مقاله

در بخش‌های پیشین این سلسله مقالات مناطق جغرافیایی را به سه منطقه‌ی (الف)، (ب) و (ج) تقسیم کردیم. منطقه‌ی (الف) دو ویژگی داشت: اول این‌که خورشید در آن طلوع و غروب می‌کرد و دوم این‌که اختلاف طول روز با طول شب در این منطقه از نظر عرف فاقد اهمیت و قابل اغماض بود. منطقه‌ی (ب) نیز دو ویژگی داشت: نخست این‌که خورشید در آن طلوع و غروب می‌کرد و دوم این‌که اختلاف طول روز با طول شب در این منطقه از نظر عرف قابل اغماض نبود. و منطقه‌ی (ج) نیز یک ویژگی داشت و آن این بود ‌که در این منطقه خورشید طلوع و غروب نمی‌کرد.

كانال سوئز باعث تقويت موقعيت استراتژيكي مصر شد و دولت‌هاي اروپايي قصد نداشتند آن را نيمه‌كاره رها سازند. بريتانيا و فرانسه در راستاي منافع ملي خويش خديو را مديون خود كردندتجربه نوسازي و مدرنيته در خاورميانه از اصل مقوله ديگري است. اين خطه از جهان، برخلاف اروپا با پديده قدرت، استقلال و نوآوري بيگانه بوده است و فراگرد تاريخي آن در فقر، وابستگي و تقليد كوركورانه خلاصه مي‌شودهر تاريخي تاريخ اكنون است، به آن معنا كه فهم وضعيت كنوني جز از رهگذر خوانش انتقادي تاريخ امكان پذير نيست.

دیشب منزل یکی از دوستان افطاری دعوت داشتیم. یکی از دوستان قدیمی ام که در انقلاب سی و چهار سال پیش فعال بود مجلس را در دست گرفته بود. مثل اکثر پیرمردها از روزهای قدیم می گفت، از سالهای انقلاب. می گفت: کسانی امروزخودشان را به عنوان انقلابی جا زده اند که سنشان به پنجاه سال هم نرسیده است.

محمدقاضی مترجم، نویسنده و شاعر کرد از خانواده علمی و مشهور قاضیان مهاباد در 12 مرداد 1292 شمسی در این شهر به دنیا آمد. او در سال 1307 گواهی‌نامه 6 ابتدایی را در شهر مهاباد گرفت. پس از فوت پدر و ازدواج دوم مادرش به توصیه عمویش، دکتر جواد قاضی به تهران آمد و در دبیرستان دارالفنون مشغول تحصیل شد. در سال 1315 دیپلم ادبی را از دبیرستان دارالفنون و در سال 1318 لیسانس حقوق را از دانشگاه تهران دریافت کرد. از 1318 تا 1320 در خدمت سربازی بود

خصوصی‌سازی نظام جهانی/ سيدمحمد كاظم سجاد‌پور ماجراي آقاي ادوارد اسنودن از 11 خرداد 1392 تاكنون از جنجالي‌ترين و پر سر و صداترين موضوعات روابط بين‌المللي بوده است و اقدامات او و سفرش به «هنگ كنگ» و سپس به «مسكو» تبديل به دردسر بزرگي براي واشنگتن شده است. موضوع آقاي اسنودن از زواياي گوناگوني قابل بررسي است. اقدامات افشاگرايانه او، عملكرد دولت‌هاي غربي به طور عام و دولت آمريكا به طور خاص را در زمينه رعايت حقوق شهروندي به چالش كشيده است و شايد جدي‌ترين چالش در رابطه بين مردم و دولت در آمريكا، از منظر حقوق شهروندي و عدم رعايت حريم خصوصي باشد. از زاويه ديگر اهميت تكنولوژي و چگونگي استفاده از تكنولوژي براي زير نظر داشتن زندگي شهروندان توسط دولت‌ها موضوع حائز اهميتي شده است و ماجراي اسنودن به افشاي مسائل مربوط به تكنولوژي و سوءاستفاده آن توسط دولت، اهميت مسائل تكنولوژيك و امنيت اشخاص را برجسته كرده است.

