کهنه یادداشت

موفقیت بزرگ ایرانیان اسلامی در ایجاد و تحکیم بنیان فلسفه در اسلام به‌واقع مرهون پیشرفتهای آنان در این زمینه در عهد پیش از اسلام و خاصه در دوران ساسانی بود. بعد از ترجمه آثار حکمای یونان و ایران به‌زبان عربی، و بعد از آنکه متکلمان اسلامی، خاصه «قدریه»و«جهمیه» و «معتزله»، که نزدیک به‌تمام آنها از ایرانیان بودند، شروع به القای مباحث کلامی و فلسفی در جامعه اسلامی نمودند، توجه و اقبال مسلمانان به مکتب‌های مختلف حکمت فیثاغوری و افلاطونی و ارسطوئی و نو افلاطونی و نو فیثاغوری و خسروانی آغاز شد و دیری نکشید که مباحثات فلسفی مراکز علمی و عقلی تمدن اسلامی را در بغداد و بلادمعتبر ایران فروگرفت و منجر به ایجاد نهضتی عظیم در زمینه کارهای حکمی گردید.

مستشرقین به دو مناسبت از دقیقی یاد کرده اند . یکی یاد اوست در جاهایی که موضوع سخن ادبیات فارسی و ذکر شاعران این زبان است و پیداست چون دقیقی یکی از پیشگامان شعرای زبان دری بوده است , نامش در میان دیگر شاعران ضبط میشود و سرگذشت او بر پایه مندرجات تذکره ها و نزدیک به یکهزار و دویست بیتی که از او برجای مانده است گفته می آید , حتا اگر اشاره وار باشد . مانند آنچه در فهرستهای مربوط به نسخ خطی دیده میشود .

پدرم عبدالله از مردم بلخ بود در روزگار نوح ـ پسر منصور سامانی ـ به بخارا درآمد. پدرم کار دیوانی پیشه کرد و در روستای خرمیثن به کار گماشته شد. به نزدیکی آن روستا، روستای افشنه بود. در آنجا پدر من، مادرم را به همسری برگزید و وی را به عقد خویش درآورد. نام مادرم ستاره بود. من در ماه صفر سال ۳۷۰ از مادر زاده شدم. نام مرا حسین گذاشتند. چندی بعد پدرم به بخارا نقل مکان کرد. در آنجا بود که مرا به آموزگاران سپرد تا قرآن و ادب بیاموزم. دهمین سال عمر خود را به پایان می‌بردم که در قرآن و ادب تبحر پیدا کردم آنچنان که آموزگارانم از دانسته‌های من شگفتی می‌نمودند. در آن هنگام مردی به نام ابوعبدالله به بخارا آمد.

حکیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام یا خیامی نیشابوری از بزرگترین فضلای ایران و از تابنده ترین ستارگان قدر اولی است که در آسمان معارف و ادبیات مشرق اسلامی ظهور کرده و به واسطۀ گذاردن نام بلندی از خود در تاریخ ایران و چند رسالۀ حکمتی به فارسی و عربی و نظم یک رشته رباعیات آبدار دلنشین در شرق و غرب عالم اسم وطن خویش را نیز توأم با ذکر جمیل خود مشهور خاص و عام کرده است.

(1310 -1245 ق)، خطاط. اصلا از ایل كرد كلهر كرمانشاهان بود و در همان جا به دنیا آمد. در دوره‏ى جوانى به تهران آمد و نزد میرزا محمد خوانسارى تعلیم خط گرفت. پس از آن به مشق از روى خطوط میرعماد سیفى قزوینى پرداخت، چنان كه گویند سفرى هم به اصفهان رفت تا از روى كتیبه‏ى معروف میرعماد، در تكیه میرفندرسكى مشق كند و نیز سفرى به قزوین كرد تا از روى كتیبه‏اى كه بر سر در حمامى، به خط میر است، تعلیم بگیرد. وى از آن دو كتیبه چربه برداشت و پیوسته از روى آن مشق مى‏كرد. پس از آنكه در خط نستعلیق شهرت یافت، ناصرالدین شاه او را به دربار احضار كرد و حتى گاهى نزد وى تعلیم خط مى‏گرفت و مى‏خواست كه او را در وزارت انطباعات به كار كتابت بگمارد، ولى وى نپذیرفت.

