اخبار

قریب دو ماه از وفات استاد والامقام ارجمند، فرشتة مجسّم به صورت آدمی، آن دانشمند وارستة فروتن نجیب، ذریّه پاک حضرت زهرای اطهر سلام‌الله علیها، دکتر سید ابوالحسن جلیلی رحمه‌الله علیه می‌گذرد. او عالم فاضلی بود که به تعبیر حضرت حکیم سنائی: علم کز تو تو را بنستاندر جهل از آن علم بهْ بود صد بار؛ علم او و فلسفه وافی محققانة او، او را از خودش و از «من و ما» گفتن و مبالغه کردن دربارة آنچه از فلسفه و عرفان و نیز ادب هر سه زبان عربی و فارسی و فرانسه می‌دانست، به‌کلی گرفته و ستانده بود.

حال فلسفه در ایران دست‌كم در دانشگاه‌ها خوب نیست. این را لازم نیست كسی بگوید، شواهد و مدارك اظهرمن‌الشمس است، ماجرای انتحال‌های گسترده چند استاد درجه یك دانشگاه در سال گذشته تنها یكی از شواهد است. اینكه در ایران آثار فلسفی تولیدی، نوشته و منتشر نمی‌شوند و كل ماجرا به ترجمه خلاصه شده است، اینكه فارغ‌التحصیلان فلسفه با معضل بیكاری مواجهند، اینكه میان مباحث فلسفی انتزاعی در دانشگاه‌ها با آنچه در جامعه رخ می‌دهد هیچ ربط و نسبتی برقرار نمی‌شود، اینكه در ژورنال‌های بین‌المللی فلسفی یا در دایر＼‌المعارف‌های معتبر فلسفی حتی وقتی به مباحث فلسفه اسلامی برمی‌خوریم، نشانی از ایرانیان نیست، به خوبی نشان‌دهنده وضع اسفبار فلسفه در ایران هستند. امسال در سال روز جهانی فلسفه انجمن علمی دانشجویی دانشجویان فلسفه دانشگاه تهران با همكاری جهاد دانشگاهی كوشیدند به این پرسش‌ها پاسخ دهند.

بیهق نام دیرینه بخشی از خراسان بوده است که شهر بزرگ آن اکنون سبزوار است. ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی نویسنده توانا و تاریخ‌نگار فرزانه ایران از این سرزمین دانشمندپرور برخاسته است. همشهری این مورخ نامی، ابوالحسن علی بن‌زید بیهقی در «تاریخ بیهق» که در نیمه دوم قرن ششم تألیف شده و با تصحیح و تعلیقات مرحوم احمد بهمنیار استاد فقید بزرگوار در سال ۱۳۱۷ش به چاپ رسیده است، درباره بیهقی چنین می‌نگارد: «او دبیر سلطان محمود بود به نیابت ابونصر بن مشکان، و دبیر سلطان محمد بن محمود بود و دبیر سلطان مسعود، آنگاه دبیرسلطان مودود، آنگاه دبیر سلطان فرخزاد. چون مدت مملکت سلطان فرخزاد منقطع شد، انزوا اختیار کرد و به تصانیف مشغول گشت.

د‌‌‌ر اواخر د‌‌‌وران ساسانیان ، شیرازه سلطنت به‌علت اختلافات د‌‌‌اخلی و اقد‌‌‌امات ظالمانه شیرویه و د‌‌‌ر فشار قرار گرفتن طبقه زیرد‌‌‌ست و ناراضی شد‌‌‌ن مرد‌‌‌م ، د‌‌‌رحال از هم پاشید‌‌‌ن بود‌‌‌. چون نسل ذكور ساسانی از بین برد‌‌‌ه شد‌‌‌ه بود‌‌‌و تنها یزد‌‌‌گرد‌‌‌سوم با نام خسرو به‌طور ناشناس د‌‌‌ر آنجا زند‌‌‌گی می‌كرد‌‌‌، لذا به راهنمایی موبد‌‌‌ان و سران لشكری كشوری به مد‌‌‌ائن آورد‌‌‌ه شد‌‌‌و وی را به‌عنوان شاهنشاه به تخت نشاند‌‌‌ند‌‌‌. یزد‌‌‌گرد‌‌‌د‌‌‌ر مد‌‌‌ت 20 سال سلطنت خویش ، چند‌‌‌ان موفق به‌اصلاح امور كشوری كه د‌‌‌ر اثر جنگ‌های پی د‌‌‌ر پی با رومیان خزانه‌اش تهی شد‌‌‌ه بود‌‌‌، نشد‌‌‌و از طرفی قد‌‌‌رت‌طلبی، محرومیت و تبعیض‌هایی كه به‌وسیله سیاستمد‌‌‌اران وقت اعمال شد‌‌‌ه بود‌‌موجود‌‌‌یتش را به‌خطر اند‌‌‌اخت.

