مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

درنابازی |
درن |
در المنثور |
درگز | فهیمه خسروی آدینه وند شهر و شهرستانی در شمال خاوری استان خراسان رضوی.
درکات |
درقاویه | علیرضا ابراهیم (جمع: درقاوه) طریقه‌ای در تصوف که ابوعبدالله محمد عربی بن احمد درقاوی آن را در سدۀ 12-13 ق / 18- 19 م به‌عنوان شعبه‌ای از شاذلیه در مغرب بنا نهاد.
درقاوی |
درفش |
درعیه | نوشین صاحب شهری کوچک در 20کیلومتری شمال غربی ریاض و نخستین مرکز حکومت آل‌سعود.
درعه | نوشین صاحب نام رود، شهر و همچنین یکی از اقلیمهای کشور مغرب در گذشته. درعه بلندترین رود مغرب است که از پیوستن دو رود دیگر که از کوههای اطلس علیا یا بنابر منابع کهنْ کوه دَرَن سرچشمه می‌گیرند، تشکیل می‌شود و پس از طی مسافتی حدود 100‘1 کمـ در مسیر شرق به غرب، در شمال شهر طان‌طانِ کنونی به اقیانوس اطلس می‌ریزد (ابوعبید، 155...
دردیر | علیرضا ابراهیم ابوالبرکات احمد بن محمد بن احمد عدوی منفلوطی مصری ازهری عثمانی (1127-1201 ق / 1715-1787 م)، فقیه مالکی و مؤسس شاخۀ دردیریه از طریقۀ خلوتیه.
درد | شکیل اسلم بیگ خواجه‌ میر (1133-24 صفر 1199 ق / 1721-6 ژانویۀ 1785 م)، پسر محمدناصر دهلوی، متخلص به درد، صوفی، نویسنده و شاعر نامدار هندی و یکی از بزرگان ادبیات اردو.
درختان مقدس | مهبانو علیزاده درختانی که از دیرباز به سببهای گوناگون در ذهنیت فرهنگی مردم سرزمینهای جهان، قداست و تبرک یافته‌اند.
درجزین | حسن موسوی زاده یا درگزین، نام شهر و ناحیه‌ای کهن، و امروزه نام روستا و نام دو دهستان به نامهای درجزین سفلا و درجزین علیا در شهرستان رزن، واقع در شمال خاوری استان همدان.
دربند، شهر | آرش پورجعفر شهری کهن واقع در جنوب شرقی جمهوری خودمختار داغستان، در کرانۀ غربی دریای مازندران. این شهر با جمعیتی بیش از 300‘122 تن (2016 م / 1395 ش)، در باریکه‌ای ساحلی میان دریای مازندران و رشته‌کوههای قفقاز جای دارد («دربند»1، npn.).
درب امام | عباسعلی احمدی امامزاده، یا امامزاده زین‌العابدین، از مجموعه‌های آرامگاهی در اصفهان، که در دورۀ جهانشاه قراقویونلو (839- 872 ق / 1435-1467 م) ساخته شده، و در دوره‌های صفویه (905-1165 ق / 1500-1752 م)، قاجاریه (1210-1344 ق / 1795-1925 م) و معاصر، ساختمان‌سازیها، تعمیرات و تزییناتی در آن صورت گرفته است.
درایه | احمد پاکتچی از شاخه‌های علوم حدیث که در آن دربارۀ اقسام حدیث، اعتبارسنجی آنها، مسائل فرعی مربوط به اعتبارسنجی مانند طرق تحمل حدیث، و اصطلاحات مورد استفاده در نقد رجالی سخن می‌رود. به عبارت کوتاه، علم درایه پیکره‌ای از اصطلاحات در پیوند با یک دستگاه طبقه‌بندی و اعتبارسنجی بر‌پایۀ این طبقه‌بندی است و کارکرد آن در نقد شکلی ...
درانی، خاندان | مهدی کیوانی سلسله‌ای که احمد شاه افغان، ملقب به دُرِّ دوران، در قسمتی از صفحات شرق ایران که بعداً به افغانستان موسوم شد، بنیاد کرد. نیاکان احمد، از تیرۀ سدوزایی ابدالیان، در مُلتان متوطن بودند. در خردی همراه پدرش، زمان خان، به قندهار رفت و سپس در هرات خانه کرد.
