مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

خرگوش دره | مجید یاسینی خرگوش‌دره \ xargūš-darre\ ، یا خرگوش نو، دره‌ای کوچک واقع در انتهای خط‌الرأس دارآباد در زیر کوه تلهرز.
خرسنگ تپه | ناصر پازوکی طرودی خرسنگ، تپه \ tappe-ye xar-sang\ ، تپه‌ای در انتهای جنوبی تپه‌ماهورهایی که در سمت شمال آن روستاهای سبوبزرگ، تیمورآباد و سبوکوچک واقع شده‌اند. این محوطه و تپه در موقعیت °51 و ´39 و ´´43 طول شرقی، و °35 و ´48 و ´´31 عرض شمالی، و ارتفاع 767‘1 متر از سطح دریا، و در فاصلۀ 600 متری سمت مشرق ناظم‌آباد، و در سمت شمال ...
خرسنگ، کوه | حسن موسوی زاده خرسنگ، كوه \ kūh-e xar-sang\ ، کوهی در دهستان رودبار قصران واقع در شمال و شمال خاوری آبادی آبنیک.
خزر، بوستان | شیوا جعفری خزر، بوستان \ būstān-e xazar\ ، بوستانی محلی در الٰهیه.
خسروآباد | ناصر پازوکی طرودی خسروآباد \ xosrow-ābād\ ، روستایی واقع در 7 کیلومتری جنوب‌شرقی شهر لواسان و 4کیلومتری جنوب سد لتیان.
خرس چال، دریاچه | میثم رودکی خرس‌چال، دریاچه \ daryāče-ye xers-čāl\ ، دریاچه‎ای کوهستانی و فصلی در البرز میانی، واقع در محدودۀ بخش رودبار قصران.
خرسنگ، کوه | میثم رودکی خرسنگ، کوه \ kūh-e xar-sang\ ، کوهی واقع در شمال روستای گرمابدر.
خرسنگ، قبرستان گبری | ناصر پازوکی طرودی خرسنگ، قبرستان گبری \ qabrestān-e gabrī-ye xar-sang\ ، گورستانی واقع در دشت لار. این گورستان در موقعیت °51 و ´44 و ´´34 طول شرقی، و °36 و ´´29 عرض شمالی، در ارتفاع 730‘2 متری از سطح دریا، در شمال غربی دشت لار و کاروان‌سرای چشمۀ دوبرار و همچنین در دامنۀ جنوب غرب کوه بن‌ورده، در شرق درۀ پلک، و شمال شرقی کوه خرس...
استر |
اسپرزه |
استخاره | علی بلوکباشی اِسْتِخاره، از کهن‌ترین شیوه‌های مصلحت‌اندیشی و رهنمودجویی از خداوند در میان مردم. بیشتر مردم ایران گاهی استخاره را برابر فال (ه‍ م) و به معنی آن به‌کار می‌برند.
اسرار شهادت | حسن ذوالفقاری اَسْرارُ الشَّهادات، یا اکسیر العبادات فی اسرار الشهادات (تألیف: 1272 ق / 1856 م)، از مقتل‌نامه‌های معروف در میان مردم و اهل منبر و مرثیه، نوشتۀ آغا بن عابد شیروانی حایری، مشهور به فاضل دربندی
استکان و نعلبکی | معصومه ابراهیمی اِسْتِکان و نَعْلْبَکی، در تلفظ متداول «استکانْ نَلبِکی»، از رایج‌ترین اسباب نوشیدن چای در ایران.
اسرار نامه |
اسرار مگو | محمد جعفری (قنواتی) اَسْرارِ مَگو، کتابی در 3 جلد، منسوب به مهدی سهیلی، شاعر و طنزپرداز معاصر. موضوع اصلی کتاب هزلیاتی دربارۀ مسائل جنسی است، اما در مواضع مختلف آن لطایف و افسانه‌های خنده‌آوری نیز وجود دارد.
اسرار قاسمی | مریم صادقی اَسْرارِ قاسِمی، کتابی کم‌حجم، به فارسی در علوم خَفیه یا غریبه، ترجمه و تألیف ملاحسین واعظ کاشفی (د 910ق / 1504م).
اسطو خدوس | پیمان متین اُسْطوخُدّوس، از گیاهان معطر درمانی در فرهنگ مردم ایران. اسطوخدوس همچون مرزه و ریحان و گزنه ازجمله نعناعیان محسوب می‌شود که محل رویش آنها غالباً نقاط خشک است اما گاه در نقاط مرطوب نیز می‌روید.
اسطوره | عسکر بهرامی , محمدحسین باجلان فرخی ‌اُسْطوره، روایتهای نمادین دربارۀ ایزدان یا موجودات فوق انسانی در زمانها و مکانهای نامشخص.
اسفناج | پیمان متین اِسْفِناج، از گیاهان کهن، محبوب و آیینی ایرانیان. این گیاه از دیرباز در همۀ نواحی ایران‌زمین شناخته شده بوده است.
