مقاله

ناصر ميناچی متولد سال 1310 در تهران و تحصيل‌کرده رشته حقوق، از ياران و همراهان علی شريعتی و از مؤسسان حسينيه ارشاد بود. میناچی پس از انقلاب در سال 1357 و تشکيل دولت موقت، در کابينه مهدی بازرگان سمت «وزارت تبليغات و جهانگردی» را عهده‌دار بود که به خاطر تعلق خاطرش به نام حسينیه ارشاد، نام اين وزارت‌خانه را به وزارت «ارشاد ملی» تغيير داد. میناچی خود در این زمینه می‌گوید:«نمی‌توانم بگویم علاقه به حسینیه ارشاد و همین نام ارشاد در این انتخاب بی‌تأثیر بوده است. خب من از اول به این نام علاقه داشتم. آن موقع هم فکر می‌کردم این نام برازنده وزارتخانه هست».(1) وی سال‌های طولانی مدیریت این نهاد مذهبی را بر عهده داشت. وی حقوقدان و از جمله تهیه کنندگان پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی در اوایل انقلاب بود و تا زمان نخست وزیری محمدعلی رجایی به عنوان وزیر بر سر کار بود.

تشدید از مواردی است که از خطّ عربی اقتباس شده و در نوشتار فارسی به‌کار می‌رود اما علت به‌کارگیری آن در فارسی با زبان عربی کاملن متفاوت است. واژه‌های تشدیددار زبان فارسی بسیار اندک‌اند و جایگاه تشدید در این واژه‌ها یا در پایان هجای اولِ کلمات دوهجایی است یا در پایان واژه‌ها به هنگام اضافه‌شدن به حرف، پسوند یا واژه‌ای دیگر. دلیل اصلی آوردن تشدید در زبان فارسی، گردش‌های زبانی و درگیری زبان در تأکیدهای گفتاری و موسیقی کلام است. پس این عنصر در زبان ما بیش‌تر جنبه‌ی شنیداری دارد. در میان حروف فارسی، سه حرف «ر»، «ک» و «ل» بیش‌ترین تشدید‌پذیری را دارند.

مترقیان ایرانی از اواخر دوره ی صفوی به ویژه از طریق هند تا حدی با شیوه های تفکر و نظم اجتماعی اروپایی و شیوه ی زندگی مردم غرب آشنا شده بودند. یکی از نخستین کسانی که به این مقوله توجه کرد حزین لاهیجی (١١٤۵- ١٠٧١ ش) است که از شاعران مبرز آن عصر به شمار می رود. او در یکی از آثار خود به طرز حکومت و شیوه ی زندگی اروپاییان و محاسن آن توجه کرده و می نویسد: « شاید تنها راه اصلاح امور ایران در این باشد که آن را بر اساس شیوه های غربیان سر و سامان بخشند ».

اهميّت سخن گفتن از خدا بر كسي پوشيده نيست و هيچ نظام فلسفي نيست كه در اين مسئله نفياً يا اثباتاً سخني نگفته باشد، از جمله در دو نظام فلسفي ارسطويي و صدرايي درباره ضرورت وجود خدا و اوصاف جلال و جمالش بحث شده و خدا در هر دو نظام فلسفي جايگاه ويژه‌يي دارد.([1]) بويژه در حكمت صدرايي كه در بيشتر آثارش از ذات و صفات و اسماء و افعالش سخن رفته است. وي علاوه بر آنكه آثار مستقلي مانند كتابهاي المبدأ و المعاد، المظاهر‌الالهية و حكمت‌عرشيه در اينباب ارائه نموده در ديگر آثارش نيز در اين زمينه مباحث مستوفايي دارد.