سیمین بهبهانی شاعر و ادیب متولد ۱۳۰۶ تهران - لیسانس حقوق قضایی دانشگاه تهران - برنده ده ها جایزه علمی و آكادمیك به خاطر اشعار و غزلیاتش، از جمله جایزه بیژن جلالی - از معدود شاعرانی كه اشعارش به زبان های مختلف دنیا ترجمه شده است. - گزینه شعر «جامی گناه» او به زبان انگلیسی ترجمه شده و در دانشگاه نیویورك منتشر شده است.

محمد زهرایی در سال ۱۳۲۷ در مشهد به دنیا آمد. او در دورانی که در مشهد بود کتاب فروشی کوچکش در خیابان سعدی مشهد پاتوق اهل کتاب و روشنفکران آن دوره از جمله مرحوم دکتر علی شریعتی بود. زهرایی مدیر انتشارات نیل و کارنامه و از ناشران صاحب سبک بود و کار نشر و کتاب را از جزیی‌ترین امور چاپ و نشر شروع کرد و در سال‌های میانی دهه ۴۰ در شکل دهی و بالاندن انتشارات نیل نقش به سزایی داشت. برخی از رمان‌های شاخص جهان از جمله رمان دن کیشوت با ترجمه محمد قاضی و یا دیگر نویسندگانی چون م. به آذین حاصل همکاری زهرایی با این افراد در انتشارات نیل بود.

پدرش نقاش و عکاس دورهٔ قاجاریه بود. تحصیلات ابتدائی را در مدرسهٔ علمیه ، در محضر استادانی چون: عبدالعظیم قریب ، میرزا ابراهیم قمی مسعودی ، غلام‌‌حسین رهنما ، و شمس‌العلماء قریب شروع کرد. و در دورهٔ‌ متوسطه را در دارالفنون به پایان رسانید. در دورهٔ متوسطه ، علاوه بر زبان انگلیسی و فرانسه ، مقدمات زبان روسی را در کلاس اسکندرخان ماردیروسیان فرا گرفت.

در 26 خرداد 1281 هجری شمسی در روستای گزلا از توابع شهر زواره در شمال شرقی اصفهان متولد شد. بین سالهای 1297- 1268 در مدرسه لطفعلی خان ترشیزی در همان شهر به تحصیل اشتغال داشت. در سالهای 1299-1300 در مدرسه کاسه گران تحصیلاتش را ادامه داد. در سال 1301ش به زواره بازگشت و در مدرسه ابتدایی سادات به تدریس پرداخت و سال بعد برای ادامه تحصیل در دارالفنون به تهران رفت و سپس به مدرسه حقوق وارد شد.

من‌ غلامحسین‌ بیگدلی‌ فرزند فتح اله خان‌ بیگدلی‌ به‌ تاریخ‌ 24 اسفند 1297 خورشیدی‌ در تهران‌ به‌ دنیا آمدم‌.اصل‌ و نسبم‌ به‌ ایل‌ كهنسال‌ و دیرپای‌ ایل‌ واویماق‌ جلیل‌ بیگدلی‌ می‌رسد كه‌ در میانشان‌ قهرمانان‌ شمشیر وصاحبان‌ عدل‌ و داد و دین‌ و دانش‌ بسیار بوده‌اند كه‌ در طول‌ تاریخ‌ خدمات‌ جانبازانه‌ و سرافرازانه‌یی‌ به‌ ایران‌ عزیزنموده‌اند.