درانی، ایل |
دراگوت |
درازای بحرانی |
دراج | زینب مولایی ابوالحسین سعید بن حسین (د 320 ق / 932 م)، از مشایخ صوفیه. از جزئیات زندگی وی اطلاع چندانی در دست نیست، جز آنکه می‌دانیم که بغدادی بود و برادر بزرگ‌تری به نام بکیر دراج داشت که در بغداد می‌زیست (جامی، 174). خواجه عبدالله نیز او را از جملۀ ظریفان می‌شمارد، که در آن روزگار به اشخاص اهل فضل و ادب و هنر اطلاق می‌ش...
درآمد |
در، |
دخیل بستن | نفیسه لباسچی گره‌زدن پارچه یا بستن قفل و چیزهایی دیگر به ضریح امامان و امامزادگان و اماکن مقدس، سقاخانه‌ها و درختان مقدس به‌منظور توسل برای برآمدن حاجت. دخیلِ کسی یا چیزی شدن، به‌معنای پناه‌بردن و التجا به کسی و یا درخواست چیزی از کسی، از رسوم دیرین جوامع مختلف به شمار می‌آید (انوری؛ نیز نک‍ : ه‍ د، بست)؛ این جنبه از اصطل...
دخیل |
دخویه | پرویز امین میخائیل یان، خاورشناس هلندی، استاد زبان عربی و مصحح شماری از متون جغرافیایی و تاریخی. او در 9 اوت 1836 م / 25 ربیع‌الآخر 1252 ق، در روستای دروریپ، واقع در شمال هلند، در خانواده‎ای روحانی زاده شد. پدرش کشیش پروتستان بود.
دخان | مهدی مطیع ز سوره‌های مکی در جزء 25 قرآن کریم، و از مجموعۀ سور هفت‌گانۀ حوامیم. سورۀ دخان براساس ترتیب مصحف چهل‌و‌چهارمین، و به ترتیب نزول، شصت‌و‌سومین (یا پنجاه‌و‌ششمین) سوره است که پس از سورۀ زخرف (43) و پیش از سورۀ جاثیه (45) جای دارد.
دحوالارض | فرهنگ مهروش باوری برگرفته از اشارۀ قرآن کریم و رایج در میان عموم مسلمانان، مبنی‌بر گستردن زمین در آغاز خلقت از زیر کعبه، که نزد شیعیان همچون یکی از روزهای مبارک در تاریخ بشر، و تاریخ رویداد آن 25 ذیقعده شناسانده شده است.
دحلان | بخش تاریخ , فریبا پات شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن زینی (1231- محرم 1304 ق / 1816- اکتبر 1886 م)، عالم مشهور مکی.
دحداح | بابک فرزانه رُشَید، روزنامه‌نگار، شاعر، پژوهشگر، مترجم و بازرگان مارونی (1228-1306 ق / 1813- 1889 م). او در روستای عَرْمون (عَرامون)، یکی از روستاهای شهرستان کِسِرْوان (کِسْرَوان) واقع در استانِ جبل لبنان، متولد شد.
دجیل، رود |
دجله | علی کرم همدانی از بزرگ‎ترین و پرآب‎ترین رودخانه‎های غرب آسیا. این رودخانه با درازای حدود 900‘1 کم‍ـ و حوضۀ آبریزی به وسعت 000‘110 کمـ2، از رشته‎کوههای توروس در جنوب باختری دریاچۀ وان در حدود 25‌کیلومتری جنوب خاوری شهر آلازیق در خاور ترکیه سرچشمه می‎گیرد و در جهت جنوب خاوری به سوی عراق جریان می‎یابد.
دجال | فرهنگ مهروش برپایۀ روایت، موجودی است در قالب یک انسان بس بزرگ‌اندام و قبیح‌چهره و درعین‌حال بسیار فریبنده، که معمولاً در تقابل با مسیح (ع) تداعی می‌شود؛ با ظهورش در آخرالزمان از منطقۀ ایران قوایی از طبیعت را در اختیار می‌گیرد و دعوی خدایی می‌آورد، و بدین‌سان تا زمان هلاک خویش بزرگ‌ترین فتنۀ تاریخ بشریت را به پا می‌کند. د...