مقاله‌يي را كه در پيش رو داريد، در دو بخش تدوين شده است. در بخش نخست افزون بر عقيده صدرالمتألهين، عـقيـدة فلاسفه ديگر دربارة وجود ذهني بيان گرديده و در بخش دوم، تنها عقيدة صدرالمتألهين مورد بررسي قرار گرفته است. پيش از اينكه حرف و سخن را دربارة موضوعات ياد شده آغاز كنم، بايد بعنوان پيشگفتار به چند نكته اشاره كنم:

تاریخ معاصر ایران، چه قبل و چه بعد از انقلاب، شاهد تحریف‌هایی پیرامون برخی تحولات و رخدادهای سیاسی مهم تاریخی است. از آن جمله، موضوعات زندگی و سرنوشت محمدرضا پهلوی است. کمتر جنبه‌ای از زندگی فردی و غیرفردی شاه سابق را می‌توان سراغ گرفت که آنچه پیرامون آن در هیبت ثبت و ضبط تاریخی درآمده بی‌طرفانه بوده باشد. از جمله سرنوشت وی در دوران انقلاب و سرانجام خروج او از کشور در ۲۶ دی ماه سال ۵۷ و نهایتا مرگ وی در تیر ماه سال ۵۹ است.

پرسش از رابطه و نسبت انقلاب ايران با مدرنيته يكي از مسائل بحث‌برانگيز در ادبيات مطرح پيرامون انقلاب ايران است. ديدگاه‌هاي موجود در اين باره را دست كم درسه مورد مي‌توان جاي داد: مدرن يا پيشرو (progressive)، محافظه‌كار يا پس‌رو (regressive) و پست‌مدرن.

در زبان هر روزی کنونی که عین زبان مؤسسات بزرگ تبلیغاتی یا تحت تأثیر و نفوذ آن است تعبیر انقلاب اسلامی جدی گرفته نمی‌شود، نه اینکه قدرتمندان و سوداگران سیاست و بازار جهانی از انقلاب اسلامی به وحشت نیفتاده باشند، آن‌ها از این انقلاب بسیار ترسیده‌اند و نگران بسط آنند، مع‌ذلک از حقیقت انقلاب اسلامی رو می‌گردانند و صفت اسلامی انقلاب برای ایشان چیزی بیش از صرف لفظ نیست. به عبارت دیگر انقلاب اسلامی ترس در دل قدرتمندان و سوداگران جهانی انداخته است بدون اینکه عقل اینان به حقیقت انقلاب راه برده باشد. گسیختگی رشته ارتباط عقل و احساس هم نشانه خوبی نیست و در عصر ما غالباً حکایت از گسسته خردی یا ورشکستگی در عقل می‌کند. انقلاب اسلامی و پرفروغ‌تر شدن خورشید منیر اسلام با افول ماه مستنیر عقل و خرد شیطانی و استکباری غرب مقارن شده است و این درست‌‌ همان چیزی است که به نظر متولیان فرهنگ متجدد و معتادان به عادات روشنفکری و مطلق‌انگاران رسوم غربی ادعایی واهی می‌نماید. متصدیان نظام ظلم و جور حاکم بر عالم اثر انقلاب اسلامی را در لرزش پایه‌های قدرت و استیلای خود حس می‌کنند اما آن را یک امر عارضی و زودگذر می‌دانند و خیال می‌کنند که می‌توانند و باید به نحوی آن را براندازند. این‌ها و تمام کسانی که در وضع ایشان بسر می‌برند هر هفته‌ای که آغاز می‌کنند در محاسبات و پیش‌بینی‌های آخر هفته خود احیانا سقوط دولت اسلامی ایران را هم می‌گنجانند.

توضیح دبا: بحث دربارۀ هویت ملی و اقوام ایرانی به جهات عدیده واجد اهمیت مخصوص است. از محققان و صاحب نظران تقاضا می شود در این زمینه به بحث و تحقیق بپردازد و مقالات خود را برای انتشار در این صفحه ارسال فرمایید. امیدواریم نوشتۀ حاضر انگیزه ای برای دیگر محققان برای اظهار نظر تلقی گردد.

بارش برف أخیر که مصادف با ایام پیروزی درخشان تیم مذاکره‌کننده ایرانی با طرفهای پنج به اضافه یک است به فال نیک می‌گیرم و بعد از نحوست هشت‌سالۀ گذشته آن را شگون روحانی که از الطاف الهی است می‌نامم. اکنون تیم شایستۀ سیاسی و تیم قدرتمند اقتصادی دولت یازدهم چنان برای ترمیم ویرانیها و برای سازندگی و برای قراردادن قطار جمهوری اسلامی روی ریل معقول و طبیعی خود به پا خاسته است که نه فقط امید را در همۀ مردم ایران زنده کرده بلکه افسردگی آنان را به نشاط تبدیل کرده و فضای پرجوش و خروشی به وجود آورده است.