مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

خسروپاشا | علی اکبر دیانت خُسْرو پاشا، محمد (1170 ؟-1271 ق / 1756-1855 م)، دولتمرد و صدر اعظم عثمانی. نام اصلی‌ وی محمد‌خسرو است. در خردسالی در زمرۀ غلامان سعید افندیِ چاووش‌باشی به استانبول آورده شد
طیب بن طاهر، امام زاده | ناصر پازوکی طرودی زیارتگاهی واقع در روستای کمرد، در دهستان سیاه‌رود.
باباسماسی | غلامعلی آریا باباسَمّاسی، خواجه محمد، عارف و صوفی سدۀ 8 ق در ماوراءالنهر. وی كه در روستای سماس از توابع قصبۀ رامتین در حدود بخارا زاده شد (كاشفی، 1/ 73؛ قصوری، 431)، از مشایخ سلسلۀ خواجگانی بود كه نسبتشان به خواجه ابویعقوب یوسف همدانی می‌رسید (پارسا، 46؛ ایرانیكا، III/ 294). باباسماسی مرید خواجه علی رامتینی، معروف به «حضر...
ابن رجب | عبدالامیر سلیم اِبْنِ رَجَب، ابوالفرج عبدالرحمن بن احمد بن عبدالرحمن سلامی، ملقب به زین‌الدین وجمال‌الدین (736-795 ق/ 1336-1393 م)، فقیه، محدث، مقری و واعظ حنبلی. وی به ابن‌نقیب نیز ملقب بوده است (حاجی خلیفه، 1/ 559). رجب نام دوم جد او عبدالرحمن است (ابن حجر، الدرر، 3/ 151). تاریخ ولادت او را ابن حجر در الدرر (3/ 108) در 70...
بئر معونه | جمال موسوی بِئْرِ مَعونه‌، جایی‌ در سرزمین‌ نجد ــ مركز جزیرةالعرب‌ ــ میان‌ منزلگاه‌ بنی‌ عامر و حَرّۀ بنی‌ سُلیم‌ (ابن‌ هشام‌، 3 / 194؛ نیز نک‍ : یاقوت‌، 1 / 435). بئر معونه‌ به‌ سبب‌ واقعه‌ای‌ كه‌ در صفر 4 / ژوئیۀ 625 در آنجا روی‌ داد، شهرت‌ یافته‌ است‌.
ادیب صابر ترمذی | علی میرانصاری اَدیبْ‌ صابِرِ تِرْمِذی [adīb sāber-e termezī]، شهاب‌الدین صابربن اسماعیل (مق‍ : نیمۀ اول سدۀ 6ق/ نیمۀ اول سدۀ 12م)، شاعر پارسی‌زبان و ستایشگر سنجر سلجوقی و آتسز خوارزمشاه.
اعشی | آذرتاش آذرنوش اعشى \aʾšā\، (د ح 8 ق / 629 م)، شاعر پرآوازۀ عرب‌. او را عموماً ميمون‌ بن‌ ... قيس‌ نامیده، و از تيرۀ ثعلبه‌ از قبيلۀ بكر دانسته‌اند (اصمعی‌، 11؛ ابن‌‌قتيبه‌، 44). اعشى‌، به‌‌معنی‌ كسی‌ كه‌ شب‌‌هنگام‌ نيك‌ نمی‌تواند ديد، لقب‌ چند تن‌، خصوصاً دو شاعر ــ يكی‌ جاهلی‌ و يكی‌ اسلامی‌ ــ بوده‌ است‌. اين‌ اعشى‌ را ب...
بحرانی | علی رضا سید تقوی بحرانی، ابو الحسن جمال‌الدین (یا کمال‌الدین) علی بن سلیمان ستراوی بحرانی، فیلسوف، متکلم و محدث شیعی سدۀ 7ق/ 13م. از سرگذشت وی آگاهی چندانی در دست نیست، اما از شهرتش پیداست که اصلاً اهل سترۀ بحرین بوده، و احتمالاً در همانجا به تحصیل دانش پرداخته است. مشهورترین استاد وی، دانشمند شیعی، ابوجعفر کمال‌الدین‌بحرانی ...
