مقاله

پاره ای از متفكران پست مدرن اظهار داشته اند كه مسیر آینده تفکر و تمدن غرب از طریق تعیین تكلیف متفكران غربی با اندیشه هایدگر تعیین خواهد شد. دیدگاه های اساسی و آرای محوری مارتین هایدگر چیست؟ تفاوت های بنیادین این متفكر آلمانی با سایر اندیشمندان غربی در كجاست؟ چرا و به چه دلیل وی تا سر حد شأن و مقام یک فیلسوف مؤسس و یک متفکر طراز اول، هم چون افلاطون، ارسطو، کانت و هگل ارتقا یافته است؟ آیا براستی شأن و مقامی که بسیاری از جهانیان، از جمله برخی از معدود صاحب نظران ایرانی برای وی قائلند، امر گزافی و بی وجه و ناشی از نوعی شیفتگی و دلسپردگی بلادلیل و مبالغه آمیز است؟

سر جان رنكین گودی (٢٠١٥-١٩١٩) مشهور به جك گودی، انسان شناس اجتماعی برجسته بریتانیایی در كنار مهم ترین آثارش چون فناوری، سنت و دولت در آفریقا (١٩٧١) و اهلی كردن ذهن وحشی (١٩٧٢) كتابی نیز با عنوان سرقت تاریخ (٢٠٠٦) دارد كه در آن می كوشد با نقد نگرش شرق شناسانه در راستای نظریه اش درباره تاریخ مشترك و واحد جهانی بر مشابهت ها در عناصر فرهنگی و تمدنی در جوامع مختلف تاكید كند. این كتاب در سال ١٣٩٣ با ترجمه نرگس حسن لی توسط نشر امیركبیر منتشر شد.

من در آغاز باید بگویم این همهمه‌ای که ایجاد شد (اشاره به اعتراض یکی لز دانشجویان که در گزارش نخست شرح آن آمد) یک عیب داشت و یک حسن؛ عیب آن بود که به این دانشجو در همان ابتدا اجازه داده نشد تا سخنان خود را بگوید و حسن آن، این بود که بالاخره ایشان آمد و سخنان خود را بیان کرد.

در نزد مکتب کمبریج چنین مکاتبی در فلسفه‌ی علم تاریخ و سیاست، نشان از خطاهای متعدد روش‌شناختی دارد که سه خطای مهم عبارتند از: «زمان‌پریشی»[۲۰]، «زبان‌پریشی»[۲۱] و «زمینه‌پریشی»[۲۲]. شرح این سه خطای شیوه‌ی تاریخ‌نگاری اندیشه‌ی به این قرار است:

جست وجوی جاودانگی یکی از مهمترین درون مایه های متن های اسطوره ای است. قهرمان اسطوره به دنبال دستیابی به جاودانگی است و برای رسیدن به این هدف، هستی خود را قربانی می کندوازخواسته های نفسانی خودمی گذردو این درست مانندکاری است که کیخسرودرشاهنامه انجام می دهد. این مقاله برآن است که با روش توصیفی–تحلیلی بر پایه نظریه تقلیل پدیدارشناسانه ادموند هوسِرل، به بازخوانی مسأله بازگشت به اصل در داستان کیخسرو بپردازد.

وب‌سایت شخصی رضا داوری‌اردکانی صورت ویراستاری‌شده و نوشتاری سخنرانی رئیس فرهنگستان علوم در همایش حکمت صدرا را دیروز منتشر کرد. این همایش اول خرداد و به مناسبت بزرگداشت ملاصدرا توسط بنیاد حکمت اسلامی صدرا در مجتمع آدینه برگزار شد. رضا داوری‌اردکانی در این همایش که با عنوان «فلسفه و جهان عاری از فلسفه» برگزار شد، صحبت‌های مهمی درباره «ایران و فلسفه» بیان کرد که خبرگزاری‌های مختلف کشور آن را منتشر کردند.

یکی از راه های ژرفا بخشیدن به داستان و تقویت تأثیر آن بر مخاطب، پردازش درست و قوّتمند شخصیت است. فردوسی سخن سرایی داستان شناس است که در عصر برون گرایی و کلّی نگری شاعران خراسان، خود و خواننده را با جزئیّات روحی قهرمانانش همراه و درگیر می سازد این پژوهش به تحلیل روانشناسانة شخصیت کاووس در شاهنامه می پردازد.

حافظ می‌فرماید: تا چه بازی رخ نماید بیدقی خواهیم راند/ عرصه شطرنج رندان را مجال شاه نیست. به گمان من این یكی از شاه‌ بیت‌های حافظ برای كسانی است كه می‌خواهند در عرصه تاریخ مردم (people’s history) كار كنند. شگفتی‌هایی در این یك بیت هست كه برای تفسیر آن نیازمند بازخوانی فرهنگی هستیم كه حافظ در آن پرورش یافته است.

از ورای قرن ها تمدّن بشری، آنچه امروز از مراسم شگفت داوری ایزدی برای ما به جا مانده است، تنها عبارت «سوگند خوردن» است، درحالی که این رسم در میان اقوام و ادیان در گذشته امری معمول و آخرین محک برای تعین گناهکاری یا بی گناهی متهمان بوده است. با وجود اینکه نمونه های بسیاری از اجرای این مراسم در آثاری چون ویس و رامین، مثنوی، سلامان و ابسال، مخزن الاسرار و... به چشم می خورد، آشناترین نمونه از این نوع داوری در حافظة جمعی ما ایرانیان «گذر سیاووش از آتش» است.

طنز عکس العملی ناشی از ناخرسندی یا عدم تعادل و تناسب است که می تواند بستری هنری و به تبع آن تأثیرگذار برای اعتراض و اصلاح فراهم کند. ادبیّات طنز در پس ظاهر سرگرم کننده اش با زبانی کم خطر، از کاستی های عمیق اجتماعی انتقاد می کند. ورود ادبیّات طنز به حیطۀ انواع ادبی بهترین شاهد این مدعا است.