کهنه یادداشت

یکی از ادوار پر افتخار و شکوه جهان باستان دوران هخامنشی است که در آثار باقی ماندۀ آن دوره دنیائی از ذوق و هنر دیده می شود. پارسیان در زندگی و قوانین خود به حقوق زنان بیش از سایر اقوام و ملل باستانی احترام گذارده اند تا بدان حد که اردشیر دوم پائین تر از مادرش می نشست

پورداود استاد من بود. در سال 1318 از آلمان به ایران آمد. گفتند دانشمندی به ایران می آید که زبانهای ایران باستان می داند و اوستا را ترجمه کرده است. من در دانشکدۀ ادبیات تحصیل می کردم و اسم پورداود را از آثارش می شناختم.

یکی از گویندگان و سخن سنجان بزرگ زبان فارسی استاد ظهیرالدین فاریابی است. شرح حال این حکیم گوینده در تذکره ها آنطوری که باید تحقیق نشده و مبهم مانده است و بنده آنچه را که از تذکره ها و کتب خطی و دیوان او استنباط کرده ام یاد می کنم و معتقدم که تا کنون تحقیق بدین مفصلی در شرح حال ظهیر نشده است.

حی بن یقظان رساله ای است فلسفی که به رمز و کنایه نوشته شده است. مؤلف آن حکیم و دانشمند بزرگ اسلامی شیخ الرئیس ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا می باشد

کتاب «علم الهی» از مهم ترین و معروف ترین کتابهای محمد بن زکریای رازی است که در آن مباحث عقلی و مطالب فلسفی و جهان شناسی را مورد بحث قرار داده و اندیشه های خاص خود را در آن آشکار ساخته است.

نامه ایست که جناب آقای سید حسن تقی زاده هفت سال پیش که سفیرکبیر ایران در لندن بوده اند به وزارت فرهنگ فرستاده اند و در تألیف فرهنگ فارسی متضمن نکاتی دقیق و کلی است.

در اواخر دورۀ ناصرالدین شاه کارمالیۀ ایران به جائی رسید که هیچ شهری اضافه محل و به اصطلاح مستوفی ها باقی تحت محل کار نداشت و شاه مرحوم برای پوشانیدن کسر جمع مجبور شد که به وسائلی فوق العاده متوسل شود و چند وسیلۀ موقتی اختیار نمود که علی الظاهر بار خودش را بار نمود اما در باطن بر خرابی مالیۀ ایران افزود.

در زمان ما نقد الشعر قلمرو وسیعی یافته است. توسعۀ شگرف پارۀ علوم هر روز برای منتقد آفاق تازه ای کشف می کند. در گذشته، انتقاد جنبۀ صوری و ظاهری داشت، منتقد شکل و ظاهر هر اثر را مورد نقد و مطالعه قرار می داد.

هر انقلاب دارای معنای خاص تاریخی است. انقلاب به معنای رسیدن جامعه به نقطه‌ای بحرانی در روابط درونی خویش است؛ به معنای یک نقطه پرش تاریخی برای قشرهای نوخاسته جامعه علیه طبقه یا طبقات حاکم است و از این جهت است که یک جامعه‌شناس بزرگ انقلاب را «لوکوموتیو تاریخ» می‌خواند.

بررسی تداوم تاریخ در غرب ایران از نخستین اعصار تا حملۀ اعراب و به معنایی تا به امروز موضوع مکرر تاریخ ایران باستان است. به گفتۀ ریچارد فرای، ایرانیان به رغم یورشهای مداوم و ویرانیهای فراگیر همواره در مقابل مصایب، محکم و استوار ایستادگی نموده اند