اسفندیار | محمد جعفری (قنواتی) اِسْفَنْدیار، فرزند گشتاسب، و از پهلوانان بزرگ حماسۀ ملی ایران. او با پذیرش دین زردشتی از مبلغان و مروجان اصلی این دین شد، برای گسترش آن جنگهای فراوانی کرد و سرانجام، در زابل به دست رستم (با راهنمایی سیمرغ) کشته شد.
اسفند | علی بلوکباشی اِسْفَنْد، یا اسپند، سِپَنْد، گیاهی خودرو، پایدار و همیشه سبز که در کوه و بیابان و زمینهای کویری می‌روید.
اسکندر | مجدالدین کیوانی , محمد جعفری (قنواتی) اِسْکَنْدَر، یا اسکندر سوم (356-323 ق‌م)، فرزند فیلیپ دوم مقدونی، در منابع اسلامی مشهور به اسکندر مقدونی، یا اسکندر رومی، یا اسکندر ذوالقرنین؛ از سرداران و پادشاهان بلند آوازۀ تاریخ جهان باستان و فاتح گسترۀ پهناوری از کرانۀ خاوری مدیترانه تا فراسوی رود سند.
اسکندرنامه | علیرضا ذکاوتی قراگزلو اِسْکَنْدَرْنامه، از داستانهای عامیانه، مفصل و متنوع که نزد عامه محبوبیت فراوان دارد. استقبال عامه از داستان چنان بود که در عصر قاجار برخی اشخاص در سفر حج این کتاب را همراه می‌بردند تا اوقات خالی خود را با آن پرکنند.
اسم فامیل | نگار عظیمی پور اِسْمْ فامیل، از بازیهای فکری و گروهی رایج در بیشتر نقاط ایران. این بازی اغلب در جوامع شهری، بدون در نظر گرفتن گروه سنی و جنسی خاص، رواج دارد و افراد با سواد در آن شرکت می‌کنند.
اسم گذاری |
اسهال | پیمان متین اِسْهال، دفع پی‌درپی و آبکی مدفوع. این حالت که می‌تواند در شدتهای متفاوت بروز کند، دارای علل متنوع عفونی، گوارشی، انگلی، عصبی و محیطی است و بیشتر با دردهای روده‌ای، ضعف و بی‌اشتهایی همراه است.
افسانۀ هورامان | اسماعیل شمس اَفْسانۀ هورامان ( ئه‌فسانه‌ی هه‌ورامان)، کتابی مشتمل بر 44 افسانۀ عامیانۀ رایج در منطقۀ اورامان (در زبان محلی هورامان) که باقی صفاری با ثبت و ضبط روایتهای دو پیرزن محلی، در 1382ش آن را به زبان اورامی تنظیم و چاپ کرده است.
اشرف خان و سه درویش | حسن ذوالفقاری ‌اَشْرَفْ خان و سه دَرْویش، از داستانهای عامیانۀ منثور. بنابر این حکایت، اشرف‌خان (شاه خراسان) با شنیدن داستان 3‌ درویش، داستان عشق خود را بیان می‌کند. موضوع و درون‌مایۀ داستان، عشق و سختیهای آن است.
اشکنه | مریم صادقی اِشْکِنه، از غذاهای آسان و زودپخت، از دستۀ تریدها، که تقریباً در تمامی مناطق ایران رواج دارد. پخت و استفاده از این خوراک در ایران دارای ریشه‌ای کهن است و با توجه به نحوۀ کشیدن آن (ترید)، به نظر می‌رسد از غذاهای بومی ایران‌زمین بوده
اشعار عامیانۀ ایران | محمد جعفری (قنواتی) اَشْعارِ عامیانۀ ایران (در عصر قاجاری)، اثری از والنتین الکسیویچ ژوکوفسکی (1858- 1918م)، ایران‌شناس روسی، در اواخر سدۀ 19 م / 13 ق.
افتخارنامۀ حیدری | محمد جعفری (قنواتی) اِفْتِخارْنامِۀ حِیْدَری، منظومه‌ای حماسی ـ دینی، از میرزا مصطفى، متخلص به صهبا و ملقب به افتخارالعلما...
افسانه های آذربایجان | محمد جعفری (قنواتی) اَفْسانه‌هایِ آذَرْبایْجان، مجموعه‌ای دو جلدی از 39 افسانۀ ایرانی که به کوشش صمد بهرنگی (1318-1347ش) و بهروز دهقانی در آذربایجان شرقی گردآوری و در سالهای 1344 و 1347ش منتشر شد.
افسانۀ گلریز | حسن ذوالفقاری اَفْسانۀ گُلْریز، داستان عامیانۀ وصال عجب‌ملک و نوش‌لب. این داستان اثر ضیاءالدین نخشبی بدائونی (د 751ق / 1350م)، متخلص به نخشبی است.
