مقاله

محمدامین‌خان فرزند الله‌قلی‌خان ازبک، که در منابع فارسی از وی به عنوان «خانِ خیوه» یا «خان خیوق» یاد شده، از سلسله ایناق از خوانین خیوه است که در سال 1261ق پس از برادرش رحیم‌قلی‌خان به حکومت رسید. تا زمان وی، خوانین خیوه با دربار ایران مناسبات دوستانه‌ای داشتند؛ اما محمدامین‌خان هم‌زمان با شورش محمدحسن خان سالار در خراسان، ادعای استقلال کرد و با هم‌دستی طوایف ترکمن، به تاخت و تاز و ایجاد ناامنی در مرزهای ایران و تجاوز به شهرهای آن حدود پرداخت.

«نگرشی بر نگارشهای کلامی» عنوان کلّیِ مجموعه یادداشتهائی است سلسله‌وار، که به توفیق الهی، در راستای تعریف و بازشناسی میراث کلامی اسلامی منتشر خواهد شد. در این گفتارها کوشش می‌شود متون کلامی مهمّ فرقه‌های مختلف اسلامی بویژه مکتب شریف تشیّع معرّفی شود و ابعاد گونه‌گون آنها بررسی گردد.

کتابخانه نهادی دیرپا در سیر تمدن بشری است. از گذشته‌های دور کتابخانه‌ها نمادی از فرهنگ هر کشور و سرزمینی بودند که در عرصه فرهنگ و علم و هنر حرفی برای گفتن داشته‌اند. به همین سبب تمدن‌ها و فرهنگ ها، آن هنگام که از رونق و زایندگی برخوردار بودند، کتابخانه‌های باشکوه تر و غنی تری نیز در دل خود پدید می‌آوردند. نمونه بارز این مسأله را می‌توان کتابخانه‌های باشکوه در قرون سوم و چهارم هجری در گستره تمدن اسلامی و یا کتابخانه‌های مجلل اروپایی در دوران پس از رنسانس و نهایتاً کتابخانه عظیم کنگره امریکا در قرن بیستم میلادی بر شمرد

نهج‌البلاغه تجلی گفتاری بزرگمردی از تبار توحیدیان است که به وسعت جان بشر و نیازهای مادی و معنوی او درفشانی کرده و نقشه راه خدایی شدن را به بشریت ارائه کرده است؛ آن‌چنان که رمز جاودانگی قرآن را باید در اصالت و حیاتی و منطق آسمانی آن جستجو کرد. مانایی امام علی(ع) نیز مرهون اندیشه‌های بلندی است که شخصیت یگانه حضرتش را در دنیای کلام جاودانه‌اش به تصویر کشیده است

فکر کردن به آنچه فکر نکردنی است سولیوان، آخرین سفیر آمریکا در ایران، در کتابی به نام «ماموریت در ایران» به روابط آمریکا و شاه در برهه انقلاب، تحلیلش از انقلاب اسلامی، شخصیت فرهمند امام خمینی و ... می پردازد. متن حاضر نگاهی کوتاه است به این کتاب.

کتاب البیاض و السواد تألیف خواجه ابوالحسن علی بن حسن سیرجانی کرمانی، از منابع اصلی عرفان و تصوف اسلامی است و از منابع مطالعاتی شیخ محی الدین ابن عربی نیز بوده است. این کتاب از نوع الرساله القشیریه امام قشیری و اللمع فی التصوف ابونصر سراج توسی می باشد.

در طول تاریخ، همواره پیوندی دیرین میان دین و فلسفه بوده است هرچند هر از چندگاهی متشرّعان یا فیلسوفانی با این پیوند مخالفت ورزیده و آن را نامیمون دانسته اند. اما حقیقت این است كه هم دین با طرح و تبیین اموری متعالی، فكر فیلسوفان را متوجه عوالم غیر جسمانی و مابعد الطبیعی كرده و هم فلسفه در توجیه باورهای دینی كه بعضاً مبنایی باورمند نداشته اند تلاش نموده است.

امتیاز رویکردهای جامعه شناختی در مطالعه دین، تاکید آنها بر تعامل بین دین و جامعه است. پیش فرض اصلی چشم انداز جامعه شناختی، ساخت و ساختار اجتماعی فرهنگ و تجربه انسانی از جمله دین است.1 از نگاه جامعه شناسان، اشیاء، دانش، اعمال و نهادها در دنیای اجتماعی محصول تعامل انسان و ساختار اجتماعی است . دین گونه ای از ساخت اجتماعی است.

پیشینه رویکرد مقایسه ای به منزله یک رویکرد دانشگاهی،به اواخر قرن نوزدهم باز می گردد.بنابر این در گذشته نیز همچون امروز،مطالعه بین فرهنگی همه اشکال و سنت های زندگی دینی در برابر مطالعه یا تبیین فقط یکی از این گونه ها، اهمیت داشته است.این رویکرد به صورت طبقه بندی شده و در بستر تاریخی، به بررسی شباهت ها و تفاوت هایی که در بین ادیان وجود دارد می پردازد.

تاریخ و شناخت ادیان دانشی است توصیفی كه به تشریح و تبیین و توصیف اوصاف و مختصات ادیان در تاریخ بشریت می‌پردازد. این نوع فعالیت و پژوهش در واقع نگاهی است تاریخی، روشمند و تحلیلی در باب ادیان. البته تأمل در ادیان و بررسی در باب آنها می‌تواند با روشهای متعدد و از جهات مختلفی صورت بگیرد. در این میان یكی از راههایی كه می‌توان بدان وسیله به شناخت و معرفت ادیان واصل شد همانا رجوع به متون مقدس ادیان و شروح آنها می‌باشد تا بدینوسیله دیدگاههای ادیان در باب مقولات متعدد دینی و ... مشخص گردد. در این نوشتار نیز درصدد آن هستیم تا با تكیه بر همین روش و در محدوده مورد نظر خود، به تأمل بپردازیم و برخی از آرای مندرج در متون اصلی ریگ ودا و اوپانیشادها را بدست آوریم.