انتظارات از دولت كه مدت‌هايي مديد، ترجيع‌بند گفتارهاي رايج سياسي ما شده بودند (چه قبل و چه بعد انقلاب) نسخه امروزي‌تري از نصيحه الملوك‌ها و اندرزنامه‌هاي قديمي هستند. نوعي بازي با مجموعه صفراند. در گذشته مي‌گفتند «دولت عدل» و امروز مي‌گوييم دولت پاسخگو يا دموكراسي و مانند آن. آن موقع حرف نخبگان اين بود «به نوبت‌اند ملوك اندراین سپنج سراي، كنون كه نوبت تُست ‌اي مَلِك به عدل گراي». الان هم فهرستي از درخواست‌هاي سياسي رديف مي‌شود از قبيل اينكه دولت بايد به حقوق ملت و آزادي‌ها و چه و چه ملتزم باشد.

عبدالله شهبازي از جمله مورخان معاصري است كه سعي مي‌كند نگاهي تحليلي و انتقادي به تاريخ معاصر داشته باشد. او تاكنون چند موسسه مطالعاتي در زمينه تاريخ بنيان گذاشته و كتاب‌هاي مختلفي از جمله كتاب 5 جلدي «زرسالاران يهودي و پارسي،‌ استعمار بريتانيا و ايران» را نوشته و خاطرات حسين فردوست و نورالدين كيانوري را تدوين و ويرايش كرده است. شهبازي در اين گفت‌وگو كه موضوع آن رابطه ايران و مصر در دوره معاصر است به نكات جالبي اشاره مي‌كند و علل تيرگي اين رابطه را مورد بررسي و تحليل قرار مي‌دهد.

در ادبيات موجود درخصوص لزوم وجود آزادي انديشه و فعاليت فرهنگي در حيات سياسي- اجتماعي جوامع انساني از استدلال‌هاي متفاوتي از جمله استدلال حقوقي، استدلال اومانيستي، استدلال فايده‌گرايانه، استدلال عدالت‌خواهي، و... سخن گفته شده است. يكي از مهم‌ترين و بنيادي‌ترين استدلال‌ها در دفاع از چندصدايي فكري- فرهنگي و اجتناب‌ناپذيري آن (نه لزوم و ضرورتش)، استدلال زبانشناختي ميخائيل باختين، زبانشناس، نظريه‌پرداز ادبي و فيلسوف روس، است كه خود ريشه در نقد نظريه زبانشناختي سوسور و فرماليست‌هاي روس دارد

قاضی انسانی بود مثل باقی انسان‌های روی این کره خاک که روزی به دنیا آمد و روزی هم از دنیا رفت. گمان می‌کنم صمد بهرنگی بود که حرف توی دهان ماهی سیاه کوچولو گذاشته بود، که زندگی و مرگ ما مهم نیست مهم تاثیری ا‌ست که زندگی ما بر دیگران می‌گذارد. قاضی هم تاثیری گذاشت بر نسل‌های بعد از خود که هرگز از بین نمی‌رود و تا زبان فارسی هست و کتاب هست نام قاضی هم هست. نام قاضی روی معتبرترین کتاب‌های منتشر شده در این دیار حک شده. حقوق خوانده بود و و حساب و کتاب می‌فهمید و به ادبیات علاقه وافری داشت.

اکنون که کارنامه «دولت مهرورز» بسته می‌شود و هرکس از جوانب مختلف به ارزیابی آن می‌پردازد، بد نیست که نگاهی به گفتمان این دولت و تفاوت آن با گفتمان محافظه‌کاری در ایران بپردازیم.بهترین واژه‌ای که می‌توان برای این دولت برگزید، دولت «معجزه هزاره سوم» است.من لازم می‌دانم که تک‌تک عناصر این اصطلاح را بکاوم.