مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

اشپیری | بخش ادبیات جهان \ešpīrī\، یوهانا، با نام خانوادگی پدری هویسر (1827-1901 م / 1242- 1319 ق)، نویسندۀ سویسی.
اشپرنگر | حسن موسوی زاده \ešprenger\، (در انگلیسی: اِسپرِنگِر)، آلویْس (1813-1893 م / 1228-1310 ق)، پزشک و خاورشناس اتریشی.
اشپه | بخش مفاهیم جدید و عناوین ویژه \ešpe\، ماکسیمیلیان یوهانِس ماریا هوبِرت، گراف فون (کُنتِ) (1861-1914 م / 1277-1333 ق)، دریاسالار آلمانی.
اشپیتلر | بخش ادبیات جهان \ešpīteler\، کارل فریدریش گئورگ، با نام مستعار کارل فِلیکس تاندم (1845-1924 م / 1224-1303 ش)، شاعر و نویسندۀ سویسی، برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در 1919 م.
آشپز |
اشپور | بخش موسیقی \ešpor\، لودویگ یا لویی (1784- 1859 م / 1198-1276 ق)، نوازندۀ ویولن، رهبر ارکستر و آهنگ‌ساز آلمانی که ساخته‌هایش نمونۀ آثار آغازین دوران رمانتیسم در موسیقی آلمان است.
اشپولر | ندا اخوان اقدم \ešpūler\، بِرتولد (1911-1990 م / 1290- 1368 ش)، اسلام‌شناس و ایران‌شناس آلمانی. وی در کارلسروهه زاده شد (عقیقی، 2 / 807؛ بروکهاوس، XVII / 791؛ مایر، XXII / 381).
آسینه | پرویز رجبی \āsīna\، یا آثرینه، مردی که بی‌درنگ پس از به فرمانروایی رسیدن داریوش اول، شاهنشاه هخامنشی، در ایلام سر به شورش برداشت و خود را شاه ایلام خواند (هینتس، «نخستین ... »، 145).
اشپمان | بخش علوم پزشکی \ešpemān\، هانس (1869- 1941م / 1248- 1320 ش)، رویان‌شناس (جنین‌شناس) آلمانی، برندۀ «جایزۀ نوبل در پزشکی یا فیزیولوژی» در 1935 م، برای کشف آنچه امروزه القاء رویانی می‌نامیم.
خشنی، محمد | فرامرز حاج منوچهری خُشَنی، محمد بن حارث، فقيه و محدث سدۀ 4 ق / 10 م در قيروان، و پديدآورندۀ آثار ماندگاری چون طبقات علماء افریقیة. خاستگاه وی خُشَن، قريه‌ای در نزديکی قيروان بود (سمعانی، 2 / 370- 372؛ ياقوت، ذيل خشن).
خشنی، ابوذر | بابک فرزانه خُشَنی، ابوذر مُصْعَب بن محمد بن مسعود بن ابی رُکَب، ادیب، راوی، لغت‌شناس و نحوی اندلسی قرن 6 ق / 12 م.
خصیبی، ابوالعباس | صادق سجادی خَصیبی، ابوالعباس احمد بن عبیدالله بن احمد بن خصیب (د 328 ق / 940 م)، دیوان‌سالار و وزیر خلفای عباسی.
خصیبی، حسین | سمیه ربیعی خَصیبی، حسین بن حمدان خصیبی جُنبُلانی (260-346 ق / 874-957 م)، محدث و نظریه‌پرداز مؤثر در اندیشۀ فرقه‌ای علویان.
خضر خان* |
خط* |
خضربیگ رومی | مسعود تاره خِضْرْبِیْگِ رومی (د 863 ق / 1459 م)، از علمای دورۀ عثمانی و نخستین قاضی استانبول.
خط* |
خطاب بن حسن | عبدالحمید مرادی خَطّابِ بْنِ حَسَن، ابوعمرو بن ابی‌حفاظ حَجوری (د صفر 533 / اکتبر 1138 م)، نویسنده، شاعر و داعی مشهور شاخۀ مستعلوی ـ طیبی فرقۀ اسماعیلیه.
خطابی | احمد پاکتچی خَطّابی، ابوسلیمان حَمد (حماد) بن محمد ابراهیم (317- 388 ق / 929- 998 م)، محدث و ادیب خراسانی. نسبت خطابی بازگشت به نیای سوم او دارد
خطایی | ناهید دادبه خَطایی، تخلص چند شاعر: 1. خطایی صفوی، شاه اسماعیل (سل‍ 905-930 ق / 1500-1524 م)، از شاعران سدۀ 10 ق / 16 م، پسر سلطان حیدر و بنیان‌گذار سلسلۀ صفوی
خطابیه | عبدالحمید مرادی خَطّابیّه، از فرقه‌های غلات شیعی در سدۀ 2 ق / 8 م، منسوب به ابوالخطاب اسدی (د 138 ق / 755 م). ابوالخطاب (ه‍ م) که ابتدا از اصحاب امام صادق (ع)، و نمایندۀ او در میان شیعیان کوفه بود
خطوط اسلامی* |
خطابه | غلامرضا اعوانی خَطابه، فن سخنوری که در منطق اسلامی از آن به «ریطوریقا» تعبیر شده است. مبحث خطابه در منطق بیشتر پیشینۀ یونانی دارد.
خطیب بغدادی | فرامرز حاج منوچهری خَطیبِ بَغْدادی، ابوبکر احمد بن علی (جمادی‌الآخر 392- ذیحجۀ 463 / آوریل 1002 - سپتامبر 1071)، محدث و مورخ پرشهرت شافعی.