الاصنام و السبعة | محمد کریمی زنجانی اصل اَلْاَصْنامُ السَّبْعَة، رساله‌ای به زبان عربی دربارۀ کیمیاگری مبتنی بر تنجیم، منسوب به بلیناس حکیم، فیلسوف و کیمیاگر روزگار هلنی.
اعجوبه و محجوبه | حسن ذوالفقاری اُعْجوبه و مَحْجوبه، افسانه‌ای عامیانه و اخلاقی از قرن 7 ق / 13 م نوشتۀ حامد بن فضل الله بن محمد سرخسی.
افسانه های کردان | اسماعیل شمس اَفْسانه‌هایِ کُرْدان، کتابی مشتمل بر 127 افسانه و لطیفۀ رایج در میان کردهای عراق، سوریه، ترکیه و ارمنستان که در فاصلۀ سالهای 1952-1982 م / 1331-1361 ش، توسط اردیشانه سسیل و سسیله سسیل جمع‌آوری، و ثبت شده‌اند.
افسانه های ایرانی به روایت دیروز و امروز |
افسانه های ابوعلی سینا | محمد جعفری (قنواتی) اَفْسانه‌هایِ اَبوعَلیِ سینا، مجموعه‌ای از حکایات و افسانه‌های منسوب به ابوعلی‌سینا، فیلسوف و پزشک ایرانی (370- 428ق / 980-1037م). این کتاب به کوشش فضل‌الله مهتدی (صبحی) گردآوری و منتشر شده است.
افسانه های کردی | اسماعیل شمس اَفْسانه‌هایِ کُرْدی، عنوان کتابی شامل 48 افسانه و قصه که منصور یاقوتی از ده‌نشینان کرد گردآوری و تنظیم کرده است.
افسانه | محمد جعفری (قنواتی) اَفْسانه، یکی از گونه های روایی بسیار کهن و مشهور ادبیات عامه یا ادبیات شفاهی. افسانه‌های ایرانی اغلب به‌صورت نثر و گاهی نیز به شکل نظم روایت می‌شوند.
افسانه های آسیایی | طهمورث ساجدی اَفْسانه‌هایِ آسیایی، عنوان فارسی اثری از ژوزف آرتور دوگوبینو، دیپلمات، ایران‌شناس و نویسندۀ فرانسوی سدۀ 19 م / 13 ق. ارزش اسنادی مستتر در این اثر برای عصر ناصری به همان اندازه حائز اهمیت است که ارزش ادبی آن برای ادبیات فرانسه در نیمۀ دوم سدۀ 19 م که با شکوفایی نووِل‌‌نویسی همراه بود.
خلنو، دریوک | سیما صفری خلنو، دریوک (دریاچه) \ da(e)ryūk-e xoleno\ ، دریاچه‌ای یخچالی در پشت خط‌الرأس قله‌های خلنو بزرگ و کوچک در البرز میانی.
خورندان، کوه | حسن موسوی زاده خورندان، کوه \ kūh-e xorendān\ ، کوهی در دهستان لواسان بزرگ، واقع در 30کیلومتری شرق تجریش. این کوه که 765‘ 2 متر از سطح دریا بلندی دارد، در جهت شمال شرقی به جنوب غربی کشیده شده است و در شمال آبادی رسنان جای دارد ( فرهنگ ... ، 4/ 409؛ محمودیان، 18).
خورآذین |
خلازیر |
خورتونک |
دارآباد، پناهگاه | سیما صفری دارآباد، پناهگاه \ panāhgāh-e dār-ābād\ ، پناهگاهی واقع بر روی خط‌الرأس قلۀ دارآباد.
خوردین | میلاد شعبانی خوردین \ xovardīn\ ، یا خواردین، سابقاً روستایی در جنوب غربی بلوک شمیران.
خیزرودبار | عباس سلطانی نسب خیزرودبار \ xīz-rūd-bār\ ، رودی از شاخا‌به‌های جاجرود در دهستان لواسان بزرگ. این رود به طول 20 کمـ ، از کوه سرسیاه‌غار در دامنه‌های غربی کوه کافرقلعه در غرب گردنۀ لواسان، واقع در 37کیلومتری شمال شرقی تهران و 5کیلومتری غرب شهر رودهن، سرچشمه می‌گیرد و در جهت شمال شرقی به جنوب غربی جریان می‌یابد (جعفری، 213؛ فره...
خواجه نصیرالدین توسی، دانشگاه صنعتی | هما عطاری خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه صنعتی \ dānešgāh-e sanʾatī-ye xāje nasīr-o(e)d-dīn-e tūsī\ ، یکی از دانشگاههای دولتی ایران که دانشکده‌های آن به صورت غیرمتمرکز در شهر تهران قرار دارد. سازمان مرکزی آن در خیابان میرداماد، و سال تأسیس آن 1307 ش است.

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام