تاريخ‌نگار صادق / منوچهر دين‌پرست

1394/2/19 ۰۹:۲۷

تاريخ‌نگار صادق / منوچهر دين‌پرست

درگذشت هر كسي مي‌تواند آيينه‌اي براي خويش باشد تا زندگي و انديشه خود را دوباره بازانديشي كند. اما مرگ آيينه‌وند خود آيينه‌اي بود براي كساني كه در طي سال‌هاي اخير منش اخلاقي و علمي او را از نزديك ديده بودند. دكتر آيينه‌وند كه در دو سال اخير نام و شهرتش بار ديگر به زبان‌ها افتاد بيشتر به خاطر پذيرش سمت رياست پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي بود. اگرچه او كارنامه قابل توجه و تاملي در حوزه مديريت فرهنگي و آثار فرهنگي دارد. او اولين رايزن فرهنگي ايران پس از انقلاب اسلامي در سوريه بود و تجربه جدي در حوزه تعاملات فرهنگي داشت. او قاطعانه معتقد بود كه ما بايد در عرصه فرهنگي فعال باشيم و پيروزي اگر به دست بياوريم بايد در اين عرصه باشد. نويسنده اين سطور كه به حسب فعاليت روزنامه‌نگاري سال‌هاست كه او را مي‌شناسم براي سالنامه «اعتماد» مصاحبه‌اي درباره زندگي و كارنامه علمي‌اش با ايشان داشتم.

 

درگذشت هر كسي مي‌تواند آيينه‌اي براي خويش باشد تا زندگي و انديشه خود را دوباره بازانديشي كند. اما مرگ آيينه‌وند خود آيينه‌اي بود براي كساني كه در طي سال‌هاي اخير منش اخلاقي و علمي او را از نزديك ديده بودند. دكتر آيينه‌وند كه در دو سال اخير نام و شهرتش بار ديگر به زبان‌ها افتاد بيشتر به خاطر پذيرش سمت رياست پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي بود. اگرچه او كارنامه قابل توجه و تاملي در حوزه مديريت فرهنگي و آثار فرهنگي دارد. او اولين رايزن فرهنگي ايران پس از انقلاب اسلامي در سوريه بود و تجربه جدي در حوزه تعاملات فرهنگي داشت. او قاطعانه معتقد بود كه ما بايد در عرصه فرهنگي فعال باشيم و پيروزي اگر به دست بياوريم بايد در اين عرصه باشد. نويسنده اين سطور كه به حسب فعاليت روزنامه‌نگاري سال‌هاست كه او را مي‌شناسم براي سالنامه «اعتماد» مصاحبه‌اي درباره زندگي و كارنامه علمي‌اش با ايشان داشتم. جاي بسي تاسف است كه اين آخرين گفت‌وگو با ايشان بود كه انجام دادم و به خاطر دارم كه در آن مصاحبه بسيار تاكيد داشت كه براي تمدن سازي بايد كار فرهنگي سترگي كرد و ما بايد بتوانيم يك تقويم ايراني اسلامي داشته باشيم كه در بستر آن حركت كنيم. اگرچه سير در اين بستر تاريخي نيازمند شرايط تاريخي و اجتماعي و حتي سياسي است اما بدون بسترسازي فرهنگي اين كار غير قابل تحقق است. دكتر آيينه‌وند از جمله كساني بود كه حتي در دولت اخير كه با گفتمان اعتدال و تدبير كار خود را آغاز كردند بر فعاليت فرهنگي تاكيد جدي داشت. او بر اين باور بود كه پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي به عنوان بزرگ‌ترين پژوهشگاه علوم انساني در كشور، به عنوان يك بازويي در اختيار دولت و مردم است. او با چنين نگرشي در طي دو سال گذشته تمام تلاش خود را در ايجاد فضايي آرام براي پژوهشگاه كرد تا بتواند نگرش پژوهش فرهنگي را بار ديگر در اين پژوهشگاه احيا كند. دكتر آيينه‌وند فارغ از فعاليت‌هاي اجرايي كه داشت در عرصه پژوهش فرهنگي و به خصوص حوزه تاريخ اسلام نيز فعال بود.

دكتر آيينه‌وند كه فارغ‌التحصيل دكتراي ادبيات عرب از دانشگاه قديس يوسف لبنان بود آثاري چون «تاريخ نگاري در اسلام»، «علم تاريخ در گستره تمدن اسلامي»، «قيام‌هاي شيعه در تاريخ اسلام»، «الأدب السياسي في الاسلام» و «نقش و رسالت مسلمانان در ثلث آخر قرن بيستم» به زبان‌هاي فارسي و عربي ترجمه و تاليف كرده بود. آيينه‌وند معتقد بود دو نگاه نسبت به تاريخ اسلام وجود دارد. سنتي و حوزه و بخش ديگري هم در دانشگاه است. بايد تلاش كرد تاريخ را به عنوان يك علم نشان دهيم. به عبارتي هم آكادميكش كنيم و هم اينكه به عنوان دانشي زنده و پويا آن را نشان دهيم. لذا سعي ايشان اين بود با دستاوردي كه از كشورهاي عربي داشت تاريخ اسلام را منصفانه و به دور از تعصب تحقيق كند. كتاب تاريخ در گستره تمدن اسلامي را به همين منظور نوشت. همچنين ايشان يكي از مبدعان تاسيس رشته تاريخ در حوزه بود كه بعد از سال ١٣٦٨ كه مرحوم دكتر شهيدي نتوانستند ادامه دهند ايشان رشته تاريخ را تاسيس كرد. بر اين اساس بود كه تاريخ در تمدن شيعه و شيعه شناسي را هم با همين هدف ادامه داد. دست اجل مهلت نداد ايشان بتواند به عنوان يكي از مديران فرهنگي كه تجربه جدي و قابل توجهي در عرصه فرهنگي دارد فعاليت‌هاي خود را در راه تحقق پژوهش‌هاي مهم در حوزه تاريخ نگاري اسلامي و تعيين سرفصل‌هاي دقيق و بدون تعصب در حوزه علوم انساني ادامه دهد. خدايش رحمت كند.

روزنامه اعتماد

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: