مقاله

دو دهه مطالعه و تحقیق درباره شناخت رابطه ذهن و مغز ، مرا به سلسله نظریاتی درباره نحوه کارکرد علم در جامعه انسانی رهنمون داشته که در نوشته حاضر ارائه می گردد. شکی نیست که علم حاصل فعالیت آگاهانه ذهن و مغز انسان در طول تاریخ شکل گیری اجتماعات بشری بوده است. بنابر این برای شناخت کارکرد علم ابتدا می بایست نحوه کارکرد آگاهانه ذهن را بشناسیم.

کتاب «تاریخ گذاری حدیث: روش ها و نمونه ها» به کوشش علی آقایی (تهران: حکمت، 1394) دربرگیرنده ترجمه فارسی دوازده مقاله از مهم ترین نوشته های ده پژوهشگر برجسته غربی درباره تاریخ گذاری حدیث است که با رهیافت ها و نتایجی متفاوت، در چند دهه اخیر منتشر شده اند.

سلسلۀ شیبانیان (ازبکان) از سال 905 هـ.ق تا سال 1007 هـ.ق در ماوراءالنهر حکومت کردند . آنها نسبت خود را به شیبان از فرزند کهتر جوجی از فرزندان چنگیز می رساندند. بخارا (همراه با سمرقند) یکی از دو شهر عمدهٔ تاجیک نشین و فارسی‌زبان ازبکستان است.

این مقاله به بررسی یک نسخه خطی قرآن می‎پردازد که عبدالله بن احمد بن فضل الله بن عبدالحمید قاضی قزوینی در مراغه و در بین شوال 738 و شوال 739ق (آوریل 1338م –آوریل 1339م) کتابت کرده است.

از زمان ظهور علم جدید، مسأله «علم و دین» همواره مورد بحث و نقادی بوده است. این مقاله سعی می‌کند به اجمال به ریشه‌یابی علل طرح این مسأله بپردازد. مقاله با اشاره به علم‌شناسی‌های غیر پوزیتیویستی نشان می‌دهد که عدم آگاهی مااز چیستی علم و مراحل تحول و تکون آن سبب شده که در مرتبه اعتبار آن دچار اشتباه شویم و برای علم جدید اعتباری خدایی قائل شویم. بدین‌گونه مسأله‌ای با عنوان «مشکل علم و دین» برای خود بوجود آورده‌ایم و سعی می‌کنیم تا آن را حل کنیم. حال آنکه اگر با کمی دقت و ژرف‌اندیشی به آن بنگریم خواهیم دید که علت طرح این مسأله، تصور خام و ناکاویده ما از علم است

بدون شک ابو علی محمد بن علی بن حسن مشهور به ابن مُقْلَه بیضاوی (272 ـ 328 هـ ق) بزرگ خوشنویسی و خطاط جهان اسلام است که توانست تاریخ جدیدی در عرصۀ هنر خوشنویسی بیافریند و جایگاه این هنر را تا جایی بالا برد که تاریخ این هنر را در بین اهل تحقیق به «قبل و بعد از ابن مقله» تقسیم کرده است.

یکی از جنبه های جالب توجه در خط شناسی زبان عربی مطالعه یادداشت هایی است که از کاتبان و صاحبان پیشین نسخه های خطی در این آثار به جا مانده است. در این گونه یادداشت ها انواع ادعیه و اوراد دیده می شود. یکی از این نمونه ها نوشتن کلمه کمو بیش رمزآلود «کبیکج» در برگ اول و یاآخر نسخه خطی است.

دکتر ژوزف دزیره تولوزان، در 1820 م در جزیره دیگو گارسیا، از مجمع الجزایر چاگوس در اقیانوس هند که از مستعمرات فرانسه بود، به دنیا آمد. او در مدرسه‌ای در همان مجمع الجزایر تحصیلات خود را به پایان برد. 1برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی به دانشگاه مارسی رفت و در 1841 م در حالی که هنوز دانشجوی پزشکی بود به بخش بهداشت ارتش فرانسه پیوست.

م اکنون ناآرامی و بی‌ثباتی منطقه حساس خاورمیانه را فرا گرفته است و علائمی از آینده‌ای باثبات‌تر نیز وجود ندارد. مهمتر آنکه عوارض ناشی از آن، کشورهای فرامنطقه‌ای را تحت تأثیر قرار داده و حتی به معضلی بین‌المللی تبدیل شده است. ادامه این وضعیت ممکن است به کشمکشی وسیع بین قدرت‌های بزرگ موجود تبدیل شود. خصوصاً که به دلایل فراوان شورای امنیت در این مورد نمی‌تواند به تصمیمی قاطع نایل آید. حال سخن در این است که کمّ و کیف این بی‌ثباتی چیست و چرا و چگونه گسترش و عمق و ادامه یافته است؟ تا هنگامی که این نکات به‌خوبی و به دقت روشن نشود، نمی‌توان به هیچ راه‌حل قابل قبولی دست یافت. تلاش می‌شود به مهمترین نکات اشارت رود

درباره‌ امیر علیشیر نوایی آمده است: «در وقفنامه‌ امیرعلیشیر نوایی از جمله مصارف رقبات وقف‌شده، یکی هم آن است که روز عاشورا چهل من گوشت با مصالح دیگر به قدر ضرورت آش پخته، با پنجاه من نان قسمت کنند.» (تذکره‌المجالس، ص کج) [در توضیح آن به نحو سؤالی آمده است:] «آیا ممکن است این مسأله مربوط به مبارکی روز عاشورا نزد سنیان بوده و ربطی به امام حسین علیه‌السلام و شهادت آن حضرت نداشته باشد؟» (تأملی در…، ص۴۳۰) این سؤال در حالی است که از امیرعلیشیر نوایی به عنوان وابسته و مرید طریقت نقشبندی صراحتاً نام برده شده است! (تأملی در…، ص۴۱۹)