اخبار

گویای خلاقیت میرعماد، تحریر ترکیبات و مفردات اوست که بعضی کلمات را اگر از غیر پنجة سحار او سر می‌زد، هیچ طبع حساسی آن را نمی‌پذیرفت؛ در صورتی که او مفردات ناهماهنگ ترکیبها را به صورتی در کنار هم اجرا می‌نماید که نه تنها از ناموزونی خبری نیست، بلکه به اندازه‌ای زیبا و راهگشاست که چشم بیننده را خیره می‌سازد و هنوز هم پس از انقراض صوری شیوة او و سیر تکاملی چهارصدساله خوشنویسی‌ نستعلیق، بیشتر استادان مسلّم از اجرای آن، حتی در سبک و سیاق مخصوص به خود عاجزند؛ زیرا برداشت شاگردان میر از ارائة باز مکتب میرعماد با برداشت این افراد از تعلیمات برگرفته استادان خود بسیار متفاوت است.

چنان که در آغاز این نوشتار آوردیم، نخستین ترجمه حماسه ملی ایران به زبان بیگانه، در عهد امپراتوری ایوبیان و به پشتیبانی ملک معظم عیسی ـ پسر ملک عادل ـ از ایوبیان کُرد ایرانی‌تبار و به اقدام فاضلانة بنداری اصفهانی به عربی ترجمه شد و علاوه بر اینکه بخشی از سوریه و مناطق علوی‌نشین آن قلمرو جغرافیایی زیستگاه آبایی و اجدادی کردهای ایرانی‌تبار بود، بسیاری از لشکریان صلاح‌الدین ایوبی را نیز کردها تشکیل می‌دادند۱۰۸ و آن سرزمین را در تصرف خویش داشتند.

[دکتر شفیعی کدکنی در ادامه می‌فرمایند:] از بسیاری از اهل حق شنیده‌ام که «علی» مورد نظر ما ربطی به آن علی تاریخی (یعنی امام علی‌بن‌ابیطالب(ع)) ندارد و استمرار یک حقیقت ازلی و ابدی است. در همین شعر هم گوینده، که باید از حدود قرن یازدهم به بعد باشد، کوشیده است زنجیرة انبیا را تکرار یک روح در تاریخ بداند و تجلیات یک حقیقت. مطهر بن طاهر از ایشان چنین نقل می‌کند که خرّمیان برآنند که وحی هرگز قطع نمی‌شود و هر صاحب دینی در دین خویش مصیب است و برحق. این اندیشه آنان نیز یادآور بعضی دیگر از عقاید ابن‌عربی است؛ از جمله اینکه هر چیز را بپرستی، او [حقّ] را پرستیده‌ای.

«مغ و مغ‌زاده، موبد و دستور» که هاتف، مهرپرستی را با زرتشتی‌گری درآمیخته است و مراتب سه‌گانه در محضر «پیر» را بدین ترتیب برشمرده است. دستور مشاور و وزیر میر و همان باباشیخ منظور باشد، «دستور» در مراسم علویان نیز جایگاه ویژه دارد و… هاتف اصفهانی دانسته یا ندانسته در بند دوم وارد کلیسا و اندیشة مسیحیت می‌شود. در مقدمه کتاب دیوید اولانسی درباره پیوند میترائیسم و مسیحیت آمده است: «حقیقت آن است که مطالعه و بررسی میتراپرستی مؤید جدّی و قطعی دین وزین مسیحیت است. فهم مسیحیت در گرو فهم میتراپرستی است و این دین بسیار وامدار و مرهون آیین سرّی میتراس است تا آنجا که آنها را دو «دین خواهر» نامیده‌اند.

‏آغاز هزاره سوم، عصر تمدن و تکنولوژی و اوج‌گیری اندیشه و عقلانیت انسان، که هر روز خبری تازه از کشفی جدید در عرصه‌های گوناگون علم همراه با گزارش پرتاب ماهواره‌های فضایی انتشار می‌یابد، اجتماعات ساکنان کشورهای غربی برای حفظ محیط زیست و جلوگیری از گسترش گازهای گلخانه‌ای و حمایت از حیوانات و…. پشتیبانی از قشرهای مطرود اجتماعی تصویری برای بازآفرینی واقعیت‌های زیستگاه غرب به نمایش می‌گذارند، جدلهای اقتصادی و اعتقادی و علمی واجتماعی بر روی میز مذاکره حل و فصل می‌شود، شهرهای قرون میانی با همان ساختار و سیما و جمعیت‌های متعادل و هوای پاک و مصفا با امکانات شایسته زندگی انسان برپا و برقرارند. و در کلانشهرها هر تازه‌وارد از سکوت آسمانخراشهای هزار واحدی مبهوت می‌ماند که خانه ارواح است یا خوابگاه هزاران موجود قانونمند؟ و… سرزمینی که تا پیش از رنسانس و انقلاب کبیر فرانسه، بود آنچه بود و کرد آنچه کرد (؟!)