مقاله

دلیل اینکه ابن عربی را شیخ اکبر خوانده اند آن است که او تفسیرها چالش برانگیز و عالمانه ای از مسائل بنیادی نظریه و عمل در اسلام ارائه کرده است. اما نظر به پیچیدگی، عمق، تطویل و تنوع نوشته های ابن عربی، طبقه بندی بیانات در خصوص دیدگاه هایش نسبت به مسائل نظری اگر نه غیر ممکن دست کم بسیار دشوار است. مسلماً تلاش هایی که برای طبقه بندی اندیشه او انجام گرفته است(به عنوان مثال، ماسینیون و گارده آن را "ایستا" در برابر "پویا" نامیده اند) چندان مبنایی در نوشته های او ندارد. اگرچه همه جا به ما گفته شده که در منابع متاخر اسلامی و غربی، ابن عربی دیدگاه وحدت وجود را ایجاد کرد اما خود او هیچ گاه این تعبیر را به کار نبرد؛ تعبیری که تاریخی پیچیده در میان طرفداران و منتقدان وی دارد و نزد نویسندگان گوناگون، ناظر به چیزهای مختلفی است.

هنر اسلام دارای گنجینه عظیمی از معانی عمیق عرفانی و حكمت الهی است زیرا این هنر ریشه در بنیان‌های ژرف تفكری معنوی و الهی دارد. این هنر،گاه با خلق صورت‌های جدید و گاه با بهره گیری از تصاویر و فرم‌های هنری گذشته همچون ایران باستان و ایران قبل از اسلام و با نگرش و معنا بخشی مجدد به آنها به پی ریزی فرهنگی بس غنی و شكوفا در تمدن اسلامی پرداخت. متاسفانه ما در بررسی « هنر اسلام» شاهد گستره وسیعی ای از نگرش‌ها و رویكردهای تاریخی در قالب « تاریخ هنر» بوده‌ایم و جای خالی نگرش‌هایی عمیق تر با نگاهی فلسفی به این هنر در بستر رویكردهای فلسفی به هنر قابل مشاهده است.

با آنكه تحقیقات بسیار گسترده‌یی درباره تصوّف و جریانهای مختلف فكری آن به زبانهای اروپایی و شرقی به عمل آمده و در دهه‌های اخیر مقالات علمی در این باب كم نبوده است، اما فی‌الواقع تألیفات خاصی كه به تجزیه و تحلیل معتقدات و ریشه‌‌های تاریخی و اجتماعی هر جریانی بپردازد، در میان انبوه این كتابها و مقالات اندك است. برخی از پژوهشگران بر اساس دیدگاه خاصی كه داشته‌اند كوشیده‌اند تنها به نكاتی بپردازند كه با دیدگاه‌های خود آنان موافق باشد. در كتاب‌هایی كه درباره صوفیان تدوین كرده‌اند، مفهوم «تصوّف»، «ملامت» و «فتوّت» بهم بافته است. در این مقاله ضمن بررسی تاریخی این پدیده فرهنگی، برخی ویژگیها و اصطلاحات و مسائل فتوت مورد بررسی قرارگرفته است.

مراد فرهادپور از دموکراسی به سه‌گونه می‌توان سخن گفت: نخست، مفهوم عام و کلی دموکراسی از یونان باستان تا امروز.اما به غیر از این، دو معنای پیچیده دیگر هم دارد: مورد اول، به دموکراسی بورژوایی برمی‌گردد: ساختار قدرت و نظامی حکومتی که برای نگهداری و حفظ سلطه سرمایه‌داری به وجود آمد. معنای دوم به ریشه‌ها و خاستگاه‌های دموکراسی بورژوایی در قرون ١٥ و ١٦ میلادی و دوران بحران نظام اجتماعی فئودالیسم در اروپای غربی و شکل‌گیری پدیده دولت مطلق (absolutist state، از قرون ١٤ و ١٥ به‌بعد، با رشد روابط پولی و بحران فئودالیسم، تمرکز قدرت مبنای اصلی بازتولید جامعه فئودالی شد.

علامه اقبال لاهوری نظریه پرداز فلسفه و حکمت خودی است که حکمت درآمیخته با درد و عشق و نیز عشق همراه با حکمت و خردورزی و خودباوری را که از ژرفای فطرت، خلقت و حقیقت برخاسته، بیان می دارد.

منازعه بر سر ماهیت معرفت و تعیین شرایط لازم و کافى حالات مثبت معرفتى فاعل شناسا به دو گونه نظریه‏پردازى درون‏گرایانه و برون‏گرایانه انجامیده است . نظریه‏پردازان درون‏گرا بر درونى‏بودن شرایط لازم و نظریه‏پردازان برون‏گرا بر بیرونى‏بودن آن پاى مى‏فشارند . ابهام در مفهوم درونى وبیرونى و چگونگى ارزیابى اهمیت و جایگاه مؤلفه‏ هاى درونى و بیرونى تحلیل معرفت قلب تپنده بحث درون‏گرایى و برون‏گرایى در دو دهه اخیر تاریخ معرفت‏شناسى معاصر است

استاد جلیل شهناز در طول چندین دهه فعالیت هنری، آرزوها و آمال چند نسل را با تار خود نواخت و بر طبق نظر صاحب نظران داخل و خارج از کشور، از برترین تکنوازان تار در جهان به شمار می آید.

دین مبین اسلام و احکام و دستورات آن چند ویژگی‌ دارد. یکی آنکه دستوراتش مطابق فطرت بشر است؛ به عبارت دیگر، تشریع‌ اسلام عین تکوین است «تکوین» یعنی خلقت و «تشریع» یعنی آیین زندگی. پس آیین زندگی باید مطابق خلقت باشد و چنین نیز هست؛ لذا اگر فرموده شراب منوشید، گوشت خوک مخورید، به این معناست که گوشت خوک برای جسم و روح شما مناسب نیست. رساله‌ها را باز کنید و این مسأله را ببینید که نوشته‌اند: «آنچه برای بدن ضرر قابل توجه دارد، حرام می‌باشد.

دکتر محمدعلی سلطانی دکتر محمدعلی سلطانی ابن‌مقله که از اوضاع داخل ایران و قیام حکومت‌های ایرانی آگاهی داشت، در درون دستگاه حکومت خلیفه درپی فراهم‌کردن زمینه مساعد براندازی نظام جبار عباسی بود. او با سیاست بی‌اعتنایی نسبت به قیام‌های داخل ایران چون قیام یاران حسن بن قاسم حسنی در ری در شعبان سال ۳۱۶ق به همراه ماکان کاکی و پیوستن اسفار ـ پسر شیرویه ـ به آنها در قزوین که به گریختن عامل خلیفه منجر گردید.

برای تحلیل مسائل جامعه ایران، نمی‌توان پیشاپیش هیچ روش خاصی كه از بیرون تجویز شده باشد را معتبر دانست. اما یك امر مسلم وجود دارد، اینكه اگر یك نگاه از بیرون به فرهنگ و سنت خود داشته باشیم، می‌بینیم كه به لحاظ روش نقد، فلسفه تاریخ، نقد تاریخ اجتماعی، از خود سنت، هیچ چیزی نداریم.