کهنه یادداشت

۲۵ آبان ماه امسال مصادف است با چهاردهمین سالروز رحلت علامه محمد تقی جعفری. استاد جعفری در مرداد سال ۱۳۰۴ در تبریز که بعدها نام این محله متولد گردید. نزد مادر مقدمات دروس و قرآن را آموخت. آنگاه به مدرسه و چندی بعد همراه برادرش به حوزة علمیه طالبیه رفت و تحصیلات علوم دینی را پی گرفت. در ۱۵سالگی، راهی تهران شد و در مدرسه مروی اقامت گزید.

کسانیکه روزنامه های هفته گذشته را خوانده اند شاید خبر بسیار مهمی را که انتشار یافته بود با کمال سادگی برگذار کرده باشند ، خبر این بود که دولت ما به تمام دول بیگانه اخطار کرده است که از این پس در زبان های اروپایی نام مملکت ما را باید « ایران » بنویسند.

اي مردم با ايمان! امروز مي‌بينم حق پايمال مي‌شود، باطل حكومت مي‌كند. با معروف مبارزه مي‌شود، از منكر حمايت مي‌شود، طرفداران حق پايمال مي‌شوند، خودفروختگان به باطل تشويق مي‌شوند، در چنين شرايطي يك انسان باايمان متعهد نمي‌تواند آرام بگيرد و به جهاد، تلاش و كوشش در راه خدا كشيده مي‌شود، چون باايمان و متعصب است. اين ايمان برايش دلخوش كن نيست؛ بلكه ايمان برايش راه زندگي است.

درباره نهضت عاشورا و ریشه‌های تاریخی آن، استنباط خود را به طور خلاصه در کتاب پس از پنجاه سال آورده‌ام و علت این‌که نام آن را پس از پنجاه سال گذشته‌ام، این است که در سال 11 هجری رسول اکرم‌(ص) به جوار حق شتافت و در سال 61 هجری این حادثه بسیار شگفت - نه تنها در عالم اسلام، بلکه برای تحلیل‌گران غیر مسلمان هم - اتفاق افتاد.

بسم الله الرحمن الرحیم. الحمد لله رب العالمین و الصلوة و السلام علی خیر خلقه و خاتم رسله محمد و علی انبیاء الله المرسلین و سلام الله علی آل بیته و صحبه الطاهرین و من اتبعهم بإحسان إلی یوم الدین. السلام علیک یا أبا عبدالله و علی الأرواح التی حلت بفنائک، علیک منی سلام الله أبداً ما بقینا و بقی اللیل و النهار و لا جعله الله آخر العهد منی لزیارتک، السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی أولاد الحسین و علی أصحاب الحسین.

اگر دین فطری است چرا گروه‌هایی از مردم از دین خارج می‏شوند؟ راجع به این موضوع اندکی شرح می‏دهم: این مطلب خود مطلبی است که علل اعراض گروه زیادی از مردم از دین چیست؟ این سؤال مخصوصاً برای کسانی که توجّه به خدا و دیانت را امری فطری می‏دانند بیشتر طرح می‏شود. حتّی بعضی این سؤال را با تعجّب طرح می‏کنند. ما نخست سخن یکی از دانشمندان امریکایی را در این زمینه نقل می‏کنیم، بعد نظر خود را بیان خواهیم کرد. ذکر این مطلب از آن جهت لازم است که در یافتن راه اصلاح اجتماع به ما کمک می‏نماید.

سید حسن تقی‌زاده زمانی که رییس انجمن فرهنگی ایران و هند بود پاسخ به تقاضای محمود ستایش، منشی انجمن برای انجام گفت‌وگو را رد نمی‌کند و نهایتا در سال‌های دهه ۴۰ که بیماری او را از پای انداخته و یکجانشین کرده بود ...

دبا : ارسطو به عنوان یک متفکر واقعیت­گرا، در جستجوی مبانی عینی بود تا بتواند جهان و حوادث آن را تفسیر کند. ارسطو روش انتزاعی افلاطون را که تفسیر جهان براساس مفاهیم انتزاعی و فرضیات ذهنی بود، نمی­پذیرفت. بلکه از روشی پیروی می کرد که آن را فوسیکوس می­نامید. یعنی روشی مبنی بر واقعیت­های جهان. او پیدایش پدیده ها را از عناصر چهارگانه براساس اعتدال، تفسیر می­کرد به این معنا که اگر اجتماع عناصر و ترکیب و امتزاج آن­ها متعادل و متناسب باشد، به نسبت میزان این اعتدال و تناسب، موجوداتی پدید می­آیند از مرکبات جمادی گرفته تا نبات و حیوان.

آن زمان گذشته که صنعت به وسیله حمایت سلاطین و بزرگان و نجبای قوم تشویق می‌شد و بالاخره بزرگ گشته باعث افتخار ملل می‌گشت چون در گذشته اول شاهکار سلاطین بزرگ جمع‌آوری صنعتگران بزرگ و تشویق آن‌ها بوده است.

حضرت ابوالحسن علی بن محمد(ع)، امام دهم از ائمه اثنی‌عشر(ع) و دوازدهمین معصوم از چهارده معصوم است. مشهورترین القاب آن حضرت، «هادی» و «نقی» است و نزد شیعه امامیه ایران به امام علی‌النقی معروف است. کنیه آن حضرت ابوالحسن است و چون پیش از ایشان حضرت امیر‌المؤمنین(ع) و حضرت رضا(ع) نیز کنیه ابوالحسن داشتند، ایشان را «ابوالحسن ثالث» می‌گویند و نیز آن حضرت به جهت سکونت ممتد در سامرا، به «الفقیه العسکری» معروف بود؛ زیرا شهر سامرا شهری نظامی و به «العسکر» معروف بود و بعضی گفته‌اند «عسکر» محله‌ای از سامراست که آن حضرت و فرزند ارجمندش امام یازدهم در آنجا سکونت داشتند و به آن شهرت یافته‌اند.