مقاله

اصطلاح ایران یک مفهوم جامع از فلسفه فرهنگی سرزمین ایران تاریخی است که بنیان و اساس آن بر تخت جمشید اتکاء دارد.

زبان نمایانگر همۀ ابعاد فرهنگی، اجتماعی، و تاریخی یک ملت است و با شیوۀ زندگی و تفکر آنها پیوند خورده است. مرگ یک زبان و گویش، مرگ یک فرهنگ، تاریخ و گنجینۀ اندیشه و تفکر آن است.

در اهمیت «دانشنامۀ زبان‌ها و گویش‌های ایرانی»

در اهمیت تدوین «دانشنامۀ زبانها و گویشهای ایرانی»

بیش از ۳۵ سال پیش وقتی در بخش ویرایش موسسه انتشارات امیركبیر مجموعه مقالاتی از مرحوم استاد محیط طباطبایی را برای انتشار به مناسبت هزاره شاهنامه آماده می‌كردم، مقاله‌ای از ایشان خواندم با عنوان «شاهنامه كتاب مقدس كردها» كه به ‌گمانم سال‌ها پیش از انقلاب نخست در مجله گوهر منتشر شده بود.

نکتۀ درخور توجه آنکه در هیچ‌یک از این دو سرود، نامی از ایران در بین نیست؛ درحالی‌که امروزه، طنین این نام شور و شوقی میان ایرانیان و ایران‌دوستان برمی‌انگیزد و به ارزش اثر بسی می‌افزاید.

این نوشته، مقدمه کتاب مفهوم علم در تمدن اسلامی، به قلم دکتر رسول جعفریان است. او به این پرسش پاسخ داده که چرا لازم است ما با بررسی متون علمی برجای مانده از دوره اسلامی، به تحقیق در باره درک مسلمانان از مفهوم علم بپردازیم؟

یکی از ماجراهای غریب تاریخ ادبیات ایران، دردست‌نبودنِ نسخه‌هایی کهن از تاریخ بیهقی و سفرنامهٔ ناصرخسرو است. قدمت نسخه‌های موجود از این دو اثر، به سه‌چار سده پیش‌تر نمی‌رسد!

انجمن موسیقی ملی از قدیمی‌ترین تشکل‌های هنری دوران معاصر سرزمین ماست و پرآوازه‌ترین اثر آنها سرود «ای ایران» است که ترانه‌سرای آن حسین گل‌گلاب، استاد علوم دانشگاه تهران و عضو نخستین فرهنگستان زبان ایران بود.

این‌که می‌گویند حافظ مراد و مرشدی نداشته، بر اساس بسیاری از شواهدی که در دیوانش آمده، نظری پذیرفتنی نیست، ازجمله این‌که در بیتی به روشنی می‌گوید:

گر پیر مغان مرشد من شد، چه تفاوت/ در هیچ سَری نیست که سِری ز خدا نیست