رافعی، مصطفی | آذرتاش آذرنوش مصطفى صادق (1297-1356 ق / 1880-1937 م)، از مشهورترین نثرپردازان و انشانگاران عرب.
ذوالنون، بنی | عنایت الله فاتحی نژاد خاندانی معروف از ملوک‌الطوایف اندلس (ح 427-485 ق / 1036-1092 م)، که بیش از نیم قرن بر طلیطله (تولدو کنونی) و نواحی آن حکم راندند.
چپ دره | مجید یاسینی چپ‌دره \ čap-darre\ ، دره‌ای واقع در غرب قلۀ توچال، زیر خط‌الرأس اشترگردن به چین‌کلاغ در حد فاصل درۀ اسپی‌او و درۀ دوآب.
خالکوبی |
حذیفة بن قتاده مرعشی | ناهید اشرف واقفی حُذَیْفَةِ بْنِ قَتادۀ مَرْعَشی، ملقب به سدیدالدین، از مشایخ صوفیه در سده‌های 2 و 3 ق / 8 و 9 م.
آذین گشنسپ | حسین وحیدی آذینْ گُشْنَسْپ [āzīn gošnasp]، از بزرگان دربار هرمز چهارم، پادشاه ساسانی. این نام در متون گوناگون به صورتهای یزدان جُشْنَس (دینوری، 82)، آذین جُشْنَس (طبری، ۱۷۶/۲؛ یعقوبی، 1/ 168؛ گردیزی، 34)، اَریخسیس (مسعودی، 1/۳۰۰، نیز نک‍: حاشیه)، یزدان‌بخش (بلعمی، 2/ 1079، نیز نک‍ : حاشیه)، آیین گُشَسب (فردوسی، چ علی‌اف...
ابن ابی الضیاف | محمد آصف فکرت اِبْنِ اَبی الضَّیاف، ابوالعباس احمد بن حاج ابی الضیاف محمد، واقعه‌نگار تونسی، منشی و مشاور بایهای (امیران حسینی) تونس (1219-1291ق / 1804-1874م). ابن ابی الضیاف در تونس زاده شد. اصل وی از قبیلۀ اولاد عون بود، اما در شجره‌نامه‌ای كه یكی از اخلاف وی ساخته، اصل او را از یمن دانسته است (ابن ابی الضیاف، مقدمه). پد...
تکاثف |
رکن الدین بن شمس الدین |
اغلب عجلی | ایران ناز کاشیان اغلب عجلی‌ \aqlab-e ejlī\، اغلب بن جُشَم‌ (د 21 ق‌ / 642 م‌)، یكی از بزرگ‌ترین‌ شعرای‌ رجزسرای‌ مخضرم‌. نام‌ پدر او را جعشم‌ (كلبی‌، 549) و عمرو (آمدی‌، 23) نیز آورده‌اند. وی‌ نسب خویش‌ را به بنوعجل در یمامه می‌رساند (كلبی‌، همانجا؛ ابن‌‌قتیبه‌، 2 / 613؛ ابن‌‌درید، 346).
ازل |
خطوط اسلامی* |
انقلاب، مجموعه ورزشی | حسن موسوی زاده انقلاب، مجموعۀ ورزشی\ majmūʾe-ye varzešī-ye enqelāb\ ، سابقاً باشگاه شاهنشاهی، از مهم‌ترین مجموعه‌های ورزشی موجود در ایران که در شمال غربی تهران در بزرگراه چمران، تقاطع بلوار سئول و نیایش واقع شده است. درِ جنوبی این مجموعه به خیابان ولیعصر جنب بوستان ملت، و درِ شمالی آن به خیابان سئول جنب نمایشگاه بین‌المللی ...
التعرف لمذهب اهل التصوف |
ثاقب | لیلا رحیمی بهمنی ثاقِب، یا ثاقب دده، ثاقب مصطفى، ثاقب مصطفى دده (1062 یا 1063-1148ق/ 1652 یا 1653-1735م)، شاعر ترک و از مؤثرترین مشایخ طریقۀ مولویه.
جولان | پرویز امین یا بلندیهای جولان، سرزمینی مرتفع در جنوب‌غربی کشور سوریه. ریشۀ نام جولان به روشنی معلوم نیست. نخستین بار در الواح کلی تل العمارنة از آن به شکل «جیلونی» یاد شده است و یونانیها آن‌را «گولان تی‌تیس» نامیده‌اند. برخی برآن‌اند که شهر جولان که در ایالت باشان قرار داشته و در اوایل تاریخ دین یهود پناهگاه فراریان از ق...
ابن زقاق | بخش ادبیات عرب اِبْنِ‌زَقّاق‌، ابوالحسن‌ علی‌ بن‌ عطية الله‌ (د ميان‌ 528-530 ق‌/ 1134-1136 م‌)، شاعر عصر مرابطون‌ در اندلس‌. او ظاهراً به‌ علت‌ حرفۀ پدرش‌ (مَشك‌سازی‌) به‌ ابن‌زقاق‌ معروف‌ شده‌ است‌ (دیرانی، 28- 29). او را ابن حاج نیز لقب داده‌اند (مراكشی‌، 5/ 265). به‌ رغم‌ شهرت‌ نسبی‌ وی‌ دانسته‌های‌ ما از زندگی‌ و احوال...
ابن نجیم | مهدی سلماسی زین‌الدین (یا زین‌العابدین یا زین) بن ابراهیم (926-970 ق / 1520-1563 م)، فقیه حنفی مصری. نجیم نام یکی از اجداد وی بوده است (تمیمی، 3 / 275).
اولیاء |
ابوطالب انباری | احمد پاکتچی عبیدالله بن احمد بن یعقوب بن نصر بن طالب (د 356 ق / 967 م)، محدّث امامی.
ابوعلی قلندر پانی پتی | عارف نوشاهی شرف‌الدین (د 724 ق / 1324 م)، از صوفیان و شاعران هند.
بجلیه | ندا اخوان اقدم , امیر جابری بَجَلیّه، نام فرقه‌ای شیعی مذهب که بیش از دو قرن در محدودۀ جغرافیایی کشور مغرب کنونی وجود داشته است.
زاویه |
زبانی |
اصحاب سبت | فرامرز حاج منوچهری \ashāb-e sabt\، قومی از بنی‌اسرائیل، یادشده در قرآن کریم که از شریعت الٰهی روی تافتند و به عذاب خداوند گرفتار شدند.
فلک ‎الافلاک | ذلیخا بیرانوند ذلیخا بیرانوند، قلعه‌ای در خرم‌آباد، در شاپورخواست، روی تپه‌ای باستانی و صخره‌ای با چشمه‌ای جوشان در دامنۀ شمالی آن.
رستم نامه | نیره افتخاری رُسْتَمْ‌نامه، منظومه‌ای در قالب مثنوی (بحر متقارب مثمن)، دربارۀ ماجراهای زندگی رستم و معجزه‌های امام علی (ع)، احتمالاً از سدۀ 11 یا 12 ق/ 17 یا 18 م، از سراینده‌ای ناشناس.
آدیجه | آدیجه [ādīje]، طویل‌ترین رودخانۀ ایتالیا پس از رود پو. این رودخانه از دو دریاچه واقع در کوههای آلپ سرچشمه گرفته، به سمت جنوب و شرق جریان می‌یابد. آدیجه پس از پیوستن رودخانۀ ایزارْکو به آن، به سمت جنوب ادامۀ مسیر داده، با رسیدن به کرانه‌های پست رود پو، در نزدیکی وِرُنا، به جنوب شرقی مایل می‌شود. این رود پس از ...
ابن وا |
خان، مسجد | فاطمه شعبانی اصل خان، مسجد \ masjed-e xān\ ، یا مسجد صاحب‌الزمان، مسجدی واقع در بازار تجریش.
