پدر مطالعات خلیج فارس

1398/1/28 ۰۹:۳۴

ما ایرانی‎ها عموما آدم‎های كم‎حوصله‎ای هستیم، اگر نگویم تنبلیم و دل به كار نمی‎دهیم. وقت حرف زدن و ادعا كردن كه می‎شود، مدام درباره گذشته پر افتخار و پر شكوه سخن‎سرایی می‎كنیم و به استناد «هنر نزد ایرانیان است و بس» هر چیز خوب و نیكویی را به خود منتسب می‏داریم. اگر چنین باشد، البته اشكالی ندارد. هر كسی یا گروهی حق دارد، افزوده‎های مثبتش به هستی را به دیگران خاطرنشان كند و در حفظ و نگهداری آن بكوشد.

محسن آزموده: ما ایرانی‎ها عموما آدم‎های كم‎حوصله‎ای هستیم، اگر نگویم تنبلیم و دل به كار نمی‎دهیم. وقت حرف زدن و ادعا كردن كه می‎شود، مدام درباره گذشته پر افتخار و پر شكوه سخن‎سرایی می‎كنیم و به استناد «هنر نزد ایرانیان است و بس» هر چیز خوب و نیكویی را به خود منتسب می‏داریم. اگر چنین باشد، البته اشكالی ندارد. هر كسی یا گروهی حق دارد، افزوده‎های مثبتش به هستی را به دیگران خاطرنشان كند و در حفظ و نگهداری آن بكوشد. البته به شرط آنكه واقعا این امر خوب مال او باشد یا آن افزوده مثبت كار او باشد و این انتساب صحیح. همچنین در كنار این تفاخر به داشته‎ها، بد نیست از نداشته‎ها و فقدان‎ها یا افزوده‎های منفی نیز یاد شود. فعلا بحث ما این نیست. سخن بر سر این است كه از آن داشته‎های راست و درست، به خوبی حفاظت و نگهداری شود، بلكه با تبدیل آن به احسن حق آن گزارده شود. اما ما شوربختانه چنین نمی‎كنیم و نسبت به مواهبی كه در اختیار داریم، با وجود آن سخن‎سرایی‎های عریض و طویل، كاری نمی‎كنیم. انگشت‎شمارند ایرانیانی كه نسبت به این داشته‎ها به جان حق‎گزارند و بدون شك و تردید، استاد فقید و فرزانه، احمد اقتداری یكی از این معدود افراد بود. این استاد نام‎آور ایران‎شناسی دیروز 27 فروردین در 94 سالگی درگذشت. او را به درستی «پیر دیر خلیج‎فارس‎شناسی» نامیده‎اند. كم نیستند فارسی‎زبانانی كه در وانفسای كنونی این طرف و آن طرف هوار می‎كشند كه «خلیج فارس»، «خلیج همیشگی فارس» تا بوده خلیج فارس بوده و بعد از این هم چنین باید نامیده شود. اما استاد افتخاری به همین میزان اكتفا نكرد. این ‌زاده خلف لار، بیش از 60 سال پیش (سال 1334) به عضویت انجمن اطلس زبان‎شناسی ایران در آمد و با بزرگانی چون ابراهیم پورداود، حسن تقی‎زاده، احسان یارشاطر و ایرج افشار همكار شد. در سال 1341 در همایشی به ریاست سعید نفیسی درباره خلیج فارس شركت كرد و از آن زمان به بعد، تحقیقات میدانی و كتابخانه‎ای گسترده‎ای درباره خلیج فارس صورت داد. اقتداری در طول عمر گرانبارش برای اثبات مستند و مستدل انتساب خلیج فارس به ایرانیان به كشورهای بسیاری سفر كرد و منابع و اسناد فراوانی از كتابخانه‌ها و دانشگاه‌ها و موسسات سراسر جهان گرد آورد. 31 جلد كتاب تالیف و تصحیح درباره خلیج فارس و صفحات جنوب ایران و شمار زیادی مقاله بخشی از رهاورد او برای ایران‏‎دوستان حقیقی است. كتاب خلیج فارس او در سال 1346 برنده جایزه یونسكو شد. استاد احمد اقتداری از نادره ایرانیانی بود كه به ادعا كردن و سخن‎سرایی بسنده نكرد و به راستی به میهن و سرزمین خود خدمت كرد و كوشید مواهبی كه هستی نزد او به ودیعه گذاشته را با ادای سهم خود به آن پاسداری كند. یادش گرامی باشد.

منبع: روزنامه اعتماد