فارابی یکی از دانشمندانی است که درباره جامعه مطلوب صحبت کرده است. یکی از سوالاتی که پیش‌روی اندیشمندان امروز ایران قرار دارد، این مساله است که بعد از انقلاب و پایه‌گذاری جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک اصل، این حکومت چه جامعه مطلوبی را برای خود ترسیم کرده است؟ همچنین اندیشمندان ما باید به این سوال پاسخ دهند که جامعه مطلوب چه مولفه‌هایی دارد؟ فارابی مشخصا درباره جامعه مطلوب و مسائلی که می‌تواند در پیش روی ایجاد آن، به صورت موانع، وجود داشته باشد، صحبت کرده و مفاهیمی را در اختیار ما قرار داده که از قضا مفاهیمی بسیار کلیدی نیز است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ریشه فرار مغزها در عدم توجه به شئونات و منزلت دانشمندان و عدم وجود امکانات کاری و برخوردهای غیرمنطقی و بوروکراتیک با دانشمندان است.

اشاره: آنچه در پی می‌آید، بخشهایی از گزارش دکتر عبدالله استاد زبان و ادبیات فارسی و مدیر بخش ایران‌شناسی دانشگاه ابولیخان قزاقستان در باره وضعیت زبان فارسی در خراسان بزرگ (آسیای مرکزی) است.

صفحه اول روزنامه های امروز چهارشنبه 4 آذر

فیلم محمد رسول‌الله ساخته مجید مجیدی که به دوران کودکی پیامبر می‌پردازد، از جنبه‌های گوناگون تولید ویژه‌ای در سینمای ایران به شمار می‌آید؛ هم به سبب موضوع مهم و حساسیت‌برانگیز آن، و هم به دلیل ابعاد گسترده پروژه و بودجه هنگفتش، و نیز به سبب همکاری هنرمندان غیرایرانی که از برندگان جایزه اسکار به شمار می‌آیند با این اثر سینمایی. جدا از جنبه‌های سینمایی (سبکی و روایی) روایت این فیلم از زندگی پیامبر اسلام را می‌توان از جنبه وثاقت تاریخی نیز سنجید. در مصاحبه با دکتر علی بهرامیان عضو هیئت علمی دایره‌المعارف بزرگ اسلامی ایشان ابتدا گزارشی مجمل و فشرده از پیشینه سیره‌نویسی پیامبر اسلام ارائه دادند، سپس درباره برخی از شخصیت‌ها و رویدادها در فیلم که پرسش‌هایی را برانگیخته بود گفت‌وگو کردیم. دکتر بهرامیان فیلم روز واقعه و فیلمنامه آن نوشته بهرام بیضایی را اثر سینمایی نمونه‌واری دانستند که به رغم آن که تاریخی نیست، روح زمانه و واقعه کربلا را در آن دوران تاریخی به درستی و زیبایی منعکس کرده است؛ آن چه در فیلم محمد رسول‌الله با فقدان آن مواجهیم.

کتاب «مردم در سیاست ایران» نوشته یرواند آبراهامیان با ترجمه بهرنگ رجبی در خانه اندیشمندان علوم انسانی نقد می‌شود. نشست نقد و بررسی کتاب «مردم در سیاست ایران» نوشته یرواند آبراهامیان با برگردان بهرنگ رجبی برگزار می‌شود.