دجاجه | محمد طالب رجبی یا ماکیان، از صورتهای فلکی نیمکرۀ شمالی در میان تِنّین (اژدها) و فرس اعظم (اسب بال‌دار) از یک سو، و ثعلب (روباهک) و ذات‌الکرسی از سوی دیگر، که در تقسیم‌بندی کهن آسمان دارای 17 ستاره در داخل صورت و دو ستاره بیرون از صورت بوده است (صوفی، 65؛ بطلمیوس، 350؛ بیرونی، القانون ... ، 1032؛ نیز نک‍ : آلن، 192؛ «دائرة‌ا...
دبیس بن علی |
دبیس بن صدقه |
دبیری | روزبه زرین کوب عنوان یکی از مشاغل و مناصب مهم دیوان‌سالاری در دولتهای اسلامی که پیامد گسترش قلمرو اسلامی و پیچیده‌شدن مسائل و روابط اداری و مالی حکومتهای مسلمان بود و استفاده از صاحب‌منصبان و کارکنان متخصص در این امور، یعنی «دبیران» را الزام می‌کرد.
دبیران |
دبیثی |
دبستان مذاهب |
دبستان | محمد حسین فیاض عنوان مجله‌ای علمی و ادبی که شمارۀ نخست آن در 40 صفحه، به قطع خشتی، در 1 ربیع‌الآخر 1341 ق / 21 نوامبر 1922 م، به انگیزۀ ترویج زبان فارسی به دور از مسائل سیاسی و جاری و عادی (مشکان، 1، 4)، در مشهد نشر می‌شده است. وجه اشتراک آن در سالْ 40 قِران (برای طلاب و شاگردان و کارکنان مدارس 25 قران) تعیین شده بود (صدر ه...
دبران |
دب اکبر | یونس کرامتی صورت فلکی پیراقطبی بزرگی نزدیک بـه قطب شمال آسمان، دومین صورت شمالی از صورتهای فلکی 48‌گانۀ باستانی، دارای 27 ستارۀ درون و 8 ستارۀ بیرون از صورت (بطلمیوس، 343, 344؛ بتانی، 245، 246: فقط 15 ستارۀ داخل و 6 ستارۀ خارج صورت را یاد کرده است؛
دب اصغر | یونس کرامتی صورت فلکی کوچکی چسبیده‌به قطب شمال آسمان، نخستین صورت شمالی از صورتهای فلکی 48‌گانۀ باستانی، دارای 7 ستاره درون، و یکی بیرون از صورت (بطلمیوس، 341-342؛ بتانی، 245: فقط ستارگان 1، 2، 6 و 7 سیاهۀ بطلمیوس را یاد کرده است؛ صوفی، صور ... ، 34-36، 38: دربارۀ قدر ظاهری ستارگان پنجم، هفتم و هشتم نظری متفـاوت از نظر ب...
دایره | نرگس ذاکر جعفری سازی از پوست‌صداهای یک‌طرفه (یک طرف پوشیده از پوست) با بدنۀ کم‌عمقِ قاب‌مانندِ مدور یا طوقه‌ای که در بسیاری از مناطق دف نامیده می‌شود. این ساز از خانوادۀ طبلهای طوقه‌ای1 است که در آسیا و خاورمیانه، مناطق بسیاری از اروپا، غرب افریقا، و آمریکای شمالی و جنوبی متداول‌اند و از نظر اندازه، شکل و روش اتصال پوست، از ...
دای | بخش تاریخ از عنوانها و منصبهای عـالی‌رتبـۀ کارگزاران و نواب دولت عثمانی در تونس طی قرون 10 و 11 ق / 16 و 17 م.
داهومی |
داوود قیصری |
داوود ظاهری | احمد پاکتچی ابوسلیمان داوود بن علی بن خلف اصفهانی (ح 200-270 ق / ح 816-884 م)، فقیه و بنیان‌گذار مذهب ظاهریـه که از بغداد نشئت گرفت و در نواحی مختلف جهان اسلام از درۀ سند تا اندلس پیروانی یافت.

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام