مقاله

یک قرن - و البته 38 روز بیش از آن - زیست. دنیا را دید و شناخت. او که عشق‌اش، جغرافیا و مهم تر از آن، آب و هواشناسی بود، نه تنها جهان پیرامون‌اش را به چشم سر دید بلکه به چشم دانش و به لطف دانش فراوان‌اش که همیشه در قبال آن خضوع و خشوع داشت هم آن را درنوردید و منشأ اثر شد.‌ زاده خطه خراسان (بیرجند) بود و به آن سامان، عرق عجیبی داشت.

از ویژگی‌های عمده مرحوم دکتر محمد حسن گنجی مطالعه مستمر و آگاهی کامل از آخرین اخبار و دستاوردهای علمی و کتاب‌ها و مقالات چاپ شده داخلی و خارجی جغرافیا بود و به اصطلاح کاملاً به روز بودند. حتی در موارد دیگر خارج از قلمرو تخصصی ایشان بود. برای مثال مقاله چاپ شده خود درباره (نقش جغرافیدانان مسلمان در توسعه علم جغرافیا) در نشریه «ژورنال آو جئوگرافی» انگلیس را قبل از اینکه خود ملاحظه کنم ایشان به نحو غافلگیرکننده‌ای در اندک زمانی پس از چاپ به من نشان دادند و تبریک گفتند، زیرا بیش از 70 سال جزو مشترکین این نشریه پرسابقه و قدیمی بودند.

من از سال 1357 با نام و چهره زنده یاد دکتر محمد حسن گنجی آشنا شدم. در آن زمان من جوانی جست‌و‌جوگر، شاداب و در پی آرمانخواهی بودم، مثل بسیاری از جوان‌های عزیز و دوست داشتنی امروز. تعجب نکنید که من در طول زندگی و بخصوص جوانی همواره تمایل داشتم با انسان‌های موفق و بنام ارتباط داشته باشم. امیدوارم شما نیز این ویژگی‌ها را داشته باشید. آنچه در زیر مسطور است نگاهی چهار دقیقه‌ای به حدود چهل سال آشنایی با ایشان است، یعنی یک دقیقه برای هر ده سال. ایشان دانشمند بزرگی بودند. بزرگی ایشان به این دلیل بود که بیشتر می‌اندیشیدند. حرف‌ها و نوشته‌های اندیشمندانه ایشان دلالت بر این دارد که ایشان در کوره درون،خود را می‌ساختند، نه از بیرون. معلوم است که انسان هایی که از درون خود را می‌کاوند و می‌سازند، همه یافته‌های خود را در بیرون از خود متجلّی نمی‌کنند.

اشاره: «استاندارد آموزش» در حوزه وسیعی از سطوح یادگیری دانش در چرخه آموزش کشور مطرح است. این چرخه شامل مهد، پیش‌دبستان، دبستان، دبیرستان و دانشگاه و آموزشهای حرفه‌ای و بازآموزی (برای مسئولان، مدیران، متخصصان، کارکنان، کارگران و غیره) و آموزش همگانی برای عموم مردم و برگشت مجدد به چرخه می‌شود.

اشاره: شکسپیر از بزرگان ادبیات انگلیسی است و نوشتار حاضر به قلم استاد حرّی ـ بنیانگذار مؤسسه ملی زبان ـ از تازه‌ترین پژوهشها در این زمینه است که پیشتر در «اطلاعات سال ۱۳۹۳» به چاپ رسیده، و اکنون با اندک تلخیص در دسترس ادب‌دوستان قرار می‌گیرد.

شادروان استاد دکتر منوچهر مرتضوی می‌گوید: «فراموش نکنیم که مسلم بودن عظمت فردوسی و اثر بی‌نظیرش به هیچ وجه مستلزم اعتقاد به اهمیت و اشتهار اجتماعی فردوسی در روزگار خویش و توقع غیرمنطقی بی‌نیازی آرمانی وی نیست. دوستداران فردوسی می‌خواهند سیمای واقعی شاعر بزرگ ایران را با سیمای آرمانی خود و شخصیت اساطیری و ملی او منطبق و همسان ببینند؛ یعنی می‌خواهند فردوسی محمود را مدح نگفته، بلکه او را هجو کرده باشد و در همین حال از او متوقع تشویق و پاداش نبوده باشد.

بررسی علت انحطاط و از خود بیگانگی مسلمین؛ مسئله‌أی است که در طول صد سال اخیر توجه بسیاری از اندیشمندان مسلمان را به خود جلب کرده است. این که چرا مسلمانان بعد از گذر از دوران طلایی عزت و افتخار به یکباره به ضعف و انحطاط کشیده شدند، مسئله ای است که معلول عوامل بسیاری است. هر چند که بررسی این عوامل، خود محتاج تألیف کتابی مستقل است. ولی در یک جمله می‌توان گفت که از بین رفتن وحدت مسلمین و ایجاد شکاف بین امت واحده اسلامی از عمده‌ترین عوامل این ضعف و انحطاط به شمار می‌رود.

احمد قاضی شخصیتی جامع داشت و کارهایش متنوع بود؛ بی شک احساس مسؤولیت و شرایط عصر وی و دغدغه هایش همین را اقتضا می کرد. راقم این سطور با دلی دردمند از فراق آن فرزانه دوران، احمد قاضی، قصد دارد که به قول بیهقی «لختی قلم را بر وی بگریاند» و دل شوریده از توفان غم و اندوه را با آن تسکینی ببخشم. می دانم که این روزها بسیاری چون من در اندوه مرگ آن نازنین - که هنوز نتوانسته­ام مرگش را باور کنم- به سر می برند. به یاد می­آورم زمانی را که دانش آموز بودم و مجله سروه را که ماموستا هیمن منتشر می کرد با حرص و ولع می خواندم.

برای کیرکگارد بر اساس حقیقت زندگی کردن در وهله اول منوط به وفاداری است. با دیگران، خدا و خود صادق بودن. کیرکگارد بر پرسش از معنای صداقت یا صادقانه وجود داشتن تمرکز می کند.

این هفته مردم مهاباد و در سطحی وسیع تر اهل فرهنگ کردستان دو تن از نام آوران تاریخ و فرهنگ خود را از دست دادند. یکشنبه احمد قاضی و امروز چهارشنبه احمد شریفی از این دنیای خاکی پر کشیدند و خلقی را در فقدان خود داغدار و سوگوار نمودند. اینجانب از طرف خودم ، بخش پژوهشهای کردی و مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی این مصیبت بزرگ را به خانواده و دوستان این بزرگان و همه دوستداران تاریخ ،فرهنگ و ادب کردی تسلیت می گویم. درباره ویژگیهای احمد قاضی ، اهل فرهنگ ، این چند روز بسیار نوشته اند و طبعا نیازی به تکرار آن نیست و درباره احمد شریفی هم پس از این خواهند نوشت .