دچار ساخت و خزانه را تهی نمود. در این هنگام وزیر گیخاتو كه می‏دانست در چین پول كاغذی رواج دارد، برای جبران كمبود مالی و برگشتِ طلا و نقره به خزانه، دستور تاسیس چاپخانه ‏ای را در تبریز صادر كرد و به رواج نوعی اسكناس كه "چاو" نام داشت اقدام كرد.

منوچهر صدوقی‌سها متولد 1327 خورشیدی، از نادر محققان ایرانی است كه فراتر از رشته تخصصی دانشگاهی خود یعنی حقوق، سال‌هاست كه بر حوزه‌ای بسیار مغفول و در عین حال مهم از فرهنگ و اندیشه ایرانی-اسلامی متمركز شده است؛ فلسفه اسلامی و تاریخ آن. آشنایان به فلسفه و تاریخ فلسفه اسلامی می‌دانند كه نخستین نگارش‌های تاریخ فلسفه اسلامی از سوی غربیان صورت گرفته و در نتیجه مفروضات، الگوها و سرمشق‌های رویكرد ایشان، كماكان بر ذهنیت دیگرانی كه به نگارش این تاریخ پرداخته‌اند، غلبه كرده و مفروضات بعضا اشتباه مستشرقان، در تاریخ‌نگاری‌های دیگر تاثیر گذاشته است.

صفحه اول روزنامه های امروز دوشنبه سوم تیر

نشست بررسی کتاب «تاریخ و فلسفه‌ی علم» و درس‌گفتار «عبید زاکانی و فضیلت نقادی» برگزار می‌شود. نشست هفتگی شهر کتاب در روز سه‌شنبه چهارم تیر ماه، ساعت ۱۶:۳۰ به نقد و بررسی کتاب «تاریخ و فلسفه‌ی علم» شامل مقالاتی از رشدی راشد و درباره‌ی او که به همت حسین معصومی‌همدانی و حسن امینی منتشر شده، اختصاص دارد که با حضور حسین معصومی‌همدانی، امیراحسان کرباسی‌زاده، حسین شیخ‌رضایی، حنیف قلندری و حسن امینی در مرکز فرهنگی شهر کتاب واقع در خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمد قصیر (بخارست)، نبش کوچه سوم برگزار می‌شود.