خطیب تبریزی، ابوزکریا | بابک فرزانه خَطیبِ تَبْریزی، ابوزکریا یحیی بن علی بن محمد بن حسن ابن بِسْطام شیبانی (421-502 ق / 1030- 1109 م)، نحوی، لغت‌شناس و ادیب.
خطیب دمشقی* |
خطیب تبریزی، ابو عبدالله | احمد پاکتچی خَطيبِ تَبْريزی، ابوعبدالله محمد بن عبدالله عمری (زنده در 737 ق / 1337 م)، از محدثان مشهور اهل سنت. منابع معتبر لقب وی را ولی‌الدين ضبط کرده‌اند
خطیب سمباس | بخش ادیان و عرفان , زینب ابراهیمی خَطیبْ سَمْباس، احمد بن عبداللطیف مِنَنگ‌کاباوی (1271- 1334 ق / 1855-1916 م)، فقیه، صوفی و اصلاحگر سوماترایی.
خفاجه، بنی | عبدالحمید مرادی خَفاجه، بَنی، از تیره‌های قبیلۀ عقیل بن کعب، منسوب به معاویة بن عمرو، معروف به خفاجه، نیای این تیره (ابن‌اثیر، اللباب، 1 / 454-455؛ قس: سمعانی، 5 / 170).
خفری | مجید داودی خَفْری، شمس‌الدین محمد بن احمد (د 942 ق / 1535 م یا 957 ق / 1550 م)، معروف به فاضل خفری، متکلم، منطق‌دان و از دانشمندان علم هیئت، و متبحر در علوم خفیّه.
خضر | فرامرز حاج منوچهری , حمیرا ارسنجانی , شکوفه تقی خِضْر، نام شخصیتی اسطوره‌ای، اسرارآمیز و پیامبرگونه که افزون بر پیوستگی با آیاتی از قرآن کریم، روایتها، افسانه‌ها و حکایتهای گوناگونی را در فرهنگ دینی و متون ادبی و عرفان به خود اختصاص داده است.
خفاجی | بابک فرزانه خَفاجی، شهاب‌الدین احمد بن محمد (ح 979- 1069ق / 1571-1659 م)، شاعر، قاضی، ادیب و لغت‌شناس مصری.
خلاصة الأشعار* |
خلاف* |
خلاصة الحساب* |
خلأ | حسین معصومی همدانی خَلَأ، صورتِ فارسیِ واژۀ عربی «خَلاء»، اصطلاحی در طبیعیات قدیم و فیزیک جدید، که مفهوم کلی آن فضایی سه‌بُعدی است که از هرگونه ماده‌ای تهی باشد.
خلاصة الحوادث | علی میرانصاری خُلاصَةُ ‌الْحَوادِث، نخستین روزنامۀ «یومیۀ» ایران که هفته‌ای 5‌ روز (به‌ استثنای روزهای جمعه و یکشنبه)، در تهران با حروف سربی چاپ و توزیع می‌شد.
خلافت الله* |
خلافت اللهی* |
خلدی* |
خلج | حمیدرضا دالوند خَلَج، از اقوام ترک‌تبار که از پیش از ورود اسلام به ایران تا روزگار مغول در مناطق میان تخارستان و سیستان می‌زیستند؛ از آن پس به‌تدریج کوچ کردند
خلخال | سیمین محقق خَلْخال، شهرستان و شهری در استان اردبیل. شهرستان خلخال: این شهرستان با وسعتی حدود 980‘ 3 کمـ2‍‍، در جنوب استان اردبیل جای دارد.
خُلع |
خلجیان | هدی سید حسین زاده خَلَجیان، دومین سلسله از سلاطین مسلمان دهلی (سل‍ 689- 720 ق / 1290- 1320 م)، که از تختگاه خود، دهلی، بر بخشی از شبه‌قاره فرمان راندند.
خلف | محمدعلی لسانی فشارکی خَلَف، ابومحمد خلف بن هشام بن ثعلب اسدی، ملقب به بَزّار (150- جمادی‌الآخر 229 ق / 767- مارس 844 م)، مُقری بزرگ بغداد، قاری دهم از قاریان ده‌گانه، و راوی اول قرائت حمزۀ کوفی از قاریان هفت‌گانه.
خلعت | مهبانو علیزاده خِلْعَت، یا خَلعت، پارچه و جامه‌ای گران‌بها، که به صورت هديه یا قدردانی و تجلیل به کسی می‌بخشیده‌اند. اصطلاح تشریف نیز به جای خلعت، و به مفهوم آن در گذشته رواج داشته است.
خلف اقطع | رضوان مساح خَلَفِ اَقْطَع، ابن خلیفۀ باهلی (د ح 125 ق / 743 م) شاعر اموی معاصر با جریر و فرزدق. در برخی منابع، از او به خلف بن خلیفه یاد شده
خلف بن احمد* |
خلف احمر | عنایت الله فاتحی نژاد خَلَفِ اَحْمَر، ابومُحْرِز خلف بن حیان الاحمر، لغت‌شناس و راوی معروف ایرانی‌تبار (د ح 180 ق / 796 م).
خلفای راشدین | صادق سجادی خُلَفایِ راشِدین، عنوانی است که بنابر بعضی روایات، پیامبر اکرم (ص) بر جانشینان خود اطلاق کرده، و خطاب به امت اسلامی فرموده است...

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام