چندی پیش هنگام نوشتن مقاله «اختر،احمد بیگ گرجی» (د1232ق.) جهت درج در دائرة المعارف بزرگ اسلامی ،موضوعی به نظرم آمد درباره این شاعر و یکی دیگر از شاعران همعصرش به نام فاضل خان گروسی (د:1252ق.) که به آثار این دو تن یعنی « تذکره اختر» و «تذکره انجمن خاقان» مربوط میشد. موضوعی که مرحوم خیام پور نیز سالها قبل، اشاره ای گذرا بدان کرده بود اخیرا با چاپ «تذکره انجمن خاقان» فرصتی مناسب فراهم آمد تا مطلب مورد نظر، این بار به تفصیل مطرح گردد.
سنت تاریخ‌نگاری به فارسی در ایران که با ترجمه «تاریخ طبری» به همت بلعمی در سال ۳۵۲قر ۴ـ۹۶۳م آغاز شده بود، با خلق آثاری چون «زین‌الاخبار»، «تاریخ بیهقی» و بعدها با منابعی چون «راحه‌الصدور»، «تاریخ یمینی»، «سلجوقنامة» ظهیرالدین نیشابوری قوام یافت. در شبه‌قاره نیز با گسترش زبان فارسی در هند و روی‌آوردن ارباب فضل به دربار حکمرانان هند، که با متون تاریخی و سنت تاریخ‌نویسی در ایران آشنا بودند، شیوه تاریخ‌نگاری ایران رایج شد. در این میان، افرادی چون صدرالدین محمد بن حسن نظامی نیشابوری (مؤلف تاج‌المآثر) و قاضی منهاج‌الدین جوزجانی (صاحب طبقات ناصری) که از ایرانیان مهاجر و از پایه‌گذاران تاریخ‌نویسی در هند محسوب می‌شوند، در کنار صدها اندیشمند ایرانی مهاجر، در انتقال فن تاریخ‌نگاری ایرانی به هند سهم به سزایی داشته‌اند
نظریه تکامل داروین با پیامدهای الهیاتی و فلسفی که به دنبال داشت، تاثیری شگرف در جهان‌بینی رایج بر جای گذارد. در عین حال، در طی سالهای اخیر، نظریاتی در تقابل با فرضیه تکامل توسط برخی دانشمندان ارائه شد که گفتمانی فراگیر را موجب گردیده است. طراحی هوشمند و طبیعت‌باوری غیرمادی، نظریاتی است که می‌توان آنها را رقیب تکامل نامید. طرفداران نظریه طراحی هوشمند اغلب خداباورانی هستند که در تلاشند با خوانش نوینی که از برهان نظم ارائه می‌دهند؛ ضمن نقد مستدل نظریه تکامل با اذعان به پیچیده بودن و غیرقابل‌تقلیل‌بودن برخی ارگانیزمها به گونهای سادهتر در پارهای فرآیندهای زیستی، به رد امکان تکامل و تطور در آنها بپردازند و رویکرد خلقت‌گرایانه را اتخاذ نمایند.
دکتر کلی جیمز کلارک1 دارای دکترای فلسفه از دانشگاه نوتردام و از شاگردان پروفسور آلوین پلانتینگا2 مشهور است. وی اینک در دانشگاه‌های نوتردام و آکسفورد به تدریس اشتغال دارد. حیطه فعالیت‌های کلارک عموما در حوزه فلسفه دین و فلسفه اخلاق است؛ هرچند به تازگی در مطالعات و نظریه‌پردازی، بر علوم شناختی متمرکز گردیده است. مقاله حاضر تلخیصی از ترجمه دو فصل از کتاب ایشان با نام Religion and sciences of origins است، که در سال 2014 منتشر شده است.3در قسمتی از این فصل، کلارک به بررسی آیات قرآن و نسبت آن با آغاز جهان خلقت و نظریه تکامل (فرگشت) در باب آفرینش انسان پرداخته است و رویکرد قرآن و نحوه مواجهه مسلمانان را در باب این دو نظریه یعنی خلقت جهان و آفرینش انسان در دو پارادایم علم و دین مورد بازبینی قرار میدهد. کلارک در قسمتی دیگر از کتاب تلاش نموده است تا به تبیین و توصیف رابطه علم و دین بپردازد. وی از میان روابط متداول تعریف شده میان علم و دین؛ رابطه یکپارچگی را بهعنوان نگره مختار برمی‌گزیند.
در میان کتیبه های بازمانده پهلوی، کتیبه ایکه پیرامونش شش صلیب سنگی نوشته شده، از اهمیتی ویژه برخوردار است. همه این شش صلیب سنگی در جنوب هند یافت شده و احتمالا به سده هفتم میلادی تعلق دارند. این صلیبهای سنگی را مسیحیان سُریانی که به جنوب هند مهاجرت کرده بودند،از خود به یادگار نهاده اند.
خرقه سوختن و خرقه سوزی از جمله تعبیرات بحث انگیز در شعر حافظ است . معمولاشارحان شعر خواجه در شرح و تفسیر بیت دشوار و بحث آفرین
«قیّوم» یکی از اسماء جلاله خداوند متعال در قرآن کریم است که به علت قرار گرفتن در آیه مشهور آیةالکرسی و با توجه به کثرت قرائت این آیه، به یکی از پرکاربردترین نامهای خداوند نزد مسلمان تبدیل شده است. با این حال بحث های، صورت گرفته درباره معنای واژگانی و تفسیری قیّوم، نشان از آن دارد که این نام از همان عهد مفسران نخستین، جای گفت وگو داشته و معانی متعددی برای این واژه بیان شده است
واژه ی «صلاة» یکی از مهمترین واژه های قرآنی است که در آیات متعددی بکار رفته است. دانشمندان نیز در پژوهشهای خود، درباره ی این واژه، مفاهیم گوناگونی پیشنهاد کرده اند. اما چون این پیشنهادات پایه علمی استوار نداشت، انتخاب برابرنهاده های واژه نیز دچار نوعی به هم ریختگی و نابسامانی شده است. درباره ی ریشه ی واژه و ناقص واوی یا یایی بودن آن نیز اختلاف نظر وجود دارد.
نویسنده کتاب، عبدالحسین زرین کوب (بروجرد،اسفند1301-تهران،شهریور1378) شاید از جمله نخستین ده نفری باشد که از دانشگاه تهران درجه دکتری در در تاریخ و ادب فارسی گرفت. امااو حتی پیش از رسیدن به این پایه صوری علمی، سال ها می شد که با نوشتن مقالات محققانه متعدد و ترجمه و سخن رانی ها ی علمی ثابت کرده بود که شایسته چنین درجه علمی بوده است.
ادبیات هر عصر متأثر از اوضاع و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن دوره است؛ در دوره مشروطه نیز چنین جوی بر ادبیات حاکم بود و به دلیل خفقان سیاسی، افرادی چون سید اشرف الدین قزوینی به زبان عامه و طنز به روشنگری سیاسی و اجتماعی و فرهنگی مردم می پرداختند.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید