مقاله

جعفرقلی ‌خان بختیاری سردار اسعد دوم، فرزند حاجی‌ علیقلی ‌خان بختیاری سردار اسعد اول، که در ساعات نخستین صبح روز 10 فروردین 1313 توسط پزشک احمدی (در سلول شماره 28 / زندان نمره یک در بازداشتگاه موقت شهربانی) به‌طرز فجیعی به ‌قتل رسید، از دوران مشروطیت بدان‌سو، در عرصه سیاسی کشور حضوری فعال و مؤثر داشت.

در چاپ سوم مجموعه اشعار شادروان استاد فروزانفر، که در سال 1382 ش با نام دیوان بدیع الزمان فروزانفر منتشر شد، 2738 بیت از سروده های چاپ شده وچاپ نشدۀ استاد را گردآوردم. این کار، حاصل جست و جوی نگارنده از سال 1349 تا 1382 در مجلات و روزنامه ها، جٌٍنگ ها، یادنامه ها و سالنامه ها بود. به رغم چنین کوششی، در مقدمۀ دیوان متذکر شدم که اشعار استاد را نباید به این مقدار منحصر دانست و می توان انتظار داشت که در آینده در میان مجموعه ای یا نزد شاگرد ارادتمندی، ابیاتی از او به دست آید.

انقلاب مشروطه، نقطه عطفی در تاریخ معاصر این سرزمین است. شالوده بسیاری از سازمان های امروزی در دوران مشروطه ریخته شد، در این عصر قدم های بزرگی برای وضع قوانین عرف برداشته شد و تغییر و تحولات عظیمی در سازمان اداری سست و فرسوده ایران روی داد. در این مجال به بررسی چگونگی شکل گیری کمیسیون ها در عصر مشروطه و نقش آنها در ایران امروز خواهیم پرداخت.پس از امضای فرمان مشروطه توسط مظفرالدین شاه قاجار در 14 جمادی الثانی 1324 قمری، نخستین مجلس شورای ملی در 18 شعبان المعظم همان سال افتتاح شد.

«درۀ نادره» از مهمترین آثار میرزا مهدی خان منشی به شمار می آید كه دربارۀ رخدادهای زمان نادرشاه به نثر مصنوع نوشته شده است. میرزا مهدی در نگارش این كتاب بیش از آن كه به فكر روایت تاریخ و بازگویی كشاكش های سیاسی و نظامی نادرشاه باشد، هم خود را متوجه فضیلت مآبی و خودنمایی های ادبی كرده است.

به گفته برخی دانشمندان، کلیمیان ایران به دلیل موقعیت اجتماعی مناسبی که در دوره های تاریخی گوناگون در ایران داشتند، توانستند اثروزینی چون تلمود بابلی را پدید آورند.(Elman, 2005) در دوره های هخامنشی، سلوکی و اشکانی کلیمیان از گونه ای استقلال حقوقی برخوردار بودند و در واقع در دادگاههای ویژه خود و بر اساس قوانین آیینی خویش دادگاهی می شدند، اما این استقلال نسبی در دوران ساسانیان (به گواهی تلمود) از میان رفت و موجب ایجاد برخی نارضایتیها در میان کلیمیان گردید.

قتل ناصرالدین مورد بحث و ارزیابی مختلف از سوی مورخان قرار گرفته است اما كمتر به نتایج این قتل و ترور در منظومه تاریخ سیاسی ایران بحث شده باشد. قاتل ناصرالدین شاه، میرزارضاكرمانی است كه یك رعیت بود و ارتباطی با دستگاه حاكم نداشت و این تفاوت عمده این قتل با قتل‌های دیگر در تاریخ سیاسی ایران است چون دیگر قتل‌ها برآمده از جناح‌بندی مختلف دربار یا قبایل بود اما این قتل هیچ كدام از این خصوصیات را نداشت.

بسیار اندکند پدران و مادرانی که حاضر باشند به فرزند خود اجازه استقلال و وارستگی بدهند و از نظرات و کارهای آنها، هرچند که با نظرات و کارهای خودشان تضاد و تعارض داشته باشد، استقبال کنند. باید فرصت تجربه، آزمایش و خطا را در اختیار کودک گذاشت و زمینه را برای کنجکاوی‌ها و تجربه‌های مدیریتی آنان فراهم آورد. تورانس در این باره می‌گوید: «کودک خردسال تمایل شدیدی به تدبیر و تجسس در اشیا دارد و به نظر می‌رسد این گرایش پایه و اساس کنجکاوی و خلاقیت بیشتر باشد… به نظر می‌رسد آنچه برای رشد تفکر خلاق کودکان و بالا بردن مؤثر سطح فراگیری آنان اهمیت دارد، این است که آنها را تشویق کنیم و به آنها اجازه دهیم قدرت تدبیر خود را به کار گیرند و تا حدی که برای سلامتشان خطری نداشته باشد، در موضوعات و نظرات گوناگون کند و کاو کنند»

در کلیات سعدی 54 بیت هست که هجده بیت آن به فارسی، هجده بیت به عربی و هجده بیت دیگر به گویش قدیم شیراز است. این اشعار در نسخه های کلیات مثلثات نامیده شده اند. بخش شیرازی این مثلثات غالباً در نسخه ها تصحیف شده است. در این مقاله این ابیات براساس کهن ترین نسخه های آنها مقابله و تصحیح شده اند. در مقدمۀ مقاله به سابقۀ تحقیقات دربارۀ مثلثات نیز اشاره شده است.

زبان فارسی اگرچه ریشۀ دوهزار و پانصدساله در فارس دارد، نوع مسلمانی آن، که به ما رسیده، از خراسان برخاست و، در طول چندین قرن، رفته رفته به غرب و مرکز و جنوب فلات ایران سرایت کرد و شهرنشینان آن نواحی لهجه های محلی خود را، به سود فارسی دری، رها کردند. پیش از آن، از آذربایجان تا همدان تا اصفهان لهجه هایی خویشاوند بازمانده از زبان مادی رواج داشت که وسیلۀ سرودن اشعار معروف به فهلویات است.

بررسی زبان ها و گویش های ایرانی می تواند بسیاری از ویژگی های هویتی اقوام ایرانی را نشان دهد. دستاورد چنین پژوهش هایی می تواند، ضمن تبیین استعدادهای مردمی که در کشور زندگی می کنند، راهنمای صدیقی در خدمت مهندسی فرهنگی به حساب آید. این پژوهش، که با دقت نظر در بخش کوچکی از واژه های گویش خاوران صورت گرفته است، نشان می دهد که گویشوران این گویش تا چه اندازه به تقسیم بندی زمان و انتخاب رمزگان مناسب برای آن اهمیت قائل شده اند.