اشترخانیان | مهرداد قدرت دیزجی یا اشترجانیان، سلسلۀ فرمانروایان ماوراءالنهر (1007- 1199 ق / 1598-1785 م)، كه نسب خود را به جوجی پسر چنگیزخان می‌رسانند. امرای این خاندان از بازماندگان خانات حاكم اشترخان (هشترخان) یا حاجی طرخان (شهری در شمال دریای خزر) بودند كه پس از فروپاشی آن دولت به دست روسها در 963 ق / 1556 م به بخارا، پایتخت دولت شیبانی...
آداب السلوک | بخش ادبیات آدابُ السلوك، عنوانی برای برخی از كتابهای عرفانی و اخلاقی كه عده‌‌ای از عارفان و دانشمندان مسلمان به نگارش آن پرداخته‌اند. بعضی از نویسندگانی كه ذیلِ این عنوان كتابی دارند، بدین شرحند: 1. بیابانكی سمنانی، علاءالدوله احمدبن محمدبن احمد (د 736ق / 1336م)، از عارفان و بزرگان صوفیه. كتاب او به زبان فارسی است و نسخ...
ارمغان | پیرایه یغمایی اَرْمَغان‌، ماهنامه‌ای‌ ادبی‌، تاریخی‌، علمی‌ و اجتماعی به‌ زبان‌ فارسی كه‌ نزدیك‌ به‌ نیم‌ سده‌ در تهران‌ منتشر می‌شده‌ است‌. دورۀ اول‌ مجله‌، حدود 22 سال‌ از بهمن‌ 1298 تا دی 1321، مشتمل‌ بر 236 شماره‌ به سرپرستی مدیر و مؤسس‌ آن‌ حسن‌ وحید دستگردی‌ اصفهانی‌ انتشار یافت‌ (وحیدنیا، 153؛ افشار، 1/ هفده‌ ـ هیجد...
اثناعشری |
ابوالحسن افشار ارومیه ای | یحیی ذکاء فرزند اللهوردی نقاش (د 1306 ق / 1889 م)، نگارگر آبرنگ‌ساز ایرانی.
الجمال | اسماعیل شمس نشریه‌ای آزاد، مستقل و غیردولتی که با مضمون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در فاصلۀ زمانی 26 محرم 1325ق تا 26 ربیع‌الاول 1326ق / 11 مارس 1907 تا 28 آوریل 1908م و در 35 شماره در تهران چاپ و منتشر می‌شد (صدرهاشمی، 1 / 250).
ابن بزاز، محمد | احمد پاکتچی اِبْنِ بَزّاز، محمد بن‌ محمد بن‌ شهاب‌ بن‌ يوسف‌ عمادی‌ كَردَری‌ ملقب‌ به‌ حافظ الدين‌ (د 827 ق‌/ 1424 م‌)، فقيه‌ حنفی‌. از آنجا كه‌ وی‌ به‌ «ابن‌ بزاز»، «بزازی»، و گاه‌ «ابن‌ بزازی» معروف‌ بوده‌، می‌توان‌ احتمال‌ داد كه‌ لقب‌ يكی‌ از پدران‌ وی‌ بزاز بوده‌ است‌. چنانكه‌ از نسبتهای‌ «كردری»، «خوارزمی» و «بريقي...
آل لیث |
جوزجانی |
امام خمینی، مصلای بزرگ | حسن موسوی زاده امام خمینی، مصلای بزرگ \mosallā-ye bozorg- e emām xomeynī\، مصلایی واقع در محلۀ عباس‌آباد، خیابان شهید دکتر بهشتی، روبه‌روی خیابان میرعماد، در منطقۀ 7 شهرداری تهران.
آذری، قهوه خانه | نسیم جانملکی آذری، قهوه‌خانه \qahve-xāne-ye āzarī\، قهوه‌خانه‌ای واقع در میدان راه‌آهن، ابتدای خیابان ولیعصر.
رسول اکرم (ص) |

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام