اخبار

فریدریش نیچه شاید بیش از هر فیلسوفی، اقبال این را یافته که به فارسی ترجمه شود. نزدیک به 40 اثر مجزا، اعم از کتاب کامل، تلخیص شده یا گزیده، در قطع‌های مختلف، از زبان‌های مختلف و با سبک‌ها و لحن‌های مختلف از آثار این فیلسوف منتشر شده است. بسیاری از این آثار دو یا چند بار ترجمه شده‌اند. اکنون چهار ترجمه مختلف از «چنین گفت زرتشت» به فارسی منتشر می‌شود. کم و بیش تمام آثار او از زبان آلمانی به قلم علی عبداللهی یا با برگردان سعید فیروزآبادی بازترجمه شده‌اند و شمار آثاری که درباره نیچه ترجمه یا تالیف شده‌اند، از ۵۰ عنوان فراتر می‌رود. البته اقبال از آثاری که درباره این فیلسوف درآمده به اندازه خود آثارش و در میان آن‌ها هم به «چنین گفت زرتشت» و «شعرها» نمی‌رسد. اما نیچه چه زمانی پایش به ایران رسید؟

ترجمه ابوالفضل رجبي: محل تقاطع ژنتيك و هوش، دامگاهي فكري است. رييس سابق دانشگاه هاروارد- لاري سامرز- در سال 2005 جنجالي به پا كرد، زيرا، با لحني احتياط‌آميز، اعلام داشت كه مي‌توان دشواري اين دانشگاه را در استخدام استادان زن براي رشته‌هاي رياضي و فيزيك، برحسب ژنتيك تبيين كرد. (سامرز نمي‌گفت كه مردان در اين حوزه‌ها به طور ميانگين بااستعدادتر از زنانند. منظور وي آن بود كه مردان بيش از زنان احتمال دارد كه در اين حوزه‌ها واجد بيشترين يا كمترين توانايي باشند.

شاهرخ مسكوب از دوستان صميمي حسن كامشاد است. مسكوب را مي‌توان از جمله محققان و متفكران معاصر دانست كه در زمينه‌هاي ادبيات و تاريخ، آثار قابل توجهي از خود به جاي گذاشته است. چندي پيش كتاب حديث نفس كه مجموعه‌يي از خاطرات كامشاد بود، توسط نشر ني منتشر شد و اينك جلد دوم اين كتاب در آستانه انتشار قرار دارد.

نیچه متفکری است سخت پرجنجال، ناسازمند و تفکربرانگیز. هیچ فیلسوفی در عصر حاضر یا تاریخ معاصر اینچنین ریشه‌ای به مسائل دیرپای فلسفه غربی و ارزش‌های حاکم بر آن نپرداخته و به‌این گونه بی‌محابا به مبانی چنین رویکردی نتاخته است. در حقیقت تاثیر فلسفه نیچه در چالش بنیادهای فکری و فلسفی مدرنیته در کلیه گستره‌های فلسفی، اجتماعی و فرهنگی تاثیری انکارناپذیر بر جای گذاشته است. روی هم رفته چالش نیچه در مقابل تاریخ فلسفه غرب را می‌توان نگاهی سخت نوین و بنیان‌فکن قلمداد کرد.

فردریش نیچه از آن دست فیلسوفانی است که آثارش در جامعه ایرانی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و تقریبا تمام آثارش به فارسی برگردانده شده است. نیچه هیچ‌گاه رسما به تحصیل فلسفه نپرداخت و مطالعه آثار شوپنهاور بود که او را فیلسوف کرد و به تقلید از شوپنهاور شغل دانشگاهی‌اش را هم ترک گفت و در تنهایی نوشت و زیست. علی عبداللهی از مترجمان زبردست آشنا به زبان و ادبیات آلمانی است که هم به متون فلسفی آشناست و هم ادبیات آلمانی را به خوبی درک و آثاری از نیچه را ترجمه کرده است. به بهانه سالروز مرگ نیچه سراغ او رفتیم. از اندیشه‌های این فیلسوف بزرگ پرسیدیم و از ترجمه آثار نیچه و بازتابشان در جامعه ایرانی سخن گفتیم.

نظرات تازه وزیر ارشاد در بحث برداشتن ممیزی ها و نظارت بر امر نشر حساسیت های بسیاری را ایجاد کرده است که هر صنف و نهاد و سازمانی با تعابیر گوناگون از فواید و معایب آن یاد می کنند. در بین این نظرات آنچه بیشتر خودنمایی می کرد مباحث قانونی این امر بود چراکه اکثر منتقدان امر نظارت بر نشر، از نبود قانون مدونی برای چهارچوب دادن به این مقوله در ایران سخن می گفتند. اما محمد علی دادخواه با به میان کشیدن نص صریح قرآن و به رخ کشیدن قدرت قانون اساسی ایران در رابطه با آزادی در گفتار و بیان رنگ دیگری به این بحث داده است.

روزنامه‌های انگلیسی از تصمیم واشنگتن و لندن برای آغاز مداخله نظامی در سوریه طی یک یا دو هفته آینده خبر دادند.روزنامه ایندیپندنت نوشت: کشورهای غربی از جمله انگلیس در نظر دارند اقدام نظامی یک جانبه‌ای را علیه دولت بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه ظرف دو هفته آینده به عمل آورند. دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس در جریان تماس تلفنی 40 دقیقه‌ای خود با باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا به بحث و گفت‌وگو درباره حملات موشکی به مواضع دولت دمشق پرداخت.

محمدرضا محمدي‌آملي : کتاب «رستاخيز کلمات» تاليف دکتر محمدرضا شفيعي‌کدکني درس‌گفتارهايي درباره نظريه ادبي صورتگرايان روس است که به‌تازگي انتشارات سخن آن را منتشر کرده است. اين کتاب به دکتر حسن انوري، پديدآورنده فرهنگ سخن در آستانه هشتادمين سال تولد استاد تقديم شده است؛ کتابي جامع که ابعاد مختلف اين نظريه را با نگاهي تطبيقي بررسي کرده است. کتاب «رستاخيز کلمات» داراي ساختار تاليفي و تبويب موضوعي به شکل علمي نيست و همان‌طور که روي جلد کتاب آمده درس‌گفتارهاي مولف از ساليان گذشته تا امروز است.

آیت‌الله جوادی‌آملی در پاسخ به سوالی پیرامون فلسفه وجود نداشتن زنان در میان پیامبران الهی، راز این مساله را تشریح کرد. متن سوال و پاسخ این مرجع تقلید به شرح زیر است:

«طلسم هزار‌ساله چال شده» همان باور اسطوره‌ای است که فضای داستانی امیرحسن چهل‌تن را تسخیر می‌کند. در اسطوره، هسته اصلی ثابت است اما فرم آن دایما تغییر می‌کند. هسته اصلی همان طلسم هزار‌ساله‌ای است که دایما خود را تکرار می‌کند. بدین‌سان زمان در اسطوره برگشت‌پذیر است یعنی زمانی است که تجدید می‌شود و هر بار خود را تکرار می‌کند و با تکرار آن، زندگی جریان می‌یابد، چهل‌تن از این زمان به عنوان «زمان درونی»2 نام می‌برد. زنان، شخصیت‌های اصلی داستان‌های چهل‌تن هستند، حتی در رمان «تهران شهر بی‌آسمان» که داستان، حول مردی به نام کرامت چرخ می‌خورد، باز زنان هستند که در زندگی کرامت نقشی اساسی ایفا می‌کنند.